2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Tiroid Yetmezliği-Hipotiroidi ve Haşimoto (Hashimoto) Hastalığı
MAKALE #192 © Yazan Prof.Dr.Metin ÖZATA | Yayın Eylül 2007 | 321,192 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
AZ ÇALIŞAN TİROİT BEZİ (HİPOTİROİDİZM) ve HAŞİOMOTO (HASHİMOTO) HASTALIĞI

Prof Dr Metin Özata
Endokrinoloji ve Tiroid Uzmanı

Tiroid Bezi Yetmezliğinin Tanımı, Çeşitleri ve Nedenleri:

Tiroid bezinin az çalışmasına ve bu nedenle tiroid hormonlarını az üretmesine ve sonuçta kanımızda tiroid hormonlarının (T3 ve T4) düşük olması durumuna tiroid yetmezliği veya tıp dilinde hipotiroidi denir. Tiroid hormon yetersizliği sonucu vücudumuzun tüm metabolik olaylarında yaygın yavaşlama vardır ve bu nedenle vücudun dengesi alt üst olur. Vücuttaki bu bozuklukların yanı sıra ruhsal çöküntü, unutkanlık, hareketlerde yavaşlama ve uykusuzluk görülür. Hamilelik döneminde tedavi edilmeyen tiroid yetmezliği bebeklerde zeka geriliğine neden olabilmektedir.

Hipotiroidizm, toplumda % 4.6 oranında bulunur. Bunun çoğunluğunu başlangıç halindeki veya hafif derecedeki tiroid bezi yetmezliği (sadece TSH yüksek fakat T3 ve T4 normal olması) oluşturur. Tiroid yetmezliği tiroid fazla çalışmasından daha çok görülür ve nodüllerden sonra en sık görülen tiroid hastalığıdır.

Tiroid yetmezliği kadınlarda daha sık görülür ve yaşın artmasıyla sıklığı çok artar.

Bebek ve çocuklarda büyüme ve gelişmede belirgin gecikmeye, erişkinlerde ise vücut metabolizmasında yavaşlamaya neden olan tiroid yetmezliği tedavi edilmediği durumda kalp ve damar hastalıklarına neden olabilmektedir.

Kaç Çeşit Tiroid Bezi Yetmezliği vardır?

Tiroid bezi yetmezliği 3 şekilde gruplandırılabilir:
1. Hastalığın ortaya çıktığı yaşa göre:

a) Doğumsal olabilir
b) Erişkin yaşta ortaya çıkabilir.

2. Hastalığın şiddetine göre:

a) Başlangıç halinde veya hafif derecede yetmezlik (Sadece TSH yüksek fakat T4 ve T3 hormonları normal)
b) Belirgin veya tam yetmezlik (TSH yüksek, T4 ve T3 düşük) şeklinde de ortaya çıkabilir.

3. Hastalığın yerine göre:

a) Tiroid bezinin kendi hastalıkları nedeniyle tiroid hormon yetmezliği oluşması . Bu durum fazla görülür. Tiroid yetmezlikli hastaların % 95’inde tiroid bezinde hastalık vardır ve tıp dilinde primer hipotiroidizm adı verilir.
b) Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonunun az salgılanması sonucu da tiroid yetmezliği ortaya çıkabilir. Bu durum nadir görülür ve tıp dilinde santral hipotiroidi adı verilir.

Tiroid Bezi Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?

Tiroid bezi yetmezliği kalıtım, mikroplar, yaşlanma, iyot eksikliği veya fazlalığı ve kullanılan bazı ilaçların yan etkisi nedeniyle oluşabilmektedir.
Tiroid bezi yetmezliğinin en sık nedeni Hashimoto Hastalığı geçirmektir. Hashimoto hastalarının hemen tamamında hipotiroidi kalıcı olarak yerleşir. Bu hastalıkta tiroid bezi, nedeni bilinmeyen bir şekilde küçülür ve hormon yapacak hücreler azalır; sonuçta tiroid hormonu az yapıldığından tiroid yetmezliği ortaya çıkar.
Tiroid yetmezliği yapan diğer bir neden İyot yetmezliğidir. Tiroid hormon yapımı için gerekli olan iyodun her gün yeteri kadar gıda ve su ile alınması gerekir. Çok az iyot alınca tiroid hormonları yapılamaz ve tiroid yetmezliği ortaya çıkar. Eğer idrar iyodunuz 45 mg/gün’den az ise sizde iyot yetmezliği vardır.
Selenyum yetmezliği de tiroid hormon yetersizliğine neden olabilir. Ülkemizin bazı bölgelerinde selenyum yetmezliği vardır.

Graves hastalığı denilen tiroid bezinin fazla çalıştığı bir hastalığın tedavisi için yapılan radyoaktif iyot tedavisi tiroid bezinde hasar yaptığından tedaviden birkaç ay sonra veya ilk yıl içinde tiroid bezi yetmezliği ortaya çıkar.

Tiroid bezi iltihabı ( ağrılı veya ağrısız tiroid bezi iltihabı ) geçiren hastaların bir kısmında tiroid bezi hücrelerindeki hasar düzelmez ve hormon yapacak hücreler yok olduğundan kalıcı hipotiroidi yani tiroid yetmezliği ortaya çıkabilir.

Tiroid ameliyatı olanlarda tiroid bezinin ameliyatla bir kısmı veya tamamı çıkarıldığı için tiroid hormonu yapacak hücre azalır veya kalmaz ve sonunda hormon azlığı ve tiroid yetmezliği ortaya çıkar. Ameliyatla ne kadar çok doku alınırsa o kadar sık tiroid yetmezliği gelişir. Tiroid bezinin tamamı ameliyatla çıkarılırsa yetmezlik ilk hafta ortaya çıkmaya başlar. Bezin bir kısmı alınanlarda ilerideki aylarda veya yıllarda tiroid hormon azlığı ortaya çıkabilir.

Önceden Hashimoto hastalığı olan hastalar aşırı miktarda iyot alırlarsa, bu fazla iyot, tiroid bezinde hormon yapılmasını önleyerek tiroid bezi yetmezliğine neden olur. Görüldüğü gibi çok az iyot almak veya çok fazla iyot almak tiroid bezi için zararlıdır.

Bazı ilaçları kullananlarda da tiroid bezi yetmezliği ortaya çıkabilir. Cordarone isimli kalp ilacı, psikolojik hastalılıkların tedavisinde kullanılan lityum ilacı ve hepatit tedavisinde kullanılan interferon ilacı veya interlökin-2 ilacını kullananlarda da tiroid bezi yetmezliği ortaya çıkabilir.

Kanser nedeniyle baş ve boyuna yapılan ışın tedavisi (radyoterapi) sonrası hastaların % 24’ünde tiroid bezi yetmezliği ortaya çıkar.

