Çocuk ve Ergen Psikolojisinin Önemi
Çocuk ve ergen psikolojisi, düşünce, duygu ve davranışlardan oluşan bir ruhsal bütünlüğü ifade eder. Davranışlar çocukların ruh dünyarına ulaşmamızı sağlayan bir kapıdır aslında. Çocuklar yetişkinler gibi kendilerini kolayca ifade edemedikleri için duygusal problemlerini olumsuz davranışlar sergileyerek gösterirler. Örneğin, yeterince ilgi görmeyen çocuk sevilmediği yada istenmediği duygusuna kapılıp kendini farkettirebilmek için yılışık davranışlarda bulunabilir, çok konuşabilir yada sizi sürekli rahatsız etmeye çalışabilir. Fiziksel yada psikolojik şiddet gören çocuklar, içlerindeki öfkeyi ebeveynleriyle zıtlaşarak, hırçın davranışlarda bulunarak, güçlerinin yettiğine şiddet uygulayarak, oyuncak-eşyalara zarar vererek gösterebilirler. Benzer şekilde duygusal yoksunluklar yaşayan çocuklar bunu içe kapanarak, nedensiz ağlayarak, yalan söyleyerek yada ihtiyacı olmadığı halde başkalarının eşyalarını izinsiz alarak gösterebilirler. Baskı ve mükemmelliyetçi beklentilerle büyüyen çocuklar içlerinde oluşan yetersizlik duygularını kaygı, korku, dikkat eksikliği-dağınıklığı yada hiperaktivite (DEHB), okul ve öğrenme problemleri gibi davranışlarla gösterebilirler. Çocuk ve ergenlerin duygusal problemlerini dışa vurdukları daha birçok davranışsal problemler sıralayabiliriz : internet, bilgisayar, televizyon, sigara, madde bağımlılığı, kekemelik, tik, inatçılık, öfke krizleri, fobik davranışlar, takıntılı davranışlar, kardeş kıskançlığı, idrar kaçırma (enürezis ), kaka kaçırma (enkoprezis), gece korku ve kabusları, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları, anksiyete bozuklukları, depresyon, evden kaçma ve intihar gibi daha bir çok dışavurum örneği gösterilebilir.
NE YAPMAK GEREKİR?
Çocuk ve ergenin sergilediği olumsuz davranışların bir sonuç olduğu akılda tutulmalıdır. Bu sonuca sebep olan ve ebeveynin göremediği olumsuz düşünce ve duygulara odaklanmak gerekir (Olumsuz duygu ve düşüncelerin kaynağı bulunamıyorsa bir çocuk ve ergen psikoloğundan yardım alınabilir.). Olumsuz duygular olumlu duygulara dönüştükçe davranışların düzeldiği görülecektir. O nedenle yapılacak ilk iş, çocuğun olumsuz davranışlarını görmezden gelmek ve ceza vermemek, çocuğu eleştirmemek, kıyaslamamak ve yargılamamak, çocuğun duygu ve düşüncelerine önem vermek, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını gidermek, göz teması kurmak, sohpet etmek, kaliteli zaman geçirmek, onun oyun arkadaşı olmak, çocuğu bilgisayar ve televizyona mahkum etmemek, çocuğa olumsuz sıfatlar yüklememek ve ona sözlerimizle, şefkat içeren ses tonumuzla, tebessümümüzle ve her fırsatta koşulsuz şartsız, ne yaparsa yapsın, onu her zaman seveceğimiz sözünü vererek ona sarılıp değer verdiğimizi göstermek. Unutmamak gerekir ki çocuklukta giderilemeyen olumsuz düşünce, duygu ve davranışlar, problemli geçirilen bir ergenliğe ve çocuğun olumsuz kişilik özellikleri geliştirmesine sebep olabilir. Bu da okul, iş, sosyal ve evlilik hayatına yansır, nasıl bir anne-baba olacağını belirler...Aşağıda çocuklarınızla ailece oynayıp kaliteli vakitler geçireceğiniz oyun önerileri sıralanmıştır. Çocuklarınızın yaşına uygun olanları seçip birlikte oynayabilirsiniz. Not: Oyunları tercihen ailece oynamalısınız, bu mümkün değilse, özellikle anne oyun arkadaşı olarak tercih edilmelidir.
