Özel Egitimde Aile Eğitimi
Her evli çift evini şenlendirmek ve neslin devamı için bebek sahibi olmak ister.Bunun heyecanıyla hamilelik dönemi geçer. Ancak; doğumdan sonra bebeğin özel gereksinimli olması işin rengini değiştiriyor. Çünkü ebeveyn tüm ihtimalleri düşünür ama özel gereksinimli olacağı ihtimalini düşünmek dahi istemez.
Ebeveyn özel gereksinimli bebeğin doğumu ile geçirdikleri evreleri vardır. ilk tanı aldiktan sonra kabul edememe, inkar, bir birilerini suçlama gibi çeşitli ruh halleri ortaya çıkmaktadir.Taniyla birlikte evde şok etkisi oluşur ve etki uyum süreci ile son bulur.Ancak bu zor durumu hızlı bir şekilde kabul edip özel eğitim sürecini gerekiyorsa tıbbi müdahaleyi başlatmak herzaman çocuk için avantaj olmuştur.
Tanıdan sonra yasanilan psikolojik asamalar ;
1.
Şok
İnkar
Depresyon
2.
Karışık Duygular
Suçluluk
Kızgınlık
Utanma
3.
Kapı Kapı Dolaşma ve Anlaşma
Uyma
Yeniden Düzenleme
Kabul
Uyum
Ebeveyn şok aşamasında sonra uyum aşamasına ne kadar hızlı geçerse özel eğitim sürecinde kolaylık sağlanır ve bireyin gelişimi açısından avantajlar elde edilebilecektir. Bu aşamalar doğum ile başlamaktadır. Ancak genelde Özel gereksinimli bebek sahibi olanlar aşağıdaki nedenlerden dolayı aşırı zor zamanlar yaşamaktalar.
Aileler Neden Zorlanır
Yukarıda söylediğim gibi yapılan tüm hazırlıklar normal bir bebek içindir.Anne-baba dışında ailenin tüm fertlerinin de beklentisi aynı şekildedir.Bundan dolayı tüm aile için durum içinden çıkılmaz bir hal alır. Yeni tanıyla birlikte ebeveynlerin neredeyse büyük oranı özel çocuklarla ilgili fikir sahibi degildir,bazı istisnalar hariç .Bundan dolayi vakit kaybetmeden uzmanlardan bilgi alınmalı ve eğitim aşamasına hızlı geçilmelidir .Aile özel gereksinimli bir çocuğun doğumuyla çok karmaşık bir psikolojik durum içerisine girdiği için attığı her adım bebeği olumlu veya olumsuz etkileyebilmektedir.
özel gereksinimli çocuğun doğumu aile birçok yönden etkiler.Gerek yapısal, gerek gelişimsel, gerekse işlevsel olarak etkilenirler.Çocuğu özel gereksinimli olması durumunda ise sevinç ve mutluluğun yerini yoğun bir yas duygusu alabiliyor.
Her ne kadar aile özel gereksinimli bebek düsünmesede doğum öncesi dönem boyunca bir çok ailenin en büyük korkularından biri de özel gereksinimli bir çocuk dünyaya getirme ihtimalidir. Bu ihtimal dile getiremeselerde bilinç altında sürekli korkusu yatmaktadır. Özel gereksinimli bir çocuğa sahip olan aile, çok zor bir süreç yaşayabilir. Bazı vakalarda çok ağır bir kabul süreci görülmese de genelde kabul süreci zordur.
Aile eğitimi bu kabul süreci ile başlar.Erken tani ve eğitim herzaman avantajlı olmuştur.Çünkü; Çocuk gelişiminde kritik dönemler vardir.Bu dönemler mümkün olduğunca olumsuz atlatılmamalı.Kritik dönemlerde kazanilamayan bir davranış sonraki dönemlerde kazanılması konusunda zorluklar yaşanabilmektedir. Hatta bu süreçte erken destek almaya başlayan ailelerde işler zamanında yoluna girebiliyor. Çünkü kabul sürecinde eğitime erken başlanması bireyin üzerinde olumlu etki yaratmaktadir ve eğitimle birlikte gelişim gösteren bireyler ebeveynlerin üzerinde iyi yönde etkiler birakmaktadir.
