Ergenlik
Ergenlik Aslında ruhsal ve fiziksel olarak kabuk değiştirme sürecidir. Ergenlik fiziksel olarak 12-13 yaşlarında başlayıp 20 yaşlarına kadar uzanan bir gelişim dönemidir. Bu dönemde her şey değişmektedir. Ergen fiziksel olarak tamamen bir değişim içerisindedir. Erkek çocuklarının ses telleri kalınlaşmak, vücudunda çeşitli kıllanmalar meydana gelmektedir. Kız çocuklarında ise göğüsler büyümekte kadın tipi yağlanma oluşmakta, regl olmaktadırlar ergenler fiziksel değişimlerine bir şekilde ayak uydurmaktalardır. Ruhsal değişim ise tam olarak bir karmaşa halindedir. Ergenlik, anal dönemden sonra ikinci kimlik oluşturulan devredir.
Ergenlik kimliğin oluştuğu netleştiği ve çerçevesinin çizildiği bir dönemdir. Kimlik, ergenlik döneminde oluşur, kimlik kişinin özelliklerini bize gösteren diğer insanlardan o kişiyi ayrıştırmamızı sağlayan özelliklere verilen isimdir. Ergenin kimliği oluşurken şu aşamalardan geçmektedir.
1) Özerk olduğunu hissetmek: Ergen bu dönemde kendine ve etrafındaki insanlara kimliğini onaylatma ihtiyacı içerisindedir. Ergen etrafındaki objelerle ilişki kurarken anne ve babasının kurduğu gibi yani taklit ederek ilişki kurmaktadır fakat ilk özerklik denemelerinin ardından kendine özgü bireysel bir tarz üretmeye çalışmaktır. Bu yüzden ergen güç ve iktidara karşı ve ondan bağımsız hareket edebilme yeteneğine sahip olmaya çalışır. İlk olarak ergenin yapacağı tavır otoritesi altında olduğu ebeveynine başkaldırmak olacaktır. Her ne kadar bu olumsuz bir tavır gibi gözükse de ergen bu tavırla kimliğini yapılandırmaktadır. Bu bir başkaldırıdan ziyade kimlik edilmesidir. Özerkliğe giden yolda önemli adımlardır. Birey demek hayatı ile ilgili birtakım planlamalar yapan planlamaların sonuçlarını katlanabilen bir insan olabilmek demektir kendi başına eylem planlayamayan, düşünce üretemeyen, ürettiği düşünceye eyleme sokamayan ve eyleminin sorumluluğunu alamayan bir insan “Birey” olamamıştır bu insan başkalarına mahkum bir kişidir.
Çok ilginçtir ki sanki genetik şifremizde yazılmış gibi ergenliğe giren gencin ilk tepkisi otoriteye başkaldırı, isyan etmektir. İsyanın içeriğin hiç önemli değildir. Ergen her şeyi karşıdır “doğru” ya da “yanlış” diye kavramı yoktur. Ergenin amacı, otoritenin kendisinden istediği şeyin tersini yapmaktır. Bu davranış kasti olarak yapılmamaktadır. Ergen isyandır, mantık aramamak gerekir Ergeni davranışında mantıksal bir başkaldırdı bulunmaz. Başkaldırı içgüdüsel bir harekettir Tam da bu yüzden ergenlik dönemindeki gençlere “delikanlı” deriz kanı deli deli Akar Çünkü. Gençlerin bu dönemdeki bu tip davranışlarına, otorite pozisyonundaki kişiler saygı duyarsa, özerkliğini ve bağımsızlığını kabul edip ciddiye alırsa problem çözülür. Ergen bu durumda kendisinin özerk bir birey olduğu kanaatine varır. Burada önemli bir nokta da şudur ki Ergen isyan edebilecek formatla donatılmış olması gerekir aksi takdirde sindirilmiş bir çocuk böyle bir şeyi denemez. Düşünce ve davranışları ile alay edilen görüşleri dinlenilmeyen ve adam yerine konulmayan çocuk böyle bir teşebbüsü aklına dahi getirmez. Böyle bir durumda Ergen son şansını kaybetmiş, özerkliğini ilan edememiş bağımlı kişilik olarak hayatına devam etme ihtimali olan kişilik haline gelir. Aileye düşen en büyük rol bunu kendilerine bir tehdit olarak algılamak yerine sakin ve kucaklayıcı kapsayıcı bir şekilde çocuğun bu tavrını kabul etmek kendi içlerinde sindirmektir. Aile bunu kendi iktidarlarını vurulmuş bir darbe olarak algılarsa, bir şekilde çocuğu ezmeye çalışacak ve tekrar Ergenin bu mücadelesi söndürülmüş olacaktır.
