Sigara Bağımlılığı ve Terapisi
SİGARA BAĞIMLILIĞININ TEDAVİSİ
“Kanaatimce sigarayı bırakmak dünyanın en kolay şeyidir. Çünkü ben bunu binlerce kez başardım” (Mark Twain)
Bağımlılık; bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek olarak tanımlanabilir.
Yapılan araştırmalarda madde kullanma yaşının (sigara ve diğerleri) ilkokul çağlarına kadar düştüğü yönündedir. Yine yapılan çalışmalarda en fazla sigara içen meslek grubu; gazateciler ve doktorlar olduğu yönündedir. Doktorların zararını bilen kişiler olmasına rağmen başlarda yer alması dikkatimi çekmişti. Demek ki zararını bilmek tek başına bundan uzak durmaya yetmiyor.
Haz verici her aktivite bağımlılık yapabilmektedir. Mesela; alkol kullanan birisinde rahatlatıcı madde olan dopamin adlı bir kimyasal salgılanır. İkinci kez alımında birincisi kadar yüksek salgı salgılanmaz. Üçüncü kez alımında dha düşük, tekrarlayan alımlarda daha da düşük salgılanır. Artık kişi normal hayatını sürdürebilmek için bile o maddeye ya da alkole neyse kullandığı şey ona ihtiyaç duymaya başlar ve her seferinde bir önceki almış olduğu miktarın daha fazlasını alır ki buna “ tolerans gelişmesi ” diyoruz.
Bağımlılık Nasıl Gelişir?
Bağımlılık bir kısır döngüdür. Kişi önce maddeye karşı merak duyar, “ Acaba kullansam ne olur?” der. Ama aynı zamanda etkilerinden de korkar. Eğer merak korkuyu yenerse “ Bir kereden bir şey olmaz” diyerek kullanmaya başlayan kişi bir kere denedikten sonra bir daha asla kullanmayacağını sanır, fakat beklenen son bir türlü gelmez. Bundan sonraki aşamada kişi madde kullanımı ile ilgili sorununun olduğunu inkar eder ve kontrolün kendi elinde olduğunu, maddeyi istediği zaman bırakabileceğini söyler ve buna inanır. Kendine inanabileceği yeni bir düşünce bulur “ Ben bağımlı olmam” Sonraları artık bırakmak zorunda olduğunu idrak eder. “ Bu son”, “ Bir daha asla” düşüncesi ve “Ben bağımlı olmam” inançlarını tekrar yaşamaya başlar. Tabii ki bir kere kullanma ile kalmaz, yine eskisi gibi madde kullanmaya devam eder. Böylece bir kısır döngü ortaya çıkar. İşte biz buna bağımlılık diyoruz.
Nikotin bağımlılığı nükslerin sık görüldüğü kronik bir hastalıktır.
ETYOLOJİ
• Maddenin elde edilebilirliği
• Yatkın bir kişilik
• Sosyal çevre
SİGARA İÇME DAVRANIŞINI PEKİŞTİREN FAKTÖRLER
1-Fizyolojik Faktörler
Nikotin Yoksunluğunun Etkisinden Kaçınma
Nikotinin Çabuk Oluşan Merkezi Ve Periferik Etkileri
Nikotinin Etkileri İle İlgili Şartlanmışlığın Pekiştirici Beklentileri
2-Psikolojik Faktörler
Negatif duyguların azalması (sıkıntı, öfke, korku, utanma vs...)
Pozitif duyguların güçlenmesi (coşku, hoşlanma vs)
NİKOTİN YOKSUNLUĞU
Semptomlar bıraktıktan birkaç saat sonra ortaya çıkar. 24-48 saatte pik yapar. Ortalama 4 haftada sonlanır.
