Kardeş Kıskançlığı ve Ebeveynlere Tavsiyeler
MAKALE #20783 © Yazan Uzm.Psk.İrem AFŞAR | Yayın Eylül 2019 | 1,844 Okuyucu
Çocuk, kardeşin doğumu ile birlikte hatta annenin hamile olduğunu öğrendiği ilk andan itibaren birçok farklı duygu yaşar. Bunlar arasında çoğu zaman anne-babayı belki de en çok zorlayan duygu, kardeşe ve ebeveynlere yönelen kızgınlık ve kıskançlık duygularıdır.Kıskançlığın temelinde çocuğun annesi ve babasının yalnızca kendisini sevmesi arzusu yatar.Kendisine yönelmesini beklediği sevgi ve ilginin bir başkasına yönelmesi karşısında çocuk üzüntü ve öfke duyar.Yeni doğan kardeşini kıskanan bir çocuk, anne babanın bilinçli ve olumlu tutumu ile kısa bir süre içinde yeni duruma uyum sağlayacaktır.
Çocuğun Kardeşini Kıskandığını Nasıl Anlarız?
* Bu dönemde çocukta genel bir huzursuzluk hali, sakinleşmekte zorlanma ve çevresindekilere öfkeli davranma gibi davranışlar gözlemlenebilir.Bazen baş ağrısı ve mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler ortaya çıkabilir.Çocuk okula gitmek istemeyebilir.Bu durum aileye okulda bir şeylerin yolunda gitmediğini düşündürse de çocuk bu davranışı ile evde; anne ile daha çok zaman geçirmeyi ve ona daha yakın olabilmeyi amaçlamaktadır.
*Sevilen ve tüm ilgiyi üzerinde toplayan bebeğe benzemeye çalışabilir.Yemeğini kendi başına yerken annenin yedirmesinde direnmek, bebeksi konuşmaların ortaya çıkması, anne-baba ile birlikte uyuma isteği, tuvaletini kaçırmaya başlamak, parmak emme ve sebepsiz ağlamalar bu dönemde sıklıkla karşılaşılabilen tepkilerdir.Bu davranışlar ile çocuk, kendisinin de anne-babasının bakımına muhtaç olduğu mesajını verir.
*Kimi çocuk kıskançlığını doğrudan açığa vurmaz.Kardeşe büyük bir düşkünlük gösterir.Bebeğin bakımında anneye yardım etmeye can atar.Bu durum anne-babayı
sevindirir ve çocuğun duruma çok rahat uyum sağladığını düşündürür.Oysa genellikle
çocuk, olumsuz duygularını bastırarak annesinin kendisinden büsbütün uzaklaşmasını
engellemeye çalışmaktadır.
Anne-Babalara Öneriler:
*Çocuğa, annenin karnının belirginleşmesi ile aileye yeni bir üyenin katılacağı söylenmeli ve doğumdan önce gelecekte onu nelerin beklediği uygun bir dille açıklanmalıdır.Evdeki ortamın bir süre için her zamankinden daha hareketli ve telaşlı olabileceği, yeni gelen kardeşin bakıma muhtaç olacağı ve annenin bu süreçte bebek ile daha fazla vakit geçireceği bilgisi verilmelidir.Kardeşi için yapılan hazırlıklarda çocuğun da fikirlerini sunabileceği ortamlar yaratmak önemlidir.
*Çocuğa yeni bir kardeşin geleceği bilgisini çocuğun yaşına göre sözlü olarak ya da
resimli/görsel içeriklerle açıklayabilirsiniz.Öncelikli olan tutumdur.Sürecin doğal olduğu
çocuğa da hissettirilmelidir.
*Çocuklarınız için yapacağınız bir başka şey de adil olmanızdır.Bu çok zordur ancak
elinizden geldiği kadar uğraşmalısınız.
