Duygusal Açıdan Yeterince İyi Annelik
MAKALE #20701 © Yazan Psk.Esra DEMİRBOZAN | Yayın Ağustos 2019 | 3,695 Okuyucu
Ebeveynlik ve ebeveynlerin çocukların ruh sağlığı üzerindeki etkisi, geçmişten günümüze psikoloji bilimindeki pek çok kuram ve ekolde önemini koruyan başlıca konulardan olmuştur. Ebeveynler olarak anne ve babanın çocuk ruh sağlığı üzerindeki etkisi bir yana, yetişkin olmuş bireylerin mevcut psikolojik durumları üzerinde de çocukluk döneminde anne babalarıyla olan ilişkilerine; psikanalitik kuram gibi daha eskilere dayanan yaklaşımların yanında şema terapi yaklaşımı, duygu odaklı psikoterapiler gibi günümüz üçüncü kuşak ekollerinde de yer verilmeye devam edilmiştir. Psikoterapi uygulamalarının yanında mevcut literatürdeki çalışmalarda da ebeveynlerin bireylerin ruh sağlığı üzerindeki etkisi, belirli psikopatolojiler ve psikolojik durumlar ile çocukluk dönemi yaşantıları ve ebeveyn ilişkileri üzerine değinen pek çok çalışmanın olduğu görülmektedir. Bu bağlamda sadece çocuk psikolojisini ele alırken değil, yetişkin psikolojisini değerlendirirken de kişilerin nasıl bir ebeveynlik gördüklerine, ebeveyn-çocuk ilişkilerine yer verilmesi önem arz etmektedir.
Ebeveynlerin bireylerin ruh sağlığı üzerindeki etkisi, anne ve babayla olan ilişkileri düşünüldüğünde pek çok açıdan ele alınabilecek bir konudur. Bu yazıda bu konunun anneyle ilgili olan kısmının bir parçasına değinilecek, bu bağlamda terapist Jasmin Lee Cori’nin “Var Olan Annenin Yokluğu” isimli kitabında yer alan duygusal açıdan yeterince iyi annelik yaklaşımından bahsedilecektir. Konu yalnızca duygusal açıdan yeterince iyi annelik üzerine yoğunlaşacağından ve terapist Jasmin Lee Cori’nin kitabından yapılacak olan derlemelerle sınırlı olacağından burada yazan kısımlar size uymasa da farklı bir açıdan kötü annelik görmüş olma ihtimaliniz olabilir.
Terapist Jasmin Lee Cori “İyi Anne” derken neyin kastedildiğini ünlü pediatr ve psikanalist Donald Winnicott’un yeterince “İyi Anne” terimiyle açıklamakta, bu terimin bir çocuğa hayata iyi bir başlangıç yapabilmesi için gerekli olanları yeterli bir biçimde sağlayabilen anne için kullanıldığını belirtmektedir. Winnicott yeterince “İyi Anne”liğin ilk adımının çocuğa uyum sağlayabilmek olduğunu öngörmüş, annenin bebeğin ihtiyaçlarına uyum sağlayabilmesi gerektiğine değinmiştir. Winnicott’a göre eğer anne geri çekilir ve çocuğunun ihtiyaçlarıyla yeterince uyumlu olmaz ise çocuk diğer yolları denemektense anneyle uyum içinde olmayı bırakır ve ilişkinin başındaki bu kopukluk Winnicott’un “yanlış benlik” dediği durumu oluşturur. Cori’ye göre ise annelik tam olarak kendini adamayı gerektirir ve anne olabilmek için bunu göze alabilmek gerekir.
