Boşanmanın Çocuklara Yararları
Biz ruh sağlığı “uzmanlarının” bugüne kadar sizleri boşanmanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkisine inandırdık, boşanmadan önce, boşanma sürecinde, boşanma sonrası dönemde çocukların ruh sağlığını nasıl koruyabileceğinizi anlattık, İdeal bir aile yaşantısı oluşturduk: Anne-baba-çocuk. Eğer evliliğinizi sonlandırırsanız, çocuğunuzun kaçınılmaz olarak bundan olumsuz etkileneceğinden emindik. Ben kişisel olarak, tek ebeveynle büyüyen çocukları risk grubunda görmeye ne hakkımız olduğunu düşünmeye başladım. Neden bir çocuk için sadece babayla büyümek, anne ve babayla büyümekten daha kötü olsun? Anneyle büyümek, anne ve babayla büyümekten daha kötü olsun? İki erkekle büyümek, bir kadın ve bir erkekle büyümekten daha kötü olsun? İki kadınla büyümek, bir erkek ve bir kadınla büyümekten daha kötü olsun? Bir zamanlar bir arada yaşayan çocuklu bir karı kocanın, karı koca rollerinden istifa etmeleri ebeveynlikten istifa ettiklerini mi gösterir? Kadın ya da erkek tarafı için, bazen ikisi için de sonraki hayatlarını güzelleştiren bir olgu olabilen boşanma, çocuğu hep olumsuz etkileyecek olsun?
Çocuğun yuvası dağılıyor, nasıl bir olumlu etkisi olabilir? Ne yani boşanın mı diyorsun şimdi sen millete? Hayır, tabi ki öyle demiyorum. Burada söylediklerim ya da söyleyeceklerimle, boşanmanın çocuk için şüphesiz bir iyilik getireceği mesajını da vermek istemem. Belki, “çocuk için” evliliğini sürdüren çiftlerin, çocuklarını daha kötü etkiliyor olabileceklerini ya da boşandığı için çocuğu hakkında endişelenen bir anne veya babanın aslında endişelenecek bir durum olmayabileceğini fark etmelerini sağlamaya çalışıyorum. Dünyada boşanmanın çocuklar üzerinde kısa ve uzun dönemde olumlu etkileri olduğunu ortaya koyan bilimsel araştırmalar var mı? Evet. Bunları görmezden gelip basitçe çoğunluğa odaklanamayız. Eğer bilime ve psikolojiye güvenerek boşanmanın çocuk için olumsuz bir deneyim olduğu fikrine kendinizi kaptırdıysanız, aynı bilimin zıt bulgularını da hesaba katmalısınız.
Anne ve babanın boşanması bizim kültürümüzde yuvanın dağılmasıdır. Buna karşın, dağılmaktan farklı olarak boşanma sonrasında çocuğun artık bir yerine iki evinin, iki yuvasının, iki ailesinin olduğu da bir gerçektir. Başı sıkışınca gidebileceği iki yeri olur, iki harçlık alır. “Boşanmadan sonra annesiyle/babasıyla görüşmeyen çocuklar var” diyorsanız, size bunun boşanmayla ilgili değil, anne ve babanın kişiliği, çocuğun kişiliği ve aralarındaki ilişkiyle ilgili olduğunu hatırlatırım. Eğer anne babası boşanmış bir çocuğun iki yuvası yoksa, ebeveynlerden birini aile olarak görmekten vazgeçmişse, bu zaten boşanmadan önceki aile hayatının da yuva demeye pek uygun olmadığını gösterir. Ayrıca aynı evde yaşıyor olmak, birlikte geçen zamanın yaşamaya değer olduğunu ifade etmez. Boşanmadan sonra, çocuğun birlikte yaşamadığı ebeveyniyle görüşmeleri, zorunluluktan çok özlemle ilişkili olabilir. Çocukla ebeveynin görüşme sürelerinin sınırlı olması, birlikte olunan zamanların kaliteli geçmesine vesile olabilir.
