2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Fitoöstrojenlerin Menopoz Semptomlarına Etkileri
MAKALE #2178 © Yazan Dyt.Asuman AKÇAY KEPEZLİOĞLU | Yayın Ocak 2009 | 7,023 Okuyucu
FİTOÖSTROJENLERİN MENOPOZ SEMPTOMLARINA ETKİLERİ


MENOPOZUN TANIMI

Menopoz, azalan ovaryan fonksiyonlarıyla beraber mensturasyonun kesilmesi, hormonal, fizyolojik ve psikolojik değişiklikler yaşatan biyolojik bir süreçtir.

Menopozla beraber gelişebilen ateş basması, gece terlemeleri, uyku düzensizliği gibi vazomotor semptomlar ve uzun dönemde gelişen kardiovasküler hastalıklar, osteoporoz gibi riskler menopozu tedavi edilmesi gereken bir duruma sokmaktadır.

Bir çok kadın için menopoz başlangıç yaşı 48-55 arasında değişmektedir. Menopozun vazomotor semptomları ise menstürasyonun kesilmesinden 1 ila 2 yıl öncesinde görülmeye başlamaktadır.

Menopozda meydana gelen değişiklikler ve semptomlar östrojen seviyesine bağlı olarak gelişir, şiddeti ve süresi kadından kadına farklılık gösterir. Oluşan değişiklikler eklem ve kas ağrıları, endişe, kaygı, yorgunluk, uykusuzluk, konsantrasyon kaybı yanında, koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, osteoporoz ve çeşitli kanser riskleridir.

Menopozun en sık rastlanan semptomu sıcak basmalarıdır. Risk faktörleri ise maternal faktörler, sigara kullanımı, menopoz yaşının ortalama 52 den az olması, düzensiz adet dönemleri ile azalan östradiol seviyesi, fölikül stimüle hormonun (FSH) ve troid stimüle hormonun (TSH) artması olarak söylenebilir.

Menapoz 3 evrede sınıflandırılır;

· İlki; menstrual siklüsun devam ettiği premenapoz evresi
· İkincisi; düzensiz kanamalar gibi menopoz semptomlarının başladığı ve 1 yıl sonrasında amenorenin tamamen kesildiği perimenopoz evresi
· Üçüncüsü ise; menstürasyonun kesilmesinden 12 ay sonraki dönemi kapsayan postmenopozal dönem.

Vücut yapısında ve metabolizmada oluşabilen tüm değişikliklerin sebebi azalan östrojen seviyesidir, ve bunun yanında bir çok psikolojik sorunu da beraberinde getirmektedir.


ÖSTROJENİN TANIMI

Kadın cinsiyet hormonlarının genel adıdır ve en baskın olan formu 17-B-östradioldur. Östrojenler, kadın ve erkeklerin üreme sistemi, meme bezleri, uterus, vajina, overler, testisler ve prostat gibi dokuların büyüme, farklılaşma ve işlevlerinde görev almaktadırlar.



FİTOÖSTROJENLERİN MENOPOZ SEMPTOMLARINA ETKİLERİ


Menopoz dünyada tüm kadınlarda görülen bir olay olsa da, semptomlarının görülme oranı ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir. Yapılan bir çok çalışma menopoz semptomlarının özellikle de ateş basmasının Batı toplumlarında Asya toplumlarına kıyasla daha sık görüldüğüne işaret etmektedir. Batı ülkelerinde menopozal kadınların %80’inde ateş basması ve terlemeler görülürken, bu oranın Filipinlerde %60, Singapur da ise %19.6 olduğu gösterilmiştir. Başka bir çalışma ateş basması eğiliminin Batı toplumunda yaşayan kadınlarda %70-80, Asyalı kadınlarda ise sadece %10-20 oranında olduğunu göstermektedir.

