Nefes Darlığı
* Nefes darlığı, hastanın güçlükle nefes alıp vermesi halidir. Nefes darlığı kişilere göre farklı duyulan rahatsız edici bir duyudur.
* Nefes darlığı, hava açlığı, nefes almada güçlük, solunumda hoşa gitmeyen ve kişiyi rahatsız eden bir farklılık, soluk alamama veya göğüste sıkışma hissi olarak tanımlanabilir. Hasta soluma eforunun arttığını duyar. Nefes darlığına “zorlu solunum” demek de mümkündür.
*Normal bir insanın alışkın olduğundan fazla bir iş yaparken fazla solunum gereksinmesi bir nefes darlığı değildir. Her kişinin bir iş kapasitesi vardır. Bunu aşınca normalden daha derin ve daha hızlı solumaya başlar.
*Özellikle hareketsiz bir hayat yaşayanlar, yaşlılar, şişmanlar ve kadınlar küçük bir eforla daha fazla solunum gereksinmesi ile karşılaşırlar. Bunları nefes darlıkları arasına katmamak gerekir.
*İstirahat halinde, günlük işleri yaparken veya az bir efor sonrası gelişen nefes darlığı çoğunlukla bir hastalığın belirtisidir ve doktora başvurup incelenmesi gerekir.
*Solunum sistemi veya dolaşım sisteminin vücudun ihtiyacını karşılamada yetersiz kaldığı durumlarda nefes darlığı meydana gelir.
*Örneğin astım gibi havayolu hastalığı olan bir kişide akciğerlerin yeterince havalanamaması nefes darlığına neden olurken kalp yetersizliği gibi kalbin pompa gücünün zayıfladığı durumlarda sisteme yeterince kan sunulamaması nefes darlığına yol açar.
*Nefes darlığı bir hastalık değil belirtidir. Tedavi, nefes darlığına sebep olan hastalığın tanısını koymak ve uygun şekilde tedavi etmek ile olur.
*Örneğin astım atağı geçiren hastaya bronş gevşetici ilaçlar vererek, akciğer zarları arasında sıvı toplanmış ise sıvıyı boşaltarak, kansızlığı bağlı ise kansızlığın tedavisini yaparak nefes darlığını tedavi edilebilir.
Nefes Darlığının Sebepleri Nelerdir?
*Ağır bir iş yapınca, spor yapınca veya koşunca gelişen nefes darlığı normal olabilir.
*Ancak, bunların hiçbiri olmadan, istirahat halinde, günlük işleri yaparken veya hafif bir efor sonrası gelişen nefes darlığı çoğunlukla bir hastalığın belirtisidir ve doktora başvurup incelenmesi gerekir.
*En sık sebepleri akciğer ve kalp ile ilgili hastalıklardır.
*Akciğer ile ilgili hastalıkların başında kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) olarak adlandırılan başlıca sorumlusunun sigara olduğu akciğerlerde kalıcı hasarın görüldüğü durumdur.
*Diğer nedenler arasında allerjik astım, zatürre, akciğer zarıyla ilgili hastalıklar ve akciğer tümörleri sayılabilir.
*Kalp ile ilgili hastalıklar arasında kalp yetmezliği, kalp kapaklarının hastalıkları ve kalp damarlarıyla ilgili hastalıklar sayılabilir. Bunların dışında üst solunum yollarında bası yaparak hava yolunu daraltan durumlar veya kansızlık da nefes darlığına sebep olabilir.
*Anemi (kansızlık, oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerimizin azlığı) de önemli bir nefes darlığı nedenidir.
Daha Çok Kimlerde Nefes Darlığı Görülür?
* Nefes darlığı birçok hastalıkta görülebilmekle beraber en sık akciğer ve kalp hastalıklarında ortaya çıkmaktadır.
*Ani ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkan nefes darlığı akciğer embolisi (akciğer damarlarına pıhtı atması), pnömotoraks (akciğerin sönmesi), ani astım atağı, pnömoni (zatüre), kalp krizi gibi acil müdahale gerektiren hastalıkların ilk bulgusu olabilir.
*Eforla gelişen, zaman içinde giderek artan nefes darlığı ise akciğer hastalıkları (kronik obstrüktif akciğer hastalığı, interstisyel akciğer hastalıkları, akciğer kanseri, akciğer zarı hastalıkları) iskemik kalp hastalığı, kapak hastalıkları, kalp yetersizliği, kansızlık, göğüs kafesi bozuklukları veya kas hastalıklarına bağlı olarak görülebilir. Ayrıca akut bronşit ve zatürenin ilk bulgusu nefes darlığı olabilir.
