2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Ergenlik Dönemi Değişimleri ile Gelen Kaygı Bozuklukları ve Özgüven Sorunları
MAKALE #20561 © Yazan Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK | Yayın Mayıs 2019 | 2,148 Okuyucu
İnsanların gelişim dönemlerini sekiz evrede tanımlayan Erik Erikson, ergenlik dönemini kimlik kazanımına karşılık rol karmaşası olarak ifade eder. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş süreci olarak da ifade edilen ergenlik döneminde, kişiler ayna karşısına geçerek sürekli kendilerini izlemeye ve üstlerinde kimlikler denemeye, bir özne olmaya çalışırlar. Yaşadığı görüntüsel ve hormonal değişiklikler sonucu beğenilme ihtiyacında olan ergen için, ötekilerin gözünde nasıl göründüğü belki de diğer bütün yaşlarından daha önemlidir bu dönemde. Yeni bir saç stili, yeni bir giyim tarzı, konuşma biçimi vs hepsi üstlerinde denedikleri kimliklerdir. Bunu genellikle idealize edilen bir kişinin özelliklerini üstüne alma biçiminde gerçekleştirirler. Yani o yeni saç stili tesadüfi değildir de iyi bir kimliğe sahip birinin bir özelliğidir aslında. Bu kadar imajıyla ilgili olduğu bir dönemde, imajına gelen küçük bir darbe bile kişinin özgüvenini sarsmaya yetebilir. Araştırmalara göre ergenlerin yarısından fazlası özgüven sorunlarıyla uğraşıyor. Bu sorunların sağlıklı olarak atlatılması ise büyük önem taşıyor.


Gelişim psikologları, gençlerdeki pozitif benlik değerinin, yeni şeyler denemek, kendini geliştirmek, sağlıklı riskler almak ve krizleri yönetebilmek anlamında önemli olduğunu; çocuğun yetişkin olduğu dönemde de bu durumun bağımsız ve olgun davranmak, başarılarından gurur duyabilmek ve bunun yanında başarısızlıklarını kabul edip bunların sorumluluğunu alabilmek, ve gerektiğinde herkese yardımcı olabilmekle sağlıklı bir gelecek oluşturmalarında büyük katkısı olduğunu belirtiyorlar. Hikayeye öbür taraftan bakmaya kalktığımızda ise başarısızlık, utanç veya hata yapma ihtimali olan durumlardan kaçan, okul yaşamında ve sosyal ilişkilerinde sorunlar yaşayan bir çocuk çıkıyor karşımıza. Müdahale edilmediği durumlarda düşük özgüven, çocukların, utangaç, öfkeli, üzgün ve kaygılı, düşük motivasyonlu, bedenini beğenmeyen, daha iyi hissetmek için alkol veya madde gibi riskli davranışlara yönelen biri olmalarına neden olabiliyor.
Bu dönemde yaşanan özgüven sarsıntıları ve kaygı bozukluklarında arkadaşların etkisi büyük olsa da korucuyu bir faktör olarak ailenin rolü yadsınamaz. Çocuklar kendilerini ilk olarak anne babalarının bakışından tanıdığı için, ilk özne kurulumları da onların bakışından olur. Çocuklar, anne babalarından, herkesten olduğundan daha fazla etkilenirler. Hepimiz, çoğunlukla farkında olmadan, bizi onların gözüne güzel gösteren kimliklere bürünürüz aslında. Çocuk için de çevresinden gelen tüm tepkilere karşın ailesinin ona biçtiği kimlik, bir referans olarak durmaktadır kenarda. Bu anlamda, ailelerin çocuklarının özgüvenlerinin desteklenmesinde tahmin ettiklerinden çok daha fazla etkileri vardır.