2. Amaç edinebilme yönetebilme uygulayabilme: Ergen bu döneme gelene kadar karşılaştığı tüm insanlardan farklı rolleri almış bir kimlik edinmeye çalışmıştır fakat bu dönemde ise kendi çabalarıyla yeniden bir kimlik oluşturacaktır. Hayatına birtakım hedefler koyacak ve o hedeflere ulaşmaya çalışacaktır. Bazen bu hedefler kısa süreli ve tutarsız olacak bazen de çok değişken olacaktır aslında burada amaç bu yeteneği oluşturabilmeye çalışmaktır. İçerik önemli değildir. Ebeveyn buradaki genel tabloyu göremediği için, içeriğe takılmaktadır ve zaman zaman Ergen’in yaptığı bu değişken tavırları saçma gereksiz, zaman kaybı olarak görmektedir. Bu tam olarak yine Ergenin kimlik oluşturma çabalarına vurulan en büyük darbedir. Bu dönemde ergen zaten ailenin mutlu olmayacağı hedefler koyar önüne. Muhafazakar bir ailenin çocuğu ben Şarkıcı olmak istiyorum gibi bir çıkış yaparak aileyi şaşkınlığa uğratabilir ya da solcu bir ailenin çocuğu birtakım cemaatlerin toplantılarını takibe başlayabilir. Burada yapılması gereken çocuğun bu rol denemelerine müsaade etmek ona alan açmaktır. Çeşitli meslek dallarına yönelirken ergen hem otoriteye başkaldırmakta hem de bir amaca yönelik bilmektedir. Ergen bu dönemde Saygın bir kimlik edinme derdine düşer. Ergen amaç edinirken içinde keşfedilmeye hazır birtakım yeteneklerini de aktive ederek başarılı bir rol oluşturulabilir. Başarılı olunan rollerin kalıcılığı devam ederken, başarısız olunan rollerden vazgeçilir. Ergenin aile dinamiklerine uymayan amaç edinmeleri ebeveynleri ciddi manada ürkütür ve birtakım tedbirler almaya iter. Ergenin bu tip girişimleri engellendiğinde hem özerk ve bağımsız bir birey olma formatı engellenmiş hem de amaç edinebilme ve onu amacı yönetebilme yetisi kısırlaştırılmış olacaktır. Saçma anlamsız veya imkansızda olsa Ergenin amaç edinme ile ilişkin denemeleri cesaretlendirilmelidir. Bu sayede ergen hem özerkliğini hissedecek hem de amaç edinebilme ve uygulayabilme yetisini var edecektir. Bu yetiyi oluşturmuş bir ergen daha sonraki hayatında önüne bir hedef koyabilmeyi ve bu hedefi yönetebilmeyi, engelleri sağlam adımlarla aşabilecek cesarete sahip olabilecektir. Engellenmiş bir ergen ise daha sonraki hayatında hedefler edinebilme ve bu hedefleri başarıya ulaştırabilme deneyiminden mahrum kalacaktır.
3. Sırdaş edinme: Ergenlerin arkadaşları çoktur. Arkadaş edinmek onlara göre kolaydır fakat sırdaş edinmek sır verebileceği birisini bulmak, birisinin sırrını saklayabilmek farklı bir şeydir. Ergen bu dönemde sırdaş olmanın formatını atar yine burada aynı dinamikler söz konusudur öyle bir arkadaş ve sırdaş seçilmelidir ki hem otoriteye başkaldırı olabilsin hem bir amaç içerisinde olsunlar. Bunlar genelde suni Sırlardan oluşur. Fakat bu suni sırlar genç için hayati önem taşır. Yakın dost olarak nitelendirdiği arkadaşlarıyla bu sırları paylaşır, onların buluştukları gizli ve özel mekanları vardır, gizli ve özel bilgileri vardır. Aile paniklediği zaman, çocuğun kontrolden çıktığını düşündüklerinde çocuğa “Ben senin annenim ben senin babanım bu sır aramızda kalacak” diyerek sırdaşını satmasını ve ona ihanet etmesini isteyebilirler. Ergen bu sözlere kanarsa artık güvenilmez, dost olunmayacak Kaypak bir kişi olduğu kanaatini besler. Daha sonraki dönemlerde hiç kimseye güvenmeyen güvenilmeyen bir kimliğin temsilcisi olur. Bu tiplere genelde gençler isimler takarlar. Bu durum gencin sosyal ortamından dışlanmasına neden olur ve Kaypak bir kimlik örüntüsü olarak hayatında devam eder bu dönemdeki sırdaşlık Ebeveynler ve otorite tarafından anlayışla karşılamalı ve hatta desteklenmelidir. Bu duruma saygı duyulursa çocuğun sır saklaması gelişecektir. Hem kendisine hem de başkalarına güvenebileceği inanmaya başlar. Hayatta gerçek manada başarılı olan bireyler ergenlik döneminde hayatına sırdaşlık formatını atmış, bu sınavlarını başarıyla vermiş ve güvenilirliklerini kanıtlamış insanlardan oluşmaktadır. Bu tip bireyler toplum tarafından saygı ile anılan sözleri senet kabul edilen güvenilirlikleri çok yüksek kişilerdir.
