Sağlıklı Pişirme Yöntemleri
BESİNLERİ YANLIŞ PİŞİRME YÖNTEMLERİ İLE SAĞLIKSIZ HALE GETİRMEYİN.
SEBZELERİ BUHARDA PİŞİRİN.
YÜKSEK ISIDA PİŞEN YAĞLAR KANSEROJENE DÖNÜŞEBİLİR.
“Sağlıklı ve lezzetli yemekler pişirmek için hangi gıdaları nasıl pişireceğinizi öğrenerek işe başlayabilirsiniz”
Sağlıklı beslenmek için vitamin ve mineralden zengin beslenmek gerekiyor. Ancak besinler doğru şekilde pişirilmediğinde, içeriğinde bulunan vitamin ve mineraller zarara uğrar. Özellikle besinleri yüksek ısıda ve gereğinden uzun süre pişirmeden uzak durun.
Pişirme yöntemleri ve gıdaları saklama koşulları ile ilgili püf noktaların bazılarını sıralayacak olursak:
Sağlıklı olabilmek için seçtiğimiz besinlerin yanı sıra, bu yiyecekleri hazırlama ve pişirme yöntemlerimiz de oldukça önemlidir.
Pişirmek; besinlerin ısının etkisinde fiziksel, kimyasal kompozisyonu ve tadının değişmesidir. Ayrıca pişirme ile besinlerin sindirimi de kolaylaşır ve besin öğelerinin değerlerini değiştirir.
Sağlıklı pişirme yöntemleri ile en az kayıp, daha fazla lezzet amaçlanır. Pişirme esnasında sıcaklık etkisiyle bazı besin öğelerinde bir miktar kayıplar oluşabilir. Sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanarak bu kayıplar en az indirgenebilir.
YÜKSEK ISI YERİNE BUHARDA PİŞİRMEYİ TERCİH EDİN
Pişirmeyle besinlerde renk, koku, tat ve hacimlerinde değişiklik olmanın yanı sıra bazı kimyasal değişimlerde olur. İstenmeyen organizmaları yok ederek yiyeceğin daha güvenli hale gelmesini sağlar ve sindirilebilirliği artar.
Pişirmeyle karbonhidrat, yağ, protein vitamin ve mineraller gibi besin öğesi değerlerinde değişimler oluşur.Örneğin yüksek ısıya maruz kalan yağların sindirimi zordur ve kanserojen maddeler oluşturabilir.
Yemeğe uygun yağ seçimi önemlidir. Sağlıklı beslenmede önermediğimiz kızartmalar nadiren tüketilecekse de yüksek ısıya dayanıklı yağlar tercih edilmelidir.
Yağlar gibi vitamin ve minerallerde ısıdan etkilenir. Bu nedenle besinler gereğinden fazla ısıda ve sürede pişirilmemelidir.
Vitamin ve mineralden zengin sebzelerin en sağlıklı pişirme yöntemi buharda pişirme yöntemidir.
Sağlıklı pişirme yöntemlerinin bazı püf noktaları şunlardır:
METAL İLE TEMAS ETTİRİLEN SEBZELERDE VİTAMİN KAYBI OLUŞUR!
Besin değerlerinin korunması için, sebzeler kullanılmadan hemen önce ayıklanıp yıkanmalıdır. Sebzelerin son yıkama suyuna çok küçük bir miktar sirke eklenerek olası mikroorganizma riskini en aza indiririz.
Metal ile temas ettirilmeden oluşabilecek vitamin ve mineral kayıpları önlenmelidir. Vitaminlerinin eksilmemesi için patates hariç (kararmaması için suda kalmalıdır) uzun süre ıslatmaktan ve çok suda pişirmekten kaçınılmalıdır. Çünkü ısının da etkisiyle B grubu vitaminler suya geçer; bundan dolayı vitamin kaybı söz konusudur.
Sebze yemeklerinde yağ önceden kavrulmamalı, malzemelerle birlikte konulmalıdır.
KÖFTEYİ KURU PARÇA ETİ NEMLİ ISIDA PİŞİRİN!
Etin yumuşaklığı hayvanın yaşına, türüne ve kesildikten sonra dinlenme durumuna göre değişir. Ayrıca hayvanın çeşitli bölgelerindeki kas ve bağ dokusu yapısı farklı olduğundan farklı pişirme yöntemi uygulamayı gerektirir. Bağ dokusu az olan etler, ızgara ve fırın gibi kuru ısıda pişirilmelidir.Alüminyum folyo yerine yağlı pişirme kâğıtları kullanılmalıdır.
Izgara yaparken yüksek ısı vermek hem proteinlerine zarar verir hem de içinin çiğ kalmasına sebep olur. Köfte gibi bağ dokusu fazla olan etlerde kuru ısıda yada parça etler de bir miktar suyla nemli ısıda pişirilebilir.