Menopozun ilk dönemlerinde görülen ateş basması, gece terlemeleri, uyku düzensizliği gibi vasomotor semptomların görülme prevelansının Asya’da daha az olması birçok in vitro ve in vivo insan ve hayvan araştırmalarını beraberinde getirmiştir. Bu sonucu 2 teori açıklamaktadır. İlki kültürel faktörler, diğeri ise geleneksel diyetler. Asyalı kadınların geleneksel diyetleri ile fazla miktarlarda aldıkları zayıf östrojenik bileşiklerin etkisinin önemli olabileceği düşünülmektedir.

Adlercreutz ve arkadaşları Japon kadınların, Amerikan ve Finli kadınlara kıyasla 10-100 kat daha fazla fitoöstrojen tükettiklerini açıklamışlardır. Bunun sonucunda diyet fitoöstrojenlerinin menopoz semptomlarını hafiflettiği kanısına varılmıştır. Bu sonuçlar hormon yerine koyma tedavisi (HRT) almak istemeyen, bunun yerine menopoz semptomları için alternatif terapi yöntemleri arayan menopozal kadınlar için fitoöstrojen tüketimi bir alternatif olabileceği savunulmaktadır.

Sıcak basması, östrojen kullanımının azalmasına bağlı olarak santral termoregülatör sistemin disfonksiyonuyla ilişkili menopozun en sık görülen primer semptomudur. Menopoz semptomları üzerine yapılan araştırmaların çoğu ateş basması üzerinde yoğunlaşmıştır.

Fitoöstrojen suplementasyonun ana sebebi peri ve post menopozal kadınlarda menopoz vasomotor semptomlarının azaltılmasına yöneliktir. Soya isoflavonlarının bu etkisinin menopozda hormanal seviyeleri değiştirmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Yapılan bir çalışmada 60 mg soya protein isolatı alan postmenopozal kadında sıcak basmalarının %45 oranında azaldığı kaydedilmiştir.

2000 yılında yapılan bir çalışmada ise 177 postmenopozal kadına uygulanan 50 mg total soya isofalvonunun ateş basması sıklığını ve şiddetini ilk 2 haftada düşürürken, 4 haftanın sonunda placebo grubunda bir değişikliğin olmadığı açıklanmıştır.

Markıs ve arkadaşlarının Avustralya da 58 postmenopozal kadın üzerinde yürüttüğü bir çalışmada günde 45 g soya ununun sıcak basmalarını %40, buğday ununun ise %25 oranında azalttığını saptanmış, soya unuyla oluşan azalmanın buğday unuyla oluşan azalmadan 6 hafta önce gerçekleştiği açıklanmıştır.

Albertazzi ve arkadaşlarının 104 postmenopozal kadın üzerinde yürüttükleri bir çalışmada 60 g soya protein izolatı tüketen 104 postmenopozal kadında ateş basmasının 3 haftada %26, 4 haftada %33, 12. haftanın sonunda ise placebo nun %30 iken % 45 oranında azaldığı saptanmış.

Bir başka çalışmada 145 postmenopozal kadın üzerinde 12 hafta soya fitoöstrojenlerinden zengin diyet tüketiminin menopozal semptomlar, fitoöstrojenlerin serum düzeyleri, ve seks hormon bağlayıcı globulin (SHBG) nin seviyeleri incelenmiş. Control grubuna kıyasla fitoöstrojenlerin serum seviyeleri artmış, sıcak basması, vajinal kuruluk gibi menopozal semptomlarda azalma görülmüş ve serum SHBG nin önemli ölçüde arttığı gözlemlenmiştir.

77 postmenopozal kadın üzerinde yapılan bir araştırmada ise 70mg daidezein ve genisteinin sıcak basmalarını %61 oranında azalttığı, placebo da ise %21 azaldığı açıklanmıştır.

Soya kullanımı ile ilgili en önemli düşüncelerden biri ise, menopozal kadınlarda diğer yaygın risk faktörlerine karşı yararlı etkileri olmasıdır. Bir çok çalışma menapoz semptomları için kullanılan östrojen yerine koyma tedavisinin endometriyal hücre proliferasyonunu arttırıp endometriyal kanser riskini arttırdığı, ve serum trigliserit seviyelerini yükselttiğini açıklamaktadır. Bunun yanında, isoflavonlardan zengin soya proteini ve isoflavon isolatlarının endometriyum hücre proliferasyonuna bir etkisininin olmadığı, çeşitli kanser türlerini önlemeye yardımcı olabileceği, trombin oluşumunu ve platelet agregasyonunu inhibe edip aterosiklerosisi önleyebileceği söylenmektedir.