Beyinde bulunan hipofiz bezinin hastalıklarında TSH az salgılandığında tiroid bezinde yeteri kadar hormon yapılamayacağı için hipotiroidi gelişebilir.

Günlük diyetle alınan soya yağı, soya fasulyesi, brokoli, kabak, turp, Brüksel lahanası ve kara lahana tiroid bezi yetmezliği yapmaz. Soya tiroid hormon ilaçlarının emilimini bozduğundan tiroid ilacının alındığı öğün yenmemelidir.

Kadmiyum zehirlenmesi : Kadmiyum pillerde bulunan bir elementtir. Atık piller içtiğimiz suya karışırsa aşırı kadmiyum alınmış olur. Fazla alınan kadmiyum selenyumu vücuttan atar. Selenyum tiroid hormonu T4’ü T3’e çeviren enzimin yapısında bulunur. Selenyum olmayınca T3 hormonu oluşamaz ve T3 düşüklüğü ve sonuçta hipotiroidizm denilen tiroid yetmezliği gelişir.

Tiroid yetmezliğine katkıda bulunan beslenme bozuklukları nelerdir?
1. Gıdalarla ve içilen suyla çok az iyot alınması
2. Sessiz tiroid hastalığı varken aşırı iyotlu tuz yemek
3. Yağ asit eksikliği ve protein yetersizliği
4. Flor ve kloru fazla su içmek
5. Karbonhidratlı gıdalarla çok beslenmek
6. İyot eksikliği olan kişilerin fazla soya fasulyesi veya soya yağı tüketmeleri
7. Manganez eksikliği
8. Sigara içmek
9. Selenyumun az alınması
10. Çinko eksikliği
11. Kadmiyum zehirlenmesi
12. İyot eksikliği olan menopozdaki bir kadının sıcak basmaları için soyadan elde edilen isoflovan ilacı alması

Bebeklerde Görülen Doğumsal Tiroid Yetmezliği:

Doğumsal tiroid yetmezliğinin dünyada en yaygın nedeni iyot yetmezliğidir. Annenin yeteri kadar iyot almaması doğan bebekte tiroid bezi yetmezliğine neden olur. Bebeğin tiroid bezinin hormon yapması için anne karnındayken anneden göbek kordonuyla yeteri kadar iyot alması gerekir. Annede iyot az olunca bebeğe de az iyot geçtiğinden bebek yeteri kadar tiroid hormonu yapamaz.
Doğumsal tiroid yetmezliği Türkiye’de her 4000 doğumda 1 görülür. Kız bebeklerde erkek bebeklere göre 2 kat daha fazla doğumsal tiroid yetmezliği görülmektedir. Doğumsal hipotiroidinin diğer nedenleri % 85 hastada tiroid bezinde anormallikler olmasına (bezin tamamen yokluğu veya bir kısmının yokluğu gibi) ya da % 15 hastada hormon yapımındaki genetik bozukluklara bağlıdır.
Doğumsal tiroid yetmezliği olup olmadığını anlamak için tüm bebeklerde doğum sonrası topuktan alınan kanda TSH hormonu ölçümünü yapmak gerekir. TSH yüksek çıkarsa bir ay sonra tekrar hormon kontrolü yapılır ve duruma göre tedaviye karar verilir.

Yeni Doğan Bebeklerde Tiroid Hormon Taraması Mutlaka Yapılmalıdır
Bebeklerde hipotiroidi doğumsal olarak ortaya çıkabilir. Bu bebekler hemen tedavi edilmez ise zeka geriliği, boy kısalığı, el ve yüzde şişlik, sağırlık, ve sinir sistemiyle ilgili bozukluklar oluşur ve sonradan tedaviye başlansa bile bu hasarlar düzelmez.
Türkiye’de yeni doğan her 4000 bebekten birisinde hipotiroidi vardır. Doğumsal tiroid yetmezliği çoğunlukla tiroid bezi yokluğu veya hormon yapım bozukluğu nedeniyle oluşur.
Bu bebeklerde solunum sıkıntısı, dilde büyüklük, göbek fıtığı, morarma, sarılık, beslenmenin kötü olması, at kişnemesi gibi ağlama ve kemik gelişim bozukluğu vardır.
Bebeklerde hipotiroidi taraması topuktan filtre kağıdına kan damlatılarak yapılır. İlk ölçümde TSH hormonu 30 IU/L’den yüksek çıkarsa çocuk bir ay sonra tekrar çağrılır ve serbest T4 ve TSH hormon düzeylerine bakılır. T4 düşük ve TSH 30’dan yüksek bulunursa hipotiroidi yani tiroid bezi yetmezliği tanısı konarak hemen tiroid ilacı ile tedavisine başlanır. Bu çocukların tedavisi için Tıp Fakültelerinde veya diğer hastanelerde bulunan Çocuk Endokrinolojisi bölümüne başvurmanız ve takiplerinin orada yapılması daha uygundur.
Çocuklarda tedavi edilmeyen tiroid yetmezliği büyümeyi engeller, boy kısa kalır ve zeka gelişimi geri kalır. Bu çocuklar erken yaşta ergenliğe girebilir.

KİMLERDE TİROİD YETMEZLİĞİ RİSKİ VARDIR?