*Annenin iyi bir destek sistemine (baba, aile büyükleri, yardımcılar vb.) sahip olması
önemlidir.Ona destek olacak kişilerin müdahaleci olmadan, sakin bir şekilde ailenin düzen ve kurallarını göz önünde bulundurarak destek olmaları gerekir.Yeni gelen bebek, özel bir ilgi isteyecektir.Bu durumda üzerinizdeki sorumlulukları babayla paylaşabilirsiniz. Çocuk anneden ve onun yeni meşguliyetinden memnun olmadığında yöneldiği kişi baba olacaktır.
Bu nedenle babadan gelen ilgi hoşuna gidecektir ve kardeş kıskançlığını azaltacaktır.
*Kıskançlığı önlemek amacı ile çocuğa aşırı hoşgörü ve anlayış gösterdiğinizde farkında
olmadan, telafi etmeniz gereken kötü bir durumda olduğu mesajını vermiş olursunuz.İlgi ve sevgiyi kanıtlamak için çocuğunuzun gelişimsel olarak ihtiyaç duyduklarının dışında ekstra bir çaba sarf edilmemelidir.Örneğin; eskiden beri kendi odasında yatan bir çocuğu kendi yanınıza almak ya da yanınızda yatan bir çocuğu bebek geldikten sonra kendi odasında yatırma kararı da yanlıştır.Oda ayırma kararı bebek gelmeden önce verilmelidir.
*Kardeşi görüp kıskanmasın diye 3–4 yaş çocuğunu kardeşin doğumundan kısa bir süre sonra anaokuluna göndermek, çocuğun kendini evden atılmış duygusunu hissetmesine neden olabilir.
*Çocuğa, “Sen artık ablasın/abisin.” diyerek ondan yaşının üzerinde olgunluk beklenmemeli, onun da hala çocuk olduğu unutulmamalıdır.
*Anne-babalar tarafından kardeşler arasındaki rekabetin normal ve kabul edilebilir sınırlarda olup olmadığı gözlenmeli, bu sınırlar aşılmadıkça onlara müdahale edilmemelidir.
*Sorunu kardeşlerin kendi aralarında çözümlemeleri gerektiği söz ve davranışlar ile
gösterilmelidir.Taraf olma rolünden kaçınılmalı ancak kardeşlerin birbirlerine zarar verdikleri durumlarda müdahale edilmelidir.
*Sorunların ebeveynler tarafından çözülemediği durumlarda çocuk psikoloğuna danışılmalıdır.
Çocuğun Kardeşini Kıskandığını Nasıl Anlarız?
* Bu dönemde çocukta genel bir huzursuzluk hali, sakinleşmekte zorlanma ve çevresindekilere öfkeli davranma gibi davranışlar gözlemlenebilir.Bazen baş ağrısı ve mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler ortaya çıkabilir.Çocuk okula gitmek istemeyebilir.Bu durum aileye okulda bir şeylerin yolunda gitmediğini düşündürse de çocuk bu davranışı ile evde; anne ile daha çok zaman geçirmeyi ve ona daha yakın olabilmeyi amaçlamaktadır.
*Sevilen ve tüm ilgiyi üzerinde toplayan bebeğe benzemeye çalışabilir.Yemeğini kendi başına yerken annenin yedirmesinde direnmek, bebeksi konuşmaların ortaya çıkması, anne-baba ile birlikte uyuma isteği, tuvaletini kaçırmaya başlamak, parmak emme ve sebepsiz ağlamalar bu dönemde sıklıkla karşılaşılabilen tepkilerdir.Bu davranışlar ile çocuk, kendisinin de anne-babasının bakımına muhtaç olduğu mesajını verir.
*Kimi çocuk kıskançlığını doğrudan açığa vurmaz.Kardeşe büyük bir düşkünlük gösterir.Bebeğin bakımında anneye yardım etmeye can atar.Bu durum anne-babayı
sevindirir ve çocuğun duruma çok rahat uyum sağladığını düşündürür.Oysa genellikle
çocuk, olumsuz duygularını bastırarak annesinin kendisinden büsbütün uzaklaşmasını
engellemeye çalışmaktadır.
