2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Bebeklerde Beyin Gelişimi
MAKALE #18568 © Yazan Uzm.Psk.Elif Nur YAZICI | Yayın Haziran 2017 | 2,221 Okuyucu
Beyin gelişimi merdiven basamakları gibi yükselen ve anne karnından genç yetişkinliğe kadar devam eden bir süreçtir. Nöron adı verilen sinir hücreleri anne karnında gelişmeye başlar ve hızla çoğalır, ancak doğum sonrasında nöronların sayısı azalır. Bununla birlikte nöronlar arasındaki bağlantılar gelişerek beyin işlevlerini oluşturur. Bu bağlantıların artmasında en önemli etmenlerden biri bebeğin yeni deneyimler kazanarak öğrenme sürecinin aktifleşmesidir. Beyin gelişimini en hızlı olduğu dönemler 0-2 yaş ve ergenlik dönemidir.

Beyin gelişiminde genetik etmenlerin dışında en önemli rol beslenmeye düşmektedir. Beslenmedeki yetersizlikler beyin gelişimi yavaşlatarak gelişimsel geriliğe yol açabilmektedir. Bununla birlikte hamilelikte madde kullanımının da bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir.

Zihinsel ve duygusal gelişim açısından dokunma duygusu oldukça önemlidir. Bebeğin dokunma, ağrı, sıcak ve soğuk gibi dokunsal algıları doğumla birlikte gelişmiştir. Yenidoğan bebek dokunsal uyaranları algılar fakat yerini bilemezler. Gelişimin ilk evrelerinde ağrı deneyimine fazlaca maruz kalan bebekler ilerleyen yaşlarında ağrı konusunda duyarlılık geliştirebilir. Sağlıklı bir gelişim için bebeğin kucaklanma, sarılma, okşanma ve nesnelere dokunma gibi deneyimlere ihtiyacı vardır. Dokunma ihtiyaçları yeterince karşılanmamış bebeklerde gelişimsel ya da duygusal sorunlar görülmektedir.

Tat ve koku alma duyusu yine doğum itibari ile gelişmiştir. Kokular anne karnındayken algılanmaya başlanır ve embriyo kokulara tepki verebilir. Tat ve koku duyusunu geliştirmek ve beslenme alışkanlıklarını oluşturmak için anne karnından itibaren bebeği farklı tatlarla tanıştırmak, özellikle ek gıda döneminde çeşitli yiyecekleri denemesini sağlamak gereklidir.

Bir diğer duyu, görme, doğumda en az gelişmiş olandır. İlk 3 ay bebek etrafı kesintili göz hareketleri ile izlerken, sonrasında sürekli takip etmeye başlar. Renkleri net görme ancak 4. ayda tam olarak gelişir. Yapılan araştırmalar ilk aylardan itibaren bebeklerin insan yüzlerine karşı duyarlı olduklarını göstermektedir. Bir kaç aylık bebekler belirli bir yüzü, özellikle anne ya da temel bakım verenin yüzünü tercih etmektedir.

Son olarak işitme duyusu da anne karnında oluşur. Gebeliğin son aylarında yani 27. Hafta ve sonrasında bebek sesleri işitmeye başlar. Bu dönemde annenin sesi bebeğe belirgin şekilde ulaşır. Yenidoğan bu nedenle annenin sesini tercih eder. Yenidoğanlarda atlanmaması gereken bir kontrol de işitme taramasıdır.

Bebeğin sağlıklı beyin gelişimi için dokunma, tat, koku, renkler, şekiller ve ses gibi pek çok dış uyarana yeterli düzeyde maruz kalması gerekmektedir. 0-6 yaş arasında çocuk gelişimi Denver II Gelişimsel Tarama Testi ile değerlendirilmektedir. Bu test ile Kişisel-Sosyal, İnce Motor, Dil ve Kaba Motor becerileri çocuğun yaşına göre incelenerek gelişimsel sorunlar erken dönemde saptanabilir ve çocuğun nasıl desteklenmesi gerektiği anlaşılır.

0-2 Yaş Gelişim Basamakları

Yenidoğan sırtüstü uzanırken kol ve bacaklarını simetrik hareket ettirebilir. Hareketli cisimleri gözleri ile izleyebilir. Sese tepki verir.

2 aylıkken yüzükoyun başını yerden kaldırabilir, nesneyi başı ile 90 derece izleyebilir. Ses çıkarabilir.

4 aylıkken otururken başını dik tutabilir, nesneye uzanır, başını sese doğru çevirir. Kendi kendine güler.

6 aylıkken yüzükoyun yatarken sırtüstü dönebilir, otururken başını düşürmeden tutabilir, nesneyi elden ele geçirebilir, kendi kendine konuşur gibi sesler çıkarmaya başlar.

8 aylıkken ellerini destekleyerek oturabilir, kolları ile uzanabilir, nesneleri yere vurabilir. ‘ba’, ‘ma’ hecelerini çıkarabilir.

10 aylıkken tutunarak ayakta durabilir. El hareketlerini taklit eder, el sallama, el çırpma gibi. Ufak cisimleri parmağı ile çekerek alabilir.

12 aylıkken emekleyebilir, yardımla yürüyebilir. Bilerek kelime kullanmaya başlar, anne, baba gibi.

15 aylıkken kendi kendine yürüyebilir. Kelime sayısı dört beşe çıkar. Kalemle kağıdı karalayabilir. İstediklerini anlatmak için işaret eder.

18 aylıkken yardımla merdiven çıkabilir. Topu eliyle karşıya atabilir. Bardaktan su içebilir. Ağzını, burnunu, gözünü gösterebilir.

24 aylıkken koşar, 2-3 kelimeyi yan yana getirebilir, 6 küpten kule yapar, topa tekme atar.

Kaynakça

Frankenburg WK, Dodds J, Archer P, Shapiro H, Bresnick B. The Denver II: a majör revision and restandardization of the Denver Developmental Screening Test. Pediatrics 1992; 89:91-97.

Yalaz, Kalbiye (2015). Temel Gelişimsel Çocuk Nörolojisi. Pelikan Yayıncılık.

Yalaz, K., Anlar B., Bayoglu, B.U. (2010) Denver II Gelişimsel Tarama Testi Türkiye Standardizasyonu. Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği Yayınıdır.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler  
► Bebeklerde Zeka Gelişimi Psk.Serap DUYGULU
► Çocukların Beyin Gelişimi Psk.Dnş.Fatma KIRIMLI TAŞKIN
► Bebeklerde Yüz Düeti Psk.Alpaslan KESKİN
► Bebeklerde 2 Yaş Sendromu Psk.Özlem TOKGÖZ
► 0-36 Ay Bebeklerde Uyku Düzeni Psk.Dnş.Seval Ulviye AKYOL
► Bebeklerde Güvenli Bağlanmanın Önemi Psk.Dnş.Gizem AKTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Bebeklerde Beyin Gelişimi' başlığıyla benzeşen toplam 70 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
 
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:06
Top