Öneri 1: Bir nesne seçilir ve bu nesne kendi görevi dışında başka ne olabilir diye sorulur. Herkesten farklı yaratıcı fikirler çıkar. Oldukça zevkli bir oyun.
Öneri 2: Her bir çocuktan bir taklit yürüyüşü yapması istenir. Yürüyüşü yapan çocuk bu yürüyüşü başarılı bir şekilde yaparsa diğer arkadaşlarına alkışlatılır. Çocuklardan şu yürüyüşleri taklit etmesini istenebilir. İhtiyar adam yürüyüşü:*Sırt kamburlaştırılır, baş öne bükülür, elde baston varmış gibi yavaş yavaş yürünür. Dalgın adam yürüyüşü:*Öne çapraz adım atılarak dengesiz yürünür. Cüce yürüyüşü:*Dizler tam bükülür, baş omuzlar arasına gömülür, kollar aşağıya sarkıtılır. Böylece yürünür.
Robot*yürüyüşü:*Vücut gergin, dizler ve kollar bükülmeden yürünür kollar öne ve geriye sopa gibi sallanır. Dev yürüyüşü:*Kollar yukarı kaldırılır. Ayakuçları üzerinde yükselerek yürünür.
Öneri 3: Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Saklamak için bir nesne seçilir. Ebe*oyun*alanının dışına çıkartılıp geride kalanlarla birlikte bu nesne saklanır. Ebenin görevi bu nesneyi bulmaktır. Ebeyi, diğer çocuklar nesneye yaklaştığında “sıcak” nesneden uzaklaştığında ise “soğuk” diyerek yönlendirirler. Ebe nesneyi bulunca kendi istediği birini ebe seçer. Ebeye beli bir süre verilerek de oynanabilir. Büyük çocuklarda aynı anda saklanan nesnelerin sayısı arttırılabilir.
Öneri 4: Bu*oyun*evlerde, sınıflarda oynanabilen bir oyundur. Oyuncular halkalanıp bir masanın çevresinde otururlar. Oyunun ebesi seçilir ve ebe tüm çocukların karşısında yer alır. Ebe, “Uçtu uçtu kuş uçtu!” diyerek parmağını havaya kaldırır. Ebe uçabilen bir şey söylediği için herkesin parmağını kaldırması gerekir. Ebe, bir de uçamayan bir şey örneğin tavuğu söyleyip, “Uçtu uçtu tavuk uçtu!” diye bağırarak parmağını havaya kaldırır. Ancak tavuk uçmadığı için diğer oyuncuların parmağını kaldırmaması gerekir. Oyunda yanılıp da parmağını kaldıran oyuncu oyun dışı kalır.*
Öneri 5: Oyunu yönetecek kişi çocukları karşısına toplar. Oyuncular ayakta durur. Yöneticinin ‘Deve’ dediğinde çocukların ayakta durması, ‘Cüce’ dediğinde ise çömelmesi gerekir. Bu yönergeleri verirken zaman zaman yönetici ‘Deve’ komutunu verdiğinde çömelerek karşısındaki çocukları yanıltmaya çalışır. Yönergenin tersini yapan oyuncu*oyun*dışı kalır. En son kalan çocuk oyunu kazanır.
