2007'den Bugüne 92,297 Tavsiye, 28,217 Uzman ve 19,977 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Depresyonda Olan Birisine Nasıl Davranmalıyız? Nelerden Kaçınmalıyız?
MAKALE #21940 © Yazan Uzm.Psk.Beliz EREREN | Yayın Kasım 2020 | 2,201 Okuyucu
Ciddi bir psikolojik rahatsızlık olan depresyon, her yıl yaş, cinsiyet, ırk fark etmeksizin milyonlarca insanın hayatını etkiliyor. Depresyon, kişilerin hayatlarındaki pek çok farklı alanda sorunlar yaşamalarına ve gündelik hayatlarının işleyişinin sekteye uğramasına neden olur. Bütün bu süreç kişiler üzerinde ciddi baskı oluşturur. Bu da kişilerin kendilerini pek çok alandan geri çekmelerine ve içlerine kapanmalarına neden olur.

Depresyon, onu yaşayan kişiler için ağır ve üstünden gelmesi oldukça zor bir durumdur. Ancak bu süreç, depresyonda olan kişilerin yakınları, ailesi, arkadaşları, eşleri için de bir o kadar zor ve ağırdır. Sevdiği bir yakını depresyonda olan kişiler, ona yardım etmek, iyi olmasını sağlamak isterler. Ancak bunu nasıl yapacakları konusunda tereddütler yaşarlar. Bu aşamada “Ona nasıl yardımcı olabilirim?”, “Nasıl davranmalıyım?”, “Ne söylemeliyim?”, “ Ne söylememeliyim?”, “Ne yaşadığını, ne hissettiğini nasıl anlayabilirim?” gibi birçok soru ortaya çıkar. Bu sorular, depresyonda olan birine nasıl davranılması gerektiği konusunda yol gösterici doğru sorulardır. Cevaplanması da önemlidir. Çünkü depresyonda olan birinin yakın çevresinden alacağı destek çok önemlidir. O kişilerin en büyük ihtiyaçlarından birisi de budur.

Depresyonda olan birine yardım edebilmeniz için öncelikle o kişinin depresyonda olduğunu anlamanız gerekir. Depresyonun belirtilerine geçmeden önce depresyonun ne olmadığının üstünde durmak istiyorum. Depresyon kelimesinin günlük hayatta ruhsal durumun anlatılması için sıklıkla kullanılması, insanların depresyonun ciddiyetini anlamasında ciddi bir engel oluşturuyor. Depresyon, akşamdan sabaha geçen, arada bir ortaya çıkan bir durum değildir. Bir olay karşısında kendini kötü hissetmek ya da moral bozukluğu değildir. Her olumsuz duygu depresyon anlamına gelmez. Depresyon, ciddi bir duygu durum bozukluğudur ve ciddiye alınmalıdır.

Birisinin Depresyonda Olduğunu Nasıl Anlarız? Depresyonun Belirtileri

Depresyon herkeste aynı belirtilerle ortaya çıkmayabilir. Bazı belirtiler ortak olsa da farklılıklar görülebilir. Depresyonun belirtilerini bilmeniz aynı zamanda depresyonun kişiye ne yaptığını, onu nasıl değiştirdiğini ve depresyonun ne olduğunu, kişi üzerinde nasıl etkileri olduğunu anlamınıza da yardımcı olacaktır. Böylece o kişinin yaptığı birçok şey, söylediği birçok söz, aldığı birçok karar sizin gözünüzde anlam kazanacaktır. Aşağıdaki belirtilerin her birinin görülme zorunluluğunun yoktur, ancak bu belirtilerden en az 5 tanesinin olması ve en az iki hafta her gün görülmesi en önemli kriterdir.

Depresyonda olan kişi;

• Hayata ve geleceğe dair karamsar ve umutsuz bir bakış açısına sahip olur.

• Sürekli devam eden mutsuzluk, keder, üzüntü, sıkıntı gibi olumsuz duygularının etkisi altındadır.

• Gözle görülür bir enerji kaybı yaşar. Bu durum yemek yeme, banyo yapma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamasını engelleyecek aşamaya kadar gelebilir.

• Kendisini algılama ve değerlendirme biçiminde negatif değişimler yaşar. Örneğin; değersiz olduğu, hiçbir şey için yeterli olmadığı, her şeyin suçlusu olduğu gibi düşünceler hakimdir ve bu düşüncelere göre hareket eder.

