Gözlerın Dostu A Vitamını Nasıl Kullanılır?
A VITAMİNİ
A vitamini buyume, cilt gelisimi, gorme fonksiyonlari, ureme, kemik buyumesi, hucre bolunmesi ve farklilasmasinda ve mikroplarin yaptigi enfeksiyonlara karsi vucut direncinin guclendirilmesinde (lenfosit hucrelere yardimci olarak) gorev alan bir vitamindir. A vitamini ayrica bagisiklik sistemini de guclendirir. A vitaminine tip dilinde retinol veya retinoik asit adi verilir. A vitamini aslinda 3 sekilde bulunur ki bunlar retinol, beta-karoten ve katoneoidlerdir. A vitamini hayvansal besinlerde retinal ve retinol isimli maddeler halinde bulunur ve bunlar vucutta A vitaminine donusurler. Retinol A vitaminin en aktif formudur. Bitkisel besinlerde bulunan beta karotene provitamin A da denir ve vucudumuzda A vitaminine donusmektedir. A vitaminin 2/3’si beta-karoten yoluyla alinir. Vucutta A vitamininin %90’ni karacigerimizde depolanir. Buradan retinol baglayici proteine (RBP) baglanarak vucuda dagilir.
A Vitamininin Bulundugu Gıdalar:
A vitamini hayvansal ve bitkisel gidalardan alinabilir. Hayvansal gidalardaki A vitamini aktif sekli olan retinol seklindedir. Bitkisel gidalarda ise A vitamini karotenoid seklindedir. Hayvansal gidalardaki A vitamini bitkisel gidalara gore daha kolay emilir.
A vitamini en cok karaciger, sut, peynir, yumurta sarisi, patates, balik, kuru kayisi, havuc, tatli patates, ispanak, kabak, marul, tere, roka, brokoli, koyu yesil renkli sebzeler, seftali, ve portakal gibi besin maddelerinde bulunur.
A vitamininin baslica gorevlerinden biri gorme ile ilgilidir. Gozun arka tabakasina retina ismini vermekteyiz. A vitamini burada bulunan rodopsin denen ve isigi taniyan proteinlere baglanarak geceleri gormemizi saglar. A vitamini ya da retinol eksikliginde gece korlugu denen gece gorememe hastaligi olusur.
A vitaminin azligi da fazlasi da gebelerin sakat cocuk dogurmasina neden olmaktadir. Bebegin gelisimi sirasinda A vitamini onemli rol oynar.
A Vitamininde Günlük İhtiyaç:
Gunluk A vitamini ihtiyaci 19 yasin uzerindeki kisilerde, erkekler icin gunde 3000 unite (900 mikrogram), kadinlar icin gunluk 2.330 unite (700 mikrogram ), gebelikte 2.665 unite ve emzirirken 4.335 unitedir.
Saglikli kisilerde karacigerde yeteri kadar A vitamini depolanmis olup gecici veya kisa sureli yag emilim bozuklugunda A vitamin yetersizligi olmaz. Ancak uzun suren yag emilim bozuklugunda A vitamini yetersizligi olusabilir. Yumurta ve sgut urunleri yemeyen vejeteryan kisilerde A vitamin eksikligi olabilir. Bu kisilerin koyu yesil yaprakli sebzeler ile koyu sari meyve ve portakal yemelidir.
A vitamini yetersizliginde su bulgular ortaya cikar:
• Gece korlugu
• Gozyasinin azalmasi ve kuru goz (Kseroftalmi)
• Goz kornea tabakasinda yara
• Enfeksiyonlara direncin azalmasi ve cocuklarda ust solunum yolu enfeksiyonu, grip, nezle ve ishalin sik sik tekrarlanmasi
Asagidaki durumlarda A vitamini eksikligi gorulur:
• Protein eksikligi ve cinko eksikligiyle birlikte
• Demir yetmezligi ile birlikte
• Asiri alkol alanlarda
• Bagirsaklardan emilimin bozuk oldugu Coliak, Crohn hastaligi ve pankreas hastaligi gibi durumlarda
• Vejetaryenlerde
Bazi yayinlarda A vitamininin ust dozunun 8000-10.000 unite oldugu belirtilmektedir. Fazla A vitamini alirsaniz kemik erimesi riski artar.