Cori annenin çocuğun temel ihtiyaçlarına nasıl cevap verdiğinin çocuğun onun için önemini gösterdiğini, yaptıklarının yanında bunları nasıl yaptığının da oldukça önemli olduğunu söylüyor. Anne çocuğuna vermek konusunda cömert mi (hatta bundan keyif alıyor mu?) yoksa çocuğun ihtiyaçlarını yük gibi algılayıp, “Beni rahatsız ediyorsun” tavrıyla mı yaklaşıyor? Çocuğun bezini değiştirdiğinde ya da kıyafetlerini giydirdiğinde dokunuşu yumuşak ve sevgi dolu mu, yoksa sert ve hafif kaba mı? Gözleri ne söylüyor? Yüzündeki ifadeler nasıl? Cori’ye göre bütün bunlar annenin iletişiminin bir parçası olarak çocuğunun onunla olan ilişkisini şekillendiriyor ve hepsi birlikte çocuğun anneye yönelik aldığı mesajları oluşturuyor. Cori’nin kitabında 10 temel iyi anne mesajına değiniliyor. Bu mesajlar:
1- Burada olduğun için mutluyum: Bu mesaj bebeğe onun değerli ve istenen birisi olduğunu belirten davranışlar yoluyla verilir. Bu mesaj bebeğin orada olduğu için mutlu olmasına yarar. Bir yer kapladığı ve kendi bedeninde olduğu için rahat hissetmesi konusunda ona yardımcı olur.
2- Seni görüyorum: Annenin uyum konusundaki istekliliği ile verilir. Cori'ye göre, benlik oluşumundaki en temel mesajdır. Anne çocuğunun neyi sevip neyi sevmediğini bilir. Onun olduğu kişiyi, esas benliğini tanır. Görülmek tanınmaktır.
3- Benim için özelsin: Çocuğa değerli ve özel olduğunu söyler. Diğer mesajlar gibi bu da kişinin olduğu kişi olarak görüldüğü algısıyla birlikte olmalıdır, böylece çocuğun sığ ve dışarıdan görünen nitelik ya da imajdan kaynaklanan özgünlükle ilişkisi olmaz.
4- Sana saygı duyuyorum: Anne bu mesajı çocuğu kontrol etmeye ihtiyacı olduğu zamanlarda değil, onun eşsizliğini desteklemek, çocuğun seçimlerini ve kararlarını kabul ettiğini belirtmek ve onu olduğu kişi olarak değerli bulduğunu anlatmak için verir.
5- Seni seviyorum: Sözcüklerden çok eylemler önemlidir. Örn: Dokunma, ses tonu, gözler ve yüz ifadesi, vücut dili ve çocuğa gösterilen özen. Sözcüklerin çıkarcı olarak algılanmamaları ve çocuktan bir şey istenmesi durumuyla özdeşleştirilmemeleri önemlidir.
6- İhtiyaçların benim için önemli. Benden yardım isteyebilirsin: Bu, annenin “Sana bakacağım, çünkü bakmak zorundayım” ya da “Sana bakmak zorunda olduğum zaman bakacağım” demesi değil, “Sana bakacağım, çünkü bu gerçekten önemli” demesidir. Bu mesajla çocuk annenin dikkatinin sevgiden ve samimi bir ilgiden kaynaklandığı duygusunu alır.
7- Buradayım. Sana zaman ayırırım: O andaki küçük bir ihtiyacın karşılanması esnasında verilen mesaj aslında “Hayatın boyunca var olacağım”, “Bana her zaman ulaşabilirsin.” mesajıdır. Bu bir rahatlık ve güven sağlar.
8- Seni güvende tutarım: “Seni korurum. Zarar görmene ya da ezilmene izin vermem.” şeklinde de verilebilir. Güvende olmak hissi bir çocuk için rahatlamak ve dışa dönmek için temel unsurdur. Bir çocuk güvenlik olmaksızın dünyanın içine girmeyi öğrenemez. Ona bakan bir kişinin koruması olmaksızın tek koruması küçük kalmak ve kişiliğinde savunmacı yapılar oluşturmaktır.
