2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Boyun Ağrıları
MAKALE #21471 © Yazan Uzm.Fzt.Atalay ÇELEBİ | Yayın Mayıs 2020 | 1,310 Okuyucu
BOYUN AGRILARI

Omurganin servikal bölümü ile ilgili sorunlar hem boyun hem de tutulan taraf üst ekstremitesinde agriya yol açar.

Omurganin en çok servikal ve lumbar bölgelerinde rahatsizlik ortaya çikmasinin nedeni bu bölgelerdeki omurlarin daha hareketli olmalari ve travmalara karsi torakal bölgeye göre daha korumasiz olmalaridir. Servikal ve lumbar bölgelerde vertebralarin yumusak dokularla komsulugu varken torakal bölgede kaburgalar ve kaslar omurgaya destek saglarlar
Anatomik ve Biyomekanik Özellikler:

servikal omurlar tüm vertebral kolonun en genis çapta hareket yetenegine sahip bölgesini olustururlar. Servikal bölgedeki 7 servikal omur, 5 intervertebral disk, 12 Luschka eklemi, 14 faset eklem ve çesitli ligaman ve kaslarla bu genis hareket olanagi saglanmaktadir.



Intervertebral diskler

Boyun bölgesindeki diskler de siklikla akut ya da kronik travmalara maruz kalabilirler. Buna bagli olarak diskte dejenerasyon ortaya çikar. Baslangiçta görüntüleme yöntemleri ile saptanamayan internal disk disrupsiyonu ve radial çatlaklar daha sonra yirtilmalar ve disk hernisine kadar ilerlerler. Ancak her disk dejenerasyonunda agri ortaya çikmaz. Görüntüleme yöntemlerinde görünen bulging ve protrüzyonlar bile her zaman gerçek agri kaynagi degildirler. Bu nedenle hastanin ayrintili olarak degerlendirilmesi gerekir.

Sinirler Diskte meydana gelen degisiklikler, osteofitler ve osteoartritik degisiklikler boyun bölgesindeki sinirler üzerinde baski ve dolayisi ile agriya yol açabilirler. Bunun yani sira diskin dejenerasyonu sonucu diskin jelatinöz maddesinden disari çikan fosfolipaz A2 maddesi sinir kökü üzerinde kimyasal irritasyona ve inflamasyona yol açabilir.

Kemik doku Kemik dokuda meydana gelen degisiklikler, osteoporoz , yer kaplayan lezyonlar, enfeksiyonlar agri kaynagidir.

Emosyonel etkenler Boyun agrilarinda diger kaynaklar kadar dikkatli ve ayrintili degerlendirilmesi gereken bir agri kaynagi emosyonel etkenlerdir. Bir çok gerilim tipi bas agrili hastada siddetli boyun agrilari ortaya çikabilir. Emosyonel etkenlerin önde oldugu hastalarda somatizasyon ve diger karmasik psikiyatrik sorunlarin degerlendirilmesi gerekir.

Boyun agrili hastanin degerlendirilmesi: Boyun agrili hastanin degerlendirilmesi de hasta odaya girdigi andan itibaren baslar. Hastanin postürü, gelis biçimi, yüzünün ifadesi gibi verilere bakilir. Agrinin ne zaman basladigi, sürekli olup olmadigi, siddeti, süresi, sikligi, niteligi ögrenilmelidir. Agriyi arttiran ve azaltan unsurlar sorgulanmalidir. Agrinin dagilimi, gün içindeki seyri, hastanin aktivitesini nasil etkiledigi kaydedilmelidir.

Agrinin lokalizasyonu, yayildigi bölge, agri ile diger bulgularin varligi, kuvvet kaybi olup olmadigina bakilir.

Hastanin boynunun her iki tarafi arasinda farklilik olup olmadigina bakilir.

Palpasyonla bölgede hassas noktalar saptanir.

Boyun hareketleri incelenir ve hareketlerde kisitlilik olup olmadigina bakilir.

Nörolojik muayene: Boyunla ilgili agrilarda nörolojik bir bulgu olsun olmasin ayrintili nörolojik muayene yapilmasinda yarar vardir. Nörolojik muayene sirasinda soguk ve sicak hissi, yüzeyel ve derin duyu muayeneleri, refleks muayenesi yapilir. Biseps, triseps, brakioradial ve parmak reflekslerine bakilir.

Boyun ve kol agrilari asagidaki tablo 2'de siniflandirilmistir.

