Harry Stack Sullivan Kuramı Bakışından Kişiler Arası İlişkiler
Kişiliğin İşleyiş Biçimi
• İhtiyaçlar:
-İhtiyaçlar kişinin genel refahı, ağız ya da genital organlar gibi spesifik bölgelerle ilgilidir.
-Genel ihtiyaçlar yemek ya da oksijen gibi fizyolojik olabilir veya şefkat ya da yakınlık gibi kişiler arası olabilir.
-Organizmanın dengesini bozan durumları içerir.
-İhtiyaçlar karşılandığında kişinin ruhsal durumunda ortaya çıkan değişikliğe doyum ve ihtiyaçların uzun süre karşılanmamasının ortaya çıkardığı durum ise apati olarak tanımlanabilir.
• Anksiyete:
-Çocuklar anksiyeteyi anneleri veya bakıcılarıyla empatik ilişkileri sonucunda öğrenir.
-Anksiyete ile endişeli olma, suçluluk, utanç, korku, kişisel değersizlik gibi acı verici duyguları kastedilir.
-Yoğun anksiyete insanı şaşkın ve çaresiz bırakırken daha az yoğun anksiyete insanın kendisini ve çevresini değerlendirebilmesine ve gerekli değişiklikleri yapmasına yardımcı olur.
• Enerji Dönüşümleri:
-Gerilimlerin, bir ihtiyacı karşılayacak davranışlara dönüşmesine enerji dönüşümü denir.
-Enerji dönüşümüyle vurgulanmak istenen nokta kişiliğin dinamik bir süreç olduğudur.
-Doğuştan gelen dinamikler tüm insanlarda aynıdır ve kısmen veya tamamen bilinçdışı seyreder.
Dinamikler
• Kötü Niyet:
-Nefret ve kötülüğün ayırıcı dinamiği olan kötü niyet, kişinin düşmanları arasında yaşıyormuş gibi hissetmesidir.
-Çocuğun daha önce anne şefkatini doğuran davranışlarının artık umursanmama, reddedilme, acı veya anksiyeteye yol açmasından kaynaklanır.
-Kötü niyet kendini genellikle ürkeklik, yaramazlık, acımasızlık gibi asosyal veya antisosyal davranışlarla gösterecektir.
• İzolasyon:
-Tatmin için başka kişilerin varlığını gerektirmeyen şehvet izole edicidir.
-Şehvet özellikle ergenlik döneminde güçlü bir dinamiktir ve genellikle öz-saygının azalmasına neden olur.
-Şehvetli davranış girişimlerinin diğerleri tarafından azarlanması anksiyeteyi artırır ve öz-saygıyı düşürür.
-Karmaşık dürtüler ve duygulardan oluşan şehvet, özellikle ergenlik döneminde cinsel çekicilikle karıştırılabileceği için yakın ilişkilere engel olacaktır.
• Yakınlık:
-Erken dönemdeki şefkatten ortaya çıkar fakat daha çok eşit durumdaki iki insan arasında yer alan kişiler arası ilişki olarak kendini gösterir.
-Yakınlık cinsel ilgiyle karıştırılmamalıdır.
-Yakınlık diğer insanda sevgi davranışları ortaya çıkarma eğiliminden dolayı bütünleyici bir etkiye sahiptir.
• Benlik Sistemi:
-En karmaşık olan ve tüm dinamikleri içeren benlik sistemi, insanları kaygıdan koruyan ve onların kişiler arası ilişkilerde güvenliğini sürdüren davranışların tamamıdır.
-Bağlayıcı bir dinamik olan benlik sisteminin ana görevi benliği anksiyeteden korumaktır.
-Ankiyetedeki en ufak bir azalma veya artmayı algılayan bu beceri, benlik sistemine alarma geçirir.
-Benlik sistemi geliştikçe insanlar kendileriyle ilgili daha tutarlı bir imge oluşturmaya başlarlar.
• Çözülme:
Birey tarafından bilinç düzeyine girmesine izin verilmeyen itki, istek ve ihtiyaçların bilinçten uzaklaştırılmasıdır.
• Seçiçi Dikkatsizlik:
Odaksal farkındalığın kontrolü olarak tanımlanan seçici dikkatsizlik kişinin görmek istemediği şeyleri görmeyi reddetmesidir.
Kişiselleştirme (Personifikasyon)
■ Kötü-Anne
Bebeğin açlık ihtiyacını karşılamayan meme deneyiminden ortaya çıkar.
■ İyi-Anne
Bebekler kendilerine annelik yapan kişinin şefkatli ve işbirlikçi davranışını fark edecek olgunluğa geldiğinde gelişir.