Nefes Darlığı İleri Yaşlarda mı Görülür?
*Nefes darlığı her yaşta, hatta çocuklukta bile görülebilir. Ancak, yaşla birlikte sıklığı artmaktadır. *
Nefes darlığına yol açan hastalıkların sıklığının yaşlılarda artması ve yaşlılıkta akciğer kapasitesinin azalması nedeniyle ileri yaşlarda nefes darlığı ile daha çok karşılaşılmaktadır.
*Bunun yanında, zatürre gibi gençlerde ciddi nefes darlığına yol açmayabilecek durumlar yaşlılarda çok daha ağır seyredebilmektedir.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurmak Gerekir?
*Kişinin nefes darlığı hissetmesi doktora başvuruyu gerektirir.
*Özellikle ani gelişen şiddetli nefes darlığı acil durumdur ve hızla doktora başvurmak hayat kurtarıcı olacaktır. Fizik muayene ve hayati bulgular yol göstericidir.
*Öncelik sırası doktor tarafından belirlenmek üzere akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, tam kan sayımı, EKG, kalp ultrasonu, efor testleri gibi ileri tetkikler ile nefes darlığına yol açan hastalık tespit edilebilir.
*İleri tetkiklerde nefes darlığına sebep olacak herhangi bir bulguya rastlanmaz ise psikolojik nefes darlığı düşünülebilir. Bu durum hastanın altta yatan bir hastalığı olmaksızın nefes darlığı hissetmesidir.
Nefes Darlığı Doktora Gitmek İçin Bir Sebep midir? Önemsenmeli midir?
*Ağır bir aktivite yapmadan gelişen nefes darlığı önemsenmesi ve doktora başvurulması gereken bir şikâyettir.
*Çok çeşitli nedenleri olabileceğinden nefes darlığı olan kişilerin doktor tarafından değerlendirilmesi, olası sebeplerin tespit edilmesi için gerekli kontrollerin yapılması, teşhisin konularak tedavinin başlanması, nefes darlığının ve buna yol açan hastalığın kontrol altına alınması gerekmektedir.
*Özellikle ani başlayan nefes darlıklarının acilen müdahale edilmesi gerekmektedir.
Nefes Darlığı ile Karşılaşmamak İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Her şeyden önce sigaranın bırakılması gerekmektedir. Sigara içen herkesin hayatının ilerleyen dönemlerinde nefes darlığı çekme riski çok yüksektir. Sigara içmek kadar sigara içilen yerlerde bulunmak, sürekli sigara dumanına maruz kalmak, yani pasif içicilik de ileride nefes darlığı ile karşılaşmak için bir risk faktörüdür.
Bir diğer faktör aşırı kilodur. Aşırı kilolu kişilerin kilo vermesi fazla kilonun yol açacağı diğer hastalıkların olduğu kadar nefes darlığının da azaltılması için önemlidir.
Nefes Darlığı Nasıl Tedavi Edilir?
Nefes darlığı bir hastalık değil belirtidir. Tedavi, nefes darlığına sebep olan hastalığın tanısını koymak ve uygun şekilde tedavi etmek ile olur.
Örneğin astım atağı geçiren hastaya bronş gevşetici ilaçlar vererek, akciğer zarları arasında sıvı toplanmış ise sıvıyı boşaltarak, kansızlığı bağlı ise anemi tedavisi yaparak nefes darlığını tedavi edebilirsiniz.
Tedavi Edilmediği Takdirde Ne Gibi Sonuçlara Yol Açar?
Ani gelişen ve şiddetli nefes darlığı ile ortaya çıkan ve acil müdahale gerektiren akciğer embolisi, akciğerin sönmesi, kalp krizi, ağır astım atağı, zatürre ve solunum yetersizliği gibi hastalıkların müdahalesinde gecikmek hastanın hayatına mal olabilir, hızla en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), interstisyel akciğer hastalıkları gibi hastalıklarda nefes darlığı önce eforla ortaya çıkar, süreç içinde sinsice ve yavaşça ilerleyerek şiddetini artırır. Hasta nefes darlığı ile yaşamaya o kadar alışır ki bu durumu normal solunum sanar hale gelebilir ve doktora başvurmaz.
Bu durum hastalığının ilerlemesine ve hastanın solunum yetersizliğine girmesine sebep olabilir. Nefes darlığına sebep olan hastalığının tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmesi hastalığın ilerlemesini önleyecek ve hastanın hayat kalitesini artıracaktır.