Öneri 6: Bu oyunda amaç çocukla birlikte hikâye kurgulamaktır. Bunun için oyunu oynayacağımız çocuktan ilk önce yer, zaman ve bir kahraman seçmesi istenir. Mesela çocuk “evde olsun”, “gece, yaz olsun”, “kahramanı bir aslan olsun” diyebilir. Bundan sonra yetişkin bunların içinde yer aldığı bir hikaye başlatır. Çocuktan hikâyeyi dikkatli bir şekilde takip etmesi istenir. Hikâyenin sonunda konunun içinden bazı sorular sorulacağı, doğru cevaplar vermesi gerektiği söylenir. Yetişkin, çocuğun seçtiği yer, zaman ve kahraman le birlikte hikâyenin girişini yapar. “Bir varmış bir yokmuş mevsimlerden yazmış. Evde yaşayan bir aslan varmış” gibi. Daha sonra çocuk hikâyeyi devam ettirir. Zaman zaman yetişkin hikâyeyi zenginleştirecek (hayvanlara, yerlere isim verdirerek, yeni kahramanlar, renkler ekleyerek) katılımlarda bulunabilir. Belli bir yerden sonra hikâye sonlandırılır. Ve çocuğa hikaye ile ilgili sorular sorulur. Meselâ; hikâyede hayvanlar varsa onların sayısı, birden fazla çocuk varsa onların isimleri, kıyafet renkleri gibi sorular sorulabilir.
Öneri 7: Oyuna başlamak için oyuncular halka olur. Her şeyden önce oyuncuların kendilerine komik birer isim seçmesi gerekir. Bu isimler şunlar olabilir: Neettin, Ayıbettin, Kaybettin, Söylettin, Kaçıverdin. Herkes adını seçtikten sonra kendini tanıtır. Arkadaşlarının adını iyice öğrenmesine yardımcı olur.*Oyun*düzenli olarak, kendinden bir önceki kişi ile kendisinden sonra gelenle ondan sonra gelenin adı söylenerek oynanır. Diyelim ki oyunu Neetin isimli oyuncu başlatıyor. Oyunu başlatan sağındakine adıyla seslenir:
Ayıbettin efendi (veya hanımefendi de olabilir)
Efendiiim
Kaybettin efendiye söyle Kaçıverdin efendinin (solundakinin adını söylüyor) ona selamı varmış.
Söz Ayıbettin’de:
Kaybettin efendi!
Efendiiim.
Söylettin efendiye söyle, Neettin Efendi’nin ona selamı varmış.
Oyun yanlışlar yapıldıkça gülüşerek, yanlışlar düzeltilerek devam eder. Biraz sonra artık herkes birbirinin adını öğrenmiş olacağından oyun yanlışsız olarak eğlenceli bir şekilde turlanır.
Öneri 8: Oyuncular halka şeklinde oturur. İçlerinden biri oyunu “Pazara gittim ve ELMA aldım.” diyerek başlatır.* Yanındaki oyuncu bir önceki oyuncunun çarşıdan aldığı şeyi aynen söyler ve üzerine bir meyve-sebze daha ekler. Örneğin “Pazara gittim ELMA, MUZ aldım”. Üçüncü oyuncu da ikinci oyuncunun söylediğinin aynısını söyler ve bir meyve-sebze daha ekler. Oyun bu şekilde her oyuncuda yeni bir meyve-sebze eklenerek devam eder. Alınan meyve-sebzelerin sırasını karıştıran ya da unutan oyuncu yanar ve oyundan çıkar. Diğerleri en baştan başlayarak oyunu tekrar eder.
Öneri 9: Oyunculardan biri soru soran diğeri de cevap veren kişi olur. Cevap veren oyuncunun hiçbir soruya “EVET” ya da “HAYIR” şeklinde cevap vermemesi gerekir. Örneğin, “Okula gidiyor musun?” sorusuna “EVET” derse yanar. “Gidiyorum” demelidir.* Karşı oyuncu “Kaç kardeşsiniz?, 3 kardeşsiniz değil mi?” gibi şaşırtmalı sorularla karşısındaki oyuncuya “EVET-HAYIR” dedirtmeye çalışır.