A vitamininin cilt, meme, karaciger, kolon ve prostat kanserini onleyip onlemedigi arastirilmis ancak kesin bir kanit ortaya konamamistir. A vitamini fazla alanlarda akciger kanser riskinin arttigi ve kemik erimesi (osteoporoz) sikliginin arttigi saptanmistir.
Multivitamin ilaclardaki A vitamini dozuna dikkat ediniz.:
Asiri A vitamini alinmasi (gunde 25.000-33.000 unite) zararlidir. Ozellikle yaslilar, alkolikler ve yuksek kolesterolu olanlarda daha az doz kullanilmalidir. Amerikan Besin ve Beslenme Konseyi alinabilecek en ust A vitamini duzeyini eriskinler icin 10.000 unite olarak belirlemistir. Gebeler ise A vitamini gunde en fazla 5000 unite almalidir. Betakaroten’in fazla alinmasi osteoporoz denilen kemik erimesine neden olmaz, onemli yan etkiye sahip olan retinolun fazla alinmamasi gerekir. Bu nedenle multivitamin ilac alirken icinde 2500 uniteden fazla retinol bulunanlar alinmamalidir. Eger 5000 unite A vitamini varsa bunun % 50’si beta-karoten olmalidir. Yaslilarda da ayni doz alinmalidir.
Tip dilinde Hipotiroidi adi verilen tiroit bezinin az calismasi durumunda, kanda A vitamini yuksek miktarda bulunur. Bu nedenle tiroit bezi az calisan hastalarin A vitamini almamalari gerekir. Gebelikte ilk 3 ayinda A vitamini alinirsa dogacak cocukta sakatliklara yol acar. Gebe kalma olasiligi olan kadinlar A vitamini almamalidir.
A vitaminin fazla olmasi karaciger hastaligi, kemik erimesi yapar, kanama yapar. Gebelerde ise A vitamini cocuklarda sakatlik yapar.
Kaynak: Prof Dr Metin Ozata, Vitamin, Mineral, Kullanim Rehberi, Gurer yayinlari, 2008
A vitamini buyume, cilt gelisimi, gorme fonksiyonlari, ureme, kemik buyumesi, hucre bolunmesi ve farklilasmasinda ve mikroplarin yaptigi enfeksiyonlara karsi vucut direncinin guclendirilmesinde (lenfosit hucrelere yardimci olarak) gorev alan bir vitamindir. A vitamini ayrica bagisiklik sistemini de guclendirir. A vitaminine tip dilinde retinol veya retinoik asit adi verilir. A vitamini aslinda 3 sekilde bulunur ki bunlar retinol, beta-karoten ve katoneoidlerdir. A vitamini hayvansal besinlerde retinal ve retinol isimli maddeler halinde bulunur ve bunlar vucutta A vitaminine donusurler. Retinol A vitaminin en aktif formudur. Bitkisel besinlerde bulunan beta karotene provitamin A da denir ve vucudumuzda A vitaminine donusmektedir. A vitaminin 2/3’si beta-karoten yoluyla alinir. Vucutta A vitamininin %90’ni karacigerimizde depolanir. Buradan retinol baglayici proteine (RBP) baglanarak vucuda dagilir.
A Vitamininin Bulundugu Gıdalar:
A vitamini hayvansal ve bitkisel gidalardan alinabilir. Hayvansal gidalardaki A vitamini aktif sekli olan retinol seklindedir. Bitkisel gidalarda ise A vitamini karotenoid seklindedir. Hayvansal gidalardaki A vitamini bitkisel gidalara gore daha kolay emilir.
A vitamini en cok karaciger, sut, peynir, yumurta sarisi, patates, balik, kuru kayisi, havuc, tatli patates, ispanak, kabak, marul, tere, roka, brokoli, koyu yesil renkli sebzeler, seftali, ve portakal gibi besin maddelerinde bulunur.
A vitamininin baslica gorevlerinden biri gorme ile ilgilidir. Gozun arka tabakasina retina ismini vermekteyiz. A vitamini burada bulunan rodopsin denen ve isigi taniyan proteinlere baglanarak geceleri gormemizi saglar. A vitamini ya da retinol eksikliginde gece korlugu denen gece gorememe hastaligi olusur.