* Nefes darlığı, hava açlığı, nefes almada güçlük, solunumda hoşa gitmeyen ve kişiyi rahatsız eden bir farklılık, soluk alamama veya göğüste sıkışma hissi olarak tanımlanabilir. Hasta soluma eforunun arttığını duyar. Nefes darlığına “zorlu solunum” demek de mümkündür.
*Normal bir insanın alışkın olduğundan fazla bir iş yaparken fazla solunum gereksinmesi bir nefes darlığı değildir. Her kişinin bir iş kapasitesi vardır. Bunu aşınca normalden daha derin ve daha hızlı solumaya başlar.
*Özellikle hareketsiz bir hayat yaşayanlar, yaşlılar, şişmanlar ve kadınlar küçük bir eforla daha fazla solunum gereksinmesi ile karşılaşırlar. Bunları nefes darlıkları arasına katmamak gerekir.
*İstirahat halinde, günlük işleri yaparken veya az bir efor sonrası gelişen nefes darlığı çoğunlukla bir hastalığın belirtisidir ve doktora başvurup incelenmesi gerekir.
*Solunum sistemi veya dolaşım sisteminin vücudun ihtiyacını karşılamada yetersiz kaldığı durumlarda nefes darlığı meydana gelir.
*Örneğin astım gibi havayolu hastalığı olan bir kişide akciğerlerin yeterince havalanamaması nefes darlığına neden olurken kalp yetersizliği gibi kalbin pompa gücünün zayıfladığı durumlarda sisteme yeterince kan sunulamaması nefes darlığına yol açar.
*Nefes darlığı bir hastalık değil belirtidir. Tedavi, nefes darlığına sebep olan hastalığın tanısını koymak ve uygun şekilde tedavi etmek ile olur.
*Örneğin astım atağı geçiren hastaya bronş gevşetici ilaçlar vererek, akciğer zarları arasında sıvı toplanmış ise sıvıyı boşaltarak, kansızlığı bağlı ise kansızlığın tedavisini yaparak nefes darlığını tedavi edilebilir.
Nefes Darlığının Sebepleri Nelerdir?
*Ağır bir iş yapınca, spor yapınca veya koşunca gelişen nefes darlığı normal olabilir.
*Ancak, bunların hiçbiri olmadan, istirahat halinde, günlük işleri yaparken veya hafif bir efor sonrası gelişen nefes darlığı çoğunlukla bir hastalığın belirtisidir ve doktora başvurup incelenmesi gerekir.
*En sık sebepleri akciğer ve kalp ile ilgili hastalıklardır.
*Akciğer ile ilgili hastalıkların başında kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) olarak adlandırılan başlıca sorumlusunun sigara olduğu akciğerlerde kalıcı hasarın görüldüğü durumdur.
*Diğer nedenler arasında allerjik astım, zatürre, akciğer zarıyla ilgili hastalıklar ve akciğer tümörleri sayılabilir.
*Kalp ile ilgili hastalıklar arasında kalp yetmezliği, kalp kapaklarının hastalıkları ve kalp damarlarıyla ilgili hastalıklar sayılabilir. Bunların dışında üst solunum yollarında bası yaparak hava yolunu daraltan durumlar veya kansızlık da nefes darlığına sebep olabilir.
*Anemi (kansızlık, oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerimizin azlığı) de önemli bir nefes darlığı nedenidir.
Daha Çok Kimlerde Nefes Darlığı Görülür?
* Nefes darlığı birçok hastalıkta görülebilmekle beraber en sık akciğer ve kalp hastalıklarında ortaya çıkmaktadır.
*Ani ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkan nefes darlığı akciğer embolisi (akciğer damarlarına pıhtı atması), pnömotoraks (akciğerin sönmesi), ani astım atağı, pnömoni (zatüre), kalp krizi gibi acil müdahale gerektiren hastalıkların ilk bulgusu olabilir.
*Eforla gelişen, zaman içinde giderek artan nefes darlığı ise akciğer hastalıkları (kronik obstrüktif akciğer hastalığı, interstisyel akciğer hastalıkları, akciğer kanseri, akciğer zarı hastalıkları) iskemik kalp hastalığı, kapak hastalıkları, kalp yetersizliği, kansızlık, göğüs kafesi bozuklukları veya kas hastalıklarına bağlı olarak görülebilir. Ayrıca akut bronşit ve zatürenin ilk bulgusu nefes darlığı olabilir.