Nikotin Yoksunluğu Tanı Ölçütleri
Bıraktıktan sonraki 24 saat içinde;
• Disforik ya da depresif duygulanım
• İnsomnia
• İrritabilite, sinirlilik, öfke
• Anksiyete
• Konsantrasyon güçlüğü
• Huzursuzluk
• Kalp hızında azalma
• İştah artışı ya da kilo alma
Bilimsel Olarak Kanıtlanmış Tedaviler
Psikososyal Müdahaleler
• Davranış terapisi
• Sosyal destek
NİYET ETME VE DEĞİŞME GİRİŞİMİ (MOTİVASYON)
a-Sigara İçmenin Zararları Ve Bırakmanın Faydalarını Gözden Geçirme
b-Geçmişteki Bırakma Girişimlerini Değerlendirme
c-Bağımlının Güçlü Ve Zayıf Yönlerini Tespit Etme
d-Hasta için önemli amaçları gözden geçirmek ve yeni amaçlar oluşturmak
SİGARAYI BIRAKMAYA YARDIMCI OLABİLECEK FAKTÖRLER
1-Değişebileceğine inanmak
2-Değişimin değerine inanmak
3-Kendini güvende hissetmek
4-Düşük stres düzeyi ve yaşam değişiklerinin az olması
5-İyi sosyal destek
6-Negatif duyguların az olması (sıkıntı, huzursuzluk vs...)
GEVŞEME TEKNİKLERİ
• Derin nefes alma
• Kısa meditasyon
• Görsel alıştırmalar
KOGNİTİF-DAVRANIŞSAL TEDAVİ
a-Sigara içme isteği ve dürtüsü uyandıracak olay ve durumlardan kaçınmak
b-Sigara içme isteği geldiğinde tamamlayıcı alternatif davranışlarda bulunmak (derin kas veya mental gevşeme yapmak, spor yapmak, düşük kalorili yiyecekler yemek)
c-Sigara içme ile ilgili olumlu çağrışımları azaltmak, sıkıntılı durumlara alternatif davranışlar geliştirmek, anksiyete, depresyon ve diğer hoş olmayan duygularla başa çıkmak için kognitif yeniden yapılanma oluşturmak
d-Aile üyeleri, iş arkadaşları ve çalışma arkadaşlarının sosyal desteğini almak
TİKSİNDİRME TEDAVİSİ
Klasik veya operant şartlanma mekanizmaları birlikte etkilidir.
Teknikler:
• Elektirik şoku
• Duyarsızlaştırma (imajinatif tiksindirme)
• Sigara içiminin tiksindirilmesi (hızlı sigara içme, sigaraya doyurma, sigarayı elde tutma)
• Bazen “para cezası” verilebilir (ilave muayene parası gibi)
Sigara içenlerin %70’i sigarayı bırakmak istemektedir. Bir sağlık çalışanından sigarayı bırakma yönünden tavsiye almak çok önemli bir motivasyon kaynağıdır. Sigara içenlerin çoğu sağlık çalışanlarını daha fazla dikkate alır ve tavsiye bekler.
Sigarayı bırakmak isteyen kişi karşısında klinisyen önyargısız, empatik ve destekleyici olmalıdır.
Sigarayı bırakmak isteyenlerin çoğunda belirgin bir ambivalans vardır. Motivasyonal görüşme tekniği açısından bu ambivalans arttırılabilir.
Sigarayı bırakmak için en temel motivasyon kaynakları sağlığı düzeltmek ve toplum baskısından kurtulmaktır. Özellikle araya giren hastalıklar motivasyonu arttırır.
Sigara içenler, sigarayı bırakmayı düşünmeseler dahi sigarayı bırakma yönünde tavsiye aldıklarında, tavsiye almayan hastalara oranla daha mutlu olmuşlardır.
Değerlendirme
• 1 ay içinde bırakmayı düşünüyor mu?
• İstekliliği ne kadar fazla
• Yardım istiyor mu?
• Kolayca bırakabilecek mi
• Profesyonel yardıma ihtiyacı var mı?