9- Bende huzur bulabilirsin: Bu mesaj “Benimleyken evindesin” mesajıdır. “Benim yanımda kendin olabilirsin”. Hepimiz oynamak zorunda olmadığımız, tamamen kendimiz olabileceğimiz ve diğerlerinin yanında rahat, dingin hissettiğimiz bir yerde olmak isteriz.
10- Senden hoşlanıyorum, benim içimi aydınlatıyorsun: Sadece saygı duyulmak değil, diğerlerinin varlığımızdan çok memnun olduklarını da bilmeye ihtiyacımız vardır.
Cori kötü anneliği sözlük anlamıyla kötülük yapmak olarak değil de iyi anneliğin eksikliği olarak tanımlıyor. Mesela “teknik olarak yapması gereken her şeyi yapan, fiziksel olarak da çocuklarının yanında bulunan fakat çocuklarını duygusal olarak beslemeyen bir anne de kötü annelik edebilir.” diyor. Cori’nin ifade ettiği üzere annenin doyumu çocuklarına nasıl davrandığı konusunda kritik bir değişken. Zorunda olduğu için evde kalan bir anne depresif ve aksi olacağı için varlığının bir kıymeti yok. Kötü anneliği tanımlamak için önce iyi annenin 10 işlevini açıklıyor. Bu işlevler:
1- Kaynak Olarak Anne: Her insan anne rahminden dünyaya gelmiş, bir dönem onun parçası olarak bu dünyada var olmuştur. Anneyle ilgili olumlu deneyimleri olanlar annenin bir parçası olmaktan mutluluk duyabilir, sağlıklı bir aidiyet duygusuna sahip olabilirler. Anneyle ilgili olumsuz deneyimleri olanlar ise annelerine benzer yönlerinden nefret edebilir, sağlıklı bir aidiyet duygusuna sahip olmakta zorlanabilir, annelerinin çocuğu olmak istemeyebilirler.
2- Bağlanılacak Yer Olarak Anne: Anne insanın dünyayla ilk bağlantısı, ilişki kurduğu ilk insandır. Dolayısıyla onunla kurulan bağ o kadar önemlidir ki neredeyse ondan sonraki kurulan tüm ilişkilerin temelini bu bağlanma oluşturur. Burada bebeğin anneye nasıl bağlandığı önemlidir.
3- İlk Müdahaleci Olarak Anne: Bir bebek için her ihtiyaç acildir ve bir bebeğin temel ihtiyaçlarını kendisinin karşılama şansı yoktur. Bebek yardım istediğinde müdahale edecek olan başkalarına bağımlıdır. Onun ihtiyaçlarını karşılayan kişi olarak annenin bu konudaki tutumu, bebeğin sahiplenilmiş hissetmesinde, gelecekte ihtiyaç duyduğunda yardım görüp göremeyeceğine ilişkin inançlarında, başkalarından yardım istemek konusundaki tutumlarında ve ihtiyaçlarının karşılanabileceği konusunda hayata güven duyabilmesi üzerinde oldukça etkilidir.
4- Düzenleyici Olarak Anne: İnsan stres, üzüntü gibi zorlayıcı olabilen duygular başta olmak üzere genel olarak duygularını nasıl düzenleyebileceğini, zorlayıcı duygular karşısında kendisini nasıl teselli edebileceğini büyük ölçüde anneden öğrenir. Bebeğin sinir sisteminin ilgili kısmı annenin kendi duygu regülasyonuyla eşgüdümlü olarak çalışır ve gelişir. Dolayısıyla annenin kendi bireysel yaşamındaki duygularını ve çocuğuna karşı olan duygularını nasıl düzenlediği çocuğun duygu kontrolü üzerinde oldukça etkilidir.
5- Besleyici Olarak Anne: Burada çocuğun hem fiziksel hem de duygusal olarak beslenmesi gerekir. Çocuk bu şekilde sevildiğini anlar.