Akut servikal gerilim (strain) - kirbaç travmasi (Whiplash injury)

Boyun kaslari travma ve benzeri siddetli uyaranlar karsisinda refleks olarak kasilir. Beklenmeyen, ani bir hareket karsisinda koruyucu bir nitelik tasiyan bu kasilma sonucu akut servikal strain ortaya çikar.

Travma sonrasinda servikal ligamentler ve kaslar aniden kasilir. Özellikle trafik kazalarinda arkadan vurma sirasinda basin öne ve daha sonra geriye dogru hizla gidip gelmesi ile kirbaç travmasi ortaya çikar. Servikal bölgeye bir çok kas grubu yapistigi için bölgede meydana gelen degisiklikler genis bir alanda hissedilir. Hafif vakalarda sadece boyunda agri ve hassasiyet vardir. Siddetli vakalarda ise boynun yani sira üst ekstremitelere de agri yayilir.

Akut servikal strainde agri muhtemelen iki mekanizmaya baglidir. Birincisi özellikle skalen antikus kasin spazmi ve ödemi ile brakial pleksusun baski altinda kalmasi ikincisi ise bir veya daha fazla servikal kökün travmaya bagli olarak zedelenmesidir.

Akut servikal strainin en belirgin özelligi semptomlarin gittikçe artmasidir. Travmadan sonra hasta baslangiçta durumunu önemsemez ve geçistirir. Semptomlar 48-72 saat sonra belirgin hale gelir. Akut servikal strainde semptomlar üç dönemde incelenir:

1. Akut dönem: Travmadan hemen sonraki dönemde boyunda hafif sertlik vardir. Travmanin siddetine göre gelisen ödem bir kaç saatten bir kaç güne kadar degisir. 2. Posttravmatik faz: Servikal kaslarda spazm vardir. Boyun hareketleri kisitlidir. Oksipital ve suboksipital bölgelerde agri vardir. 3. Kronik faz: Daha önceki fazlarda ortaya çikan semptomlar 2-3 haftadan fazla sürerse akut servikal strainin kroniklestigi düsünülmelidir. Boyun bölgesindeki agri önemini yitirirken oksipital ve suboksipital bölgedeki agri devam eder. Agrinin yani sira hastada vertigo, asiri terleme, emosyonel bozukluklar ve unutkanlik gibi semptomlar ortaya çikar.

Hastalar genellikle bu dönemde basvurmazlar. Akut servikal strainde tedaviye hemen baslamak gerekir. Semptomlar hafifse yatak istirahati, omuz ve boyun bölgesine sicak uygulanmasi, nonsteroid antiinflamatuar ajanlar, TENS uygulanabilir. Daha siddetli vakalarda traksiyon yapilabilir.

Oksipital ve suboksipital bölgelerden kaynaklanan agrilarda ise oksipital sinir blogu uygulanabilir.

Kronik servikal strain

Kronik servikal strain boyun kaslarinin kronik spazmina baglidir. Sekreterlerde, oturarak çalisanlarda daha sik görülür. Postür, emosyonel stres, siddetli soguk ve yorgunluk etyolojik nedenler arasinda sayilabilir.

Boyunda sertlik vardir. Spazmin siddetine bagli olarak oksipital ve suboksipital bölgede agri olur. Boyun hareketleri agrili ve kisitlidir.

Spazm triger noktalarin herhangi bir nedenle uyarilmasi ile baslar. Miyofasyal agrilarda oldugu gibi triger noktalar bulunabilir.

Hafif seyreden vakalarda kas gevseticiler, basit analjezikler ve trankilizanlar verilebilir. Sicak ve soguk tatbiki, triger noktalara etil klorid spreyi, TENS gibi yöntemler yarar saglayabilir.

Servikal disk sendromu

Servikal disk sendromu çogu hekimler tarafindan lumbar disk hernisi ile esdeger tutulur. Halbuki islev ve mekanizmalar yönünden farklidir. Lumbar bölgede omurlar üzerinde daha fazla yük vardir. Hareket kisitliligi olur. Agrinin yani sira diger bulgular da ön plandadir. Servikal bölgede ise osteoartritik degisiklikler de göze çarpar. Olayin ilerlemesi ve tekrarlayan mekanik tahribat servikal intervertebral disklerde dejenerasyona yol açar. Bu dejenerasyon intervertebral diskin normal sertlik ve esnekligini yitirmesine neden olur. Diskin su muhtevasi azalir ve belirgin bir daralma meydana gelir. Ayrica osteofitler sinir kökü ve spinal korda baski yapabilir.