Çocuklar için özgüven genellikle onları seven ve değer veren bir aileye sahip olduklarını bilmeleri ile gelişir. Sevginin doğrunun ifade edilmesinin yaygın olmadığı toplumumuzda, çocuklar bunları dolaylı olarak anlamaya çalışıp, bunu söylemenin normal olmadığını yetişkin hayatlarında da devam ettirebiliyorlar. Yani sevginizi açıkça söylemekten çekinmeyin, çocuğunuzun buna ihtiyacı var. Ayrıca çocuklar için önemsediği konularda cesaretlendirilmek ve yaptığı işlerin övgü alması da özgüvenlerini destekleyen şeylerdir. Bunlara ek olarak çocuğunuzun özgüvenine motor gücü olabileceğiniz şu stratejileri izleyebilirsiniz:
- Çocuğunuzla ilgili veya yaptığı bir şeyle ilgili iyi hissettiğinizde, bunu ona söyleyin. Çocuklar onlara söylediğimiz pozitif ve negatif şeyleri çok iyi saklarlar.
- Çocuğunuz bir yeteneğini sergilediğinde veya bir konuda iyi bir iş çıkardığında onu överken cömert olun. Hiçbir zaman çok fazla övmüş olmazsınız. Ayrıca överken kullandığınız pozitif karakter özelliklerini çocuğunuzun gelecekte tamamen benimsediğini göreceksiniz.
- Çocuğunuza kendisine dair pozitif şeyleri hatırlamasını öğretin çünkü ne düşündüğümüz nasıl hissettiğimizi ve nasıl hissettiğimiz de nasıl davrandığımızı etkiler.
- Çocuğunuza karar verebilmeyi öğretin ve karar vermesi gereken anlarda verdiği iyi bir kararı hatırlamasını öğütleyin.
- Çocuğunuzla kaliteli zaman geçirmeye çalışın; aktif şekilde dinleyin onu, yeni şeyler öğrenmesine ve hedeflerine doğru yürümesine yardımcı olun.
Bunların tümünde ortak olan şey çocuğunuza sizin desteğinizle kendi ayakları üzerinde yürümesini öğretmenizdir. Ergenlik dönemindeki çocuğunuz için özellikle aktif zaman geçirmek ve onu dinlemek önemli olacaktır. Unutmamanız gereken şey şudur ki gençlerdeki özgüven sık iniş-çıkışlarla gelişir. Bunları yapmanıza karşın çocuğunuz bir anda pozitif özgüven işaretleri göstermeye başlamadıysa, bu, yanlış bir şeyler yaptığınız anlamına gelmez, yalnızca biraz zamana ihtiyacı var anlamına gelecektir.
Bunların yanında ailelerin kaçınmaları gereken bazı davranışlar da bulunmaktadır. Çocuğumuz her zaman bizim hoşlandığımız biçimde davranmayabilir ve biz onun bazı davranışlarını değiştirmeye çalışıyor olabiliriz. Böyle durumlarda;
- Çocuğunuza karşı sert veya negatif bir dil kullanarak onu duygusal olarak cezalandırma yoluna gitmek yerine, o davranışı yerine yapabileceği bir alternatifi belirtmek ve onun fikrini de alarak üstüne konuşmak,
- Sinirinizi kontrol ederek özellikle başkalarının da olduğu ortamlarda çocuğunuza bağırmamak (özellikle ergenlik dönemindeki çocuğunuz için bu utanç kaynağı olacaktır, ve sizden tamamen uzaklaşmasına neden olabilir),
- Aşağılama biçimini alan eleştirilerden uzak durmak,
- Çocuğunuzu tek başına hissettirecek konuşmalardan kaçınmak (örneğin isteğimizin dışında davrandığında ‘Ne yaparsan yap’ gibi bir söylem içine girmek),
- Onları görmezden gelmemek,
- Başkalarıyla -özellikle de diğer kardeşlerle- kıyaslamamak önemlidir. Her çocuk özeldir ailesi için fakat o bunu ancak ailesinin aktarımıyla öğrenebilir. Bu yüzden öyle olduğunu hissettirin.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Ergenlik Dönemi Değişimleri ile Gelen Kaygı Bozuklukları ve Özgüven Sorunları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Melek SARIÇİÇEK Fotoğraf
Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi11 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'in Yazıları
► Ergenlik Dönemi Sorunları Psk.Umut ÇİÇEK
► Ergenlik Dönemi ve Sorunları Psk.Sümeyye TURGUT
► Ergenlik Dönemi Sorunları Psk.Namık ACAR
► Çocukluk ve Ergenlik Dönemi Sorunları Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Ergenlik Dönemi Değişimleri ile Gelen Kaygı Bozuklukları ve Özgüven Sorunları' başlığıyla benzeşen toplam 20 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Fobiler Aralık 2021
◊ Panik Atak Aralık 2021
◊ Cised Katılım Belgesi Kasım 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


06:32
Top