4. Karşı cinsle iletişim beğenilme: bu dönemde Ergen cinsel kimliğini netleştirme çalışır. Bu da ancak karşı cinsle ilişki içerisine girip karşı cins tarafından beğenildiğine emin olmakla mümkündür. Ergenin karşı cins ile ilgili girişimleri ketlenmemeli, aşağılanmamalı ve suçlanmamalıdır. Bu dönem ergenin fiziğine olan düşkünlüğü, karşı cinse kendisini beğendirmek üzere kurulmuştur. Hatta Ergen çoğu kez okula değil okuldaki kız ya da Oğlan için okula gider. Bu dönemde karşı cins tarafından beğenilmediği düşünen kendini çirkin ve yetersiz algılayan Ergen ileriki hayatında çok ciddi evlilik sorunları yaşaması muhtemeldir. Burada önemli olan husus kültürden kopuk olmadan karşı cinsle iletişimdir. Bu iletişim için köy yerinde bakışma diyorsak şehir kültürü içinde flört denilebilir. Ergenin içinde yaşadığı ailenin dinamikleri önemlidir.
5. Lider olabilme bir lideri bağlanabilme: Ergen Hayatının her aşamasında bir konuda Lider olabilme bazı konularda da bir liderin peşinde gidebilme yetisini kazanmak durumundadır. Birilerine lider olarak onların sorumluluğunu alabilme onları yönetebilme yönlendirebilme ve organize edebilme başarılı insanların işidir. Ergenlik döneminde Ergen bu yetisini çeşitli şekillerde tecrübe eder. Tam da bu dönemde arkadaşlarına birtakım yeteneklerini sergileme, öğretme ve uygulamaya yönelerek liderliğe soyunabilir. Ufak gruplar ile başlayan liderlik çalışmaları gruplar büyütülerek devam edilebilir. Bu durum Ergende özgüven duygusu geliştirme, Sorumluluk sahibi olma, diğerlerinin sorumluluğunu yüklenebilme ve onları istenilen hedefe ulaştırma yetisi olarak gelişir. Bu da sonraki hayatında Aile içerisinde “aile reisi” olabilme Bir işletmede “yöneticilik” vasıflarına kullanabilme, Özel günlerde “organizasyon yapabilme” yeteneğini sergileyebilir, iyi bir beceri olarak eline geçer. bu tip teşebbüsler aile ve otorite tarafından desteklendiği ve yüreklendirildiği ölçüde gelişir. Bu durum zamanla özümsenir ve kimliğin bir parçası haline dönüşür. Liderlikle ilgili gelişim girişimleri engellenen ergenler bu etkiden mahrum kalır. Bu tip atılımları ergenlerin desteklenmelidir. Olayın içeriğine takılınmamalıdır. Ergenin liderlik vasfını ortaya koyabilme yetisine odaklanılmalıdır. Aynı zamanda Ergen bir başka liderede, tabii olabilme yeteneğini geliştirmebilmelidir. Aksi takdirde Narsist bireyler yetiştiririz. Öncü kalabilme, önce olabilmeyi ve Ardıl olabilmeyi öğrenebilmelilerdir. Başka arkadaşlarının liderliğine de izin vererek onların bu yetilerinin gelişmesine de destek olunmalıdır. Bundan gurur duyabilmeli aileler. Ergenler Lider olduklarında bunu desteklemektedirler fakat ergen atıl duruma geldiğinde de sevinilebilmelidir.