Servikal vertebralarin egilimine bagli olarak en çok 5. ve 6. servikal vertebralar tutulur. Hasta önce boyunda sertlikten yakinir. Bunu soguk ve ani harekete baglar. Daha sonralari omuzda ve kolda ve bütün dermatom bölgesinde agri baslar. Agrinin niteligi küntten keskine, elektrik çarpmasi, biçak saplanmasina kadar degiskenlik gösterir. Tutulan dermatomda parestezi ve his kaybi ortaya çikabilir. Foramen üzerine bastirildiginda agri vardir. Basin üzerinden baski uygulandiginda yine tutulan dermatomda agri artar. Hasta basini ters yöne çeviremez. Ayni tarafa veya karsi yöne dogru egemez.

Direkt radyolojik incelemede intervertebral araliklar daralmis ve servikal lordoz düzlesmistir. MRI ve BT incelemelerinde bulging, protrüzyon ve ekstrüde herni görülebilir. C5 kökü tutulmussa deltoid kasta motor zayiflik, pektoral ve biseps reflekslerinde azalma meydana gelir.

C6 kökü tutulmussa yine biseps kasinda zafiyet meydana gelir. C7 sinir kökünün tutulumunda triseps kasinda zafiyet ve triseps refleksinde azalma vardir.

Servikal disk sendromunun tedavisi belirli bir algoritma içerisinde yapilmalidir. Nonsteroid antiinflamatuar ve kas gevsetici ajanlara yanit alinamadigi durumda traksiyon ve diger fizik tedavi yöntemleri, yeterli olmadigi taktirde servikal epidural steroid enjeksiyonu, servikal epidural nöroplasti (steroid ve serum sale enjeksiyonu), servikal disk radyofrekans termokoagülasyonu gibi perkütan girisimler öncelikle denenmeli, yararli olmadigi taktirde cerrahi girisim düsünülmelidir.



Sekil 4: Servikal faset denervasyonu

Skalen antikus sendromu Skalen antikus sendromu skalen antikus kasinin ve servikal kotun brakial pleksus üzerine baski yapmasina baglidir. Servikal kot sendromu ve skalen antikus sendromu bazi hekimler tarafindan iki ayri hastalik olarak kabul edilir. Ancak her iki sendrom da klinik bulgu, semptom ve tedavi yönünden birbirinden fazla farkli degildir.

Skalen antikus kasi, skalen medius kasi ve 1. kaburga arasinda bir üçgen meydana gelir. Subklavyan arter ve brakial pleksus 1. kaburga ve skalen antikus kasin önünden geçer. Sinir ve damarlarin
Boyun agrilarinda genel tedavi yaklasimi


Boyun agrilarinda en yaygin olarak bilinen tedavi yaklasimlari su basliklar altinda toplanmistir:

1. Istirahat 2. Servikal omurlara yönelik fizik tedavi uygulamalari 3. Ilaç tedavisi 4. Boyun hareketlerini önleme uygulamalari (immobilizasyon) 5. Boyun hareketleri tedavi uygulamalari (mobilizasyon) a. Manipulasyon tedavisi b. Egzersiz 6. Traksiyon tedavisi 7. Enjeksiyon tedavisi (Trigger nokta enjeksiyonlari) 8. Sinir bloklari 9. Servikal epidural steroid enjeksiyonu 10. Servikal epidural lizis uygulamasi 11. Spinal kord stimülasyonu 12. Cerrahi girisimler 13. Boyun okulu 14. Psikolojik tedavi uygulamalari


Servikal Omurlara Yönelik Fizik Tedavi Uygulamalari: Soguk veya sicak temasi, transkütanöz elektriksel sinir stimulasyonu (TENS), ultrason, masaj, akupres gibi uygulamalarin agri sagaltimi sagladigi gösterilmistir. Bu uygulamalar tek baslarina tedavi edici bir etkiye sahip degildir. Ancak hastanin egzersiz yapmasina olanak saglayarak tedaviye yardimci olabilirler.

Sicak ve soguk temasi kolay ve yaygin bir uygulamadir. Hasta hekimden ögrenerek kendi basina uygulayabilir. Hastalar TENS uygulamasini da aleti kullanmayi hekimden ögrenerek evlerinde de yapabilirler.