Anne-Babalara Öneriler:
*Çocuğa, annenin karnının belirginleşmesi ile aileye yeni bir üyenin katılacağı söylenmeli ve doğumdan önce gelecekte onu nelerin beklediği uygun bir dille açıklanmalıdır.Evdeki ortamın bir süre için her zamankinden daha hareketli ve telaşlı olabileceği, yeni gelen kardeşin bakıma muhtaç olacağı ve annenin bu süreçte bebek ile daha fazla vakit geçireceği bilgisi verilmelidir.Kardeşi için yapılan hazırlıklarda çocuğun da fikirlerini sunabileceği ortamlar yaratmak önemlidir.
*Çocuğa yeni bir kardeşin geleceği bilgisini çocuğun yaşına göre sözlü olarak ya da
resimli/görsel içeriklerle açıklayabilirsiniz.Öncelikli olan tutumdur.Sürecin doğal olduğu
çocuğa da hissettirilmelidir.
*Çocuklarınız için yapacağınız bir başka şey de adil olmanızdır.Bu çok zordur ancak
elinizden geldiği kadar uğraşmalısınız.
*Annenin iyi bir destek sistemine (baba, aile büyükleri, yardımcılar vb.) sahip olması
önemlidir.Ona destek olacak kişilerin müdahaleci olmadan, sakin bir şekilde ailenin düzen ve kurallarını göz önünde bulundurarak destek olmaları gerekir.Yeni gelen bebek, özel bir ilgi isteyecektir.Bu durumda üzerinizdeki sorumlulukları babayla paylaşabilirsiniz. Çocuk anneden ve onun yeni meşguliyetinden memnun olmadığında yöneldiği kişi baba olacaktır.
Bu nedenle babadan gelen ilgi hoşuna gidecektir ve kardeş kıskançlığını azaltacaktır.
*Kıskançlığı önlemek amacı ile çocuğa aşırı hoşgörü ve anlayış gösterdiğinizde farkında
olmadan, telafi etmeniz gereken kötü bir durumda olduğu mesajını vermiş olursunuz.İlgi ve sevgiyi kanıtlamak için çocuğunuzun gelişimsel olarak ihtiyaç duyduklarının dışında ekstra bir çaba sarf edilmemelidir.Örneğin; eskiden beri kendi odasında yatan bir çocuğu kendi yanınıza almak ya da yanınızda yatan bir çocuğu bebek geldikten sonra kendi odasında yatırma kararı da yanlıştır.Oda ayırma kararı bebek gelmeden önce verilmelidir.
*Kardeşi görüp kıskanmasın diye 3–4 yaş çocuğunu kardeşin doğumundan kısa bir süre sonra anaokuluna göndermek, çocuğun kendini evden atılmış duygusunu hissetmesine neden olabilir.
*Çocuğa, “Sen artık ablasın/abisin.” diyerek ondan yaşının üzerinde olgunluk beklenmemeli, onun da hala çocuk olduğu unutulmamalıdır.
*Anne-babalar tarafından kardeşler arasındaki rekabetin normal ve kabul edilebilir sınırlarda olup olmadığı gözlenmeli, bu sınırlar aşılmadıkça onlara müdahale edilmemelidir.
*Sorunu kardeşlerin kendi aralarında çözümlemeleri gerektiği söz ve davranışlar ile
gösterilmelidir.Taraf olma rolünden kaçınılmalı ancak kardeşlerin birbirlerine zarar verdikleri durumlarda müdahale edilmelidir.
*Sorunların ebeveynler tarafından çözülemediği durumlarda çocuk psikoloğuna danışılmalıdır.
|
Yazan
Uzm.Psk.İrem AFŞAR
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kardeş Kıskançlığı ve Ebeveynlere Tavsiyeler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.İrem AFŞAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.İrem AFŞAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