Yardım Et
• Sigarayı bırakmak için bir tarih belirlemesini sağla
• Ailesine anlatmasını iste
• Bırakma sonucu oluşacak sıkıntıları göster ve başa çıkmak için önerilerde bulun
• Etrafında sigarayı hatırlatacak materyallerin kaldırılmasını, sigarayı çağrıştıracak yer ve olaylardan uzak kalmasını öner
Planla
SİGARAYI BIRAKMAYA GÖNÜLSÜZ DANIŞAN
Bazı kişiler sigarayı bırakmaya istekli değildir. Ya zararlarının tam farkında değildir. Ya bırakma sırasında yaşayacaklarından şiddetli kaygı duymaktadır. Bıraktıktan sonra demoralize olacağını düşünür. Bırakmanın daha maliyetli olacağını düşünmektedir. Tekrar başlarsa etrafına ve kendine mahçup olacağını düşünmektedir. Bu kişilerde motivasyonu arttırmak gerekir.
Bu kişilerde motivasyonu arttırmak gerekir. Motivasyon arttırıcı görüşmelerde kişinin ön yargısız, empatik, destekleyici, sıcak ve kabul edici bir tavrının olması gerekir
Hastanın Durumu
Sigarayı bırakması yönünde motivasyon arttırıcı görüşmede hastanın uygunluğu dikkate alınmalıdır. Sosyal statüsü, mesleki kariyeri, medeni durumu, yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu sigarayı bırakmaya cesaretlendirilmesi yönünde kullanılır.
Aldığı Riskler
Danışan sigara kullanımının doğuracağı sağlık sorunları konusunda uyarılmalıdır. Light sigaraların veya sigara dışındaki tütün ürünlerinin de aynı oranda tehlikeli olduğu uyarılmalıdır. Kişini kısa dönemde ve uzun dönemde karşılaşacağı durumlar, etrafının maruz kaldığı tehlikeler konuşulmalıdır.
Sigarayı Bırakmakla Kazanılacaklar
• Daha İyi Bir Sağlık Durumu
• Koku ve Tad Duygusunun Gelişmesi, Düzelmesi
• Para Tasarrufu
• Evin, Arabanın Ofisin Güzel Kokması
• Çocuklara İyi Örnek Olmak
• Daha Sağlıklı Çocuklara Sahip Olmak
• Fiziksel Olarak İyi Hissetmek
• Bedensel Aktiviteleri Daha İyi Yapabilmek
• Cildin Güzelleşmesi
Engeller
• Çekilme Semptomları
. Başarısızlık Korkusu
• Kilo Alımı
• Sosyal Desteğin Az Olması
• Depresyon
• Sigaradan Zevk Alma
• Tekrar
• Motivasyonel görüşme her fırsatta tekrarlanmalıdır.
Tekrar Başlamaya Mani Olma
• Sigara bağımlılığının tedavisinde nükslere sık rastlanır. Bu yüzden özellikle sigarayı yeni bırakmış kişilerin takibi önemlidir. Bırakma kararının övülmesi, elde edilen faydaların gözden geçirilmesi gereklidir. En sık nüks ilk 3 ayda olmaktadır. Ortaya çıkan depresyon, kilo alımı, yalnızlık hissi, uzamış çekilme semptomları üzerinde durulmalıdır.
Nüksleri Önleme
Yüksek riskli durumları saptama
a-Olumsuz (negatif) emosyonel durumlar (öfke, engellenmişlik, stres)
b-Olumlu (pozitif) emosyonel durumlar (aşırı rahatlık duygusu)
c-Sigara içenleri görmek
d-Alkol, kafein?, diyet
• Riskli durumların tespiti, grup ve bireysel tedavi desteği , bunları öngörebilme özellikleri riskleri azaltmaktadır.
Son söz; Hayat ucuza oynanmayacak kadar değerlidir. Hayatı espri zannedenler son espriyi iyi düşünsünler…
Erol AKDAĞ
Klinik Psikolog
“Kanaatimce sigarayı bırakmak dünyanın en kolay şeyidir. Çünkü ben bunu binlerce kez başardım” (Mark Twain)
Bağımlılık; bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek olarak tanımlanabilir.
