Bireysel Psikoterapi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Psikoterapi denildiğinde çoğu insanın aklına, biraz korkutucu biraz da tuhaf bir terapistin odasında, deri bir koltukta uzanırken, mevcut psikolojik durumlarına dair bilgi sağlayacak "bastırılmış" çocukluk deneyimlerini ortaya çıkarmak için söylenen her şeyi not eden bir terapist gelir. Sigmund Frued döneminde işler gerçekten böyle yürüyordu. Günümüzde ise psikoterapi nadiren Frued’un geliştirdiği psikanalitik yöntemlerle ve bir divanda yatarak yapılmaktadır.
Bireysel psikoterapi, bir hastanın ya da danışanın geçmişte ya da yakın zamanda yaşadığı bir problem üzerinde çalışmasına yardımcı olmak için, genellikle terapist veya psikolog olarak eğitilmiş bir profesyonel tarafından uygulanan bir psikoterapidir. Bireysel tedavinin uygulanma biçimleri, hasta ya da danışanın yaşadığı psikolojik soruna, terapistin kişisel inanç ve uygulamalarına ve hasta ya da danışanın bireysel ihtiyaçlarına bağlı olarak büyük ölçüde değişir.
Bireysel terapi için geçen süre pek çok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir. Genellikle sorunun tüm yönlerine değinildiğinden emin olmak için en az altı seansa ihtiyaç duyulur. Bununla birlikte, terapistiniz ilerlemenize bağlı olarak daha fazla veya daha az oturum önerebilir. Terapinin önemli bir parçası da, hedeflenen aşamaya ulaştıktan sonraki kontrol seanslarıdır. Varolan durumu izlemek ve sorunun kontrol altında olduğundan emin olmak için terapistiniz 1 ay, 6 ay ve 12 ay sonrası için seanslar düzenleyebilir.
İlk seans genellikle sizin ve terapistinizin "birbirinizi tanıma" sürecini içerecektir. Terapistiniz geçmiş deneyimleriniz, mevcut durumunuz, aile, iş ve arkadaşlarınız hakkında sorular soracaktır. Terapistiniz sizi, sizin için mahrem olan konularda konuşmak için zorlamaz, ancak terapinin gidişatını belirlemek adına bireysel ihtiyaçlarınıza ilişkin yeterli bilgiyi edinmesi gerekir. Bazı durumlarda, sorun siz ve terapistiniz için oldukça belirgindir (örneğin, yeme sorunları yaşıyor ve bununla başa çıkmak için yardım arıyorsanız). Fakat bazı durumlarda farkında olmadığınız temel bir sorun olabilir (örneğin yaşadığınız duygu durumu sorununu anlamlandıramıyor olabilirsiniz).
Terapistiniz için sorunu değerlendirip, en iyi eylem planına karar vermek önemlidir. İlk adım, sorunun ne olduğunu belirlemektir. Hem terapistiniz hem de siz durum hakkında bir farkındalık geliştirdikten sonra sorunun neden mevcut olduğunu belirlemek için birlikte çalışmaya başlayabilirsiniz. Terapistiniz sorunu çözmeye çalışmak için en uygun programı uygulayacaktır.
Unutmayın, her ne kadar terapistiniz oturumları yönlendiriyor olsa da asıl kontrol her zaman sizde . Terapinin farklı bir yöne gitmesi gerektiğini düşünüyorsanız bunu terapistinizle görüşün. O, ihtiyaçlarınıza en uygun programı seçti, ancak yapacağınız geribildirimlere hala çok açık. Bununla birlikte, terapistlerin kendi alanlarında çok deneyime sahip profesyoneller olduğunu unutmayın.
Psikoterapide başarının temel bileşenlerinden biri, danışan /hasta ile terapist arasındaki ilişkinin sağlamlığı ve istikrarıdır. Bu nedenle, terapistinizle birlikteyken rahat ve mutlu olmanız çok önemlidir.