• Önceden onun için oldukça önemli, eğlenceli, keyifli olan aktivitelere karşı ilgisi azalır. Hobi, iş, cinsellik, sosyalleşme gibi çeşitli aktivitelerden zevk almamaya başlar.

• Okul, iş ya da günlük hayatla ilgili sorumluluklarını yerine getirmede sorunlarla karşılaşır. Karşılaşılan sorunlar nedeniyle çevresindeki kişilerle çatışmalar yaşar.

• Her şeye dair umutsuzluk ve çaresizlik duygusu hakimdir. Bu nedenle hiçbir şeye karşı umut beslemez.

• Herhangi bir şeye karşı motivasyonu yoktur ve hedeflerine ulaşmak için içinden bir şey yapmak gelmez, hatta bu süreçte hedeflerinden vazgeçebilir.

• Yemek düzeninde bozulmalar görülür. Örneğin iştahı artar ve normal düzeninden çok daha fazla yemek yer. Bu da kilo alımına neden olur. Ya da tam tersi iştahında azalma nedeniyle çok az yer ve kilo kaybı yaşar.

• Uyku sorunları yaşar. Kesik kesik ve az uyur. Deliksiz uyuma süresi oldukça azalır. Ya da tam tersi şekilde yataktan çıkamayacak kadar çok uyuma ihtiyacı duyar. Sürekli uyku halindedir.

• Hayattan zevk alamaz.

• Kendisini sosyal çevresinden ve yakın ilişkilerinden geri çeker. Dış dünyaya karşı kendisini soyutlamaya çalışır.

• Yalnızlık hissi hakimdir.

• Dikkatini bir yere odaklamada ve sürdürmede zorluklar yaşar.

• Bir şeyleri hatırlamada zorluk yaşar. Bu nedenle sürekli bir şeyleri unutur.

• Sürekli devam eden yorgunluk ve bitkinlik hissi vardır.

• En önemlisi kendisine zarar verme düşüncesi, planı ya da girişimi bulunur.

Bir kişide depresyonun bütün belirtilerin görülme zorunluluğu olmadığı gibi hepsine yakınının görülme ihtimali de vardır. Bu noktada depresyonun şiddeti önemli bir etkendir.

Depresyonda Olan Yakınınız İçin Neler Yapmalısınız?

Öncelikle depresyonun göz ardı edilmemesi gereken ciddi bir psikolojik rahatsızlık olduğunun farkına varmanız gerekiyor. Bu farkındalık bundan sonraki davranış ve tutumlarınız açısından oldukça önemli ve gereklidir. Eğer durumun ciddiyetini fark etmezseniz bu durumun o kişinin tercihi olduğu, böyle olmayı istiyormuş, mutsuz olmayı kendi seçmiş, her şey onun elinde ama o bu şekilde olmaya devam ediyormuş gibi birçok yanlış düşünceye kapılabilirsiniz. Depresyonun ciddiyetinin farkına vardığınız takdirde bu yanlış düşüncelere kapılmazsınız ve o kişinin depresyonda olmasının aslında onun tercihi olmadığı gerçeğini görmüş olursunuz. Bu farkındalık, bu süreçte ilk ama en önemli adımlardan bir tanesidir.

Bir diğer önemli adım da depresyonda olduğunu düşündüğünüz kişinin tedavi olması için onu yönlendirmenizdir. Destek alması konusunda onu destekleyin. En başta bu önerinize karşı çıkabilir, destek almak istemeyebilir. Eğer böyle bir adım atmaktan çekiniyorsa onun adına bir uzman bulabileceğinizi ve randevu alabileceğinizi söyleyin. Tedavi sürecinde de yanında olacağınızı belirtin.

Depresyondaki bir kişi kendisini geri çekerek olabildiğince insanlardan soyutlanmaya çalışır. Çevresinde kimseyi istemediğini söyler. Bu kişilere siz de dahil olabilirsiniz. O an için gerçekten ihtiyacı buymuş gibi düşünse de aslında ihtiyacı bunun tam tersidir. Ne söylerse söylesin yakınında olmaktan, onunla iletişime geçmekten vazgeçmeyin. Sizden uzaklaşmasına izin vermeyin. Her ne olursa olsun yanında olduğunuzu, yalnız olmadığını bilmesini sağlayın.

Onunla konuşun, anlatmasına izin verin. Size ne hissettiğini, neler yaşadığını anlatması için fırsat yaratın. Anlattıklarına karşılık olarak çözüm sunmak zorunda değilsiniz. Zaten bu kişinin anlatmasındaki amaç da bu değildir. Bu kişinin o andaki asıl ihtiyacı yanında biri olduğunu bilmek ve anlaşıldığını hissetmektir. Bunu bazen sadece yanında olup susarak da yapabilirsiniz.