Yapılan araştırmalarda madde kullanma yaşının (sigara ve diğerleri) ilkokul çağlarına kadar düştüğü yönündedir. Yine yapılan çalışmalarda en fazla sigara içen meslek grubu; gazateciler ve doktorlar olduğu yönündedir. Doktorların zararını bilen kişiler olmasına rağmen başlarda yer alması dikkatimi çekmişti. Demek ki zararını bilmek tek başına bundan uzak durmaya yetmiyor.
Haz verici her aktivite bağımlılık yapabilmektedir. Mesela; alkol kullanan birisinde rahatlatıcı madde olan dopamin adlı bir kimyasal salgılanır. İkinci kez alımında birincisi kadar yüksek salgı salgılanmaz. Üçüncü kez alımında dha düşük, tekrarlayan alımlarda daha da düşük salgılanır. Artık kişi normal hayatını sürdürebilmek için bile o maddeye ya da alkole neyse kullandığı şey ona ihtiyaç duymaya başlar ve her seferinde bir önceki almış olduğu miktarın daha fazlasını alır ki buna “ tolerans gelişmesi ” diyoruz.
Bağımlılık Nasıl Gelişir?
Bağımlılık bir kısır döngüdür. Kişi önce maddeye karşı merak duyar, “ Acaba kullansam ne olur?” der. Ama aynı zamanda etkilerinden de korkar. Eğer merak korkuyu yenerse “ Bir kereden bir şey olmaz” diyerek kullanmaya başlayan kişi bir kere denedikten sonra bir daha asla kullanmayacağını sanır, fakat beklenen son bir türlü gelmez. Bundan sonraki aşamada kişi madde kullanımı ile ilgili sorununun olduğunu inkar eder ve kontrolün kendi elinde olduğunu, maddeyi istediği zaman bırakabileceğini söyler ve buna inanır. Kendine inanabileceği yeni bir düşünce bulur “ Ben bağımlı olmam” Sonraları artık bırakmak zorunda olduğunu idrak eder. “ Bu son”, “ Bir daha asla” düşüncesi ve “Ben bağımlı olmam” inançlarını tekrar yaşamaya başlar. Tabii ki bir kere kullanma ile kalmaz, yine eskisi gibi madde kullanmaya devam eder. Böylece bir kısır döngü ortaya çıkar. İşte biz buna bağımlılık diyoruz.
Nikotin bağımlılığı nükslerin sık görüldüğü kronik bir hastalıktır.
ETYOLOJİ
• Maddenin elde edilebilirliği
• Yatkın bir kişilik
• Sosyal çevre
SİGARA İÇME DAVRANIŞINI PEKİŞTİREN FAKTÖRLER
1-Fizyolojik Faktörler
Nikotin Yoksunluğunun Etkisinden Kaçınma
Nikotinin Çabuk Oluşan Merkezi Ve Periferik Etkileri
Nikotinin Etkileri İle İlgili Şartlanmışlığın Pekiştirici Beklentileri
2-Psikolojik Faktörler
Negatif duyguların azalması (sıkıntı, öfke, korku, utanma vs...)
Pozitif duyguların güçlenmesi (coşku, hoşlanma vs)
NİKOTİN YOKSUNLUĞU
Semptomlar bıraktıktan birkaç saat sonra ortaya çıkar. 24-48 saatte pik yapar. Ortalama 4 haftada sonlanır.