Öneri 10: Sayfa enlemesine tutularak sırası ile sayfanın üst tarafına İSİM-ŞEHİR-BİTKİ-HAYVAN-EŞYA-SANATÇI-ÜLKE ve NOT yazılır. Yazılan her kelimeden sonra sayfanın altına kadar çizgi çekilir. Oyunculardan biri, içinden bütün alfabeyi saymaya başlar. “DUR” denildiği anda hangi harfte kaldıysa onu yüksek sesle söyler. Örneğin “M” Herkes “M” harfiyle başlayan isim, şehir, bitki, hayvan, eşya ve sanatçı bulmaya çalışır.* İlk bitiren bitti deyip 20’ye kadar sayar. 20 olduğunda herkes yazmayı bırakır. Bulunamayan yerlere 0 puan verilir. Eğer iki kişi aynı şeyi yazmışsa onlar 5 puan alır. Birbirinden farklı olanlara da 10 puan verilir. Son oyunda bütün puanlar toplanır.
Öneri 11: Oyunculardan biri aklından bir hayvan tutar. Diğer oyuncu/lar tutulan hayvana dair sorular sorar. “Kaç ayaklı?”, “Ne yer?”, “Nerede yaşar?”, “Ne renktir?” gibi. Verilen cevaplara göre oyuncunun tuttuğu hayvan tahmin edilmeye çalışılır. Oyun bu şekilde sıra ile devam eder.
Uzm.Klinik Psikolog Derya NUR YILMAZ
NE YAPMAK GEREKİR?
Çocuk ve ergenin sergilediği olumsuz davranışların bir sonuç olduğu akılda tutulmalıdır. Bu sonuca sebep olan ve ebeveynin göremediği olumsuz düşünce ve duygulara odaklanmak gerekir (Olumsuz duygu ve düşüncelerin kaynağı bulunamıyorsa bir çocuk ve ergen psikoloğundan yardım alınabilir.). Olumsuz duygular olumlu duygulara dönüştükçe davranışların düzeldiği görülecektir. O nedenle yapılacak ilk iş, çocuğun olumsuz davranışlarını görmezden gelmek ve ceza vermemek, çocuğu eleştirmemek, kıyaslamamak ve yargılamamak, çocuğun duygu ve düşüncelerine önem vermek, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını gidermek, göz teması kurmak, sohpet etmek, kaliteli zaman geçirmek, onun oyun arkadaşı olmak, çocuğu bilgisayar ve televizyona mahkum etmemek, çocuğa olumsuz sıfatlar yüklememek ve ona sözlerimizle, şefkat içeren ses tonumuzla, tebessümümüzle ve her fırsatta koşulsuz şartsız, ne yaparsa yapsın, onu her zaman seveceğimiz sözünü vererek ona sarılıp değer verdiğimizi göstermek. Unutmamak gerekir ki çocuklukta giderilemeyen olumsuz düşünce, duygu ve davranışlar, problemli geçirilen bir ergenliğe ve çocuğun olumsuz kişilik özellikleri geliştirmesine sebep olabilir. Bu da okul, iş, sosyal ve evlilik hayatına yansır, nasıl bir anne-baba olacağını belirler...Aşağıda çocuklarınızla ailece oynayıp kaliteli vakitler geçireceğiniz oyun önerileri sıralanmıştır. Çocuklarınızın yaşına uygun olanları seçip birlikte oynayabilirsiniz. Not: Oyunları tercihen ailece oynamalısınız, bu mümkün değilse, özellikle anne oyun arkadaşı olarak tercih edilmelidir.
Öneri 1: Bir nesne seçilir ve bu nesne kendi görevi dışında başka ne olabilir diye sorulur. Herkesten farklı yaratıcı fikirler çıkar. Oldukça zevkli bir oyun.
Öneri 2: Her bir çocuktan bir taklit yürüyüşü yapması istenir. Yürüyüşü yapan çocuk bu yürüyüşü başarılı bir şekilde yaparsa diğer arkadaşlarına alkışlatılır. Çocuklardan şu yürüyüşleri taklit etmesini istenebilir. İhtiyar adam yürüyüşü:*Sırt kamburlaştırılır, baş öne bükülür, elde baston varmış gibi yavaş yavaş yürünür. Dalgın adam yürüyüşü:*Öne çapraz adım atılarak dengesiz yürünür. Cüce yürüyüşü:*Dizler tam bükülür, baş omuzlar arasına gömülür, kollar aşağıya sarkıtılır. Böylece yürünür.