Çocuğunun özel durumunu kabul etmeyen ebeveyn özel eğitimi başlatmayarak büyük hata yapmaktadırlar.Bu durumda çocuğuna en büyük zararı vereceklerinin farkında olmaları gerekmektedir.
Özel egitimde erken müdahale işte bu noktada önem arz etmektedir!
Aile eğitimi, özel eğitimde erken müdahale konusu düşünüldüğünde bu eğitimin erken kabulün birey icin önem arz ettigi bariz ortadadir.Aile eğitimi ile özel gereksinimli çocuk ihtiyacı olan özel eğitimi zamanında ve uygun şekilde almalıdır. Eğitim sürecinden önce özel eğitim uzmanlarından bireysellestirilmiş eğitim programı (bep veya böp) çıkartılarak çocuğun gereksinimleri belirlenmelidır. Daha sonra ihtiyacına göre yoğun ve doğru özel eğitim modelleri ile süreç baslatilmalidir. Süreç başladıktan sonra bireyle birlikte aile de eğitilmelidır. Uzmandan edinen bilgilerle evde ebeveynler de çocuklarının eğitimini devam ettirmeleri gerekmektedir.Bu şekilde süreç işletilirse verim alınma ihtimali yüksek olur.
Bunun yaninda ebeveyinler şok sürecinden, kabul sürecinde kadar uzmanlar tarafından psikolojiik destek almaları gerekmektedir. Özel gereksinimli birey için ebeven ilk güven duyabileceği kişilerdir. Bu yüzden ailenin psikolojisini korumak çocuğu korumak anlamına gelmektedir. Ebeveylerin çevre baskisi vb hiçbir etki altında kalmadan erken müdahale sürecini baslatmaları gerekmektedir.
Çevre baskisi aile üzerinde çok önemli bir etkendir.Başkası bizim çocuk hakkında bu şekilde düşünmesin, bunu ört pas edelim,dayisi da,amcası da öyleydi geç yürüdü, geç konuştu, onlarda böyleydi düzelir gibi psikolojik olarak rahatlama yoluna girilebiliyor ama tüm ebeveynlerin bu tür kulaktan dolma söylemlere kulak asmamalilar. İçlerindeki korkuyu yenip gerçekle yüzleşmeleri ve durumu kabul etmeleri gerekmektedir.Ne kadar erken kabul edilip eğitime başlanirsa gerek aile gerekse birey için avantaj elde edilmiş olunur.
Aynı şekilde aile eğitimi ile ilgili bilinçli anne babaların arttırılması özel eğitim süreci için faydalı olacaktır.özel gereksinimli çocuklara sahip tüm ebeveynlerin uzman desteğinden kaçınmamalari gerekmektedir !
Unutmayın ! Erken tanı,tedavi ve özel eğitim hayat kurtarir.
ÖZEL EĞİTİMDE AİLE EĞİTİMİNİN AMACI VE ÖNEMİ
Özel eğitim her şeyden önce ailenin yaşamının tam da içine girmiş olan bir durumdur. Özel eğitim ihtiyacı duyan bir çocuğa sahip olan ailelerimiz kendi çocuklarının eğitiminde en önemli rolü oynarlar.
Çocukların daha iyi durumda olabilmesi ya da çok daha kötü hale gelmelerini engelleyebilme adına verilecek en ideal eğitim anlayışının içerisinde ailenin yeri ve yapması gerekenleri eksiksiz yerine getirmesi belki de en kritik konudur.
Kaç yaşında olursa olsun bir bireyin eğitiminde anne-babanın, çocukla yakından ilgilenen kişilerin ve öğretmenlerin eşgüdümlü çalışması önemlidir.
Farklı özelliklere sahip çocuklar söz konusu olduğunda ise ev-okul paralelliğinin sağlanabilmesi, çeşitli becerilerin daha hızlı biçimde öğretilebilmesi ve öğretilen becerilerin farklı kişi/durum/ortamlara genelleştirilebilmesi açısından anne-baba ve öğretmenin işbirliği içinde çalışmalarının önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarında gelişimsel yetersizlikler olduğunda aileler tüm aile bireylerini günlük yaşama katabilmek için pek çok normal etkinlikte uyarlama yapmak zorunda kalabilmektedirler. Böyle zamanlarda anne-babalar ve kardeşler çocukları için adeta birer öğretmen olmaktadırlar. Onlar, çocukları üzerinde etkili olabilecek durumları kestirebilmeleri nedeniyle, pekiştirme ve ceza tanımlarına uygun olarak, doğal olarak çocuklarını pekiştirebilen kişilerdir.