Nikotin Yoksunluğu Tanı Ölçütleri
Bıraktıktan sonraki 24 saat içinde;
• Disforik ya da depresif duygulanım
• İnsomnia
• İrritabilite, sinirlilik, öfke
• Anksiyete
• Konsantrasyon güçlüğü
• Huzursuzluk
• Kalp hızında azalma
• İştah artışı ya da kilo alma
Bilimsel Olarak Kanıtlanmış Tedaviler
Psikososyal Müdahaleler
• Davranış terapisi
• Sosyal destek
NİYET ETME VE DEĞİŞME GİRİŞİMİ (MOTİVASYON)
a-Sigara İçmenin Zararları Ve Bırakmanın Faydalarını Gözden Geçirme
b-Geçmişteki Bırakma Girişimlerini Değerlendirme
c-Bağımlının Güçlü Ve Zayıf Yönlerini Tespit Etme
d-Hasta için önemli amaçları gözden geçirmek ve yeni amaçlar oluşturmak
SİGARAYI BIRAKMAYA YARDIMCI OLABİLECEK FAKTÖRLER
1-Değişebileceğine inanmak
2-Değişimin değerine inanmak
3-Kendini güvende hissetmek
4-Düşük stres düzeyi ve yaşam değişiklerinin az olması
5-İyi sosyal destek
6-Negatif duyguların az olması (sıkıntı, huzursuzluk vs...)
GEVŞEME TEKNİKLERİ
• Derin nefes alma
• Kısa meditasyon
• Görsel alıştırmalar
KOGNİTİF-DAVRANIŞSAL TEDAVİ
a-Sigara içme isteği ve dürtüsü uyandıracak olay ve durumlardan kaçınmak
b-Sigara içme isteği geldiğinde tamamlayıcı alternatif davranışlarda bulunmak (derin kas veya mental gevşeme yapmak, spor yapmak, düşük kalorili yiyecekler yemek)
c-Sigara içme ile ilgili olumlu çağrışımları azaltmak, sıkıntılı durumlara alternatif davranışlar geliştirmek, anksiyete, depresyon ve diğer hoş olmayan duygularla başa çıkmak için kognitif yeniden yapılanma oluşturmak
d-Aile üyeleri, iş arkadaşları ve çalışma arkadaşlarının sosyal desteğini almak
TİKSİNDİRME TEDAVİSİ
Klasik veya operant şartlanma mekanizmaları birlikte etkilidir.
Teknikler:
• Elektirik şoku
• Duyarsızlaştırma (imajinatif tiksindirme)
• Sigara içiminin tiksindirilmesi (hızlı sigara içme, sigaraya doyurma, sigarayı elde tutma)
• Bazen “para cezası” verilebilir (ilave muayene parası gibi)
Sigara içenlerin %70’i sigarayı bırakmak istemektedir. Bir sağlık çalışanından sigarayı bırakma yönünden tavsiye almak çok önemli bir motivasyon kaynağıdır. Sigara içenlerin çoğu sağlık çalışanlarını daha fazla dikkate alır ve tavsiye bekler.
Sigarayı bırakmak isteyen kişi karşısında klinisyen önyargısız, empatik ve destekleyici olmalıdır.
Sigarayı bırakmak isteyenlerin çoğunda belirgin bir ambivalans vardır. Motivasyonal görüşme tekniği açısından bu ambivalans arttırılabilir.
Sigarayı bırakmak için en temel motivasyon kaynakları sağlığı düzeltmek ve toplum baskısından kurtulmaktır. Özellikle araya giren hastalıklar motivasyonu arttırır.
Sigara içenler, sigarayı bırakmayı düşünmeseler dahi sigarayı bırakma yönünde tavsiye aldıklarında, tavsiye almayan hastalara oranla daha mutlu olmuşlardır.
Değerlendirme
• 1 ay içinde bırakmayı düşünüyor mu?
• İstekliliği ne kadar fazla
• Yardım istiyor mu?
• Kolayca bırakabilecek mi
• Profesyonel yardıma ihtiyacı var mı?