Her ne kadar fitoöstrojenlerin menopoz semptomları üzerine olumlu etkilerini açıklayan çalışmalar olsa da bunlarının hala sayıca yetersiz ve net olmaması yeni ve uzun dönem çalışmaların yapılmasını zorunlu kılmaktadır.


KAYNAKLAR

1. Patricia Leon, Peter Chedravi, Luis Hidalgo, Fernando Ortiz. Perceptions andd attitudes toward the menopause among middle aged women from Guayaquil, Ecuador. Maturitas 57: 233-238, 2007.
2. Bih – Ching Shu, Wei – Ming Luh, Shih – Ming Li, Shin – Yi Lu. Self concept and menopause among mid-life women: A survey in southern Taiwan. Maturitas 57: 132-138, 2007.
3. Seveine Sabia, Agnes Fournier, Syluie Mersine. Risk of onset of menopausal symptoms in periods surrounding menopause. Maturitas 58: 340-347, 2007.
4. Judith Wylie – Rosett. Menopause, micronutrients and hormone therapy. Am J Clin Nutr 81: 1223-31, 2005.
5. John Eden, Fracog, Mrcog, Crei, Phytoestrogens and the menopause. Bailliere’s Clinical Endocrinology and Metabolism, Vol.12, No.4, 1998.
6. Hazel A. Philp, Lac. Hot flashes _ a review of the literature on alternative and complementary treatment approaches. Altern Med Rev 8 (3): 284-302, 2003.
7. Jae Seok Hong, Sang – Wook Yi, Hee Chung Kang, Sun Ha Jee, Hyung Gon Kang, Gombojav Bayasgalan, Heechoul Ohrr. Age at menopause and cause – specşfşc mortality in South Korean women: Kangwha Cohort Study. Maturitas 56: 411-419, 2007.
8. Barbara B. Sherwin. Estrogen and cognitive functioning in women. Endocrine reviews 24 (2): 133-151, 2003.
9. M. Gina Glazier, Marjorie A. Bowman. A review of the Evidence for the use of phytoestrogens as a replacement for traditional estrogen replacement therapy. Arch Intern Med. 161: 1161-1172, 2001.
10. Jeffrey A. Jice, Bruce Ettinger, Kris Ensud. Phytoestrogens supplement fort he treatment of hot flashes: The ısoflavone clover extract (ICE) study. JAMA 290: 207-214, 2003.
11. Amnon Brzezinski, Ayelet Debi. Phytoestrogens: The " natural " selective estrogen receptor modulators? Europen Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 85: 47-51, 1999.


Dyt. Asuman AKÇAY
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Fitoöstrojenlerin Menopoz Semptomlarına Etkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Asuman AKÇAY KEPEZLİOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Asuman AKÇAY KEPEZLİOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Asuman AKÇAY KEPEZLİOĞLU'nun Makaleleri
► Fitoöstrojenlerin Meme Kanserine Etkisi Dyt.Asuman AKÇAY KEPEZLİOĞLU
► Menopoz ve Beslenme Dyt.Nevra DEMİREL
► Menopoz ve Beslenme Dyt.Aslı İÇİNGÜR
► Menopoz ve Beslenme İlişkisi Dyt.Şeyma SARAY
► Menopoz Dönemi ve Beslenme Dyt.Merve KAYALI
► Menopoz Dönemi Beslenme Dyt.Güneş AKYIL AYNACI
► Menopoz Döneminde Beslenme Dyt.Turgay KÖSE
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Fitoöstrojenlerin Menopoz Semptomlarına Etkileri' başlığıyla benzeşen toplam 89 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:34
Top