Tiroid bezi yetmezliği gelişme olasılığı yüksek olan veya risk altındaki kişiler aşağıda verilmiştir:
1- Ailesinde tiroid hastalığı olanlar : Ailesinde Hashimoto hastalığı ve Graves gibi hastalığı olanlarda tiroid bezi yetmezliği gelişme riski daha fazladır.
2- Kadınlar: Tiroid bezi yetmezliği kadınlarda erkeklere göre 8-10 kat daha fazla görülür. Bu nedenle kadınlar risk altındadır. Özellikle gebelikte, doğumdan sonraki ilk yıl içinde ve menopoz döneminde kadınlarda tiroid bezi yetmezliği sıklığı çok fazladır.
3- 50 yaş üstü tüm kadınlar : Hipotiroidizm her yaşta ortaya çıkabilir ancak yaş artıkça risk artar. Kadınlarda özellikle 50 yaşın üzerinde tiroid yetmezliği sıklığı artar. Erkeklerde ise 60 yaşın üzerinde daha fazla görülür. 70 yaşın üzerindeki kadınların %15’inde hipotiroidi vardır.
4- Daha önceden tiroid hastalığı veya tiroid ameliyatı geçirenler: Önceden tiroid hastalığı geçirenlerde tiroid bezi yetmezliği gelişebilir. Ameliyat olanlarda da yeteri kadar hormon yapacak tiroid bezi kalmayınca hipotiroidi gelişir.
5- Guatrı olanlar: guatrı olanlarda Hashimoto hastalığı veya tiroid iltihabı önceden mevcut olabilir ve bu nedenle tiroid yetmezliği bulunabilir.
6- Şeker hastalığı olanlar: Şeker hastalarının % 10’unda Hashimoto hastalığı ve buna bağlı hipotiroidi gelişir. Doğum yapan şeker hastalarının % 25’inde tiroid bezi iltihabı ve buna bağlı tiroid yetmezliği ortaya çıkmaktadır.
7- Otoimmün hastalıklar denen ve vücudun kendi organlarını tahrip etmesiyle karakterize Addison hastalığı (böbreküstü bezi yetmezliği-kortizol hormon azlığı), alopesi (saçlarda belirli bölgelerde dökülme-saçkıran), vitiligo (deride renksiz bazı alanlar olması) ve tip 1 şeker hastalığı gibi hastalığı olan kişilerde tiroid bezi yetmezliği daha fazla görülür.
8- Demans veya depresyonu olanlar: : Hipotiroidi bazen demans şeklinde karşımıza çıkar. Bu kişilerde tiroid hormon tetkiklerinin yapılması gerekir. Manik-depresif hastalığı olanlarda da hipotiroidi sık görülmektedir. .
9- Lityum ve amiodaron (cordarone) ilacı kullananlar : Bazı psikolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan Lityum ilacı guatr ve hipotiroidizm gelişmesine neden olabilir. Lityum kullanan hastaların % 5’inde tam tiroid yetmezliği, % 25’inde hafif tiroid yetmezliği gelişmektedir. Kalp atım (ritm) bozukluklarının tedavisinde kullanılan Cordarone (amiodaron) ilacı da tiroid bezi yetmezliğine neden olabilmektedir. Bu ilaçları kullananlarda belirli aralıklarla TSH hormonunun ölçülmesi gerekir.
10- Kolesterolü yüksek olanlar: Hipotiroidisi bulunan hastalarda kan kolesterolü yükselir. Bu nedenle kolesterolü yüksek kişilerde tiroid hormon tetkiki yapılması gerekir.
11- Gebe kalamayan (kısır) kadınlar: Çocuk istediği halde gebe kalamayan kadınlarda tiroid yetmezliği olabilir. Tiroid yetmezliği yumurtlamayı engeller. Bu tür kadınlarda tiroid hormon tetkikleri yapılır.
12- Glokom ve algılama bozukluğu olan yaşlılarda : Gözdeki tansiyonun artmasına glokom denir. Glokomlu hastalarda tiroid hormon yetmezliği sık bulunur. Algılama bozukluğu varsa yine tiroid bezini araştırmak gerekir.
13- Kan sodyumu düşük olanlarda : Kanda sodyum tetkiki düşük çıkan kişilerde bazen tiroid bezi yetmezliği olabilir.
14- Kansızlığı (anemisi) olanlarda : Hipotiroidide kansızlık sık olduğundan kansızlığı olanlarda tiroid hormon tetkiklerinin yapılması gerekir.
15- CPK ve LDH tetkikleri yüksek olanlarda : kreatin fosfokinaz (CPK) ve laktat dehidrogenaz (LDH) kan tetkikleri hipotiroidili hastalarda yüksektir. Başka amaçla bu tetkikler yapıldığında yüksek bulunursa hipotiroidi olabileceği akla gelmeli ve tiroid hormon tetkikleri yapılmalıdır.
16- Karaciğer tetkikleri bozuk çıkanlarda: Karaciğer tetkikleri dediğimiz SGOT, SGPT ve alkalen fosfataz hipotiroidide yüksek çıkabilir. Başka amaçla yapılan bu tetkikler yüksek çıktığında o kişide hipotiroidi hastalığı olabileceği de düşünülerek tiroid tetkikleri yapılmalıdır.
17- Prolaktin hormonu yüksek olanlarda : Memeden süt salgılatıcı hormon olarak bilinen prolaktin hormonu tiroid hormonları az ise kanda yükselebilir. Prolaktin hormonunu yüksek olan kişilerde tiroid bezi yetmezliği olup olmadığının araştırılması gerekir.
18- Down sendromu veya Turner sendromu adı verilen doğumsal genetik hastalığı olanlarda hipotiroidi sık görülür.

TİROİT BEZİ YETMEZLİĞİNDE OLUŞAN ŞİKAYET VE BELİRTİLER
Tiroid bezi yetmezliğine ait şikayetler hastalığın şiddetine göre değişir. Bazen hiçbir şikayet yok iken bazı hastalarda çok şiddetli belirti ve şikayetler ortaya çıkar. Bazı belirtiler özellikle yaşlı kişilerde yaşlılığa bağlanır ve hastalık akla gelmez ise atlanır. Tiroid bezi az çalışan ve tiroid hormonları kanda azalan bir kişide şu belirtiler olabilir:
• Kolay yorulma, yorgunluk, bitkinlik, enerji azlığı (yaygın)
• Hatırlamada zorluk, unutkanlık, yavaş düşünme, konsantre olamama
• Hareketlerde yavaşlık
• Sabahleyin uyanmada zorluk, daha çok uyku isteği, gün içinde uyuklama
• Üşüme veya kendini soğuk hissetme
• Terlemenin azalması
• Kuru, soğuk, kalın ve kaşınan bir deri
• Sarı veya portakal renginde bir deri
• Kuru, kaba ve kolay kırılan tırnaklar
• Saç dökülmesi, saçlarda azalma, kaşlarda dökülme
• İştah kaybı
• Kilo alma ve kiloyu verememe
• Horlama başlaması
• Kas krampları ve eklemlerde ağrı oluşması
• Kaslarda iğne batması hissi veya karıncalanma
• Kabızlık olmaya başlaması
• Göz etrafının ve göz altının şişmesi
• El, ayak ve eklemlerde şişlik
• Karpal tünel sendromu denilen el bileğinde sinir sıkışması ve ağrı
• Adet kanamalarının daha fazla miktarda olması, adetlerde kramp olması ve adet öncesi dönemin kötü geçmesi
• Bazı kadınlarda adet sıklığının azalması veya adetlerin kesilmesi
• Depresyon gelişmesi ve hiçbir şeyle ilgilenmeme
• Sesin kalınlaşması ve ses kısıklığı
• İşitmede azalma oluşması
• Guatr oluşması (Hashimoto hastalarında olur)
• Tiroid bezinin küçülmesi (tiroid bezi iltihaplarına veya Hashimotonun son evresine bağlı olarak)
• Kalp hızının ve nabız sayısının azalması
• Kan kolesterol düzeyinde artma
• Gebe kalamama (kısırlık)
• Libido (Cinsel istek) azlığı ve empotans
• Reflekslerin yavaş olması
• Kekemelik
Yukarıda sıralanan şikayet ve belirtilerin hepsi tiroid yetmezliği olan bütün hastalarda olmadığı gibi bu şikayetlerin olması da o kişide mutlaka tiroid bezi yetmezliği olduğu anlamına gelmez. Bu şikayetlerin çoğu tiroid bezi yetmezliği olmayan kişilerde de olabilir. Bu nedenle de farkına varılmayabilir. Tiroid bezi yetmezliği olan birçok kişi kendisinde bu hastalığın olduğunu bilmeden şikayetlerine çare bulmak amacıyla Endokrinoloji uzmanı yerine başka doktorlara gider. Adet bozukluğu nedeniyle kadın-doğum uzmanına, depresyon nedeniyle psikolog veya psikiyatri doktoruna, kansızlık nedeniyle hematoloji uzmanına ve kas ağrıları nedeniyle fizik tedavi uzmanına giden çok hasta vardır. Bu uzmanlar tiroid bezi hastalığından şüphelenirlerse hipotiroidi hastalığı teşhis edilir, aksi durumda ise sadece şikayete yönelik tedavi yapılır ve hastalık düzelmez. Bazı hastalarda tiroid bezi yetmezliği yavaş olarak geliştiğinden farkına varılması zaman alabilir.