Yardım Et
• Sigarayı bırakmak için bir tarih belirlemesini sağla
• Ailesine anlatmasını iste
• Bırakma sonucu oluşacak sıkıntıları göster ve başa çıkmak için önerilerde bulun
• Etrafında sigarayı hatırlatacak materyallerin kaldırılmasını, sigarayı çağrıştıracak yer ve olaylardan uzak kalmasını öner
Planla
SİGARAYI BIRAKMAYA GÖNÜLSÜZ DANIŞAN
Bazı kişiler sigarayı bırakmaya istekli değildir. Ya zararlarının tam farkında değildir. Ya bırakma sırasında yaşayacaklarından şiddetli kaygı duymaktadır. Bıraktıktan sonra demoralize olacağını düşünür. Bırakmanın daha maliyetli olacağını düşünmektedir. Tekrar başlarsa etrafına ve kendine mahçup olacağını düşünmektedir. Bu kişilerde motivasyonu arttırmak gerekir.
Bu kişilerde motivasyonu arttırmak gerekir. Motivasyon arttırıcı görüşmelerde kişinin ön yargısız, empatik, destekleyici, sıcak ve kabul edici bir tavrının olması gerekir
Hastanın Durumu
Sigarayı bırakması yönünde motivasyon arttırıcı görüşmede hastanın uygunluğu dikkate alınmalıdır. Sosyal statüsü, mesleki kariyeri, medeni durumu, yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu sigarayı bırakmaya cesaretlendirilmesi yönünde kullanılır.
Aldığı Riskler
Danışan sigara kullanımının doğuracağı sağlık sorunları konusunda uyarılmalıdır. Light sigaraların veya sigara dışındaki tütün ürünlerinin de aynı oranda tehlikeli olduğu uyarılmalıdır. Kişini kısa dönemde ve uzun dönemde karşılaşacağı durumlar, etrafının maruz kaldığı tehlikeler konuşulmalıdır.
Sigarayı Bırakmakla Kazanılacaklar
• Daha İyi Bir Sağlık Durumu
• Koku ve Tad Duygusunun Gelişmesi, Düzelmesi
• Para Tasarrufu
• Evin, Arabanın Ofisin Güzel Kokması
• Çocuklara İyi Örnek Olmak
• Daha Sağlıklı Çocuklara Sahip Olmak
• Fiziksel Olarak İyi Hissetmek
• Bedensel Aktiviteleri Daha İyi Yapabilmek
• Cildin Güzelleşmesi
Engeller
• Çekilme Semptomları
. Başarısızlık Korkusu
• Kilo Alımı
• Sosyal Desteğin Az Olması
• Depresyon
• Sigaradan Zevk Alma
• Tekrar
• Motivasyonel görüşme her fırsatta tekrarlanmalıdır.
Tekrar Başlamaya Mani Olma
• Sigara bağımlılığının tedavisinde nükslere sık rastlanır. Bu yüzden özellikle sigarayı yeni bırakmış kişilerin takibi önemlidir. Bırakma kararının övülmesi, elde edilen faydaların gözden geçirilmesi gereklidir. En sık nüks ilk 3 ayda olmaktadır. Ortaya çıkan depresyon, kilo alımı, yalnızlık hissi, uzamış çekilme semptomları üzerinde durulmalıdır.
Nüksleri Önleme
Yüksek riskli durumları saptama
a-Olumsuz (negatif) emosyonel durumlar (öfke, engellenmişlik, stres)
b-Olumlu (pozitif) emosyonel durumlar (aşırı rahatlık duygusu)
c-Sigara içenleri görmek
d-Alkol, kafein?, diyet
• Riskli durumların tespiti, grup ve bireysel tedavi desteği , bunları öngörebilme özellikleri riskleri azaltmaktadır.
Son söz; Hayat ucuza oynanmayacak kadar değerlidir. Hayatı espri zannedenler son espriyi iyi düşünsünler…
Erol AKDAĞ
Klinik Psikolog
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sigara Bağımlılığı ve Terapisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Erol AKDAĞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Erol AKDAĞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
20 Beğeni 
Yazan Uzman
|
sigara bağımlılığı, sigara bağımlılığı tedavisi, sigara bağımlılığı terapisi, bağımlılık, bağımlılık terapisi, bağımlılık tedavisi, nikotin bağımlılığı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