Sert, aşırı eleştirel ve empatik olmayan terapistler daha az etkilidir. Tahmin edebileceğiniz gibi, sevmediğiniz ve yargılayıcı görünen biriyle konuşmak, sizi çok iyi yapmaz. Seanslara katılmak istemiyorsanız ve tavsiyelere uyma ihtimaliniz de azalır.
Bir terapistte aranacak nitelikler arasında sıcaklık, dürüstlük, özgünlük, empati, sabır ve aynı anda olabilme becerisi yer alır. Bu nitelikler, danışanın /hastanın öz yeterlik hedefine ulaşmasına yardımcı olur. Öz yeterliği olan danışan/hastalar kendilerine, terapiye ve terapiste inanan kişilerdir. Terapinin yardımcı olduğuna inandığınızda, terapi hedefleri üzerinde aktif olarak çalışmanız daha olasıdır ve bu nedenle tedavinin faydalarını deneyimleme olasılığı daha yüksektir. Psikoterapinin en önemli yönlerinden biri iletişimdir. Konuşurken çok rahat hissettiğiniz bir terapist seçin.
Her tür psikoterapide terapist, terapi için belirli hedefler geliştirmenize yardımcı olacaktır. Bu hedefler, belki de uzun vadede ulaşılacak genel bir hedefi ve seanstan seansa değişebilecek daha odaklanmış hedefleri içerecektir. Genel hedefi oturumlar arası hedeflere ayırmak, programın belirli bölümlerine odaklanmak ve sorunun tüm yönlerinin doğru bir şekilde ele alındığından emin olmak için yardımcı olur. Ayrıca zorluk çektiğiniz belirli kısımları ve üzerinde daha fazla çalışmanız gereken problemleri tanımlamayı kolaylaştırır. Genel hedefi akılda tutmak terapiden vazgeçmeyi düşündüğünüz zamanlarda size yardımcı olacaktır. Terapiye odaklanmak ve istikrarlı kalmak için varolan problemlerin üstesinden gelebileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Tanılanmış tüm psikolojik /psikiyatrik bozukluklar için (depresyon, anksiyete, kişilik bozuklukları, fobiler vs.) uygun terapi yöntemleri bulunmaktadır. Bazen yalnızca terapi bazen de ilaç ve terapi kombinasyonu bir arada uygulanabilir. Hangi kombinasyonun seçileceği var olan problem, sizin temel ihtiyaçlarınız ve terapistinizin önerilerine bağlıdır. Unutmayın ki herkes için aynı şekilde etki gösteren bir kombinasyon yoktur. Psikolojik / psikiyatrik bozuklukların tedavisi için kullanılmasının yanı sıra yaşam kalitenizi etkileyen, işlevselliğinizi bozan her durum için, ihtiyaç duyduğunuzda terapiden fayda görebilirsiniz (örneğin stresle etkin şekilde baş etme yöntemleri öğrenmek isteyebilirsiniz). Genel anlamda ise terapistiniz sizlere şu konularda yardımcı olacaktır;
Başa Çıkma Stratejileri Belirleme:
Bazen terapistiniz geçmişte size yardımcı olan baş etme stratejilerinizi mevcut durumunuza uyarlamayı öğretecektir. Bazen de geçmişte başarısız olan stratejileriniz yerine yenilerini geliştirmeniz konusunda yol gösterecektir.
Önceliklerinizi Yeniden Düzenleme:
Bazen insanlar hem kendileri ve hem de başkaları için aslında çok da makul olmayan bir beklentiye sahip oldukları için sorunlar yaşarlar. Bu durum kişinin üzerindeki baskıyı arttırarak stres, kaygı ve depresyona neden olabilir. Terapistiniz hem kendiniz hem de başkaları için beklentilerinizi ve yaşam önceliklerinizi yeniden düzenlemenize yardımcı olacaktır.