■ Ben Personifikasyonu
Kötü-ben: Ceza ve onaylanmama deneyimlerinden şekillenir.
İyi-ben: Kişinin kendisiyle ilgili sevdiği her şeyi kapsar.
Ben-değil: Genelde bilinçdışında olan kişiliğin, belirsiz ve korku yaratan yönüdür.
■ Eidetik Personifikasyonu
Çocuğun öz-saygısını korumak için gerçek olmayan özellikler veya hayali arkadaşlar yaratmasıdır. Birçok yetişkin de diğer insanlarda hayali özellikler görürler.
Biliş Seviyeleri (Deneyim Modları)
■ Prototaksik Seviye
-Yeni doğmuş bebeğin çevreyi anlama ile ilgili kullandığı tek yoldur ve bilinçli hatırlamanın ötesindedir.
-Yetişkinlerde ise bu anlık izlenimler, imgeler, hisler ve duygular şeklini alır..
■ Parataksik Seviye
-Tesadüfen aynı anda gerçekleşen ve aralarında mantıksal bir ilişki bulunmayan iki olay arasında bir neden-sonuç ilişkisi kurulduğunda ortaya çıkar.
■ Sintaksik Seviye
-Düşüncenin en gelişmiş biçimidir ve bir kişinin diğeriyle iletişim kurmak için kullandığı en genel sembolleri içerir.
Gelişim Kuramı
■ İnsan doğum anında var olan ya da olgunlaşma süreci içinde ortaya çıkan bazı tepki eğilimleriyle dünyaya gelir.
■ İnsanın fizyolojik ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasında başkalarına bağımlı olması bir yana, yaşadığı her olay ve öğrendiği her şey ilişkilerinin içeriği tarafından etkilenir ve belirlenir.
■ İnsan toplumsal bir varlıktır. Toplumsallaşma süreci doğum anında ya da doğumdan kısa bir süre sonra başlar.
■ Sullivan genellikle birbirinin içine geçen ve her biri kendine özgü ihtiyaçlarla belirlenen çeşitli gelişim dönemleri tanımlamıştır.
■ Günümüzdeki görüşlerle kıyaslandığında bazı yönlerden yetersiz bulunsada, Sullivan’ın gelişim kuramının (1953) çağdaş psikiyatrinin gelişimine etkisi ve katkıları büyük olmuştur.
Gelişim Dönemleri
1.Bebeklik:
■ Çocuğun temel ihtiyacı, annenin sıcak davranışlar göstermesi ve onun biyolojik ihtiyaçlarını sevecen bir tutumla giderebilmesidir.
■ Annenin sıcak yaklaşımına alışkanlık geliştiren bebekte sevecenlik giderek bir ihtiyaca dönüşür ve sonraları kendisi de sevecen tavırlar göstermeye başlar.
■ Bu ihtiyaç karşılandığı sürece, açlık ve susuzluk gibi belirli sıkıntıların dışında bebeğin haz düzeyi yüksektir.
■ Sullivan'ın asıl önem verdiği, annenin anksiyeteli olmasının çocukta yarattığı ''korkuya benzer'' gerilimlerdir. Bu dönemde çocuk korkuyla anksiyetenin ayrımını yapamadığı için, Sullivan bebekteki anksiyete gerilimleri için ''korkuya benzer durumlar'' deyimini kullanmıştır.
■ Bu dönemde bebek, kendi bedenini çevresindeki diğer objelerden ayırmayı öğrenir ve çevresiyle etkileşiminde en önemli araç ağız bölgesidir.
2. Birinci Çocukluk Dönemi:
■ Sözlü dilin belirmesinden oyun arkadaşlarına gerek duyulmasına dek sürer.
■ Benlik sistemi çocuğun cinsiyetine göre biçimlenmeye başlar. Erkek çocuk toplumdaki erkek rolüyle, kız çocuk da kadın rolüyle özdeşleşir.
■ Simgesel yeteneklerin gelişmesiyle çocuk yetişkin yaşamı yansılayan oyunlar geliştirir. Sullivan bu etkinlikleri, dramatizasyonlar diye adlandırmıştır.
■ Dönemin en önemli bulgularından biri, çocuğun ''düşman bir dünya içinde yaşadığı'' biçiminde geliştirdiği bir duygudur. Sullivan bunu, kötülük beklentisi olarak adlandırmıştır. Eğer bu duygu çok yoğun yaşanırsa çocuk, çevresinden kendisine yöneltilen sevgiye olumlu tepki göstermeyebilir. Böyle bir durumda ilişkileri bozulacağından çevresinden uzaklaşır ve içine kapanır.