6- Ayna Olarak Anne: Aynalama hem sözle hem de sözsüz olarak gerçekleştirilebilir ve annenin onları aynalamasıyla çocuklar tanındıklarını, var olduklarını hissederler ve kendilerini tanırlar. Burada çocuğa verilen mesaj “Seni görüyorum ve sen gerçeksin.” mesajıdır. Bu mesaj kimlik oluşumunda, çocuğun kendisini tanımasında önemlidir.
7- Destekleyici Olarak Anne: Annenin cesaret vermesidir. Buradaki temel mesaj “Yapabilirsin! Yapabileceğini biliyorum. Senin arkandayız.” mesajıdır. Bu destek çocuğun dış dünyada da kendisini güvende hissedip daha aktif ve girişken olabilmesinde, harekete geçmeye yönelik beceri kazanabilmesinde önemlidir. Cesaretlendirmenin uygun ve gerçekçi olması gerekir.
8- Akıl Hocası Olarak Anne: Burada destek ve rehberlik kavramları vurgulanır. İnsanlar kendisine ve hayata dair birçok şeyi anneden öğrenir. Dolayısıyla anne herkesin ilk öğretmenidir ve bu öğretmen ne kadar donanımlı olursa bizler de o kadar donanımlı olur ve yaşamak için gerekli olan becerilere o ölçüde sahip olabiliriz.
9- Koruyucu Olarak Anne: İlk başta güvenli bir korunak sağlamayı içerir. Anne çocuğu saldırgan ve ezici uyaranlardan kesin bir şekilde korursa çocuk kendini güvende hisseder. Çocuk güvende hissettiği ve onu koruyacak birinin var olduğunu bildiği zaman, dış dünyaya açılmak konusunda cesaret kazanabilir.
10- Sığınılacak Yer Olarak Anne: Buradaki mesaj “Senin için buradayım.” mesajıdır. Çocuk bu mesajı aldığında yetişkinlikte bile zorlayıcı zamanlarda, yeniden enerji dolmak için anneye sığınabileceğini bilir. Eğer bu konuda olumsuz deneyimler var ise yetişkinlikte de yuva algısı oluşturmakta zorluklar yaşanabilir.
Cori çocuklukta duygusal açıdan yeterince iyi annelik görülüp görülmediğini anlamak için iyi annenin on mesajı ve on işlevini değerlendirmenin fikir verebileceğini söylüyor. Buna göre kişiler bu mesaj ve işlevlerin önemli bir kısmını yeterince alamamışsa duygusal açıdan iyi bir annelik görmemiş olabilirler ve bu konuda desteğe ihtiyaçları olabilir.
Kaynakça:
Cori, J. L. (2016). Var Olan Annenin Yokluğu. (Erhan Akay, Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 2010).
Ebeveynlerin bireylerin ruh sağlığı üzerindeki etkisi, anne ve babayla olan ilişkileri düşünüldüğünde pek çok açıdan ele alınabilecek bir konudur. Bu yazıda bu konunun anneyle ilgili olan kısmının bir parçasına değinilecek, bu bağlamda terapist Jasmin Lee Cori’nin “Var Olan Annenin Yokluğu” isimli kitabında yer alan duygusal açıdan yeterince iyi annelik yaklaşımından bahsedilecektir. Konu yalnızca duygusal açıdan yeterince iyi annelik üzerine yoğunlaşacağından ve terapist Jasmin Lee Cori’nin kitabından yapılacak olan derlemelerle sınırlı olacağından burada yazan kısımlar size uymasa da farklı bir açıdan kötü annelik görmüş olma ihtimaliniz olabilir.
