2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
MAKALE #18547 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.Havva BAYAR | Yayın Haziran 2017 | 4,138 Okuyucu
Erken çocukluk döneminde anne ve babalar sağlıklı gelişimin en önemli kolaylaştırıcıları olmaya devam etmektedir. Bu dönemde aileler çocuklarına düzenli uyku ve yemek alışkanlıkları kazandırma, tuvalet eğitimi verme ve duygularına hükmetmeyi öğretmenin yollarını aramaktadır. Tuvaleti kullanmayı öğrenmek aile ve çocuk ilişkisini etkileyen önemli bir egemenlik basamağıdır.

Anne ve babalar çocuklarının çok küçük yaştan itibaren tuvalet temizliği alışkanlığını kazanmalarını isterler. Oysa çocuklar, kas kontrolü bakımından belli bir olgunlaşma düzeyine gelmeden tuvalet temizliği alışkanlığını kazanmaya hazır hale gelemezler. Çocukların kas kontrolünü kazanmaları bakımından aralarında bireysel farklılıklar vardır. Ancak genellikle, 18-20 ay civarında çocuklar tuvalet eğitimi almaya hazır olduklarını, annelerine verdikleri ipuçları ile göstermeye çalışırlar. Örneğin; önce, altını ıslatan bir çocuk, altını ıslattığını annesine anlatmaya çalışır. Sonra yapmak üzereyken anlatır, heyecanlanır, tuvalete gitmeye çalışır fakat yetişemez. Böylece ilk tuvalet kontrolü kurma aşamasında, çocuk küçük tuvaletini tutamaz ve uzun süre bekleyemez. İşte bu dönemde anne düzenli olarak her sabah kahvaltıdan sonra çocuğunu tuvalete götürmelidir. Bu süreçte anne çocuğun yanında olmalı, beklemeli ve çocuğun tuvalete oturma süresi çok uzun olmamalıdır. Eğer bu esnada çocuk tesadüfen küçük ya da büyük tuvaletini yaparsa anne çocuğunu ödüllendirmelidir. Ödül her zaman maddi ödül olmamalıdır. Örneğin, “Aferin benim kızım/oğlum büyüdü artık.” gibi güzel ve güdülendirici sözler, alkışlamak, başını okşamak gibi ödüller kullanılabilir. Fakat, çocuğu tuvalete oturtma konusunda zorlama yapılmamalıdır. Çocuk tuvalete oturtulduğunda ağlıyorsa, oturmak istemiyorsa hemen kaldırılmalıdır. Çünkü başlangıçta tuvalete zorla götürülen ve oturtulan çocuklar daha sonraki aylarda tuvalete gitmeyi reddederler.
Tuvalet eğitimi verilirken zorlama yapılan çocuklar, genellikle tuvalete tuvaletlerini yapmazlar. Bu çocuklar, tuvaletten kalkar kalkmaz, tuvaletlerini iç çamaşırlarına yaparlar ya da uzun süre tuvaletlerini tutarak anneye olan kızgınlıklarını yansıtır ve bir şekilde intikam alırlar. Çünkü bu şekilde çamaşırlarını ve etrafı kirlettiği için anne sinirlenecek ve kızacak veya tuvalete çıkmadığı için telaşlanacak ve üzülecektir.
Genellikle iki yaşına gelen çocuklar tuvaletleri geldiğinde annelerine haber verirler. Bu aşamada anneler sabah kalkınca, her yemekten sonra ve gece yatmadan önce çocuğu tuvalete götürmelidirler. Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunun bazı ipuçları şöyle sıralanabilir;

• Çocuk bezi ıslandığında veya kirlendiğinde rahatsızlık duyduğunu belirtir veya çocuk temiz olmakla kirli olmanın arasındaki farkı algılar.

• Çocuk kirli olmakla ilgili endişe duymaya başlar. Çevresindekilerden temiz olmanın önemini öğrenmeye başlamıştır.

• Çocuk anne/babasını veya kardeşlerini taklit etmek ister.

• Çocuk tuvaletini yaparken haber verir.

• Çocuk tuvaletini özel bir kelime ile belirtir.

• Çocuk tuvaletini yapmak için odanın bir köşesine gider.

• Çocuk pantolonunu kendi başına çıkarabilir ve gerek bu iş için gerekse diğer işlerde “kendi başıma yaptım” demekten hoşlanır.


Çocuklar önce küçük tuvalet kontrolünü, sonra büyük tuvalet kontrolünü, daha sonra da gece tuvalet kontrolünü kazanırlar. Üç yaş civarında çocuklar gündüz tuvalet kontrolünü kazanırlar. Bazen oyuna dalan çocuklar tuvalet gereksinimlerini gidermek üzere son dakikaya kadar beklerler ve bazen de kaçırabilirler.

Tuvalet eğitimine basamaklı olarak 24 ay civarında başlanması önerilir. Çocukların çoğu 30-36. aylarda gündüz, 36-48. aylarda ise gece tuvalet kontrolünü sağlarlar. Tuvalet eğitimi verirken acele etmemeli, fakat geç de kalınmamalıdır. Anne ve babalar tuvalet temizliği alışkanlığını çocuklarına kazandırırken şu hususlara dikkat etmelidirler;

• Çocuk henüz hazır değilken tuvalet temizliği alışkanlığı vermeye çalışılmamalıdır. Çünkü çocuğun kasları henüz gerekli olgunluğa ulaşmamıştır.