3. İkinci Çocukluk Dönemi:
■ Bu dönem ilkokul yıllarını kapsar.
■ Bu dönem toplumsallaşmayı, aile dışındaki otorite figürleriyle yaşantıya girmeyi, başkalarıyla yarışmayı ve iş birliği yapmayı, topluluk dışı kalma, küçük düşme ve bir gruba ait olma gibi durumların anlamını öğrenmeyi içerir.
■ Bu dönemde çocuk ilgisini çekmeyen durumlardan uzak durmayı, davranışları üzerinde iç denetim kurmayı, stereotip tutumlar oluşturmayı, yeni yüceltme mekanizmaları geliştirmeyi ve düşle gerçeğin daha kesin bir ayrımını yapmayı öğrenir.
4. Ergenlik Öncesi Dönem:
■ Bu dönem oldukça kısa sürer.
■ Diğer insanlarla gerçek ve yakın ilişkilerin başlaması yönünden büyük önem taşır.
■ Bu dönemde çocuk, iç dünyasını paylaşabileceği ve karşılaştığı güçlükler karşısında danışabileceği aynı cinsten bir yakın arkadaş edinir.
■ Önceki dönemlerde çocuk büyüklere bağımlıdır. Oysa bu dönemde eşitlik, ortaklık ve karşılıklı karar alma-vermenin egemen olduğu ilişki biçimleri belirmeye başlar.
■ Bu dönemde çocuk yakın ilişkiler kurmayı gerçekleştiremezse, umutsuzluğun eşlik ettiği yoğun bir yalnızlığa düşer.
5. İlk Ergenlik Dönemi:
■ Karşı cinse yönelik duygularla yüklüdür.
■ Fizyolojik değişimlerle birlikte cinsel istek dinamizmi belirir ve benliğe egemen olur.
■ Cinsel ihtiyaç ile yakın ilişki ihtiyacı birbirinden ayrılır. Bu iki ihtiyacın birbirinden gereğince ayrılmadığı durumlarda ergenin cinsel yöneliminde sapmalar olabilir.
■ Bu dönem, cinsel dürtülere doyum sağlayacak davranış örüntülerinin yerleşmesiyle sona erer.
6. İkinci Ergenlik Dönemi:
■ Toplumsal bir varlık olmanın gereği olan görev ve sorumlulukları üstlenmenin başladığı dönemdir.
■ Bu dönemde ilişki kurma yeteneğini geliştirme süreci tamamlanır ve simgesel boyutlar zenginlik kazanır.
■ Benlik sistemi tutarlı bir nitelik alır, gerilimlere karşı daha etkin yüceltme mekanizmaları oluşturulur ve anksiyeteye karşı daha güçlü güvenlik önlemleri geliştirilir.
7. Yetişkinlik Dönemi:
■ Diğer tüm dönemleri aşarak bu döneme ulaşan kişi, uygarlık örtüsü altında bir hayvan olma durumundan sıyrılarak, kurduğu ilişkilerin kendisine kazandırdıklarıyla gerçek anlamda bir insan olarak yaşamını sürdürür.
• İhtiyaçlar:
-İhtiyaçlar kişinin genel refahı, ağız ya da genital organlar gibi spesifik bölgelerle ilgilidir.
-Genel ihtiyaçlar yemek ya da oksijen gibi fizyolojik olabilir veya şefkat ya da yakınlık gibi kişiler arası olabilir.
-Organizmanın dengesini bozan durumları içerir.
-İhtiyaçlar karşılandığında kişinin ruhsal durumunda ortaya çıkan değişikliğe doyum ve ihtiyaçların uzun süre karşılanmamasının ortaya çıkardığı durum ise apati olarak tanımlanabilir.
• Anksiyete:
-Çocuklar anksiyeteyi anneleri veya bakıcılarıyla empatik ilişkileri sonucunda öğrenir.
-Anksiyete ile endişeli olma, suçluluk, utanç, korku, kişisel değersizlik gibi acı verici duyguları kastedilir.
-Yoğun anksiyete insanı şaşkın ve çaresiz bırakırken daha az yoğun anksiyete insanın kendisini ve çevresini değerlendirebilmesine ve gerekli değişiklikleri yapmasına yardımcı olur.
• Enerji Dönüşümleri:
-Gerilimlerin, bir ihtiyacı karşılayacak davranışlara dönüşmesine enerji dönüşümü denir.
-Enerji dönüşümüyle vurgulanmak istenen nokta kişiliğin dinamik bir süreç olduğudur.