PATATES KIZARTMASINI SAĞLIKLI HALE GETİRİN!
Patates kendi kabuğu ile pişirilmeli daha sonra soyulmalıdır. Kızartma yöntemi kanserojen maddeler oluşturduğundan ve yağın yanmasına sebep olduğundan tercih edilmemelidir. Patates kızartması yapılmak istendiğinde, fırında yağlı kağıtla çok az miktarda (1 tatlı kaşığı kadar)yağ ve baharatlar eklenerek sağlıklı şekilde pişirilebilir.
ÇABUK PİŞSİN DİYE SODA KULLANMAYIN!
Kuru baklagilleri pişirmeden önce 1 gün önceden ıslatmak içerisindeki gaz yapıcıların uzaklaşmasını sağlar, sindirimi kolaylaştırır ve protein değerini arttırır. Islatma suyu dökülmeli, haşlama suyu B vitamini ve mineral kayıpları olmaması için dökülmemelidir. Yemeklere çabuk pişmesi için soda/maden suyu eklenmemelidir, besin değerini azaltır.
MİKROBU ÖLSÜN DİYE KAYNATILAN SÜTTE BESİN KAYBI OLUR!
Açık sütler içerisinde zararlı mikroorganizmalar barındırır. Bu organizmaları yok etmek için sütü uzun süre kaynatmak besin kaybına neden olur. Bu yüzden risk taşımayan için UHT veya pastörize edilmiş sütler tercih edilmelidir. En güvenle önerdiğim şişe günlük sütlerdir.
SARISI VE BEYAZI KARIŞMIYORSA TAZEDİR!
Yumurta buzdolabında saklanmalı, kullanılacağı zaman yıkanmalı ve öyle kırılmalıdır. Çiğ yumurta salmonella bakterisi içerir ve besin zehirlenmelerine sebep olur, bu yüzden kesinlikle çiğ tüketilmemelidir.
Yumurta kırıldığında beyazı ve sarısının birbirine karışmıyorsa tazedir.
12 dakikadan uzun süre ve yüksek ısıda pişirilmemelidir. Yüksek ısıda uzun süre kaynatılan yumurtanın sarısının yüzeyinde demir-sülfür halkası oluşur. Bu, yumurtanın içeriğindeki demirin vücutta kullanılmasını engeller.
DONMUŞ GIDALARI GÜNEŞ ALTINDA ÇÖZDÜRMEYİN!
Pişmiş ve çiğ besinler yan yana getirilmemelidir.Pişmiş besinler oda sıcaklığında 2 saatten uzun süre bırakılmamalıdır.
Besinleri çözdürmek için en uygun yöntem buzdolabının en alt rafında beklettikten sonra su geçirmeyen torbaya sıkıca sarılarak soğuk suda çözme veya mikrodalgaların çözdürme programlarından yararlanmaktır. Kaloriferin üstünde yada güneşin altında gibi çözdürme yöntemlerin mikroorganizmaların üremesine sebep olan oldukça sağlıksız bir yöntemdir.
Mutfağınızda yapacağınız yiyecekler dışarıda hazır olan besinlerden hem daha sağlıklı hem de daha düşük kalorili olacaktır. Bu nedenle mümkün olduğunca ev ortamında pişirilmiş yemekler tercih edilmeli, bu noktada da evdeki pişirme yöntemleri de en doğru şekilde olmalıdır. Alışkanlıklarınızdaki küçük değişiklikler tüm ev halkı için uzun vadede sağlığa yapılan ciddi yatırım olacaktır. Evde bilinçli aldığınız yağ ile toplu üretimlerde kullanılan yağı kıyaslayamayız. Ayrıca çok kişiye aynı anda yemek yapılan ortamlarda yiyeceklerin çok daha fazla yağ, tuz ve baharat içereceğini de unutmamak gerekir. Bir de kronik rahatsızlıklarınız varsa bu konu çok daha fazla önem taşır.
Pişirme yöntemleri kadar malzemenin sağlıklı olması da önemlidir. Besinlerinizi güvenilir kaynaklardan almanız çok önemli. tabi sadece bu yetmez, mutlaka besinin etiketini okumalısınız. münkün olduğunca paketlenmiş, işlenmiş gıdalardan uzak durmalı ve her taze besini mevsiminde almaya dikkat etmeelisiniz. Sebze ve meyveleri mevsim dışında tüketmek istiyorsanız "dondurma yöntemi" saklama yöntemleri arasında en sağlıklı olanı ve besin değeri (vitamin, mineral vb.) kaybı en az olanıdır. Bu nedenle bu yöntemi tercih etmeniz ve mümkün ise mevsiminde kendiniz besini alıp kendiniz yapmanız daha sağlıklı olacaktır.
Alacağınız besinin hangi niteliklerde olması gerektiği ile ilgili de bilgilenmenizi tavsiye ederim.