Terapist Jasmin Lee Cori “İyi Anne” derken neyin kastedildiğini ünlü pediatr ve psikanalist Donald Winnicott’un yeterince “İyi Anne” terimiyle açıklamakta, bu terimin bir çocuğa hayata iyi bir başlangıç yapabilmesi için gerekli olanları yeterli bir biçimde sağlayabilen anne için kullanıldığını belirtmektedir. Winnicott yeterince “İyi Anne”liğin ilk adımının çocuğa uyum sağlayabilmek olduğunu öngörmüş, annenin bebeğin ihtiyaçlarına uyum sağlayabilmesi gerektiğine değinmiştir. Winnicott’a göre eğer anne geri çekilir ve çocuğunun ihtiyaçlarıyla yeterince uyumlu olmaz ise çocuk diğer yolları denemektense anneyle uyum içinde olmayı bırakır ve ilişkinin başındaki bu kopukluk Winnicott’un “yanlış benlik” dediği durumu oluşturur. Cori’ye göre ise annelik tam olarak kendini adamayı gerektirir ve anne olabilmek için bunu göze alabilmek gerekir.
Cori annenin çocuğun temel ihtiyaçlarına nasıl cevap verdiğinin çocuğun onun için önemini gösterdiğini, yaptıklarının yanında bunları nasıl yaptığının da oldukça önemli olduğunu söylüyor. Anne çocuğuna vermek konusunda cömert mi (hatta bundan keyif alıyor mu?) yoksa çocuğun ihtiyaçlarını yük gibi algılayıp, “Beni rahatsız ediyorsun” tavrıyla mı yaklaşıyor? Çocuğun bezini değiştirdiğinde ya da kıyafetlerini giydirdiğinde dokunuşu yumuşak ve sevgi dolu mu, yoksa sert ve hafif kaba mı? Gözleri ne söylüyor? Yüzündeki ifadeler nasıl? Cori’ye göre bütün bunlar annenin iletişiminin bir parçası olarak çocuğunun onunla olan ilişkisini şekillendiriyor ve hepsi birlikte çocuğun anneye yönelik aldığı mesajları oluşturuyor. Cori’nin kitabında 10 temel iyi anne mesajına değiniliyor. Bu mesajlar:
1- Burada olduğun için mutluyum: Bu mesaj bebeğe onun değerli ve istenen birisi olduğunu belirten davranışlar yoluyla verilir. Bu mesaj bebeğin orada olduğu için mutlu olmasına yarar. Bir yer kapladığı ve kendi bedeninde olduğu için rahat hissetmesi konusunda ona yardımcı olur.
2- Seni görüyorum: Annenin uyum konusundaki istekliliği ile verilir. Cori'ye göre, benlik oluşumundaki en temel mesajdır. Anne çocuğunun neyi sevip neyi sevmediğini bilir. Onun olduğu kişiyi, esas benliğini tanır. Görülmek tanınmaktır.
3- Benim için özelsin: Çocuğa değerli ve özel olduğunu söyler. Diğer mesajlar gibi bu da kişinin olduğu kişi olarak görüldüğü algısıyla birlikte olmalıdır, böylece çocuğun sığ ve dışarıdan görünen nitelik ya da imajdan kaynaklanan özgünlükle ilişkisi olmaz.
4- Sana saygı duyuyorum: Anne bu mesajı çocuğu kontrol etmeye ihtiyacı olduğu zamanlarda değil, onun eşsizliğini desteklemek, çocuğun seçimlerini ve kararlarını kabul ettiğini belirtmek ve onu olduğu kişi olarak değerli bulduğunu anlatmak için verir.
5- Seni seviyorum: Sözcüklerden çok eylemler önemlidir. Örn: Dokunma, ses tonu, gözler ve yüz ifadesi, vücut dili ve çocuğa gösterilen özen. Sözcüklerin çıkarcı olarak algılanmamaları ve çocuktan bir şey istenmesi durumuyla özdeşleştirilmemeleri önemlidir.
6- İhtiyaçların benim için önemli. Benden yardım isteyebilirsin: Bu, annenin “Sana bakacağım, çünkü bakmak zorundayım” ya da “Sana bakmak zorunda olduğum zaman bakacağım” demesi değil, “Sana bakacağım, çünkü bu gerçekten önemli” demesidir. Bu mesajla çocuk annenin dikkatinin sevgiden ve samimi bir ilgiden kaynaklandığı duygusunu alır.