Robot*yürüyüşü:*Vücut gergin, dizler ve kollar bükülmeden yürünür kollar öne ve geriye sopa gibi sallanır. Dev yürüyüşü:*Kollar yukarı kaldırılır. Ayakuçları üzerinde yükselerek yürünür.
Öneri 3: Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Saklamak için bir nesne seçilir. Ebe*oyun*alanının dışına çıkartılıp geride kalanlarla birlikte bu nesne saklanır. Ebenin görevi bu nesneyi bulmaktır. Ebeyi, diğer çocuklar nesneye yaklaştığında “sıcak” nesneden uzaklaştığında ise “soğuk” diyerek yönlendirirler. Ebe nesneyi bulunca kendi istediği birini ebe seçer. Ebeye beli bir süre verilerek de oynanabilir. Büyük çocuklarda aynı anda saklanan nesnelerin sayısı arttırılabilir.
Öneri 4: Bu*oyun*evlerde, sınıflarda oynanabilen bir oyundur. Oyuncular halkalanıp bir masanın çevresinde otururlar. Oyunun ebesi seçilir ve ebe tüm çocukların karşısında yer alır. Ebe, “Uçtu uçtu kuş uçtu!” diyerek parmağını havaya kaldırır. Ebe uçabilen bir şey söylediği için herkesin parmağını kaldırması gerekir. Ebe, bir de uçamayan bir şey örneğin tavuğu söyleyip, “Uçtu uçtu tavuk uçtu!” diye bağırarak parmağını havaya kaldırır. Ancak tavuk uçmadığı için diğer oyuncuların parmağını kaldırmaması gerekir. Oyunda yanılıp da parmağını kaldıran oyuncu oyun dışı kalır.*
Öneri 5: Oyunu yönetecek kişi çocukları karşısına toplar. Oyuncular ayakta durur. Yöneticinin ‘Deve’ dediğinde çocukların ayakta durması, ‘Cüce’ dediğinde ise çömelmesi gerekir. Bu yönergeleri verirken zaman zaman yönetici ‘Deve’ komutunu verdiğinde çömelerek karşısındaki çocukları yanıltmaya çalışır. Yönergenin tersini yapan oyuncu*oyun*dışı kalır. En son kalan çocuk oyunu kazanır.
Öneri 6: Bu oyunda amaç çocukla birlikte hikâye kurgulamaktır. Bunun için oyunu oynayacağımız çocuktan ilk önce yer, zaman ve bir kahraman seçmesi istenir. Mesela çocuk “evde olsun”, “gece, yaz olsun”, “kahramanı bir aslan olsun” diyebilir. Bundan sonra yetişkin bunların içinde yer aldığı bir hikaye başlatır. Çocuktan hikâyeyi dikkatli bir şekilde takip etmesi istenir. Hikâyenin sonunda konunun içinden bazı sorular sorulacağı, doğru cevaplar vermesi gerektiği söylenir. Yetişkin, çocuğun seçtiği yer, zaman ve kahraman le birlikte hikâyenin girişini yapar. “Bir varmış bir yokmuş mevsimlerden yazmış. Evde yaşayan bir aslan varmış” gibi. Daha sonra çocuk hikâyeyi devam ettirir. Zaman zaman yetişkin hikâyeyi zenginleştirecek (hayvanlara, yerlere isim verdirerek, yeni kahramanlar, renkler ekleyerek) katılımlarda bulunabilir. Belli bir yerden sonra hikâye sonlandırılır. Ve çocuğa hikaye ile ilgili sorular sorulur. Meselâ; hikâyede hayvanlar varsa onların sayısı, birden fazla çocuk varsa onların isimleri, kıyafet renkleri gibi sorular sorulabilir.