Güçlü Olduğunuz Alanları Tanımlama:
Bazen özellikle kriz zamanlarında kişiler zayıflıkları ve sahip olmadıkları özellikleri üzerine odaklanırlar. Terapistiniz dikkatinizi kendinizle ilgili olumlu yönlerine çekerek güçlü olduğunuz alanları yeniden keşfetmenize ve bu yönleri ortaya çıkarmanıza yardımcı olacaktır.
Çocuklar için psikoterapi yetişkinler için psikoterapiden oldukça farklıdır. Çocuklar terapistlerin rolünü anlayamıyor ve onlarla yalnız kalmayı tehdit olarak algılıyor olabilirler. Oldukça yaygın olarak, çocuklar terapistlerine yeterince güvenmeden ortamda yalnız kalmak istemezler. Terapiste gelmeden önce “konuşan doktor” gibi tehdit oluşturmayan bir isimle terapisti tanıtmak yardımcı olabilir (terapiste gelmeden önce çocuklara ne söylenmeli- böyle bir yazı yazacağım))
Terapistler genellikle çocuklarla çalışırken oyun terapisini (bununla ilgili de yazı yazacağım) uygularlar. Bu, hem terapistin çocukla eğlenceli ve rahat bir ilişki kurmasına hem de çocuğun sorunlarıyla nasıl başa çıktığını anlamasına olanak tanır.
Ergenlik, çocukların bağımsızlığı benimsediği ve kendileri için kararlar almayı öğrenmeye başladığı bir zamandır. Bununla birlikte, bu yeni sorumluluk ve özgürlük ile birçok ergen psikolojik olarak mücadele etmektedir. Akran baskısı ve cinsellik çok kafa karıştırıcı ve can sıkıcı olabilir. Ergenlerde kullanılan teknikler yetişkinlerde kullanılan tekniklerle benzerdir. Ergenlerin terapiye karşı meydan okumaları daha olasıdır. Bu nedenle, hem terapistin hem de ebeveynin tedavinin etkili olması için daha fazla zamana ve sabıra ihtiyaç duyacağı unutulmamalıdır.
Bireysel psikoterapi, bir hastanın ya da danışanın geçmişte ya da yakın zamanda yaşadığı bir problem üzerinde çalışmasına yardımcı olmak için, genellikle terapist veya psikolog olarak eğitilmiş bir profesyonel tarafından uygulanan bir psikoterapidir. Bireysel tedavinin uygulanma biçimleri, hasta ya da danışanın yaşadığı psikolojik soruna, terapistin kişisel inanç ve uygulamalarına ve hasta ya da danışanın bireysel ihtiyaçlarına bağlı olarak büyük ölçüde değişir.
Bireysel terapi için geçen süre pek çok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir. Genellikle sorunun tüm yönlerine değinildiğinden emin olmak için en az altı seansa ihtiyaç duyulur. Bununla birlikte, terapistiniz ilerlemenize bağlı olarak daha fazla veya daha az oturum önerebilir. Terapinin önemli bir parçası da, hedeflenen aşamaya ulaştıktan sonraki kontrol seanslarıdır. Varolan durumu izlemek ve sorunun kontrol altında olduğundan emin olmak için terapistiniz 1 ay, 6 ay ve 12 ay sonrası için seanslar düzenleyebilir.
İlk seans genellikle sizin ve terapistinizin "birbirinizi tanıma" sürecini içerecektir. Terapistiniz geçmiş deneyimleriniz, mevcut durumunuz, aile, iş ve arkadaşlarınız hakkında sorular soracaktır. Terapistiniz sizi, sizin için mahrem olan konularda konuşmak için zorlamaz, ancak terapinin gidişatını belirlemek adına bireysel ihtiyaçlarınıza ilişkin yeterli bilgiyi edinmesi gerekir. Bazı durumlarda, sorun siz ve terapistiniz için oldukça belirgindir (örneğin, yeme sorunları yaşıyor ve bununla başa çıkmak için yardım arıyorsanız). Fakat bazı durumlarda farkında olmadığınız temel bir sorun olabilir (örneğin yaşadığınız duygu durumu sorununu anlamlandıramıyor olabilirsiniz).