Onu düşündüğünüzü, önemsediğinizi söyleyin ve gösterin. Böyle zamanlarda ne olursa olsun orada olan biri olduğunu bilmek iyileştirici bir etkiye sahiptir. Ona iyi gelecek etkinliklere, aktivitelere katılması için onu cesaretlendirin. Gerekiyorsa onunla birlikte katılın bu etkinliklere. Ancak bunun için zorlayıp baskı yapmayın ve her teklifinize katılmasını beklemeyin.

Onu sözleri, davranışları, düşünceleri için yargılamayın. Ne yapması, nasıl davranması, ne düşünmesi gerektiğini söylemeyin. Sizin gibi makul bir düşünme ve hareket etme sürecinde olsaydı zaten büyük ihtimalle yaptığı birçok şeyi yapmazdı. Yanlışlarını önüne koymanız, hatalarını görüp düzeltmesindense kendisini daha kötü hissetmesine neden olacaktır.

Depresyonda olan biri için karar almak, sorumluluklarını yerine getirmek oldukça zordur. Bu aşamada bazı şeyleri kolaylaştırarak ona yardımcı olabilirsiniz. Örneğin, bir seçim yapması ya da karar vermesi gerekiyorsa onun için seçenekleri azaltabilirsiniz. Dikkatini dağıtacak şeyleri, küçük pürüzleri ortadan kaldırabilirsiniz. Ancak bütün bunlar yardım aşamasında kalmalı. Onun bütün işlerini yapmaya başlamadığınızdan emin olun.

Bunları Söylemekten Kaçının

Depresyondaki birine yapmanız, söylemeniz gereken şeyler kadar yapmaktan ve söylemekten kaçınmanız gerekenler de bir o kadar önemlidir. Söylemekten kaçınmanız gereken bu sözler depresyonda olan birine yardımcı olmadığı gibi o kişiye zarar verir. Depresyondaki birine söylememeniz gereken şeyler:

• Takma kafana.

• Boş ver.

• Toparla kendini.

• Hayata, olaylara biraz olumlu tarafından bak.

• Herkes zor zamanlardan geçer/geçiyor.

• Mutlu olmak için birçok şeye sahipsin.

• Her şey kafanda bitiyor.

• Daha iyi olmak için biraz çabala.

• Dışarı çıkıp arkadaşlarınla buluş, sosyalleş biraz.

• Kendin için üzülmeyi bırak artık.

• Herkesin kendi sorunları var.

• Elindekiler için şükret.

• Böyle davranmaya devam edersen elimden hiçbir şey gelmez.

• İstersen düzelirsin. Her şey senin elinde.

• Artık daha iyi olman gerekmiyor mu?

• Uğrunda yaşayacak bu kadar şey varken neden ölümden bahsediyorsun!

Son olarak, depresyonda olan yakınınıza yardım etmek istiyorsanız dikkat etmeniz, özen göstermeniz gereken bir diğer kişi de sizsiniz. Depresyon, onu yaşayan kişi kadar çevresindekiler için de bir o kadar zorlu bir süreçtir. Bu nedenle bu süreçte kendinize iyi bakın. Kendi günlük rutininizi olabildiğince devam ettirin. Size iyi gelen insanlarla görüşmeye, aktivitelere katılmaya devam edin. Eğer birine gerçekten iyi gelmek istiyorsanız önce sizin iyi olmanız gerekiyor.

Ve unutmayın, siz bu kişiyi tedavi etmiyorsunuz, ona destek oluyorsunuz. Onu iyileştirme sorumluluğunuzu üzerinize almayın. Tedavi edip iyileştirme uzmanların sorumluluğundadır. Elinizden gelenden de fazlasını yapmış olsanız yapabileceklerinizin sınırlı olduğunun farkında olun.

Beliz EREREN
Uzman Klinik Psikolog
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Depresyonda Olan Birisine Nasıl Davranmalıyız? Nelerden Kaçınmalıyız?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Beliz EREREN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Beliz EREREN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Beliz EREREN Fotoğraf
Uzm.Psk.Beliz EREREN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi21 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Beliz EREREN'in Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,977 uzman makalesi arasında 'Depresyonda Olan Birisine Nasıl Davranmalıyız? Nelerden Kaçınmalıyız?' başlığıyla benzeşen toplam 42 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:30
Top