SEBZELERİ BUHARDA PİŞİRİN.
YÜKSEK ISIDA PİŞEN YAĞLAR KANSEROJENE DÖNÜŞEBİLİR.
“Sağlıklı ve lezzetli yemekler pişirmek için hangi gıdaları nasıl pişireceğinizi öğrenerek işe başlayabilirsiniz”
Sağlıklı beslenmek için vitamin ve mineralden zengin beslenmek gerekiyor. Ancak besinler doğru şekilde pişirilmediğinde, içeriğinde bulunan vitamin ve mineraller zarara uğrar. Özellikle besinleri yüksek ısıda ve gereğinden uzun süre pişirmeden uzak durun.
Pişirme yöntemleri ve gıdaları saklama koşulları ile ilgili püf noktaların bazılarını sıralayacak olursak:
Sağlıklı olabilmek için seçtiğimiz besinlerin yanı sıra, bu yiyecekleri hazırlama ve pişirme yöntemlerimiz de oldukça önemlidir.
Pişirmek; besinlerin ısının etkisinde fiziksel, kimyasal kompozisyonu ve tadının değişmesidir. Ayrıca pişirme ile besinlerin sindirimi de kolaylaşır ve besin öğelerinin değerlerini değiştirir.
Sağlıklı pişirme yöntemleri ile en az kayıp, daha fazla lezzet amaçlanır. Pişirme esnasında sıcaklık etkisiyle bazı besin öğelerinde bir miktar kayıplar oluşabilir. Sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanarak bu kayıplar en az indirgenebilir.
YÜKSEK ISI YERİNE BUHARDA PİŞİRMEYİ TERCİH EDİN
Pişirmeyle besinlerde renk, koku, tat ve hacimlerinde değişiklik olmanın yanı sıra bazı kimyasal değişimlerde olur. İstenmeyen organizmaları yok ederek yiyeceğin daha güvenli hale gelmesini sağlar ve sindirilebilirliği artar.
Pişirmeyle karbonhidrat, yağ, protein vitamin ve mineraller gibi besin öğesi değerlerinde değişimler oluşur.Örneğin yüksek ısıya maruz kalan yağların sindirimi zordur ve kanserojen maddeler oluşturabilir.
Yemeğe uygun yağ seçimi önemlidir. Sağlıklı beslenmede önermediğimiz kızartmalar nadiren tüketilecekse de yüksek ısıya dayanıklı yağlar tercih edilmelidir.
Yağlar gibi vitamin ve minerallerde ısıdan etkilenir. Bu nedenle besinler gereğinden fazla ısıda ve sürede pişirilmemelidir.
Vitamin ve mineralden zengin sebzelerin en sağlıklı pişirme yöntemi buharda pişirme yöntemidir.
Sağlıklı pişirme yöntemlerinin bazı püf noktaları şunlardır:
METAL İLE TEMAS ETTİRİLEN SEBZELERDE VİTAMİN KAYBI OLUŞUR!
Besin değerlerinin korunması için, sebzeler kullanılmadan hemen önce ayıklanıp yıkanmalıdır. Sebzelerin son yıkama suyuna çok küçük bir miktar sirke eklenerek olası mikroorganizma riskini en aza indiririz.
Metal ile temas ettirilmeden oluşabilecek vitamin ve mineral kayıpları önlenmelidir. Vitaminlerinin eksilmemesi için patates hariç (kararmaması için suda kalmalıdır) uzun süre ıslatmaktan ve çok suda pişirmekten kaçınılmalıdır. Çünkü ısının da etkisiyle B grubu vitaminler suya geçer; bundan dolayı vitamin kaybı söz konusudur.
Sebze yemeklerinde yağ önceden kavrulmamalı, malzemelerle birlikte konulmalıdır.
KÖFTEYİ KURU PARÇA ETİ NEMLİ ISIDA PİŞİRİN!
Etin yumuşaklığı hayvanın yaşına, türüne ve kesildikten sonra dinlenme durumuna göre değişir. Ayrıca hayvanın çeşitli bölgelerindeki kas ve bağ dokusu yapısı farklı olduğundan farklı pişirme yöntemi uygulamayı gerektirir. Bağ dokusu az olan etler, ızgara ve fırın gibi kuru ısıda pişirilmelidir.Alüminyum folyo yerine yağlı pişirme kâğıtları kullanılmalıdır.
Izgara yaparken yüksek ısı vermek hem proteinlerine zarar verir hem de içinin çiğ kalmasına sebep olur. Köfte gibi bağ dokusu fazla olan etlerde kuru ısıda yada parça etler de bir miktar suyla nemli ısıda pişirilebilir.
PATATES KIZARTMASINI SAĞLIKLI HALE GETİRİN!