6. Dünya görüşü ve çeperi ve ideolojik bir bakış oluşturmak: Ergen kimliğin birçok rol denemelerinin oluştururken bir taraftan da dış dünyaya yorumlayabilir. Ergen kimliği için geniş bir dış cephe ihtiyacı duymaktadır. Kimliği bir sıvıya benzetirsek bu sıvının bir kaba konması gerekmektedir, bu sıvının dış kabı kendisini ayıran Dünya görüşüdür. Bu dönemdeki Ergen dünyayı anlamlandırmak üzere bir ideolojik bakış açısına ihtiyaç duyar. Içerik önemli değildir. Muhtelif ideolojilerden birini benimseyebilir. Gencin derdi kendini boşluktan kurtaracak varoluşunun çeperlerini, sağlamlaştıracak bir dayanağı ihtiyaç duymasıdır. Aksi takdirde sanki varoluş askıda kalmış, boşlukta durmuş, temelsiz bir yapı şeklinde hissedilmektedir. Dünyayı algılama, anlama, anlamlandırma böyle bir ideolojik eksenden bakıldığında daha da kolaylaştırmaktadır. Ergen için bu temel ihtiyaç gibi görünmektedir. Ergen bu dönemde katıksız solcu, sadece dinci, ateist, komünist, faşist gibi bir ideolojiye yenilenebilir, Bunların hepsi dünyaya bir anlam kazandırmanın şekil vermenin veya ruhsal yapının bir çerçevesi çizmenin araçlarıdır. Erginin önü açılır, bu yetileri desteklenirse bir kimlik oluşturma konusunda cesaretlendirilirse geliştirecek kimlik de kendine özgü bir kimlik olacaktır. Ruhsal açıdan sağlıklı bir çeperi içeren bu kimlik örüntüsünün zaman içerisinde içeri doldurulacak ve zenginleştirilecektir. Böyle bir Ergenin geleceğinden korkmamak ve ümitvar olmak gerekir. Aksi takdirde Ergen bu denemelerden başarısızlıkla çıkacak, rol denemeleri devam edecek kimlik bocalaması veya kimlik bunalımı denilen klinik bir tablo ile karşımıza gelecektir. Sağlıklı yollardan bir çıkış yolu bulamazsa Ergen karşımıza hastalıklı bir tablo ile gelecektir.
• Bunlardan birisi ters kimliktir, bu kimlik ergene kestirmeden kolayca bir yolla ergene bir çeper çizebilir. Ancak bu da otoritenin her istediğinin tersini yapmaktır. Onun kimliğini tanımlayan tek ölçüt haline gelebilir. Her yerde inat, her ortamda ters bir yapı sergiler. Herkesle kavgalıdır, her şeyi zıttır.
• Diğer bir hastalıklı kimlik örüntüsü hasta kimliğidir. Ergen hastalıkları nedeniyle bir hekime gönderilip çözüm arandığında Ergene birtakım tespitler konulacaktır. Anksiyete, depresyon, kişilik bozukluğu doktorlarında onaylamış olduğu aile tarafından kabul görülen bu etiketleme sistemi Ergen tarafından bir rol olarak benimsenip bir kimlik haline alabilmektedir. O artık hasta bir bireydir hasta kimliği onun Kurtuluş reçetesidir. O artık hem bir kimlik edinmiş, sorumluluklardan uzak kalmış hem de mağdur ve mazlumu oynamaktadır. Doktorlarda bu süreci devamlı pekiştirmektedir.
Bu dönemde gençler sadece karşı gelirler neden karşı geldiğini sorduğunuzda cevapları yoktur. Sadece karşı gelirler arkadan gelen şey sadece mantıksal kılıfını bulmaktır. Ergen bir yapı önce Özerk olduğunu hissetmelidir. Özerk olduğunu hissetmenin yolunda kişinin kontrolü altında olduğuna inandığı insanlara, kurumlara, karşı hareket edebilme becerisidir. Eğer çocuk anne babaya öğretmeni karşı geçebiliyorsa bu çocuk doğru gidiyordur. Bu çocuk gerçekten birey olma yolunda gidiyordur, bu çocukta potansiyel var ve bu çocuk işe yarayan bir çocuktur. Eğer karşı gelemiyorsa, itiraz edemiyorsa o çocuk boyunduruk takılmış kale gibidir demek ki çocuğun ergenlikte yaptığı ilk Eylem bağımsız bir birey olduğunu yönetimi altında olduğu insanlara kanıtlamaktadır. Bu direkt yöntemlerle olabilir endirek yöntemlerle olabilir.