7- Buradayım. Sana zaman ayırırım: O andaki küçük bir ihtiyacın karşılanması esnasında verilen mesaj aslında “Hayatın boyunca var olacağım”, “Bana her zaman ulaşabilirsin.” mesajıdır. Bu bir rahatlık ve güven sağlar.
8- Seni güvende tutarım: “Seni korurum. Zarar görmene ya da ezilmene izin vermem.” şeklinde de verilebilir. Güvende olmak hissi bir çocuk için rahatlamak ve dışa dönmek için temel unsurdur. Bir çocuk güvenlik olmaksızın dünyanın içine girmeyi öğrenemez. Ona bakan bir kişinin koruması olmaksızın tek koruması küçük kalmak ve kişiliğinde savunmacı yapılar oluşturmaktır.
9- Bende huzur bulabilirsin: Bu mesaj “Benimleyken evindesin” mesajıdır. “Benim yanımda kendin olabilirsin”. Hepimiz oynamak zorunda olmadığımız, tamamen kendimiz olabileceğimiz ve diğerlerinin yanında rahat, dingin hissettiğimiz bir yerde olmak isteriz.
10- Senden hoşlanıyorum, benim içimi aydınlatıyorsun: Sadece saygı duyulmak değil, diğerlerinin varlığımızdan çok memnun olduklarını da bilmeye ihtiyacımız vardır.
Cori kötü anneliği sözlük anlamıyla kötülük yapmak olarak değil de iyi anneliğin eksikliği olarak tanımlıyor. Mesela “teknik olarak yapması gereken her şeyi yapan, fiziksel olarak da çocuklarının yanında bulunan fakat çocuklarını duygusal olarak beslemeyen bir anne de kötü annelik edebilir.” diyor. Cori’nin ifade ettiği üzere annenin doyumu çocuklarına nasıl davrandığı konusunda kritik bir değişken. Zorunda olduğu için evde kalan bir anne depresif ve aksi olacağı için varlığının bir kıymeti yok. Kötü anneliği tanımlamak için önce iyi annenin 10 işlevini açıklıyor. Bu işlevler:
1- Kaynak Olarak Anne: Her insan anne rahminden dünyaya gelmiş, bir dönem onun parçası olarak bu dünyada var olmuştur. Anneyle ilgili olumlu deneyimleri olanlar annenin bir parçası olmaktan mutluluk duyabilir, sağlıklı bir aidiyet duygusuna sahip olabilirler. Anneyle ilgili olumsuz deneyimleri olanlar ise annelerine benzer yönlerinden nefret edebilir, sağlıklı bir aidiyet duygusuna sahip olmakta zorlanabilir, annelerinin çocuğu olmak istemeyebilirler.
2- Bağlanılacak Yer Olarak Anne: Anne insanın dünyayla ilk bağlantısı, ilişki kurduğu ilk insandır. Dolayısıyla onunla kurulan bağ o kadar önemlidir ki neredeyse ondan sonraki kurulan tüm ilişkilerin temelini bu bağlanma oluşturur. Burada bebeğin anneye nasıl bağlandığı önemlidir.
3- İlk Müdahaleci Olarak Anne: Bir bebek için her ihtiyaç acildir ve bir bebeğin temel ihtiyaçlarını kendisinin karşılama şansı yoktur. Bebek yardım istediğinde müdahale edecek olan başkalarına bağımlıdır. Onun ihtiyaçlarını karşılayan kişi olarak annenin bu konudaki tutumu, bebeğin sahiplenilmiş hissetmesinde, gelecekte ihtiyaç duyduğunda yardım görüp göremeyeceğine ilişkin inançlarında, başkalarından yardım istemek konusundaki tutumlarında ve ihtiyaçlarının karşılanabileceği konusunda hayata güven duyabilmesi üzerinde oldukça etkilidir.