Seminer ve eğitimler aileyi bilgilendirme ile birlikte o güne kadar ailenin fark edemediği bazı sorunların ve çözümlerinin de gün yüzüne çıkarılmasını sağlayacaktır. Bu süreçle birlikte aile kendi çocuğunu daha da yakından tanıma şansına sahip olmuş olacak ve çocuğun neler yapıp neler yapamayacağının farkına vararak belki de çocuğunu yeniden keşfedecektir. Bu keşif en çok özel eğitim alan çocuğun kendini daha kolay ifade edebilmesine ve çocuğumuzu daha kolay anlayabilmemize sağlayacaktır.
Özel eğitim aile ile başlar, aile ile var olur, ailede şekillenir. Bu yüzden etkili bir özel eğitimin en önemli yapı taşı ailedir.
Aile Eğitiminin Amaçları
Aile eğitiminin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
a) Ailenin, çocuğun durumunun kabulünü sağlamak
b) Ailenin, haklarını ve sorumluluklarını anlamasını sağlamak
c) Aile ile iş birliği yapmak
ç) Ailenin çocuğu ile ilgili programları evde uygulamasını sağlamak
d) Aileyi diğer kaynaklar hakkında bilgilendirmek
Aile eğitimi aşağıdaki ilkeler dikkate alınarak uygulanmalıdır:
1. Aile eğitimi hizmetleri, her ailenin gereksinimleri ve tercihleri dikkate alınarak
bireyselleştirilmelidir. Farklı aile hizmet türü ve düzey seçenekleri oluşturulmalıdır.
2. Her ailenin ve her çocuğun güçlü yönleri vardır. Bu güçlü yönler ortaya çıkarılmaya
çalışılmalıdır.
3. Zihinsel yetersizliği olan bireylere yönelik eğitimlerde aile ile empati kurulup hizmet verildiğinde aile eğitimi daha verimli olur.
Veysi ÇEÇEN
Ebeveyn özel gereksinimli bebeğin doğumu ile geçirdikleri evreleri vardır. ilk tanı aldiktan sonra kabul edememe, inkar, bir birilerini suçlama gibi çeşitli ruh halleri ortaya çıkmaktadir.Taniyla birlikte evde şok etkisi oluşur ve etki uyum süreci ile son bulur.Ancak bu zor durumu hızlı bir şekilde kabul edip özel eğitim sürecini gerekiyorsa tıbbi müdahaleyi başlatmak herzaman çocuk için avantaj olmuştur.
Tanıdan sonra yasanilan psikolojik asamalar ;
1.
Şok
İnkar
Depresyon
2.
Karışık Duygular
Suçluluk
Kızgınlık
Utanma
3.
Kapı Kapı Dolaşma ve Anlaşma
Uyma
Yeniden Düzenleme
Kabul
Uyum
Ebeveyn şok aşamasında sonra uyum aşamasına ne kadar hızlı geçerse özel eğitim sürecinde kolaylık sağlanır ve bireyin gelişimi açısından avantajlar elde edilebilecektir. Bu aşamalar doğum ile başlamaktadır. Ancak genelde Özel gereksinimli bebek sahibi olanlar aşağıdaki nedenlerden dolayı aşırı zor zamanlar yaşamaktalar.
Aileler Neden Zorlanır
Yukarıda söylediğim gibi yapılan tüm hazırlıklar normal bir bebek içindir.Anne-baba dışında ailenin tüm fertlerinin de beklentisi aynı şekildedir.Bundan dolayı tüm aile için durum içinden çıkılmaz bir hal alır. Yeni tanıyla birlikte ebeveynlerin neredeyse büyük oranı özel çocuklarla ilgili fikir sahibi degildir,bazı istisnalar hariç .Bundan dolayi vakit kaybetmeden uzmanlardan bilgi alınmalı ve eğitim aşamasına hızlı geçilmelidir .Aile özel gereksinimli bir çocuğun doğumuyla çok karmaşık bir psikolojik durum içerisine girdiği için attığı her adım bebeği olumlu veya olumsuz etkileyebilmektedir.