• Tuvalet alışkanlığı kazandırılırken aşırı titiz, zorlayıcı, baskıcı ve cezalandırıcı olunmamalıdır. Bu tutum, hem çocuğun tuvalet temizliği alışkanlığını geç kazanmasına hem de çocukta yetişkin yaşamında etkilerini sürdürecek inatçılık, katı görüşlülük, aşırı düzenlilik, aşırı kontrol ve esnek davranamama gibi olumsuz kişilik özelliklerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir.

Anne ve babalar çocuklarına tuvalet eğitimi verirken, hoşgörülü, özverili ve sağduyulu olmalıdırlar. Anne ve babanın çocuğa yaklaşımı son derece sabırlı ve sevecen olmalıdır. Eğer anne ve babalar, tuvalet eğitimi sırasında çocuklarına baskıcı ve zorlayıcı ya da ilgisiz tutumlar sergilerse, ilerde bu çocukların bazıları yataklarını ıslatan, enüresisi olan çocuklar ya da büyük tuvaletini altına yapan, enkopresisi olan çocuklar olabilirler. Bazı çocuklarda da çeşitli duygusal problemler ve davranış bozuklukları görülebilir.

• Çocuklar gece kontrolü kazandırılırken, özellikle ilk hafta anne ya da baba çocuğunu saat başı tuvalete kaldırmalıdır. Böylece çocuklarının gece hangi saatlerde tuvalet gereksinimi olduğunu görebilir ve o saatlerde çocuklarını tuvalete kaldırırlarsa çocuklar gece kontrolünü daha kolay kazanmış olurlar.

• Çocuğun idrar yapma veya dışkılama ritmine göre her gün düzenli aralıklarla lazımlığa oturması sağlanmalıdır. Oturması için zorlamamalı ve çocuğun istediği zaman kalkmasına izin verilmelidir. Çocuğa “vücudunun patronu” olmasına izin verilmelidir.

• Çocuklar, artık tuvalet temizliği alışkanlığını almaya hazır olduğunu gösterdikten sonra, başlanılan eğitim sırasında ikilemli durumlar çocuklara yaşatılmamalıdır. Örneğin, evde altı bağlanmayan çocuğun, kreşte altının bağlanması gibi ya da gündüz altı bağlanmayan çocuğun gece altının bağlanması gibi. Bu durum çocuğa bazen altını kirletebileceği, bazen de kirletmemesi gerektiği izlenimini vermektedir. Bu durum çocuğun bocalamasına neden olur.

• Tuvaletini lazımlığa yaptığında, yaptığı işi övülmeli, yapmadığı zaman da kınamamalıdır.

• Kazalar kabullenilmelidir.

• Çocuk, anne ve babayı veya kardeşini taklit etmesi için cesaretlendirilmelidir.

• Aile içindeki değişim zamanlarında (kardeş doğumu, kreşe başlamak, taşınma, gibi) bu eğitime başlamaktan kaçınılmalıdır.

• Çocuğun tuvalet eğitimi sırasında tuvaletini yaparken ayaklarının yere değmesi sağlanmalıdır. Çocukların sıklıkla tuvalet korkusu olabilir. Bu nedenle lazımlık kullanılması, tuvaletin, çocukla birlikte incelenmesi yararlı olacaktır. Aşırı tuvalet korkusu, tuvalet eğitiminin çok gecikmesi veya gerilemesi durumunda fiziksel ve cinsel istismar da akla gelmelidir

Genellikle çocuklar, üç yaşa kadar küçük tuvalet kontrolünü; dört yaşa kadar da büyük tuvalet kontrolünü kazanırlar. Eğer her şeye rağmen çocuk tuvalet kontrolünü kazanamadıysa önce bir çocuk ve üroloji doktoruna gidilmeli ve gerekli fiziksel muayeneler yapılmalıdır. Fiziksel muayeneler sonucu idrar kesesi hacminin çok küçük olması gibi yapısal bir bozukluk ya da böbreklerinin iyi çalışmaması gibi herhangi bir fiziksel rahatsızlık yoksa sorunun nedenleri duygusal olabilir. Bu durumda anne ve babalar sorunun nedenlerini saptayıp çözüm bulmak amacıyla psikolojik destek almalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Havva BAYAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Havva BAYAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     37 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Havva BAYAR Fotoğraf
Uzm.Psk.Dnş.Havva BAYAR
Adana
Uzman Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Dnş.Havva BAYAR'ın Yazıları
► Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir? Psk.Burcu BAŞOĞLU KUNDAK
► Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilmeli? Dr.Psk.Alper ÇUHADAROĞLU
► Tuvalet Eğitimi Psk.Büşra BÖREKÇİ
► Tuvalet Eğitimi Psk.Gözde ALPER
► Tuvalet Eğitimi Psk.Dnş.Yasemin ŞAHİN
► Tuvalet Eğitimi Psk.Mutlu İNCESOY
► Tuvalet Eğitimi Psk.Bahar GÜNDÜZ ÇAKIR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?' başlığıyla benzeşen toplam 20 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Özgüven Kazanmak Nisan 2021
◊ Çocuklarda Parmak Emme Haziran 2019
◊ Çocuklukta İstismar Aralık 2016
◊ Çalışan Anne Olmak Aralık 2016
◊ Depresyon Aralık 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


12:45
Top