2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Bilgisayar Destekli Sinüs Cerrahisi (Cerrahi Navigasyon)
MAKALE #21 © Yazan Doç.Dr.Teoman DAL | Yayın Haziran 2007 | 10,342 Okuyucu
Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) günümüzde kronik sinüs iltihaplarının, sinüs kaynaklı tümörlerin ve sinüslere komşu anatomik yapıların hastalıklarının tedavisinde en güncel ve sık uygulanan tedavi seçeneği olup en fazla sayıda yapılan ameliyatlardan biridir. ABD ‘de yılda 200.000 den fazla ESC yapılmaktadır.
Sinüslerin yerleştiği dar bölgede anatominin karmaşık olması ve beyin, gözler, görme sinirleri, gözyaşı kanalları, şah damarları gibi hayati organların komşuluğunda olması bu ameliyatların başarı ile yapılabilmesi için önemli tecrübe ve yüksek teknik beceriyi gerektirmektedir. Her geçen gün giderek gelişen tıbbi teknolojinin de yardımı ile günümüzde bir taraftan ameliyat başarısı artarken diğer taraftan cerrahi hata (komplikasyon) ihtimali de neredeyse yok denecek kadar azalmaktadır.

Endoskopik sinüs cerrahisinin en sık uygulanma yeri uygun içerik ve sürede kullanılan ilaçla tedaviye cevap vermeyen kronik sinüs iltihaplarının tedavisidir. Bu ameliyatlar sırasında sinüslerdeki iltihaplı dokular/polipler temizlenmekte, sinüslerin ürettikleri sümüğü buruna boşaltma kanalları açılmakta ve burun eti büyüklükleri, sinüslerde olması gerekenden fazla drenaj kanalı bulunması, anormal mukoza temas bölgeleri olması gibi anatomik bozukluklar düzeltilmektedir.

Endoskopik sinüs cerrahisi sırasında bazı durumlarda ameliyatın zorluk derecesi artmaktadır. Özellikle ameliyat sırasında alışılmış anatomik yapıların rahatça görülerek takip edilmesinin çeşitli nedenlerle mümkün olmadığı durumlarda hastalığın tam temizlenememesinin (yetersiz cerrahi) yanı sıra cerrahi hata (komplikasyon) ihtimalinde de artış izlenmektedir. Ameliyatı zorlaştıran durumlardan başlıcaları; Ameliyat sırasında sinüslerin aşırı iltihaplı olması, damar içeriği çok olan tümörlere yönelik girişimler, pıhtılaşma bozuklukları, Aspirin kullanımı veya bölgedeki damarların zedelenmesi gibi nedenlerle fazla kanama olması, sinüs anatomisinin geçirilmiş ameliyat ve veya travma nedeni ile değişmiş olması, önceki ameliyata bağlı sert iyileşme dokusu oluşumu, tüm sinüsleri tutan yaygın nazal polip bulunması, anatomik değişiklikler (varyasyonlar) ve tümörlerdir.

Endoskopik sinüs cerrahisi sırasında ya da sonrasında karşılaşılan bazı ciddi istenmeyen durumlar (komplikasyonlar) vardır. Bunlar içinde en önemlileri; Aktif kanamalar, göz çukuru içine kanama olması, şah damarının hasar görmesi, göz çukurunun hasar görmesi, gözde hareket bozukluğu, göz yaşı kanalının hasar görmesi, beyin zarının zedelenmesi, menenjit ve enfeksiyonun kafa içine yayılmasıdır.

BİLGİSAYAR DESTEKLİ SİNÜS CERRAHİSİ (BDC-Cerrahi Navigasyon)

Endoskopik sinüs cerrahisi uygulamaları yaygınlaştıkça bu ameliyata bağlı gelişen ciddi komplikasyonlar da izlenmeye başlamış, yaşanan problemlerin önemli kısmının ameliyat sırasında anatominin çeşitli nedenlerle tam olarak değerlendirilememesine bağlı olduğunun anlaşılması bu sorunu aşmaya yönelik yöntemlerin araştırılmasını teşvik etmiştir. Sonuç olarak beyin cerrahisi alanında başlayan bilgisayar destekli cerrahi (cerrahi navigasyon) uygulamaları endoskopik sinüs cerrahisinde de kullanılacak şekilde geliştirilmiştir.

Cerrahi navigasyon ile endoskopik sinüs ameliyatları sırasında kullanılan cerrahi aletlerin sinüs anatomisi içindeki yerleri özel bir cihaz ve yazılım yardımı ile gerçek zamanlı olarak ve 1mm den daha az yanılma payı ile üç boyutu temsil eden üç planda takip edilebilmektedir.