TİROİT BEZİ YETMEZLİĞİ (HİPOTİROİDİ) ÖNLENEBİLİR Mİ?
Tiroid yetmezliğinin önemli nedenlerinden birisi iyot yetmezliğidir. İyotlu tuz yiyerek yeteri kadar iyot alınır ve böylece doğumsal hipotiroidi önlenebilir. Hipotirodinin kalıcı hasar yapmaması için doğan çocuklarda hipotiroidi taraması yapılmalı ve erkenden tedaviye başlanmalıdır.
Hipotiroidi bağışıklık sistemindeki bozukluktan, yani Hashimoto hastalığından dolayı oluşmuşsa bu tür hastaların bazılarında hipotiroidi kendiliğinden düzelebileceğinden 1-2 yıllık bir tedaviden sonra tiroid ilacının dozunu yarıya düşürüp TSH’ ya bakmak gerekir. Eğer TSH yine yüksek ise hastalık düzelmiyor demektir ve ilaç tedavisine eskiden alınan dozda devam edilir.
İyot alımının artması veya yüksek derecede iyot almak bazen tiroid bezi yetmezliğine neden olmaktadır. Bu hastalarda iyot alımını azaltmak TSH düzeylerinde azalmaya yani tiroid bezi yetmezliğinde düzelmeye neden olmaktadır. Japonya’da yapılan bir çalışmada iyot alımı azaltılan tiroid bezi yetmezlikli hastaların %33’ünde TSH normal düzeylere gelmiş, %50’sinde ise TSH’ de azalma olmuştur.
Ameliyatla tiroid bezinin tamamı veya çoğunun alındığı kişilerde veya radyoaktif iyot tedavisi almış kişilerde tiroid yetmezliği düzelmez.


TİROİT BEZİ YETMEZLİĞİNİN ORGANLARIMIZDA YAPTIĞI DEĞİŞİKLİKLER:
Erişkin yaşlarda ortaya çıkan tiroid bezi yetmezliği kolay yorulma, üşüme ve kilo alma yapar. Metabolizmanın yavaşlaması sonucu vücut ısısı azalır ve hastalar soğuğu sevmez ve sıklıkla üşümekten şikayet ederler.
Metabolizma hızı azaldığından iştahta ve gıda alımında azalma oluşur.
Vücut ağırlığı yaklaşık % 10 oranında artar ve genellikle bazal metabolizmanın azalmasına, vücut yağının artmasına, ve su ve tuz birikmesine bağlıdır.
Göz etrafındaki şişlik glikozaminoglikan denen maddelerin dokularda birikmesi nedeniyle oluşur.
Cildin soğuk olması ise damarların kasılması ve az kan gitmesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Guatr varsa genellikle Hashimoto tiroiditine bağlı olarak gelişir.
Hipotiroidisi olan bir kişide açlık kan şekeri normal sınırlar içindedir. Eğer hipotiroidili bir hastada kan şekerleri düşük seyrediyorsa birlikte böbreküstü bezi yetmezliği (Addison hastalığı-kortizol hormonunun az olması) olabilir bu yönden araştırma yapmak gerekir.
Tip 1 diyabeti-şeker hastalığı bulunan bir hastada hipotiroidi gelişirse kullandığı insülin dozu ihtiyacı azalır. Daha az insülinle kan şekeri kontrol edilmeye başlar.