Terapistiniz için sorunu değerlendirip, en iyi eylem planına karar vermek önemlidir. İlk adım, sorunun ne olduğunu belirlemektir. Hem terapistiniz hem de siz durum hakkında bir farkındalık geliştirdikten sonra sorunun neden mevcut olduğunu belirlemek için birlikte çalışmaya başlayabilirsiniz. Terapistiniz sorunu çözmeye çalışmak için en uygun programı uygulayacaktır.
Unutmayın, her ne kadar terapistiniz oturumları yönlendiriyor olsa da asıl kontrol her zaman sizde . Terapinin farklı bir yöne gitmesi gerektiğini düşünüyorsanız bunu terapistinizle görüşün. O, ihtiyaçlarınıza en uygun programı seçti, ancak yapacağınız geribildirimlere hala çok açık. Bununla birlikte, terapistlerin kendi alanlarında çok deneyime sahip profesyoneller olduğunu unutmayın.
Terapist - Danışan/Hasta İlişkisi
Psikoterapide başarının temel bileşenlerinden biri, danışan /hasta ile terapist arasındaki ilişkinin sağlamlığı ve istikrarıdır. Bu nedenle, terapistinizle birlikteyken rahat ve mutlu olmanız çok önemlidir.
Sert, aşırı eleştirel ve empatik olmayan terapistler daha az etkilidir. Tahmin edebileceğiniz gibi, sevmediğiniz ve yargılayıcı görünen biriyle konuşmak, sizi çok iyi yapmaz. Seanslara katılmak istemiyorsanız ve tavsiyelere uyma ihtimaliniz de azalır.
Bir terapistte aranacak nitelikler arasında sıcaklık, dürüstlük, özgünlük, empati, sabır ve aynı anda olabilme becerisi yer alır. Bu nitelikler, danışanın /hastanın öz yeterlik hedefine ulaşmasına yardımcı olur. Öz yeterliği olan danışan/hastalar kendilerine, terapiye ve terapiste inanan kişilerdir. Terapinin yardımcı olduğuna inandığınızda, terapi hedefleri üzerinde aktif olarak çalışmanız daha olasıdır ve bu nedenle tedavinin faydalarını deneyimleme olasılığı daha yüksektir. Psikoterapinin en önemli yönlerinden biri iletişimdir. Konuşurken çok rahat hissettiğiniz bir terapist seçin.
Terapi Hedefleri
Her tür psikoterapide terapist, terapi için belirli hedefler geliştirmenize yardımcı olacaktır. Bu hedefler, belki de uzun vadede ulaşılacak genel bir hedefi ve seanstan seansa değişebilecek daha odaklanmış hedefleri içerecektir. Genel hedefi oturumlar arası hedeflere ayırmak, programın belirli bölümlerine odaklanmak ve sorunun tüm yönlerinin doğru bir şekilde ele alındığından emin olmak için yardımcı olur. Ayrıca zorluk çektiğiniz belirli kısımları ve üzerinde daha fazla çalışmanız gereken problemleri tanımlamayı kolaylaştırır. Genel hedefi akılda tutmak terapiden vazgeçmeyi düşündüğünüz zamanlarda size yardımcı olacaktır. Terapiye odaklanmak ve istikrarlı kalmak için varolan problemlerin üstesinden gelebileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Ne zaman ve Ne için Terapiye Gidilir?