Ebeveynler ergenle güç savaşına girmelidirler. Kendi fikirlerini ergene kabul ettirmeye çalışmalıdırlar. Çocuk bu dönemde tam olarak rol denemeleri yapar. Üzerine uygun olan, sosyal olarak kabul gören kimliği edinir. Bu dönemde çocuğu çok fazla kontrol etmeye çalışmak bir yay gibi ergeni bulunduğu yerden uzağa fırlatmaktır. Aslında Ergene yapılması gereken şey koşulsuz bir şekilde Onu sevmek ve onu sevdiğimizi hissettirmektedir çocuk kendini bulur genç yolunu bulur.
Ergenlik kimliğin oluştuğu netleştiği ve çerçevesinin çizildiği bir dönemdir. Kimlik, ergenlik döneminde oluşur, kimlik kişinin özelliklerini bize gösteren diğer insanlardan o kişiyi ayrıştırmamızı sağlayan özelliklere verilen isimdir. Ergenin kimliği oluşurken şu aşamalardan geçmektedir.
1) Özerk olduğunu hissetmek: Ergen bu dönemde kendine ve etrafındaki insanlara kimliğini onaylatma ihtiyacı içerisindedir. Ergen etrafındaki objelerle ilişki kurarken anne ve babasının kurduğu gibi yani taklit ederek ilişki kurmaktadır fakat ilk özerklik denemelerinin ardından kendine özgü bireysel bir tarz üretmeye çalışmaktır. Bu yüzden ergen güç ve iktidara karşı ve ondan bağımsız hareket edebilme yeteneğine sahip olmaya çalışır. İlk olarak ergenin yapacağı tavır otoritesi altında olduğu ebeveynine başkaldırmak olacaktır. Her ne kadar bu olumsuz bir tavır gibi gözükse de ergen bu tavırla kimliğini yapılandırmaktadır. Bu bir başkaldırıdan ziyade kimlik edilmesidir. Özerkliğe giden yolda önemli adımlardır. Birey demek hayatı ile ilgili birtakım planlamalar yapan planlamaların sonuçlarını katlanabilen bir insan olabilmek demektir kendi başına eylem planlayamayan, düşünce üretemeyen, ürettiği düşünceye eyleme sokamayan ve eyleminin sorumluluğunu alamayan bir insan “Birey” olamamıştır bu insan başkalarına mahkum bir kişidir.
Çok ilginçtir ki sanki genetik şifremizde yazılmış gibi ergenliğe giren gencin ilk tepkisi otoriteye başkaldırı, isyan etmektir. İsyanın içeriğin hiç önemli değildir. Ergen her şeyi karşıdır “doğru” ya da “yanlış” diye kavramı yoktur. Ergenin amacı, otoritenin kendisinden istediği şeyin tersini yapmaktır. Bu davranış kasti olarak yapılmamaktadır. Ergen isyandır, mantık aramamak gerekir Ergeni davranışında mantıksal bir başkaldırdı bulunmaz. Başkaldırı içgüdüsel bir harekettir Tam da bu yüzden ergenlik dönemindeki gençlere “delikanlı” deriz kanı deli deli Akar Çünkü. Gençlerin bu dönemdeki bu tip davranışlarına, otorite pozisyonundaki kişiler saygı duyarsa, özerkliğini ve bağımsızlığını kabul edip ciddiye alırsa problem çözülür. Ergen bu durumda kendisinin özerk bir birey olduğu kanaatine varır. Burada önemli bir nokta da şudur ki Ergen isyan edebilecek formatla donatılmış olması gerekir aksi takdirde sindirilmiş bir çocuk böyle bir şeyi denemez. Düşünce ve davranışları ile alay edilen görüşleri dinlenilmeyen ve adam yerine konulmayan çocuk böyle bir teşebbüsü aklına dahi getirmez. Böyle bir durumda Ergen son şansını kaybetmiş, özerkliğini ilan edememiş bağımlı kişilik olarak hayatına devam etme ihtimali olan kişilik haline gelir. Aileye düşen en büyük rol bunu kendilerine bir tehdit olarak algılamak yerine sakin ve kucaklayıcı kapsayıcı bir şekilde çocuğun bu tavrını kabul etmek kendi içlerinde sindirmektir. Aile bunu kendi iktidarlarını vurulmuş bir darbe olarak algılarsa, bir şekilde çocuğu ezmeye çalışacak ve tekrar Ergenin bu mücadelesi söndürülmüş olacaktır.
