2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kadınlarda Görülen Elektra Kompleksi Nedir ve Yaşamlarını Nasıl Etkiler?
MAKALE #21388 © Yazan Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA | Yayın Mayıs 2020 | 4,548 Okuyucu
Sigmund Freud’un Psikanalitik kuramında geçen ‘Oidipus Kompleksi’, 3-5 yaş arası dönemde erkek çocuğun annesini sahiplenmesi ve babasını saf dışı bırakma konusunda beslediği duygu, düşünce, dürtü ve fantezilerin toplamı olarak tarif edilmiştir. Sonrasında Freud, kızlar için de benzer bir durum olduğunu onların da tam tersi olarak babayı sahiplenme amacıyla anneyle rekabet içerisine girdiklerini ve bu duruma bağlı olarak da ‘Elektra kompleksi’ geliştirdiklerini iddia etmiştir. Freud, 3-6 yaş arası (fallik dönem) kız çocuklarının babaya aşırı düşkün olmalarını da bu sebebe bağlamıştır.

Freud’un bu teorisi de - tıpkı ‘Oidipus kompleksi’ gibi- Yunan mitolojisinden esinlenerek isimlendirilmiştir. Freud’un uzun yıllar öğrenciliğini yapan Carl Gustav Jung -yine Yunan mitolojisinden esinlenerek- Oidipus Kompleksi’nin kız çocukları için geçerli versiyonuna ‘Elektra Kompleksi’ adını vermiştir. Mitolojide adı geçen ünlü kumandan Agamemnon’un kızı Elektra’nın hikâyesi kısaca şu şekildedir:

“Agamemnon ile Klytaimnastra’nın kızı olan Elektra, insanüstü bazı kanunları korumak ve bazı ilke ve amaçların gerçekleşmeleri için tek başına mücadele etmeyi göze alan kahraman bir kızdır. Agamemnon, Troya savaşı çıktığında, rüzgârın dinip gemilerin hareketsiz kaldığı bir gün, rüzgârın tekrar esmesini sağlayabilmek amacıyla kâhinlerin dediklerine uyarak karısını bir tanrıça ile aldatmak zorunda kalır. Eşi, Klytaimnestra da bu haberi duyunca kızgınlığından, Atreidai ailesinin bir üyesi olan Aigisthos ile ilişki kurar ve kocasını onunla aldatır, hatta aldatmakla da kalmaz, Agamemnon seferden evine döndüğü vakit âşığı Aigisthos ile bir olup kocasını öldürür. Babasının öldürülmesine çok üzülen Elektra, onun öcünü alması için kardeşi Orestes’in aklına girer babasını öldürten annesini ona öldürtür.”


Mitoloji’deki bu hikâye zamanla, kızların babalarına karşı duyduğu sevginin ve bilinçdışı arzunun bir sembolü haline gelmiştir.

Psikanalitik Kurama göre, 3-5 yaş aralığındaki kız çocuğu babayı elde etmek ve anneyi saf dışı bırakmaya yönelik bilinçdışı bir çatışma yaşamaktadır. Bu dönemdeki kız çocuklarının babalarına aşırı düşkün olmaları hatta süslenip babalarının karşına geçip kur yapar nitelikteki cilveli bir takım davranışlar sergilemeleri, bu durumun günlük hayata yansıması olarak değerlendirilebilir. Yine Psikanalitik kurama göre, tıpkı Oidipus kompleksinde olduğu gibi bu dönem sonunda da kız çocuk, annesiyle özdeşim kuramayıp onu, babasını elde etmeye yönelik bir rakip olarak görmeye devam ederse; ergen ya da yetişkin olduğunda da çözümleyemediği bu elektral çatışmasının izlerini hayatının birçok alanında yaşamaya devam edecektir. Bu bağlamda elektral çatışmanın çözümlenememesinden kaynaklı kadınlarda görülme olasılığı olan bazı davranış sorunları şunlardır:

- Eş ve partner seçiminde babanın özelliklerini arama.

- Kendilerinden yaşça büyük erkekleri beğenme ve onlarla birlikte olma ihtiyacı duyma.

- Vajinusmus yani cinsel ilişki esnasında vajinal kasların istem dışı bir şekilde kasılarak cinsel ilişkiye izin vermemesi durumu.

- Frijit (cinsel soğukluk).

- Kadının eşini ve partnerini diğer hemcinslerinden aşırı derecede kıskanması durumu.

- Kadın kendi annesi ya da yaşamındaki anne türevlerine karşı hissettiği bilinçli ya da bilinçdışı öfke.

Son olarak, Freud’un Elektra kompleksi teorisi, yine kendisinin ortaya sunduğu Oidipius kompleksi kadar ses getirmemiştir. Nitekim bugün birçok kuramcı, erkeklerde görülen Oidipus kompleksini kabul edip kadınlardaki Elektra kompleksinin ise biraz zorlama bir teori olduğu görüşündedir. Ancak Freud’un insan psikolojine dair birçok bilinmezi ilk gün yüzüne çıkartan bir deha olduğunu göz önünde bulundurursak, bu teorisinin de pek de yabana atılır olmaması gerektiği kanaatindeyim.

Faydalanılan Kaynaklar:

Akçakaya, Ümit (2019). Uyanış - Kişiliğin Gizil Kodları. İstanbul: Kanon Kitap
Ersevim, İsmail (2006). Freud ve Psikanalizin Temel İlkeleri. İstanbul: Assos Yayınları
Özakkaş, Tahir (2015). Freud’un Kuramı, Serbest Çağrışım ve Rüyalar. 9 BPT Ekim 2010 Ders Notları. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.

Ümit AKÇAKAYA

Uzm. Psikolojik Danışman & Online Terapist
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kadınlarda Görülen Elektra Kompleksi Nedir ve Yaşamlarını Nasıl Etkiler?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ümit AKÇAKAYA Fotoğraf
Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Doktor Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi140 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'nın Yazıları
► Depresyon Hafızayı Nasıl Etkiler? Psk.Betül ÖZDEMİR
► Boşanma Çocukları Nasıl Etkiler? Psk.Tuğba DEMİRÖZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kadınlarda Görülen Elektra Kompleksi Nedir ve Yaşamlarını Nasıl Etkiler?' başlığıyla benzeşen toplam 41 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Erich Fromm ve 'olmak' Mayıs 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:59
Top