a- Tedavi Olmayan Tiroid Yetmezlikli Bir Kişide Koroner Kalp hastalığı ve Tansiyon Yüksekliği Görülebilir:
Hipotiroidili hastaların % 20‘sinde küçük tansiyonda yükseklik olabilir.
Kalp atım hızı azalır ve nabız sayısı azalabilir.
Tedavi edilmeyen hastalarda kalp zarında sıvı birikebilir.
Koroner kalp hastalığı hipotiroidi tedavi edilmez ise sıklıkla oluşur. Bunun nedeni kanda kötü kolesterolün (LDL kolesterol) yüksek olmasıdır. Ayrıca homosistein ve hassas CRP gibi kan tetkikleri hipotiroidili hastalarda çoğunlukla yüksektir ve koroner kalp hastalığı riskinin arttığını gösterir.
Özellikle hipertansiyonu ve hipotiroidisi bulunan hastalarda koroner kalp hastalığı daha çok görülmektedir.
Bu nedenle hipotiroidi hastalarda yılda bir kalp kontrolü yapılmalıdır.
b- Hipotiroidide Akciğer Bozuklukları:
Solunum yavaşlamıştır. Uykuda nefes durması (apne) sık görülür. Dilde büyüme ve kas hareketlerinin azalması uyku apnesine neden olur. Horlama başlar. Nadiren hipotiroidili hastalar uyku apnesi ile başvurabilirler.
c- Hipotiroidide Kabızlık ve Karaciğer Testlerinde Yükseklik Sık Görülür:
Tiroid bezi az çalışınca yemek borusu, mide, ince bağırsaklar ve kalın bağırsakta hareket azalır. Mide boşalması uzamıştır. Kronik kabızlık gelişir.
Karaciğer testleri denilen SGOT, SGPT ve alkalen fosfataz tetkikleri kanda yükselir. Tedavi ile bu testler zamanla normalleşir. Safra kesesi hareketleri de azalmıştır.
d- Hipotiroidide Kansızlık Sık Görülür:
Kansızlık, tiroid yetmezliği olan hastaların % 30’unda görülür. Hipotiroidinin tiroid hormon ilaçlarıyla yapılan tedavisi sonrası kansızlık düzelir. Bu hastaların % 2-15’inde demir yetersizliğine bağlı anemi görülür. Çoğunlukla adet kanamalarının sık olması veya midedeki asit yokluğu nedeniyle demirin bağırsaklardan emilememesi nedeniyle demir yetmezliğine bağlı kansızlık oluşur. Ayrıca folat ve B12 vitamin eksikliğine bağlı anemi de gelişebilir. Lökosit (kan beyaz hücreleri) sayısı bu hastalarda normaldir. Eğer lökosit sayısı düşerse bu durum vitamin B12 veya folat eksikliğinden oluşur.
Hipotiroid hastalarda ciltte kolay morarma, sık adet kanaması veya diş çekimi sonrası uzun süren kanamalar olabilir. Kanama zamanı uzamıştır; kan pıhtılaşmasında zorluk oluşur.
e- Kas ve iskelet Belirtileri:
Kas krampları, uyuşukluk veya karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve eklem ağrıları olabilir. Bazı hastalarda eklemlerde sertlik oluşur; refleksler yavaşlar.
f- Beyin ve sinir belirtileri:
Erişkin yaştaki hipotiroid hastalarda beyine giden kan akımı azalır. EEG tetkikinde bozukluklar vardır ve bu bozukluklar tedaviyle düzelir.
Hipotiroid hastada hareketlerde ve düşünmede yavaşlık, unutkanlık ve konsantrasyon bozukluğu vardır. Konuşma yavaş ve ses kalındır. İşitmede azalma olabilir. Gündüzleri uyuklama vardır ve gece uzun süre uyurlar.
Hipotiroidi demansa neden olan hastalıklardan birisidir. Yaşlılarda bu nedenle yanlışlıkla bunama oluştu zannedilebilir.
Karpal tünel sendromu denen el bileğinde sinir sıkışması ve diğer sinirlerin çalışmasında bozulma görülebilir.
Hipotiroidili bazı hastalarda göz kapağı düşüklüğü gelişebilir.

g- Üreme Sistemi Bozuklukları:
Hipotiroidi genç yaşta başlarsa seksüel gelişme gecikir. Çok nadiren erken yaşta ergenliğe giriş ve testislerde büyüme oluşabilir. Erkeklerde sperm sayısı normaldir, ancak bazı kişilerde cinsel istekte azalma ve empotans gelişebilir. Erişkin kadınlarda adet bozuklukları, yumurtlama olmaması ve adet kanamasının fazla olması görülebilir. İlaç tedavisiyle bu bozukluklar düzelmektedir.
h- Depresyon Sık görülür :
Depresyon veya bazen ajitasyon denilen saldırganlık görülebilir. Depresyo, tiroid bezi yetmezliği olan kişilerin % 40’dan fazlasında saptanır. Beyindeki mutluluk hormonu denilen serotoninin yapımının azalmasından dolayı depresyon geliştiği ileri sürülmüştür.
i- Kalın, soğuk ve kuru bir deri ve saçlarda dökülme hipotiroidide sık görülür.
Hipotiroid olguların ciltleri kuru, soluk, kalın ve kabadır. Derideki yağ bezleri ve ter bezleri az çalıştığından ciltte kuruluk oluşur. Solukluk genellikle cilt kan akımının azlığına ve anemiye (kansızlık) bağlıdır. Saçlar kaba, kırılgan ve azdır. % 50 hastada yaygın saç kaybı vardır. Ayrıca sakal ve genital (penis veya vajina etrafındaki) kıllarda ve kaşlarda azalma oluşur. Kaşların yan tarafında incelme vardır.
Tırnaklar kalın ve kırılgandır. Tırnaklar üzerinde yarıklar vardır ve yavaş büyür.
j- Kanda karoten birikmesi cildinize sarımtırak bir renk verir:
Karoten sarı veya portakal renginde bir renk maddesidir (pigment). Tiroid bezi yetmezliğinde gıdalarla alınan karoten vücutta A vitaminine dönüşemez ve kanda birikir. A vitamininin parçalanması azaldığından kanda A vitamini düzeyi yükselir.
Ciltteki sarımtırak renk el ayalarında belirgindir ve kanda karoten (A vitaminin öncüsü) birikmesinden dolayı oluşur.

HİPOTİROİDİ (TİROİT BEZİ YETMEZLİĞİ) NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Hipotiroidi hastalığı kan testleriyle kolaylıkla teşhis edilir. Test olarak T3, T4, TSH, anti-TPO antikoru ölçülür ve tiroid ultrasonu yapılır. Kanda serbest T4 hormonu düşük ve TSH yüksek ise hipotiroidi tanısı konur. Serum T3 düzeyleri değişkendir ve bazen normal sınırda olabilir. Çok nadiren hipofiz bezi yetmezliğine bağlı tiroid bezi yetmezliği olabilir, o zaman TSH hormonu düşük, T4 ve T3 hormonu da düşüktür. Tiroid bezi yetmezliği teşhis edilen hastalarda tam kan sayımı, karaciğer testleri ve kolesterol, trigliserit ve LDK kolesterol tetkikleri ile kalp grafisi (EKG) tetkiki yapılır. Kalp hastalığı riskini anlamak için kanda homosistein ve hassas CRP tetkiklerine bakılması faydalıdır. Kansızlık varsa kanda ferritin, B12 vitamini ve folat düzeylerine bakılarak demir eksikliği veya vitamin eksikliği olup olmadığı araştırılır.

Aşikar yani belirgin (tam) tiroid yetmezliğinde TSH hormonu kanda artar ve genellikle 10 IU/L’den daha yüksek çıkar; kandaki T4 ve T3 hormonları da düşmüştür.

Başlangıç halindeki tiroid yetmezliğinde ise TSH hormonu 4 ile 10 IU/L arasındadır. Bu durumda T3 ve T4 hormonları normal sınırlar içindedir.
Bu hastalarda ölçülen anti-TPO ve anti- Tiroglobulin antikorları kanda yüksek çıkarsa tiroid yetmezliğini Hashimoto hastalığının yaptığına karar verilir.
Tam kan sayımı tetkiki yapılan hipotiroid hastaların % 30-40’ında anemi (kansızlık), % 15’inde demir eksikliği (kanda ferritin düşüklüğü) saptanır. Bazı hastalarda kanda folik asit vitamini ve B12 vitamini düşük çıkabilir. Bu hastalarda eksik olan vitamin ilaçlarla tedavi edilir.