Kulak burun boğaz alanında Cerrahi navigasyon teknolojisine ihtiyaç 1984 yılında endoskopik sinüs ameliyatlarının başlamasından sonra açığa çıkmış ve yapılan ilk denemeleri takiben 1990 yılından itibaren bu alanda da aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Cerrahi navigasyon uygulamasında amaç ameliyat sırasında, ameliyat öncesinde elde edilen CT görüntüleri ile ameliyat bölgesi anatomisi arasında bağlantı kurarak, cerrahi aletleri karmaşık sinüs anatomisi içinde takip etmek ve kritik yapı ve organların yerini kolayca ve çok az yanılma ile tespit ederek bu yapılara zarar vermeden mevcut hastalığa tam olarak müdahale edebilmektir.

Cerrahi navigasyon uygulaması sırasında ilk olarak kayıt (Registration) olarak adlandırılan, ameliyat öncesinde elde edilmiş olan CT görüntüleri ile cerrahi saha arasında 3 boyutlu bağlantı oluşturma aşaması gerçekleştirilir. Sistem tomografi görüntüsü üzerinde belirlenen bazı noktaları hasta üzerindeki bilinen anatomik noktalarla eşleştirerek haritalama yapar ve hasta sisteme tanıtılmış olur. Takiben sistem üç boyutlu anatomideki tüm diğer noktaların yerini bu kaydedilen noktalara göre göreceli olarak hesaplar. Kayıt aşaması cerrahi navigasyonun doğruluğu ve güvenilirliği için en önemli aşamadır.

Ameliyata başlamadan önce ameliyat sırasında sistem tarafından izlenecek (navige edilecek) tüm enstrumanların sisteme tanıtılarak kalibre edilmesi gerekir. Ayrıca ameliyat sırasında 15-20 dakika aralarla kalibrasyonun kontrolü yani cihazın kafa içerisinde doğru noktaları yanılma olmadan gösterip göstermediğinin denetlenmesi gerekir. Bu amaçla bilinen anatomik noktalar üzerinden kontrol yapılmalıdır.

İzleme-Tracking aşaması cerrahi aletlerin anatomi içinde değişen pozisyonlarının takip edilmesi ve bulundukları noktaların önceden elde edilmiş görüntüler üzerinde aynı anda izlenmesi anlamına gelir.

Ortamda bulunan manyetik özellikli cihazlar ya da protezler sistemi etkiler
Cerrahi Navigasyonda en kritik nokta “doğruluk” yani monitörde görülen nokta ile sinüs anatomisi içinde bulunulan gerçek noktanın birbiri ile örtüşme derecesidir. Görüntüleme (tomografi tekniği) hatası, üç boyutlu yapılandırma hatası, hastanın hareket etmesine bağlı hatalar ve izleme sistemi hatası gibi nedenler doğruluğu etkileyebilmektedir.

BDC'NİN BAŞLICA AVANTAJLARI
• İki boyutlu endoskopik görüntüde üç boyutlu yol haritası sağlaması,
• Ulaşılması güç anatomik bölgelere güvenli yaklaşım sağlaması,
• Daha az travma ile hassas cerrahi yapılabilmesi,
• Ameliyat süresinin kısalması,
• Komplikasyon ihtimalinin ileri derecede azalması
• Ameliyat başarı oranının artması
• Nüks (hastalığın tekrarlaması) ihtimalinin azalması olarak sayılabilir.

Günümüzde artık en standart ESC vakalarında bile kullanılmakta olan cerrahi navigasyon, özellikle doğumsal anomali, daha önce geçirilmiş ameliyat ya da travmaya bağlı olarak anatominin bozulmuş olduğu hastalarda, alın sinüsü, arka etmoid ve sfenoid sinüs hastalıklarında, mantar sinüzitlerinde, yaygın polipli hastalarda, kafa tabanı girişimlerinde, tümör ameliyatlarında, göz çukurunu ilgilendiren ameliyatlarda ve beyin omurilik sıvısı kaçaklarının onarılmasında ameliyatın başarısı ve komplikasyon riskinin azaltılmasına yönelik çok kritik faydalar sağlamaktadır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Bilgisayar Destekli Sinüs Cerrahisi (Cerrahi Navigasyon)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Dr.Teoman DAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Dr.Teoman DAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Teoman DAL Fotoğraf
Doç.Dr.Teoman DAL
İstanbul
Doktor "Kulak, Burun, Boğaz - KBB"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi3 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Doç.Dr.Teoman DAL'ın Makaleleri
► Kıl Dönmesi (Pilonidal Sinüs) Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ
► Pilonidal Sinüs (Kıl Dönmesi) Op.Dr.Alaattin ÖZTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Bilgisayar Destekli Sinüs Cerrahisi (Cerrahi Navigasyon)' başlığıyla benzeşen toplam 52 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


01:41
Top