2. Amaç edinebilme yönetebilme uygulayabilme: Ergen bu döneme gelene kadar karşılaştığı tüm insanlardan farklı rolleri almış bir kimlik edinmeye çalışmıştır fakat bu dönemde ise kendi çabalarıyla yeniden bir kimlik oluşturacaktır. Hayatına birtakım hedefler koyacak ve o hedeflere ulaşmaya çalışacaktır. Bazen bu hedefler kısa süreli ve tutarsız olacak bazen de çok değişken olacaktır aslında burada amaç bu yeteneği oluşturabilmeye çalışmaktır. İçerik önemli değildir. Ebeveyn buradaki genel tabloyu göremediği için, içeriğe takılmaktadır ve zaman zaman Ergen’in yaptığı bu değişken tavırları saçma gereksiz, zaman kaybı olarak görmektedir. Bu tam olarak yine Ergenin kimlik oluşturma çabalarına vurulan en büyük darbedir. Bu dönemde ergen zaten ailenin mutlu olmayacağı hedefler koyar önüne. Muhafazakar bir ailenin çocuğu ben Şarkıcı olmak istiyorum gibi bir çıkış yaparak aileyi şaşkınlığa uğratabilir ya da solcu bir ailenin çocuğu birtakım cemaatlerin toplantılarını takibe başlayabilir. Burada yapılması gereken çocuğun bu rol denemelerine müsaade etmek ona alan açmaktır. Çeşitli meslek dallarına yönelirken ergen hem otoriteye başkaldırmakta hem de bir amaca yönelik bilmektedir. Ergen bu dönemde Saygın bir kimlik edinme derdine düşer. Ergen amaç edinirken içinde keşfedilmeye hazır birtakım yeteneklerini de aktive ederek başarılı bir rol oluşturulabilir. Başarılı olunan rollerin kalıcılığı devam ederken, başarısız olunan rollerden vazgeçilir. Ergenin aile dinamiklerine uymayan amaç edinmeleri ebeveynleri ciddi manada ürkütür ve birtakım tedbirler almaya iter. Ergenin bu tip girişimleri engellendiğinde hem özerk ve bağımsız bir birey olma formatı engellenmiş hem de amaç edinebilme ve onu amacı yönetebilme yetisi kısırlaştırılmış olacaktır. Saçma anlamsız veya imkansızda olsa Ergenin amaç edinme ile ilişkin denemeleri cesaretlendirilmelidir. Bu sayede ergen hem özerkliğini hissedecek hem de amaç edinebilme ve uygulayabilme yetisini var edecektir. Bu yetiyi oluşturmuş bir ergen daha sonraki hayatında önüne bir hedef koyabilmeyi ve bu hedefi yönetebilmeyi, engelleri sağlam adımlarla aşabilecek cesarete sahip olabilecektir. Engellenmiş bir ergen ise daha sonraki hayatında hedefler edinebilme ve bu hedefleri başarıya ulaştırabilme deneyiminden mahrum kalacaktır.
3. Sırdaş edinme: Ergenlerin arkadaşları çoktur. Arkadaş edinmek onlara göre kolaydır fakat sırdaş edinmek sır verebileceği birisini bulmak, birisinin sırrını saklayabilmek farklı bir şeydir. Ergen bu dönemde sırdaş olmanın formatını atar yine burada aynı dinamikler söz konusudur öyle bir arkadaş ve sırdaş seçilmelidir ki hem otoriteye başkaldırı olabilsin hem bir amaç içerisinde olsunlar. Bunlar genelde suni Sırlardan oluşur. Fakat bu suni sırlar genç için hayati önem taşır. Yakın dost olarak nitelendirdiği arkadaşlarıyla bu sırları paylaşır, onların buluştukları gizli ve özel mekanları vardır, gizli ve özel bilgileri vardır. Aile paniklediği zaman, çocuğun kontrolden çıktığını düşündüklerinde çocuğa “Ben senin annenim ben senin babanım bu sır aramızda kalacak” diyerek sırdaşını satmasını ve ona ihanet etmesini isteyebilirler. Ergen bu sözlere kanarsa artık güvenilmez, dost olunmayacak Kaypak bir kişi olduğu kanaatini besler. Daha sonraki dönemlerde hiç kimseye güvenmeyen güvenilmeyen bir kimliğin temsilcisi olur. Bu tiplere genelde gençler isimler takarlar. Bu durum gencin sosyal ortamından dışlanmasına neden olur ve Kaypak bir kimlik örüntüsü olarak hayatında devam eder bu dönemdeki sırdaşlık Ebeveynler ve otorite tarafından anlayışla karşılamalı ve hatta desteklenmelidir. Bu duruma saygı duyulursa çocuğun sır saklaması gelişecektir. Hem kendisine hem de başkalarına güvenebileceği inanmaya başlar. Hayatta gerçek manada başarılı olan bireyler ergenlik döneminde hayatına sırdaşlık formatını atmış, bu sınavlarını başarıyla vermiş ve güvenilirliklerini kanıtlamış insanlardan oluşmaktadır. Bu tip bireyler toplum tarafından saygı ile anılan sözleri senet kabul edilen güvenilirlikleri çok yüksek kişilerdir.