Kanda kreatinin fosfokinaz (CPK) ve prolaktin düzeyleri yüksek olarak bulunabilir. Prolaktin hormonundaki orta derecede bir yükseklik oluşur ve Levotiroksin ilacı kullandıktan sonra düşer. Eğer hastanın tiroid hormonları normale geldiği halde prolaktin hormonu yine yüksek ise doktorunuz prolaktin hormonlarını yükselten diğer nedenleri araştırır.

Ayrıca SGOT (AST), SGPT (ALT), GGT, laktat dehidrogenaz (LDH), CPK ve amilaz tetkiklerinde yükselmeler olabilir. Bunlardan en fazla yükseleni CPK tetkikidir.

Hipotiroid hastalarda kan yağları yüksektir. Trigliserit denilen yağda hafif artış olurken, total kolesterol, LDL kolesterol, ve Lp (a) isimli yağlarda artma olur.
Homosistein ve CRP düzeyleri de kanda yükselir. Yağ yüksekliği ve homosistein yüksekliği koroner arter hastalığının hipotiroid hastalarda sık görülmesine neden olur.

TSH Hormonu Hafif Yüksekse Ne yapmalı?
Tiroid bezi yetmezliğinin hafif derecede olduğu veya başlangıç aşaması dediğimiz durum serbest T3 ve serbest T4 hormonları kanda normal seviyede olduğu halde sadece TSH hormonunun yüksek olmasıdır.
TSH hormonu 2.5-ile 4.0 U/L arasında çıkarsa TSH hormonu ölçümü tekrar yapılır. Özellikle anti-TPO antikoru kanında yüksek olan kişilerde ilerde tiroid yetmezliği gelişebileceğinden TSH hormon tetkikini yılda bir defa mutlaka ölçtürmek gerekir.
TSH hormonu 4.0 ile 20.0 U/L arasında ise hafif derecede tiroid yetmezliği var demektir.
İleride bu hastalarda T4 düşmeye buna karşılık TSH artmaya başlar ve tam tiroid yetmezliği gelişir.
Bu ölçümler sırasında total T4 ve Total T3 hormonu değil serbest T3 ve serbest T4 hormonlarının ölçülmesini isteyiniz. Total hormon ölçümünün artık bir değeri kalmamıştır. Gebelerde total T4 ve T3 ölçümü özellikle yanlış sonuç verdiğinden mutlaka serbest T3 ve serbest T4 ölçümleri yapılmalıdır.


HİPOTİROİDİNİN (TİROİT BEZİ YETMEZLİĞİNİN) TEDAVİSİ

Levotiroksin İlacıyla yapılan Tedavi:

Hipotiroidide vücudumuzda tiroid hormonu az olduğundan dışardan verilecek sentetik T4 hormonu ilaçları ile eksiklik giderilmeye çalışılır. Kullandığınız bu ilaçların içinde levotiroksin vardır ve vücudunuzda yapılan T4 hormonunun aynısıdır. Vücutta T4 hormonu eksik olduğundan bu ilaçlarla eksiklik giderilir. Tiroid yetmezliğinin tedavisinde ilaç tedavisinden başka bir tedavi şekli yoktur. Bazı hastaların sorduğu gibi ameliyat yapılmaz. Levotiroksin ilacı günde bir defa aç karna alınmalıdır. Aç iken alınırsa emilimi daha iyidir ve yaklaşık % 70’i emilir. İlaçları hep aynı zamanda almalı ve unutmamalıdır. Eğer aç karna alınca midede yanma veya ağrı oluyorsa ilacı tok karna alabilirsiniz. Tok karna alınınca ilaç emilimi azalacağından daha fazla ilaç almak gerekebilir. Bu durumu doktorunuza bildiriniz. Demir ilaçları, kalsiyum ilaçları, sukralfat isimli mide ilacı, lifli-posalı gıdalar, lif veya posa kapsülleri, antiasitler ve soya yağı aynı öğünde alınırsa tiroid ilacının emilimini bozar. Bu nedenle mümkün olduğu kadar tiroid ilacının alındığı öğünde başka ilaç alınmamalıdır.
İlaç kullanan hastalar hormon ölçümü için kan verecekleri zaman ilacı yutmadan kan vermelidir. Kan verdikten sonra ilaçlarını alabilirler. İlaç alındıktan 9 saat sonra da kan verebilirler.

Hipotiroidi ömür boyu tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Geçici bir hastalık değildir. Herhangi bir antibiyotik gibi ilaç kutusundaki ilaç bitince tedavinin kesildiği bir hastalık değildir. İlacı keserseniz şikayetleriniz tekrar başlar. Bu nedenle ilaçlarınızı kesmeyiniz.

İyileşme Ne Zaman Başlar?
İlaç tedavisine başladıktan 2 hafta sonra şikayetlerde düzelme başlar. Bununla birlikte şiddetli şikayetleri olanlarda tam düzelme birkaç ayı bulur. Bunun nedeni dokuların tiroid hormonu ile doymasının zaman almasıdır.
İlaç Ne kadar Süre Kullanılır?
Tiroid bezi yetmezliği (hipotiroidizm) ömür boyu tedavi gerektiren bir hastalıktır. Bu nedenle ilaç tedavisi ömür boyu sürer.

İlaç Dozu Nasıl Ayarlanır?
İlacın başlangıç dozu hastanın yaşına, tiroid yetmezliğinin şiddetine, ağırlığa, hipotiroidi yapan nedene, kullandığınız başka ilaçlara ve birlikte olan başka hastalığınıza (kalp hastalığı, bağırsak hastalığı ve kemik erimesi gibi) göre ayarlanır. Bu nedenle hipotiroidi hastalığı olan tanıdığınız kişilerin aldığı ilaç dozun sizinkinden farklı olabileceğini biliniz. Her hastanın ilaç dozu kişiye göre değişir. Şişman kişilerde daha fazla ilâç gerekir. Epilepsi nedeniyle Tegretol veya Dilantin gibi ilaçları alan hastalarda, doğum kontrol hapı veya östrojen ilacı kullananlarda daha yüksek doz ilaç gerekebilir. Bu nedenle kullandığınız diğer ilaçları doktorunuza bildirmeyi unutmayınız.
Gebelikte hipotiroidi varsa gebelik sırasında sıklıkla kullanılan demir ilacı, vitaminler ve kalsiyum gibi ilaçları tiroid ilacını aldıktan en az 4 saat sonra almak gerekir.
Kanı sulandırıcı ilaç alanlarda tiroid ilacı alırken tiroid ilaç dozunu azaltmak gerekebilir. Tiroid ilacı K vitaminin yıkılışını artırdığından protrombin zamanı ile yakın takip gerekir.
İlaç ufak dozlarda başlanır ve kısa sürelerle artırılarak (genelde 6-8 haftada bir) TSH hormonunun normale geldiği doz bulunur ve bu doz ile ilaca devam edilir. Yaşlı kişilerde genellikle çok ufak dozlar halinde başlanıp yavaş olarak ilaç dozu artırılır.
Hızlı bir şekilde yüksek doz ilaç başlanırsa bazen psikoz, ajitasyon, çarpıntı, sinirlilik, ishal, titreme ve uykusuzluk gibi yan etkiler gelişebilir.