Hemen hemen tüm masallar, evlilikle mutlu sona ulaşır. Prens ve prenses evlenirler, sonsuza dek mutlu yaşarlar. Bize masallarda prens ve prensesin evliliğinin ne durumda olduğu asla anlatılmaz. Önemli olan, evlenmiş olmaktır, evlenince tüm dertler bitecektir, nihai bir mutluluğa, eudaimonia’ya ulaşacaksındır. Maalesef aşkın, evliliğin ve ilişkilerin hiçbir türlüsünün hayatımızda böyle bir rolü yok. Boşanmış ebeveynlerin çocukları, pembe gözlüklerini çıkarırlar. İlişkilere daha gerçekçi bakabilmeyi öğrenirler. Gençlik ve yetişkinlik yıllarında girdikleri romantik ilişkiler, nihai mutluluğa ulaştıracağı varsayılan evlilik odaklı değil; mutlu, huzurlu, düzgün, geliştirici, tatmin veren ilişkiler kurma üzerinedir.
Anne ve babanın ayrı yaşayan çocuklar, arkadaşlık ilişkilerine daha fazla değer verebilir. Şüphesiz ki iyi arkadaşlarınız varsa, ikinci bir aileniz var demektir. Akranlarıyla olan ilişkilerine daha fazla önem vermeye başlaması bu çocukların sağlam dostluklar kurmalarını, sıcakkanlı ve arkadaş canlısı bireyler olmalarını sağlayabilir. Bunun yanında, bu çocuklar biten ilişkileriyle kahrolmamayı çok iyi öğrenebilirler. Bir ilişkinin, o ilişkiyi ittirerek yürütmeye çalışmak yerine bitmesinin ne kadar iyi olduğunu deneyimleyerek öğrenmişlerdir.
Anne babası boşanmış çocuklar çoğu zaman, otoriter bir ebeveyn tutumu yerine demokratik ve özgürlükçü bir ebeveyn tutumuyla yetiştirilirler. Dahası çevrelerinden de benzer bir özgürlük alabilirler. Bir zamanlar öğretmenimizin, annesi babası ayrı olan bir arkadaşımızın yaramazlıklarına bizimkinden daha fazla müsamaha gösterdiğini anımsıyorum. Diğer yandan bu özgürlüğün çok sayıda getirisi olacaktır. Her özgürlük, sorumluluğu beraberinde getirir. Daha özgürlükçü büyüyen çocuklar öz denetimli, kendine güveni yüksek, sorumluluk sahibi bireyler olabilir. Masalların dünyasından kopmuş olan bu çocuklar, düşünsel açıdan daha esnek ve kabullenici olmayı başarabilirler. Çeşitliliklere, farklılıklara saygı duyarlar, adapte olma becerileri diğerlerine göre daha yüksektir. Ayakları yere basan, kendi kendine yetebilen çocuklar olabilirler.
“Ne saçmalıyorsun hocam sen? Ne yaşadığımı ben bilirim. Esas senin söylediklerin masallarda olur ancak!” diyebilirsiniz, doğrudur. Sırça köşkümde oturmuş konuşuyorum. İkimizin de bir fikri var, biri diğerinden daha üstün olmayan. Bir fikirdir burada kalsın, ihtiyacı olan gelsin alsın. Sağlıkla kalın.
Çocuğun yuvası dağılıyor, nasıl bir olumlu etkisi olabilir? Ne yani boşanın mı diyorsun şimdi sen millete? Hayır, tabi ki öyle demiyorum. Burada söylediklerim ya da söyleyeceklerimle, boşanmanın çocuk için şüphesiz bir iyilik getireceği mesajını da vermek istemem. Belki, “çocuk için” evliliğini sürdüren çiftlerin, çocuklarını daha kötü etkiliyor olabileceklerini ya da boşandığı için çocuğu hakkında endişelenen bir anne veya babanın aslında endişelenecek bir durum olmayabileceğini fark etmelerini sağlamaya çalışıyorum. Dünyada boşanmanın çocuklar üzerinde kısa ve uzun dönemde olumlu etkileri olduğunu ortaya koyan bilimsel araştırmalar var mı? Evet. Bunları görmezden gelip basitçe çoğunluğa odaklanamayız. Eğer bilime ve psikolojiye güvenerek boşanmanın çocuk için olumsuz bir deneyim olduğu fikrine kendinizi kaptırdıysanız, aynı bilimin zıt bulgularını da hesaba katmalısınız.