4. Karşı cinsle iletişim beğenilme: bu dönemde Ergen cinsel kimliğini netleştirme çalışır. Bu da ancak karşı cinsle ilişki içerisine girip karşı cins tarafından beğenildiğine emin olmakla mümkündür. Ergenin karşı cins ile ilgili girişimleri ketlenmemeli, aşağılanmamalı ve suçlanmamalıdır. Bu dönem ergenin fiziğine olan düşkünlüğü, karşı cinse kendisini beğendirmek üzere kurulmuştur. Hatta Ergen çoğu kez okula değil okuldaki kız ya da Oğlan için okula gider. Bu dönemde karşı cins tarafından beğenilmediği düşünen kendini çirkin ve yetersiz algılayan Ergen ileriki hayatında çok ciddi evlilik sorunları yaşaması muhtemeldir. Burada önemli olan husus kültürden kopuk olmadan karşı cinsle iletişimdir. Bu iletişim için köy yerinde bakışma diyorsak şehir kültürü içinde flört denilebilir. Ergenin içinde yaşadığı ailenin dinamikleri önemlidir.
5. Lider olabilme bir lideri bağlanabilme: Ergen Hayatının her aşamasında bir konuda Lider olabilme bazı konularda da bir liderin peşinde gidebilme yetisini kazanmak durumundadır. Birilerine lider olarak onların sorumluluğunu alabilme onları yönetebilme yönlendirebilme ve organize edebilme başarılı insanların işidir. Ergenlik döneminde Ergen bu yetisini çeşitli şekillerde tecrübe eder. Tam da bu dönemde arkadaşlarına birtakım yeteneklerini sergileme, öğretme ve uygulamaya yönelerek liderliğe soyunabilir. Ufak gruplar ile başlayan liderlik çalışmaları gruplar büyütülerek devam edilebilir. Bu durum Ergende özgüven duygusu geliştirme, Sorumluluk sahibi olma, diğerlerinin sorumluluğunu yüklenebilme ve onları istenilen hedefe ulaştırma yetisi olarak gelişir. Bu da sonraki hayatında Aile içerisinde “aile reisi” olabilme Bir işletmede “yöneticilik” vasıflarına kullanabilme, Özel günlerde “organizasyon yapabilme” yeteneğini sergileyebilir, iyi bir beceri olarak eline geçer. bu tip teşebbüsler aile ve otorite tarafından desteklendiği ve yüreklendirildiği ölçüde gelişir. Bu durum zamanla özümsenir ve kimliğin bir parçası haline dönüşür. Liderlikle ilgili gelişim girişimleri engellenen ergenler bu etkiden mahrum kalır. Bu tip atılımları ergenlerin desteklenmelidir. Olayın içeriğine takılınmamalıdır. Ergenin liderlik vasfını ortaya koyabilme yetisine odaklanılmalıdır. Aynı zamanda Ergen bir başka liderede, tabii olabilme yeteneğini geliştirmebilmelidir. Aksi takdirde Narsist bireyler yetiştiririz. Öncü kalabilme, önce olabilmeyi ve Ardıl olabilmeyi öğrenebilmelilerdir. Başka arkadaşlarının liderliğine de izin vererek onların bu yetilerinin gelişmesine de destek olunmalıdır. Bundan gurur duyabilmeli aileler. Ergenler Lider olduklarında bunu desteklemektedirler fakat ergen atıl duruma geldiğinde de sevinilebilmelidir.