4- Düzenleyici Olarak Anne: İnsan stres, üzüntü gibi zorlayıcı olabilen duygular başta olmak üzere genel olarak duygularını nasıl düzenleyebileceğini, zorlayıcı duygular karşısında kendisini nasıl teselli edebileceğini büyük ölçüde anneden öğrenir. Bebeğin sinir sisteminin ilgili kısmı annenin kendi duygu regülasyonuyla eşgüdümlü olarak çalışır ve gelişir. Dolayısıyla annenin kendi bireysel yaşamındaki duygularını ve çocuğuna karşı olan duygularını nasıl düzenlediği çocuğun duygu kontrolü üzerinde oldukça etkilidir.
5- Besleyici Olarak Anne: Burada çocuğun hem fiziksel hem de duygusal olarak beslenmesi gerekir. Çocuk bu şekilde sevildiğini anlar.
6- Ayna Olarak Anne: Aynalama hem sözle hem de sözsüz olarak gerçekleştirilebilir ve annenin onları aynalamasıyla çocuklar tanındıklarını, var olduklarını hissederler ve kendilerini tanırlar. Burada çocuğa verilen mesaj “Seni görüyorum ve sen gerçeksin.” mesajıdır. Bu mesaj kimlik oluşumunda, çocuğun kendisini tanımasında önemlidir.
7- Destekleyici Olarak Anne: Annenin cesaret vermesidir. Buradaki temel mesaj “Yapabilirsin! Yapabileceğini biliyorum. Senin arkandayız.” mesajıdır. Bu destek çocuğun dış dünyada da kendisini güvende hissedip daha aktif ve girişken olabilmesinde, harekete geçmeye yönelik beceri kazanabilmesinde önemlidir. Cesaretlendirmenin uygun ve gerçekçi olması gerekir.
8- Akıl Hocası Olarak Anne: Burada destek ve rehberlik kavramları vurgulanır. İnsanlar kendisine ve hayata dair birçok şeyi anneden öğrenir. Dolayısıyla anne herkesin ilk öğretmenidir ve bu öğretmen ne kadar donanımlı olursa bizler de o kadar donanımlı olur ve yaşamak için gerekli olan becerilere o ölçüde sahip olabiliriz.
9- Koruyucu Olarak Anne: İlk başta güvenli bir korunak sağlamayı içerir. Anne çocuğu saldırgan ve ezici uyaranlardan kesin bir şekilde korursa çocuk kendini güvende hisseder. Çocuk güvende hissettiği ve onu koruyacak birinin var olduğunu bildiği zaman, dış dünyaya açılmak konusunda cesaret kazanabilir.
10- Sığınılacak Yer Olarak Anne: Buradaki mesaj “Senin için buradayım.” mesajıdır. Çocuk bu mesajı aldığında yetişkinlikte bile zorlayıcı zamanlarda, yeniden enerji dolmak için anneye sığınabileceğini bilir. Eğer bu konuda olumsuz deneyimler var ise yetişkinlikte de yuva algısı oluşturmakta zorluklar yaşanabilir.
Cori çocuklukta duygusal açıdan yeterince iyi annelik görülüp görülmediğini anlamak için iyi annenin on mesajı ve on işlevini değerlendirmenin fikir verebileceğini söylüyor. Buna göre kişiler bu mesaj ve işlevlerin önemli bir kısmını yeterince alamamışsa duygusal açıdan iyi bir annelik görmemiş olabilirler ve bu konuda desteğe ihtiyaçları olabilir.
Kaynakça:
Cori, J. L. (2016). Var Olan Annenin Yokluğu. (Erhan Akay, Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 2010).
21 Beğeni 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
anne, annelik, iyi anne, kötü anne, kötü annelik, iyi annelik, kötü annelik kriterleri, iyi annelik kriterleri, annenin çocuğa etkisi, anninin psikolojiye etkisi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