Anne ve babanın boşanması bizim kültürümüzde yuvanın dağılmasıdır. Buna karşın, dağılmaktan farklı olarak boşanma sonrasında çocuğun artık bir yerine iki evinin, iki yuvasının, iki ailesinin olduğu da bir gerçektir. Başı sıkışınca gidebileceği iki yeri olur, iki harçlık alır. “Boşanmadan sonra annesiyle/babasıyla görüşmeyen çocuklar var” diyorsanız, size bunun boşanmayla ilgili değil, anne ve babanın kişiliği, çocuğun kişiliği ve aralarındaki ilişkiyle ilgili olduğunu hatırlatırım. Eğer anne babası boşanmış bir çocuğun iki yuvası yoksa, ebeveynlerden birini aile olarak görmekten vazgeçmişse, bu zaten boşanmadan önceki aile hayatının da yuva demeye pek uygun olmadığını gösterir. Ayrıca aynı evde yaşıyor olmak, birlikte geçen zamanın yaşamaya değer olduğunu ifade etmez. Boşanmadan sonra, çocuğun birlikte yaşamadığı ebeveyniyle görüşmeleri, zorunluluktan çok özlemle ilişkili olabilir. Çocukla ebeveynin görüşme sürelerinin sınırlı olması, birlikte olunan zamanların kaliteli geçmesine vesile olabilir.
Hemen hemen tüm masallar, evlilikle mutlu sona ulaşır. Prens ve prenses evlenirler, sonsuza dek mutlu yaşarlar. Bize masallarda prens ve prensesin evliliğinin ne durumda olduğu asla anlatılmaz. Önemli olan, evlenmiş olmaktır, evlenince tüm dertler bitecektir, nihai bir mutluluğa, eudaimonia’ya ulaşacaksındır. Maalesef aşkın, evliliğin ve ilişkilerin hiçbir türlüsünün hayatımızda böyle bir rolü yok. Boşanmış ebeveynlerin çocukları, pembe gözlüklerini çıkarırlar. İlişkilere daha gerçekçi bakabilmeyi öğrenirler. Gençlik ve yetişkinlik yıllarında girdikleri romantik ilişkiler, nihai mutluluğa ulaştıracağı varsayılan evlilik odaklı değil; mutlu, huzurlu, düzgün, geliştirici, tatmin veren ilişkiler kurma üzerinedir.
Anne ve babanın ayrı yaşayan çocuklar, arkadaşlık ilişkilerine daha fazla değer verebilir. Şüphesiz ki iyi arkadaşlarınız varsa, ikinci bir aileniz var demektir. Akranlarıyla olan ilişkilerine daha fazla önem vermeye başlaması bu çocukların sağlam dostluklar kurmalarını, sıcakkanlı ve arkadaş canlısı bireyler olmalarını sağlayabilir. Bunun yanında, bu çocuklar biten ilişkileriyle kahrolmamayı çok iyi öğrenebilirler. Bir ilişkinin, o ilişkiyi ittirerek yürütmeye çalışmak yerine bitmesinin ne kadar iyi olduğunu deneyimleyerek öğrenmişlerdir.
Anne babası boşanmış çocuklar çoğu zaman, otoriter bir ebeveyn tutumu yerine demokratik ve özgürlükçü bir ebeveyn tutumuyla yetiştirilirler. Dahası çevrelerinden de benzer bir özgürlük alabilirler. Bir zamanlar öğretmenimizin, annesi babası ayrı olan bir arkadaşımızın yaramazlıklarına bizimkinden daha fazla müsamaha gösterdiğini anımsıyorum. Diğer yandan bu özgürlüğün çok sayıda getirisi olacaktır. Her özgürlük, sorumluluğu beraberinde getirir. Daha özgürlükçü büyüyen çocuklar öz denetimli, kendine güveni yüksek, sorumluluk sahibi bireyler olabilir. Masalların dünyasından kopmuş olan bu çocuklar, düşünsel açıdan daha esnek ve kabullenici olmayı başarabilirler. Çeşitliliklere, farklılıklara saygı duyarlar, adapte olma becerileri diğerlerine göre daha yüksektir. Ayakları yere basan, kendi kendine yetebilen çocuklar olabilirler.
“Ne saçmalıyorsun hocam sen? Ne yaşadığımı ben bilirim. Esas senin söylediklerin masallarda olur ancak!” diyebilirsiniz, doğrudur. Sırça köşkümde oturmuş konuşuyorum. İkimizin de bir fikri var, biri diğerinden daha üstün olmayan. Bir fikirdir burada kalsın, ihtiyacı olan gelsin alsın. Sağlıkla kalın.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Boşanmanın Çocuklara Yararları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.İsa Özgür ÖZER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.İsa Özgür ÖZER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