Patates kendi kabuğu ile pişirilmeli daha sonra soyulmalıdır. Kızartma yöntemi kanserojen maddeler oluşturduğundan ve yağın yanmasına sebep olduğundan tercih edilmemelidir. Patates kızartması yapılmak istendiğinde, fırında yağlı kağıtla çok az miktarda (1 tatlı kaşığı kadar)yağ ve baharatlar eklenerek sağlıklı şekilde pişirilebilir.
ÇABUK PİŞSİN DİYE SODA KULLANMAYIN!
Kuru baklagilleri pişirmeden önce 1 gün önceden ıslatmak içerisindeki gaz yapıcıların uzaklaşmasını sağlar, sindirimi kolaylaştırır ve protein değerini arttırır. Islatma suyu dökülmeli, haşlama suyu B vitamini ve mineral kayıpları olmaması için dökülmemelidir. Yemeklere çabuk pişmesi için soda/maden suyu eklenmemelidir, besin değerini azaltır.
MİKROBU ÖLSÜN DİYE KAYNATILAN SÜTTE BESİN KAYBI OLUR!
Açık sütler içerisinde zararlı mikroorganizmalar barındırır. Bu organizmaları yok etmek için sütü uzun süre kaynatmak besin kaybına neden olur. Bu yüzden risk taşımayan için UHT veya pastörize edilmiş sütler tercih edilmelidir. En güvenle önerdiğim şişe günlük sütlerdir.
SARISI VE BEYAZI KARIŞMIYORSA TAZEDİR!
Yumurta buzdolabında saklanmalı, kullanılacağı zaman yıkanmalı ve öyle kırılmalıdır. Çiğ yumurta salmonella bakterisi içerir ve besin zehirlenmelerine sebep olur, bu yüzden kesinlikle çiğ tüketilmemelidir.
Yumurta kırıldığında beyazı ve sarısının birbirine karışmıyorsa tazedir.
12 dakikadan uzun süre ve yüksek ısıda pişirilmemelidir. Yüksek ısıda uzun süre kaynatılan yumurtanın sarısının yüzeyinde demir-sülfür halkası oluşur. Bu, yumurtanın içeriğindeki demirin vücutta kullanılmasını engeller.
DONMUŞ GIDALARI GÜNEŞ ALTINDA ÇÖZDÜRMEYİN!
Pişmiş ve çiğ besinler yan yana getirilmemelidir.Pişmiş besinler oda sıcaklığında 2 saatten uzun süre bırakılmamalıdır.
Besinleri çözdürmek için en uygun yöntem buzdolabının en alt rafında beklettikten sonra su geçirmeyen torbaya sıkıca sarılarak soğuk suda çözme veya mikrodalgaların çözdürme programlarından yararlanmaktır. Kaloriferin üstünde yada güneşin altında gibi çözdürme yöntemlerin mikroorganizmaların üremesine sebep olan oldukça sağlıksız bir yöntemdir.
Mutfağınızda yapacağınız yiyecekler dışarıda hazır olan besinlerden hem daha sağlıklı hem de daha düşük kalorili olacaktır. Bu nedenle mümkün olduğunca ev ortamında pişirilmiş yemekler tercih edilmeli, bu noktada da evdeki pişirme yöntemleri de en doğru şekilde olmalıdır. Alışkanlıklarınızdaki küçük değişiklikler tüm ev halkı için uzun vadede sağlığa yapılan ciddi yatırım olacaktır. Evde bilinçli aldığınız yağ ile toplu üretimlerde kullanılan yağı kıyaslayamayız. Ayrıca çok kişiye aynı anda yemek yapılan ortamlarda yiyeceklerin çok daha fazla yağ, tuz ve baharat içereceğini de unutmamak gerekir. Bir de kronik rahatsızlıklarınız varsa bu konu çok daha fazla önem taşır.
Pişirme yöntemleri kadar malzemenin sağlıklı olması da önemlidir. Besinlerinizi güvenilir kaynaklardan almanız çok önemli. tabi sadece bu yetmez, mutlaka besinin etiketini okumalısınız. münkün olduğunca paketlenmiş, işlenmiş gıdalardan uzak durmalı ve her taze besini mevsiminde almaya dikkat etmeelisiniz. Sebze ve meyveleri mevsim dışında tüketmek istiyorsanız "dondurma yöntemi" saklama yöntemleri arasında en sağlıklı olanı ve besin değeri (vitamin, mineral vb.) kaybı en az olanıdır. Bu nedenle bu yöntemi tercih etmeniz ve mümkün ise mevsiminde kendiniz besini alıp kendiniz yapmanız daha sağlıklı olacaktır.
Alacağınız besinin hangi niteliklerde olması gerektiği ile ilgili de bilgilenmenizi tavsiye ederim.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sağlıklı Pişirme Yöntemleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Dyt.Emel UNUTMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Dyt.Emel UNUTMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