Radyoaktif iyot tedavisi veya ameliyat nedeniyle hipotiroidi gelişmiş ise ilaç dozu yine TSH 1.5-2.5 olacak şekilde ayarlandıktan sonra belirli aralıklarla TSH ölçümüyle takip edilmelidir.

Tiroid ilaçları anti-TPO ve anti-Tiroglobulin antikorlarını azaltmaz veya yok etmez. Bu antikorların her defasında ölçülmesinin bir faydası da yoktur. Antikorlarda zaman içinde yükselme ve alçalmalar olabilir. Bu nedenle endişe etmeyiniz. Bu antikorları kandan yok edecek bir ilaç tedavisi de henüz yoktur. Bu nedenle antikorların yüksek olmasına değil esas olarak TSH hormonunun normal sınırlarda olmasına dikkat ediniz. Sizin için önemli olan T3, T4 ve TSH hormonlarının normal sınırlar içinde olmasıdır.

Yapılan bazı bilimsel çalışmalarda tiroid ilacına ilave olarak selenyum verilmesinin anti-TPO antikorlarında azalma yaptığı saptanmıştır. Bu nedenle ilave selenyum desteği alınabilirse de mutlaka kanda selenyum düzeyine bakıp ona göre doktorunuz tarafından ayarlanmalıdır.

Hangi Durumlarda Daha Sık Kontrol Gerekir?

İleri yaşlılarda ve koroner kalp hastalığı olanlarda ve gebelerde tiroid yetmezliği varsa daha sık kontrol gerekir. Tiroid hormon ilaçları kalbin daha hızlı çalışmasına neden olduğundan yaşlı ve kalp hastalığı olan kişilerde hormon ve ilaç ayarlanmasının iyi yapılması gerektiğinden daha sık kontrol gerekir.
Uzun süredir tiroid ilacını aynı dozda kullanan bir hastada beklenmedik şekilde
TSH düzeyinde artma neden olur?

Daha önce aynı doz ilaç ile TSH hormonu, T3 ve T4 hormonları normal iken, yeni yapılan ölçümlerde TSH hormonu yüksek çıkıyorsa ilaç az geliyor demektir veya başka nedenler olabilir.
Bu nedenler şunlardır:
a) Kişi ilacı düzensiz kullanıyor olabilir,
2) İlacın kimyasal hazırlanışı iyi değildir,
3) Tiroid yetmezliği artmış olabilir. Özellikle Hashimoto hastalarında zamanla tiroid yetmezliği giderek artar.
4) İlacın emilimini bozan diğer ilaçlar birlikte kullanılıyor olabilir.
5) İlacı daha önce aç iken alırken tok karna almaya başlamış olabilir
6) ilacı değiştirmek
7) Mevsim değişikliği: TSH düzeyi kışın yükselmekte, yazın azalmaktadır. Bu nedenle yazın ve kışın TSH durumuna göre ilacınızda ayarlama yapmak gerekebilir.
8) Bitki (Herbal) ilaçlar kullanmak TSH hormonunda artma veya azalmalar yapabilir.
9) İlaç ihtiyacını artıran doğum kontrol hapları, depresyon ilaçları (Lustral, Prozac gibi) ve östrojen ilaçları başlanmış olabilir.
10) Kullandığınız ilacın son kullanma tarihi geçmiş olabilir.

Yukarıda sayılan nedenler doktorunuz tarafından araştırılıp ilacınızın dozu ayarlanır.





Tiroid İlacı Baş dönmesi ve Çarpıntı Yaparsa Ne Yapmalı?

Tiroid ilacı kullanan bir hastada bazen baş dönmesi, çarpıntı, sinirlilik ve saç dökülmesi olabilir. Bu belirtiler ilacın fazla gelmesinden dolayı oluşmuş olabilir. Hemen doktorunuza başvurarak şikayetlerin ilaç fazlalığından ileri gelip gelmediğini araştırılmasını sağlayınız. İlaç fazla geliyorsa ilacın dozu doktorunuz tarafından azaltılacaktır.

İlaç Aldığınız halde Şikayetlerinizin Bazıları Neden Düzelmez?

Hipotiroidili bir hasta ilaçlarını aldığı halde yorgunluk, halsizlik gibi bazı şikayetlerin düzelmediğini belirtebilir. İlaçların alınması ile organ veya dokuların yeteri kadar tiroid hormonu ile doyması için belirli bir zaman geçmesi gerekir. Tedavide yeterli süre geçmesine rağmen şikayetler düzelmiyorsa ilacın dozu az gelmiş olabilir. Bazen tiroid ilacı ile birlikte başka ilaç alıyorsanız bu tür şikayetler olabilir. Aldığınız diğer ilaçlar tiroid ilacınızın emilimini bozabilir. Bu tür kişilerde özellikle TSH düzeyi 1-1.5 olacak şekilde ilaç dozu ayarlanırsa şikayetler azalmaktadır. Buna rağmen şikayetler devam ediyorsa T4 ile beraber T3 ilacı almak faydalı olabilir. Bu ilaçların dozlarını doktorunuz ayarlayacaktır.

Hipotiroidi Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen hipotirodili hastalarda aşağıdaki yan etkiler (komplikasyonlar) görülebilir:
Kalp yetmezliği
Nefes alıp vermede problem
Kanda sodyum düşüklüğü
Bağırsak tıkanması
Uyku ilaçlarına, ağrı kesicilere ve ameliyatta kullanılan anestezi ilaçlarına hassasiyet
Vücut ısısının düşmesi
Delirium, demans (bunama), kasılma, ve koma
Adrenal (böbrek üstü bezi) yetmezliği
Kan pıhtılaşmasının azalması