Tanılanmış tüm psikolojik /psikiyatrik bozukluklar için (depresyon, anksiyete, kişilik bozuklukları, fobiler vs.) uygun terapi yöntemleri bulunmaktadır. Bazen yalnızca terapi bazen de ilaç ve terapi kombinasyonu bir arada uygulanabilir. Hangi kombinasyonun seçileceği var olan problem, sizin temel ihtiyaçlarınız ve terapistinizin önerilerine bağlıdır. Unutmayın ki herkes için aynı şekilde etki gösteren bir kombinasyon yoktur. Psikolojik / psikiyatrik bozuklukların tedavisi için kullanılmasının yanı sıra yaşam kalitenizi etkileyen, işlevselliğinizi bozan her durum için, ihtiyaç duyduğunuzda terapiden fayda görebilirsiniz (örneğin stresle etkin şekilde baş etme yöntemleri öğrenmek isteyebilirsiniz). Genel anlamda ise terapistiniz sizlere şu konularda yardımcı olacaktır;
Başa Çıkma Stratejileri Belirleme:
Bazen terapistiniz geçmişte size yardımcı olan baş etme stratejilerinizi mevcut durumunuza uyarlamayı öğretecektir. Bazen de geçmişte başarısız olan stratejileriniz yerine yenilerini geliştirmeniz konusunda yol gösterecektir.
Önceliklerinizi Yeniden Düzenleme:
Bazen insanlar hem kendileri ve hem de başkaları için aslında çok da makul olmayan bir beklentiye sahip oldukları için sorunlar yaşarlar. Bu durum kişinin üzerindeki baskıyı arttırarak stres, kaygı ve depresyona neden olabilir. Terapistiniz hem kendiniz hem de başkaları için beklentilerinizi ve yaşam önceliklerinizi yeniden düzenlemenize yardımcı olacaktır.
Güçlü Olduğunuz Alanları Tanımlama:
Bazen özellikle kriz zamanlarında kişiler zayıflıkları ve sahip olmadıkları özellikleri üzerine odaklanırlar. Terapistiniz dikkatinizi kendinizle ilgili olumlu yönlerine çekerek güçlü olduğunuz alanları yeniden keşfetmenize ve bu yönleri ortaya çıkarmanıza yardımcı olacaktır.
Çocuklarla Bireysel Terapi
Çocuklar için psikoterapi yetişkinler için psikoterapiden oldukça farklıdır. Çocuklar terapistlerin rolünü anlayamıyor ve onlarla yalnız kalmayı tehdit olarak algılıyor olabilirler. Oldukça yaygın olarak, çocuklar terapistlerine yeterince güvenmeden ortamda yalnız kalmak istemezler. Terapiste gelmeden önce “konuşan doktor” gibi tehdit oluşturmayan bir isimle terapisti tanıtmak yardımcı olabilir (terapiste gelmeden önce çocuklara ne söylenmeli- böyle bir yazı yazacağım))
Terapistler genellikle çocuklarla çalışırken oyun terapisini (bununla ilgili de yazı yazacağım) uygularlar. Bu, hem terapistin çocukla eğlenceli ve rahat bir ilişki kurmasına hem de çocuğun sorunlarıyla nasıl başa çıktığını anlamasına olanak tanır.
Ergenlik Döneminde Bireysel Terapi
Ergenlik, çocukların bağımsızlığı benimsediği ve kendileri için kararlar almayı öğrenmeye başladığı bir zamandır. Bununla birlikte, bu yeni sorumluluk ve özgürlük ile birçok ergen psikolojik olarak mücadele etmektedir. Akran baskısı ve cinsellik çok kafa karıştırıcı ve can sıkıcı olabilir. Ergenlerde kullanılan teknikler yetişkinlerde kullanılan tekniklerle benzerdir. Ergenlerin terapiye karşı meydan okumaları daha olasıdır. Bu nedenle, hem terapistin hem de ebeveynin tedavinin etkili olması için daha fazla zamana ve sabıra ihtiyaç duyacağı unutulmamalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bireysel Psikoterapi Hakkında Bilmeniz Gerekenler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Görkem ALBAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Görkem ALBAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
bireysel psikoterapi, terapist danışan ilişkisi, ergenlerde terapi, çocuklarla terapi, terapi hedefleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