A vitaminin azligi da fazlasi da gebelerin sakat cocuk dogurmasina neden olmaktadir. Bebegin gelisimi sirasinda A vitamini onemli rol oynar.
A Vitamininde Günlük İhtiyaç:
Gunluk A vitamini ihtiyaci 19 yasin uzerindeki kisilerde, erkekler icin gunde 3000 unite (900 mikrogram), kadinlar icin gunluk 2.330 unite (700 mikrogram ), gebelikte 2.665 unite ve emzirirken 4.335 unitedir.
Saglikli kisilerde karacigerde yeteri kadar A vitamini depolanmis olup gecici veya kisa sureli yag emilim bozuklugunda A vitamin yetersizligi olmaz. Ancak uzun suren yag emilim bozuklugunda A vitamini yetersizligi olusabilir. Yumurta ve sgut urunleri yemeyen vejeteryan kisilerde A vitamin eksikligi olabilir. Bu kisilerin koyu yesil yaprakli sebzeler ile koyu sari meyve ve portakal yemelidir.
A vitamini yetersizliginde su bulgular ortaya cikar:
• Gece korlugu
• Gozyasinin azalmasi ve kuru goz (Kseroftalmi)
• Goz kornea tabakasinda yara
• Enfeksiyonlara direncin azalmasi ve cocuklarda ust solunum yolu enfeksiyonu, grip, nezle ve ishalin sik sik tekrarlanmasi
Asagidaki durumlarda A vitamini eksikligi gorulur:
• Protein eksikligi ve cinko eksikligiyle birlikte
• Demir yetmezligi ile birlikte
• Asiri alkol alanlarda
• Bagirsaklardan emilimin bozuk oldugu Coliak, Crohn hastaligi ve pankreas hastaligi gibi durumlarda
• Vejetaryenlerde
Bazi yayinlarda A vitamininin ust dozunun 8000-10.000 unite oldugu belirtilmektedir. Fazla A vitamini alirsaniz kemik erimesi riski artar.
A vitamininin cilt, meme, karaciger, kolon ve prostat kanserini onleyip onlemedigi arastirilmis ancak kesin bir kanit ortaya konamamistir. A vitamini fazla alanlarda akciger kanser riskinin arttigi ve kemik erimesi (osteoporoz) sikliginin arttigi saptanmistir.
Multivitamin ilaclardaki A vitamini dozuna dikkat ediniz.:
Asiri A vitamini alinmasi (gunde 25.000-33.000 unite) zararlidir. Ozellikle yaslilar, alkolikler ve yuksek kolesterolu olanlarda daha az doz kullanilmalidir. Amerikan Besin ve Beslenme Konseyi alinabilecek en ust A vitamini duzeyini eriskinler icin 10.000 unite olarak belirlemistir. Gebeler ise A vitamini gunde en fazla 5000 unite almalidir. Betakaroten’in fazla alinmasi osteoporoz denilen kemik erimesine neden olmaz, onemli yan etkiye sahip olan retinolun fazla alinmamasi gerekir. Bu nedenle multivitamin ilac alirken icinde 2500 uniteden fazla retinol bulunanlar alinmamalidir. Eger 5000 unite A vitamini varsa bunun % 50’si beta-karoten olmalidir. Yaslilarda da ayni doz alinmalidir.
Tip dilinde Hipotiroidi adi verilen tiroit bezinin az calismasi durumunda, kanda A vitamini yuksek miktarda bulunur. Bu nedenle tiroit bezi az calisan hastalarin A vitamini almamalari gerekir. Gebelikte ilk 3 ayinda A vitamini alinirsa dogacak cocukta sakatliklara yol acar. Gebe kalma olasiligi olan kadinlar A vitamini almamalidir.
A vitaminin fazla olmasi karaciger hastaligi, kemik erimesi yapar, kanama yapar. Gebelerde ise A vitamini cocuklarda sakatlik yapar.
Kaynak: Prof Dr Metin Ozata, Vitamin, Mineral, Kullanim Rehberi, Gurer yayinlari, 2008
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gözlerın Dostu A Vitamını Nasıl Kullanılır?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Metin ÖZATA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Metin ÖZATA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
a vitamini, a vitamini yetmezliği, vitamin kullanımı, retinol, gece gorme, gebelik, gece körlüğü, kornea, a vitamini ihtiyacı, antioksidan, göz yaşı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