özel gereksinimli çocuğun doğumu aile birçok yönden etkiler.Gerek yapısal, gerek gelişimsel, gerekse işlevsel olarak etkilenirler.Çocuğu özel gereksinimli olması durumunda ise sevinç ve mutluluğun yerini yoğun bir yas duygusu alabiliyor.
Her ne kadar aile özel gereksinimli bebek düsünmesede doğum öncesi dönem boyunca bir çok ailenin en büyük korkularından biri de özel gereksinimli bir çocuk dünyaya getirme ihtimalidir. Bu ihtimal dile getiremeselerde bilinç altında sürekli korkusu yatmaktadır. Özel gereksinimli bir çocuğa sahip olan aile, çok zor bir süreç yaşayabilir. Bazı vakalarda çok ağır bir kabul süreci görülmese de genelde kabul süreci zordur.
Aile eğitimi bu kabul süreci ile başlar.Erken tani ve eğitim herzaman avantajlı olmuştur.Çünkü; Çocuk gelişiminde kritik dönemler vardir.Bu dönemler mümkün olduğunca olumsuz atlatılmamalı.Kritik dönemlerde kazanilamayan bir davranış sonraki dönemlerde kazanılması konusunda zorluklar yaşanabilmektedir. Hatta bu süreçte erken destek almaya başlayan ailelerde işler zamanında yoluna girebiliyor. Çünkü kabul sürecinde eğitime erken başlanması bireyin üzerinde olumlu etki yaratmaktadir ve eğitimle birlikte gelişim gösteren bireyler ebeveynlerin üzerinde iyi yönde etkiler birakmaktadir.
Çocuğunun özel durumunu kabul etmeyen ebeveyn özel eğitimi başlatmayarak büyük hata yapmaktadırlar.Bu durumda çocuğuna en büyük zararı vereceklerinin farkında olmaları gerekmektedir.
Özel egitimde erken müdahale işte bu noktada önem arz etmektedir!
Aile eğitimi, özel eğitimde erken müdahale konusu düşünüldüğünde bu eğitimin erken kabulün birey icin önem arz ettigi bariz ortadadir.Aile eğitimi ile özel gereksinimli çocuk ihtiyacı olan özel eğitimi zamanında ve uygun şekilde almalıdır. Eğitim sürecinden önce özel eğitim uzmanlarından bireysellestirilmiş eğitim programı (bep veya böp) çıkartılarak çocuğun gereksinimleri belirlenmelidır. Daha sonra ihtiyacına göre yoğun ve doğru özel eğitim modelleri ile süreç baslatilmalidir. Süreç başladıktan sonra bireyle birlikte aile de eğitilmelidır. Uzmandan edinen bilgilerle evde ebeveynler de çocuklarının eğitimini devam ettirmeleri gerekmektedir.Bu şekilde süreç işletilirse verim alınma ihtimali yüksek olur.
Bunun yaninda ebeveyinler şok sürecinden, kabul sürecinde kadar uzmanlar tarafından psikolojiik destek almaları gerekmektedir. Özel gereksinimli birey için ebeven ilk güven duyabileceği kişilerdir. Bu yüzden ailenin psikolojisini korumak çocuğu korumak anlamına gelmektedir. Ebeveylerin çevre baskisi vb hiçbir etki altında kalmadan erken müdahale sürecini baslatmaları gerekmektedir.
Çevre baskisi aile üzerinde çok önemli bir etkendir.Başkası bizim çocuk hakkında bu şekilde düşünmesin, bunu ört pas edelim,dayisi da,amcası da öyleydi geç yürüdü, geç konuştu, onlarda böyleydi düzelir gibi psikolojik olarak rahatlama yoluna girilebiliyor ama tüm ebeveynlerin bu tür kulaktan dolma söylemlere kulak asmamalilar. İçlerindeki korkuyu yenip gerçekle yüzleşmeleri ve durumu kabul etmeleri gerekmektedir.Ne kadar erken kabul edilip eğitime başlanirsa gerek aile gerekse birey için avantaj elde edilmiş olunur.