6. Dünya görüşü ve çeperi ve ideolojik bir bakış oluşturmak: Ergen kimliğin birçok rol denemelerinin oluştururken bir taraftan da dış dünyaya yorumlayabilir. Ergen kimliği için geniş bir dış cephe ihtiyacı duymaktadır. Kimliği bir sıvıya benzetirsek bu sıvının bir kaba konması gerekmektedir, bu sıvının dış kabı kendisini ayıran Dünya görüşüdür. Bu dönemdeki Ergen dünyayı anlamlandırmak üzere bir ideolojik bakış açısına ihtiyaç duyar. Içerik önemli değildir. Muhtelif ideolojilerden birini benimseyebilir. Gencin derdi kendini boşluktan kurtaracak varoluşunun çeperlerini, sağlamlaştıracak bir dayanağı ihtiyaç duymasıdır. Aksi takdirde sanki varoluş askıda kalmış, boşlukta durmuş, temelsiz bir yapı şeklinde hissedilmektedir. Dünyayı algılama, anlama, anlamlandırma böyle bir ideolojik eksenden bakıldığında daha da kolaylaştırmaktadır. Ergen için bu temel ihtiyaç gibi görünmektedir. Ergen bu dönemde katıksız solcu, sadece dinci, ateist, komünist, faşist gibi bir ideolojiye yenilenebilir, Bunların hepsi dünyaya bir anlam kazandırmanın şekil vermenin veya ruhsal yapının bir çerçevesi çizmenin araçlarıdır. Erginin önü açılır, bu yetileri desteklenirse bir kimlik oluşturma konusunda cesaretlendirilirse geliştirecek kimlik de kendine özgü bir kimlik olacaktır. Ruhsal açıdan sağlıklı bir çeperi içeren bu kimlik örüntüsünün zaman içerisinde içeri doldurulacak ve zenginleştirilecektir. Böyle bir Ergenin geleceğinden korkmamak ve ümitvar olmak gerekir. Aksi takdirde Ergen bu denemelerden başarısızlıkla çıkacak, rol denemeleri devam edecek kimlik bocalaması veya kimlik bunalımı denilen klinik bir tablo ile karşımıza gelecektir. Sağlıklı yollardan bir çıkış yolu bulamazsa Ergen karşımıza hastalıklı bir tablo ile gelecektir.
• Bunlardan birisi ters kimliktir, bu kimlik ergene kestirmeden kolayca bir yolla ergene bir çeper çizebilir. Ancak bu da otoritenin her istediğinin tersini yapmaktır. Onun kimliğini tanımlayan tek ölçüt haline gelebilir. Her yerde inat, her ortamda ters bir yapı sergiler. Herkesle kavgalıdır, her şeyi zıttır.
• Diğer bir hastalıklı kimlik örüntüsü hasta kimliğidir. Ergen hastalıkları nedeniyle bir hekime gönderilip çözüm arandığında Ergene birtakım tespitler konulacaktır. Anksiyete, depresyon, kişilik bozukluğu doktorlarında onaylamış olduğu aile tarafından kabul görülen bu etiketleme sistemi Ergen tarafından bir rol olarak benimsenip bir kimlik haline alabilmektedir. O artık hasta bir bireydir hasta kimliği onun Kurtuluş reçetesidir. O artık hem bir kimlik edinmiş, sorumluluklardan uzak kalmış hem de mağdur ve mazlumu oynamaktadır. Doktorlarda bu süreci devamlı pekiştirmektedir.
Bu dönemde gençler sadece karşı gelirler neden karşı geldiğini sorduğunuzda cevapları yoktur. Sadece karşı gelirler arkadan gelen şey sadece mantıksal kılıfını bulmaktır. Ergen bir yapı önce Özerk olduğunu hissetmelidir. Özerk olduğunu hissetmenin yolunda kişinin kontrolü altında olduğuna inandığı insanlara, kurumlara, karşı hareket edebilme becerisidir. Eğer çocuk anne babaya öğretmeni karşı geçebiliyorsa bu çocuk doğru gidiyordur. Bu çocuk gerçekten birey olma yolunda gidiyordur, bu çocukta potansiyel var ve bu çocuk işe yarayan bir çocuktur. Eğer karşı gelemiyorsa, itiraz edemiyorsa o çocuk boyunduruk takılmış kale gibidir demek ki çocuğun ergenlikte yaptığı ilk Eylem bağımsız bir birey olduğunu yönetimi altında olduğu insanlara kanıtlamaktadır. Bu direkt yöntemlerle olabilir endirek yöntemlerle olabilir.
Ebeveynler ergenle güç savaşına girmelidirler. Kendi fikirlerini ergene kabul ettirmeye çalışmalıdırlar. Çocuk bu dönemde tam olarak rol denemeleri yapar. Üzerine uygun olan, sosyal olarak kabul gören kimliği edinir. Bu dönemde çocuğu çok fazla kontrol etmeye çalışmak bir yay gibi ergeni bulunduğu yerden uzağa fırlatmaktır. Aslında Ergene yapılması gereken şey koşulsuz bir şekilde Onu sevmek ve onu sevdiğimizi hissettirmektedir çocuk kendini bulur genç yolunu bulur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ergenlik" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Selime GENÇAL YAZICI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Selime GENÇAL YAZICI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