Öneri 7: Oyuna başlamak için oyuncular halka olur. Her şeyden önce oyuncuların kendilerine komik birer isim seçmesi gerekir. Bu isimler şunlar olabilir: Neettin, Ayıbettin, Kaybettin, Söylettin, Kaçıverdin. Herkes adını seçtikten sonra kendini tanıtır. Arkadaşlarının adını iyice öğrenmesine yardımcı olur.*Oyun*düzenli olarak, kendinden bir önceki kişi ile kendisinden sonra gelenle ondan sonra gelenin adı söylenerek oynanır. Diyelim ki oyunu Neetin isimli oyuncu başlatıyor. Oyunu başlatan sağındakine adıyla seslenir:
Ayıbettin efendi (veya hanımefendi de olabilir)
Efendiiim
Kaybettin efendiye söyle Kaçıverdin efendinin (solundakinin adını söylüyor) ona selamı varmış.
Söz Ayıbettin’de:
Kaybettin efendi!
Efendiiim.
Söylettin efendiye söyle, Neettin Efendi’nin ona selamı varmış.
Oyun yanlışlar yapıldıkça gülüşerek, yanlışlar düzeltilerek devam eder. Biraz sonra artık herkes birbirinin adını öğrenmiş olacağından oyun yanlışsız olarak eğlenceli bir şekilde turlanır.
Öneri 8: Oyuncular halka şeklinde oturur. İçlerinden biri oyunu “Pazara gittim ve ELMA aldım.” diyerek başlatır.* Yanındaki oyuncu bir önceki oyuncunun çarşıdan aldığı şeyi aynen söyler ve üzerine bir meyve-sebze daha ekler. Örneğin “Pazara gittim ELMA, MUZ aldım”. Üçüncü oyuncu da ikinci oyuncunun söylediğinin aynısını söyler ve bir meyve-sebze daha ekler. Oyun bu şekilde her oyuncuda yeni bir meyve-sebze eklenerek devam eder. Alınan meyve-sebzelerin sırasını karıştıran ya da unutan oyuncu yanar ve oyundan çıkar. Diğerleri en baştan başlayarak oyunu tekrar eder.
Öneri 9: Oyunculardan biri soru soran diğeri de cevap veren kişi olur. Cevap veren oyuncunun hiçbir soruya “EVET” ya da “HAYIR” şeklinde cevap vermemesi gerekir. Örneğin, “Okula gidiyor musun?” sorusuna “EVET” derse yanar. “Gidiyorum” demelidir.* Karşı oyuncu “Kaç kardeşsiniz?, 3 kardeşsiniz değil mi?” gibi şaşırtmalı sorularla karşısındaki oyuncuya “EVET-HAYIR” dedirtmeye çalışır.
Öneri 10: Sayfa enlemesine tutularak sırası ile sayfanın üst tarafına İSİM-ŞEHİR-BİTKİ-HAYVAN-EŞYA-SANATÇI-ÜLKE ve NOT yazılır. Yazılan her kelimeden sonra sayfanın altına kadar çizgi çekilir. Oyunculardan biri, içinden bütün alfabeyi saymaya başlar. “DUR” denildiği anda hangi harfte kaldıysa onu yüksek sesle söyler. Örneğin “M” Herkes “M” harfiyle başlayan isim, şehir, bitki, hayvan, eşya ve sanatçı bulmaya çalışır.* İlk bitiren bitti deyip 20’ye kadar sayar. 20 olduğunda herkes yazmayı bırakır. Bulunamayan yerlere 0 puan verilir. Eğer iki kişi aynı şeyi yazmışsa onlar 5 puan alır. Birbirinden farklı olanlara da 10 puan verilir. Son oyunda bütün puanlar toplanır.
Öneri 11: Oyunculardan biri aklından bir hayvan tutar. Diğer oyuncu/lar tutulan hayvana dair sorular sorar. “Kaç ayaklı?”, “Ne yer?”, “Nerede yaşar?”, “Ne renktir?” gibi. Verilen cevaplara göre oyuncunun tuttuğu hayvan tahmin edilmeye çalışılır. Oyun bu şekilde sıra ile devam eder.
Uzm.Klinik Psikolog Derya NUR YILMAZ
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk ve Ergen Psikolojisinin Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