Nefes Darlığı İleri Yaşlarda mı Görülür?
*Nefes darlığı her yaşta, hatta çocuklukta bile görülebilir. Ancak, yaşla birlikte sıklığı artmaktadır. *
Nefes darlığına yol açan hastalıkların sıklığının yaşlılarda artması ve yaşlılıkta akciğer kapasitesinin azalması nedeniyle ileri yaşlarda nefes darlığı ile daha çok karşılaşılmaktadır.
*Bunun yanında, zatürre gibi gençlerde ciddi nefes darlığına yol açmayabilecek durumlar yaşlılarda çok daha ağır seyredebilmektedir.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurmak Gerekir?
*Kişinin nefes darlığı hissetmesi doktora başvuruyu gerektirir.
*Özellikle ani gelişen şiddetli nefes darlığı acil durumdur ve hızla doktora başvurmak hayat kurtarıcı olacaktır. Fizik muayene ve hayati bulgular yol göstericidir.
*Öncelik sırası doktor tarafından belirlenmek üzere akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, tam kan sayımı, EKG, kalp ultrasonu, efor testleri gibi ileri tetkikler ile nefes darlığına yol açan hastalık tespit edilebilir.
*İleri tetkiklerde nefes darlığına sebep olacak herhangi bir bulguya rastlanmaz ise psikolojik nefes darlığı düşünülebilir. Bu durum hastanın altta yatan bir hastalığı olmaksızın nefes darlığı hissetmesidir.
Nefes Darlığı Doktora Gitmek İçin Bir Sebep midir? Önemsenmeli midir?
*Ağır bir aktivite yapmadan gelişen nefes darlığı önemsenmesi ve doktora başvurulması gereken bir şikâyettir.
*Çok çeşitli nedenleri olabileceğinden nefes darlığı olan kişilerin doktor tarafından değerlendirilmesi, olası sebeplerin tespit edilmesi için gerekli kontrollerin yapılması, teşhisin konularak tedavinin başlanması, nefes darlığının ve buna yol açan hastalığın kontrol altına alınması gerekmektedir.
*Özellikle ani başlayan nefes darlıklarının acilen müdahale edilmesi gerekmektedir.
Nefes Darlığı ile Karşılaşmamak İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Her şeyden önce sigaranın bırakılması gerekmektedir. Sigara içen herkesin hayatının ilerleyen dönemlerinde nefes darlığı çekme riski çok yüksektir. Sigara içmek kadar sigara içilen yerlerde bulunmak, sürekli sigara dumanına maruz kalmak, yani pasif içicilik de ileride nefes darlığı ile karşılaşmak için bir risk faktörüdür.
Bir diğer faktör aşırı kilodur. Aşırı kilolu kişilerin kilo vermesi fazla kilonun yol açacağı diğer hastalıkların olduğu kadar nefes darlığının da azaltılması için önemlidir.
Nefes Darlığı Nasıl Tedavi Edilir?
Nefes darlığı bir hastalık değil belirtidir. Tedavi, nefes darlığına sebep olan hastalığın tanısını koymak ve uygun şekilde tedavi etmek ile olur.
Örneğin astım atağı geçiren hastaya bronş gevşetici ilaçlar vererek, akciğer zarları arasında sıvı toplanmış ise sıvıyı boşaltarak, kansızlığı bağlı ise anemi tedavisi yaparak nefes darlığını tedavi edebilirsiniz.
Tedavi Edilmediği Takdirde Ne Gibi Sonuçlara Yol Açar?
Ani gelişen ve şiddetli nefes darlığı ile ortaya çıkan ve acil müdahale gerektiren akciğer embolisi, akciğerin sönmesi, kalp krizi, ağır astım atağı, zatürre ve solunum yetersizliği gibi hastalıkların müdahalesinde gecikmek hastanın hayatına mal olabilir, hızla en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), interstisyel akciğer hastalıkları gibi hastalıklarda nefes darlığı önce eforla ortaya çıkar, süreç içinde sinsice ve yavaşça ilerleyerek şiddetini artırır. Hasta nefes darlığı ile yaşamaya o kadar alışır ki bu durumu normal solunum sanar hale gelebilir ve doktora başvurmaz.
Bu durum hastalığının ilerlemesine ve hastanın solunum yetersizliğine girmesine sebep olabilir. Nefes darlığına sebep olan hastalığının tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmesi hastalığın ilerlemesini önleyecek ve hastanın hayat kalitesini artıracaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Nefes Darlığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Selin KALA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Selin KALA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
5 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