Bu uygulamalar genellikle adale spazminin azalmasini ve boyun hareketlerinin artmasini, saglayarak etkisini gösterir. Sinir kökleri ve derin yapilar üzerine çok az etkisi vardir.

Immobilizasyon: Boyun agrisina neden olan kök basisini ve diskler üzerindeki düzensiz basiyi önlemek için geçici olarak özel tasarlanmis yakalik ile basi fizyolojik pozisyonda sabit veya az hareketli tutmak gerekebilir. Bu islem sirasinda basin fizyolojik pozisyonda olmasi çok önemlidir. Basin agirlik merkezinin üzerinde hafif öne ve arkaya hareket edebilecegi sekilde durmasi saglanir. Bu sekilde lordoz azalir, böylece nöroforaminal darlik açilabilir ve disk basisi azalabilir. Ancak uzun süre diger tedavi yöntemlerinin destegi olmaksizin sürdürülen immobilizasyon uygulamasi boyun adalelerinin zayiflamasina neden olur ve hastaya zarar verir. Ayrica progresif nörolojik defisit bulgulari saptanmasi halinde immobilizasyon uygulanmamalidir.

Mobilizasyon: Bu tedavi uygulamasi manipülasyon ve egzersiz olarak iki ana gruba ayrilir. Bu uygulamalarin amaci hastanin normal boyun hareketlerine kisa zamanda dönmesini saglamaktir. Agrilar azalinca gevsetici masajlar, isi veya soguk temasi, TENS uygulamalari ile birlikte ilk olarak pasif daha sonra aktif egzersizler uygulanarak hareket saglanir. Bu hareketler sirasinda agri olusmamasina dikkat etmelidir.

Manipülasyon uygulamasi boyun agrisi ve servikobrakialji semptomlari üzerine etkilidir. Hastada belirgin bir hareket serbestligi saglanmadan manipulasyon uygulanmamalidir. Uygulamanin agri ve hareket kisitliligi üzerine olumlu etkileri gösterilmistir. Ancak bu etkilerin fizyolojik temelde bir izahi bulunmamaktadir. Manipulasyon tedavisinin daha çok ligamanlar kapsüller ve kas fasyalari üzerine etkisi vardir. Nörolojik defisit saptanmasi halinde herhangi bir manipulasyon uygulamasi kontrendikedir.

Traksiyon: Traksiyon çok eski çaglardan beri uygulanan bir yöntemdir. Uygulamalarinin temelini; agri veya hareket kisitlamasinin bulundugu fonksiyonel ünitelerin distraksiyonu olusturur. Bu fonksiyonel ünitelerin çekilmesi ile; (1) servikal lordoz azalir, (2) nöroforaminalar açilir, (3) koruyucu kas spazmi önlenir, (4) yerçekimi etkisi önlenir, ve böylece (5) sinir kökü basisi azalmis olur.

Traksiyon el ile veya özel gelistirilmis aletler kullanilarak yapilir. Bu uygulama hastanede konunun uzmani hekimlerin denetiminde dikkatle gerçeklestirilmelidir. Ayrica bazi özel gelistirilmis, yakalik türleri veya yastik tipleri ile de traksiyon saglanabilir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Boyun Ağrıları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Fzt.Atalay ÇELEBİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Fzt.Atalay ÇELEBİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Atalay ÇELEBİ Fotoğraf
Uzm.Fzt.Atalay ÇELEBİ
İstanbul
Uzman Fizyoterapist
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Fzt.Atalay ÇELEBİ'nin Yazıları
► Boyun Ağrıları ve Boyun Fıtığı Prof.Dr.M. Volkan AYDIN
► Boyun Ağrıları Kabusunuz Olmasın! Fzt.Şengül ŞEN TEKİN
► Boyun Düzleşmesi ve Sırt Ağrıları ÇOK OKUNUYOR Dr.Aybars AKKOR
► Boyun Fıtığı(Boyun Kireçlenmesi) Prof.Dr.Kadir KOTİL
► Boyun Fıtığı ve Boyun Kireçlenmesi Prof.Dr.Semih KESKİL
► Boyun Ağrısı ve Boyun Fıtığı Dr.Nagihan YARAROĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Boyun Ağrıları' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Donuk Omuz Fizik Tedavi Mayıs 2020
◊ Osteopati Mayıs 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:39
Top