Aynı şekilde aile eğitimi ile ilgili bilinçli anne babaların arttırılması özel eğitim süreci için faydalı olacaktır.özel gereksinimli çocuklara sahip tüm ebeveynlerin uzman desteğinden kaçınmamalari gerekmektedir !
Unutmayın ! Erken tanı,tedavi ve özel eğitim hayat kurtarir.
ÖZEL EĞİTİMDE AİLE EĞİTİMİNİN AMACI VE ÖNEMİ
Özel eğitim her şeyden önce ailenin yaşamının tam da içine girmiş olan bir durumdur. Özel eğitim ihtiyacı duyan bir çocuğa sahip olan ailelerimiz kendi çocuklarının eğitiminde en önemli rolü oynarlar.
Çocukların daha iyi durumda olabilmesi ya da çok daha kötü hale gelmelerini engelleyebilme adına verilecek en ideal eğitim anlayışının içerisinde ailenin yeri ve yapması gerekenleri eksiksiz yerine getirmesi belki de en kritik konudur.
Kaç yaşında olursa olsun bir bireyin eğitiminde anne-babanın, çocukla yakından ilgilenen kişilerin ve öğretmenlerin eşgüdümlü çalışması önemlidir.
Farklı özelliklere sahip çocuklar söz konusu olduğunda ise ev-okul paralelliğinin sağlanabilmesi, çeşitli becerilerin daha hızlı biçimde öğretilebilmesi ve öğretilen becerilerin farklı kişi/durum/ortamlara genelleştirilebilmesi açısından anne-baba ve öğretmenin işbirliği içinde çalışmalarının önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarında gelişimsel yetersizlikler olduğunda aileler tüm aile bireylerini günlük yaşama katabilmek için pek çok normal etkinlikte uyarlama yapmak zorunda kalabilmektedirler. Böyle zamanlarda anne-babalar ve kardeşler çocukları için adeta birer öğretmen olmaktadırlar. Onlar, çocukları üzerinde etkili olabilecek durumları kestirebilmeleri nedeniyle, pekiştirme ve ceza tanımlarına uygun olarak, doğal olarak çocuklarını pekiştirebilen kişilerdir.
Seminer ve eğitimler aileyi bilgilendirme ile birlikte o güne kadar ailenin fark edemediği bazı sorunların ve çözümlerinin de gün yüzüne çıkarılmasını sağlayacaktır. Bu süreçle birlikte aile kendi çocuğunu daha da yakından tanıma şansına sahip olmuş olacak ve çocuğun neler yapıp neler yapamayacağının farkına vararak belki de çocuğunu yeniden keşfedecektir. Bu keşif en çok özel eğitim alan çocuğun kendini daha kolay ifade edebilmesine ve çocuğumuzu daha kolay anlayabilmemize sağlayacaktır.
Özel eğitim aile ile başlar, aile ile var olur, ailede şekillenir. Bu yüzden etkili bir özel eğitimin en önemli yapı taşı ailedir.
Aile Eğitiminin Amaçları
Aile eğitiminin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
a) Ailenin, çocuğun durumunun kabulünü sağlamak
b) Ailenin, haklarını ve sorumluluklarını anlamasını sağlamak
c) Aile ile iş birliği yapmak
ç) Ailenin çocuğu ile ilgili programları evde uygulamasını sağlamak
d) Aileyi diğer kaynaklar hakkında bilgilendirmek
Aile eğitimi aşağıdaki ilkeler dikkate alınarak uygulanmalıdır:
1. Aile eğitimi hizmetleri, her ailenin gereksinimleri ve tercihleri dikkate alınarak
bireyselleştirilmelidir. Farklı aile hizmet türü ve düzey seçenekleri oluşturulmalıdır.
2. Her ailenin ve her çocuğun güçlü yönleri vardır. Bu güçlü yönler ortaya çıkarılmaya
çalışılmalıdır.
3. Zihinsel yetersizliği olan bireylere yönelik eğitimlerde aile ile empati kurulup hizmet verildiğinde aile eğitimi daha verimli olur.
Veysi ÇEÇEN
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Özel Egitimde Aile Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Veysi ÇEÇEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Veysi ÇEÇEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
8 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