LEVOTİROKSİN İLAÇ DOZUNUN ARTIRILMASI VEYA AZALTILMASI GEREKEN DURUMLAR

Hipotiroidisi olan bir kişide tiroid ilaç dozunun artırılması gereken durumlar:
1- İlacın emiliminin bozulması: Tiroid ilacının emilimi bağırsak hastalıkları nedeniyle bozulabilir ve kana az ilaç geçer. Bazen fazla posalı gıda yemek ilacın emilimini bozabilir. Bu nedenle ilacın alındığı öğünde veya öğün öncesinde posa kapsülleri veya fazla kepek alınmamalıdır.
2- Tiroid hormon ilacının emilimini bozan başka ilaçların kullanılması: Bu ilaçlar kalsiyum hapları, demir ilaçları, mide için kullanılan antiasitler (alüminyum hidroksit, Talcid, Algel gibi ilaçlar), doğum kontrol hapları ve menopoz için kullanılan östrojen hormon ilaçları, kalp ritim bozukluğunda kullanılan Cordarone (amiodaron), ilacı ve epilepsi tedavisinde kullanılan karbamazepin (Tegretol) ilacı ve fenitoindir.
2- Kilo alma : Kilo alan kişilerde tiroid hormon ihtiyacı artar. Bu nedenle TSH hormonu düzeyine göre doktorunuz ilacınızı ayarlar.
3- Gebelik: Gebe kalan hipotiroidili kadınlarda tiroid ilacına ihtiyaç artabilir. Bu nedenle TSH hormonuna göre ilaç dozunuz ayarlanır. (doz % 30-40 artar)
4- Atrofik gastrit denilen mide hastalığında ve devam eden Helikobakter Pilori enfeksiyonu olan kişilerde mide asiti azaldığından ilaç emilimi bozulabilir. Bu kişilerde TSH hormonu kontrolü gerekir.
7- Soya proteini veya soya yağı kullananlarda tiroid ilaçlarının emilişinde azalma olabilir.

Tiroid İlacının Dozunun Azaltılması Gereken Durumlar:
1- Kilo kaybı: Zayıflayan hipotiroidili hastalarda ilaç ihtiyacı azalabilir.
2- Androjen ilaçlarının kullanımı. Bazı hastalıkların tedavisinde androjen denilen (testosteron ilacı gibi) ilaçlar kullanılırsa tiroid ilaç ihtiyacı azalabilir.
3- İleri yaşlarda: Yaş arttıkça ilaç dozunu azaltmak gerekebilir. Bu azaltmalar doktorunuz tarafından tiroid hormonlarına bakılarak ayarlanır.


TİROİT HORMON İLACI KULLANAN HİPOTİROİDİLİ HASTALARIN DİKKAT EDECEĞİ HUSUSLAR:

1. İlacınızı doktorunuzun önerdiği dozda alınız. Fazla veya az almayınız.
2. Doktorunuzun haberi olmadan ilacı kesmeyiniz. Bu ilaçları ömür boyu alacağınızı unutmayınız.
3. İlacı sabahleyin aç karnına alınız. Yemekten yarım saat önce almak uygundur. Aç karna alınınca midenizde rahatsızlık oluyorsa tok karna alınız. Devamlı tok karna alırsanız ilaç dozunu artırmak gerekebilir. Bunu doktorunuza söyleyiniz.
4. Sabah bu ilacı alınca kalsiyum, demir ilacı, soya proteini ve soya ürünleri, mide ilaçları, demir içeren multivitamin ilaçları veya posa kapsülleri almayın. Bu ilaçları diğer öğünlerde kullanınız.
5. Şikayetlerinizde ilaca başladıktan birkaç hafta sonra düzelme başlar. Şikayetler düzelince hastalık geçti sanmayınız. İlacı keser veya azaltırsanız şikayetleriniz tekrar başlar.
6. İlacı kullanmaya başladıktan sonra çarpıntı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı, ayak krampları, baş ağrısı ve sinirlilik oluyorsa doktorunuza haber verin. İlaç dozu fazla gelmiş olabilir.
7. Gebe kalırsanız doktorunuza başvurun. Gebelikte ilacın dozunu arttırmak gerekebilir.
8. Ameliyat olacaksanız doktorunuza haber veriniz. Ameliyat öncesi hormonların normal olması gerekir.
9. İlacı başladıktan sonraki ilk aylarda saç dökülmesi hafif derecede olabilir. Bu geçici bir durumdur. Devam ederse doktorunuzla görüşün.
10. Bu ilaçlar kilo vermek için rasgele kullanılmaz, tehlikelidir.
11. Ben iyiyim diye ilacı kesmeyiniz. İlacı keserseniz hastalık tekrar başlar.
12. İlacı hep aynı saatte alınız. Unutmamak için ilacı odanızda devamlı görebileceğiniz bir yere (çocukların ulaşamayacağı bir yere) koyunuz.
13. İlacı almayı unutursanız ertesi gün sabah dozunu aldıktan sonra akşam yemeği öncesi bir doz daha alınız.
14. Sabah ilacı almayı unutursanız öğleden sonra veya akşam alınız.
15. İlacı aldıktan sonra kusarsanız tekrar ilaç almayın. Ertesi gün normal dozunuzu alınız.
16. Gebe kalırsanız hemen doktorunuza başvurun. İlaç dozunun ayarlanması gerekir. Gebelik süresince 6-8 haftada bir TSH ölçümlerinin yapılarak ilaç dozunuzun ayarlanması gerekir.
17. Sigara içmeyiniz. Sigara tiroid yetmezliği şikayetlerini artırır ve hastalık daha şiddetli seyreder.
18. İyotlu tuz yemeyiniz ve içerisinde iyot bulunan vitamin ilaçları almayınız. Vitamin ilaçlarının prospektüsüne veya etiketine bakarak iyot olup olmadığını kontrol ediniz.

KAYNAK: Prof. Dr. Metin Ozata, Tiroid Hastasının Elkitabı, 2007 Baskıda
www.tiroit.org
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Tiroid Yetmezliği-Hipotiroidi ve Haşimoto (Hashimoto) Hastalığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Metin ÖZATA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Metin ÖZATA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Metin ÖZATA Fotoğraf
Prof.Dr.Metin ÖZATA
İstanbul
Doktor "Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi4 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Dr.Metin ÖZATA'nın Makaleleri
► Hipotiroidi (Tiroid Yetmezliği) ve Beslenme ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Gebelikte Hashimoto ve Hipotiroidi Tedavisi Prof.Dr.Gürcan KISAKOL
► Hashimoto Hastalığı (Hashimoto Tiroiditi) Nedir? ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Gürcan KISAKOL
► Hipotiroidi-Tiroid Bezi Az Çalışması ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Tiroid Yetmezliği-Hipotiroidi ve Haşimoto (Hashimoto) Hastalığı' başlığıyla benzeşen toplam 21 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Hamilelikte Tsh Yüksekliği ÇOK OKUNUYOR Mayıs 2010
► İnsülin Direnci Diyeti ÇOK OKUNUYOR Mayıs 2010
► Naturel Zayıflama Mayıs 2010
► Metabolizma Diyeti Mayıs 2010
► Guatr Ultrasonu Mayıs 2010
► Guatr Biyopsisi Mayıs 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:01
Top