-Doğuştan gelen dinamikler tüm insanlarda aynıdır ve kısmen veya tamamen bilinçdışı seyreder.
Dinamikler
• Kötü Niyet:
-Nefret ve kötülüğün ayırıcı dinamiği olan kötü niyet, kişinin düşmanları arasında yaşıyormuş gibi hissetmesidir.
-Çocuğun daha önce anne şefkatini doğuran davranışlarının artık umursanmama, reddedilme, acı veya anksiyeteye yol açmasından kaynaklanır.
-Kötü niyet kendini genellikle ürkeklik, yaramazlık, acımasızlık gibi asosyal veya antisosyal davranışlarla gösterecektir.
• İzolasyon:
-Tatmin için başka kişilerin varlığını gerektirmeyen şehvet izole edicidir.
-Şehvet özellikle ergenlik döneminde güçlü bir dinamiktir ve genellikle öz-saygının azalmasına neden olur.
-Şehvetli davranış girişimlerinin diğerleri tarafından azarlanması anksiyeteyi artırır ve öz-saygıyı düşürür.
-Karmaşık dürtüler ve duygulardan oluşan şehvet, özellikle ergenlik döneminde cinsel çekicilikle karıştırılabileceği için yakın ilişkilere engel olacaktır.
• Yakınlık:
-Erken dönemdeki şefkatten ortaya çıkar fakat daha çok eşit durumdaki iki insan arasında yer alan kişiler arası ilişki olarak kendini gösterir.
-Yakınlık cinsel ilgiyle karıştırılmamalıdır.
-Yakınlık diğer insanda sevgi davranışları ortaya çıkarma eğiliminden dolayı bütünleyici bir etkiye sahiptir.
• Benlik Sistemi:
-En karmaşık olan ve tüm dinamikleri içeren benlik sistemi, insanları kaygıdan koruyan ve onların kişiler arası ilişkilerde güvenliğini sürdüren davranışların tamamıdır.
-Bağlayıcı bir dinamik olan benlik sisteminin ana görevi benliği anksiyeteden korumaktır.
-Ankiyetedeki en ufak bir azalma veya artmayı algılayan bu beceri, benlik sistemine alarma geçirir.
-Benlik sistemi geliştikçe insanlar kendileriyle ilgili daha tutarlı bir imge oluşturmaya başlarlar.
• Çözülme:
Birey tarafından bilinç düzeyine girmesine izin verilmeyen itki, istek ve ihtiyaçların bilinçten uzaklaştırılmasıdır.
• Seçiçi Dikkatsizlik:
Odaksal farkındalığın kontrolü olarak tanımlanan seçici dikkatsizlik kişinin görmek istemediği şeyleri görmeyi reddetmesidir.
Kişiselleştirme (Personifikasyon)
■ Kötü-Anne
Bebeğin açlık ihtiyacını karşılamayan meme deneyiminden ortaya çıkar.
■ İyi-Anne
Bebekler kendilerine annelik yapan kişinin şefkatli ve işbirlikçi davranışını fark edecek olgunluğa geldiğinde gelişir.
■ Ben Personifikasyonu
Kötü-ben: Ceza ve onaylanmama deneyimlerinden şekillenir.
İyi-ben: Kişinin kendisiyle ilgili sevdiği her şeyi kapsar.
Ben-değil: Genelde bilinçdışında olan kişiliğin, belirsiz ve korku yaratan yönüdür.
■ Eidetik Personifikasyonu
Çocuğun öz-saygısını korumak için gerçek olmayan özellikler veya hayali arkadaşlar yaratmasıdır. Birçok yetişkin de diğer insanlarda hayali özellikler görürler.
Biliş Seviyeleri (Deneyim Modları)
■ Prototaksik Seviye
-Yeni doğmuş bebeğin çevreyi anlama ile ilgili kullandığı tek yoldur ve bilinçli hatırlamanın ötesindedir.
-Yetişkinlerde ise bu anlık izlenimler, imgeler, hisler ve duygular şeklini alır..
■ Parataksik Seviye
-Tesadüfen aynı anda gerçekleşen ve aralarında mantıksal bir ilişki bulunmayan iki olay arasında bir neden-sonuç ilişkisi kurulduğunda ortaya çıkar.
■ Sintaksik Seviye
-Düşüncenin en gelişmiş biçimidir ve bir kişinin diğeriyle iletişim kurmak için kullandığı en genel sembolleri içerir.
Gelişim Kuramı
■ İnsan doğum anında var olan ya da olgunlaşma süreci içinde ortaya çıkan bazı tepki eğilimleriyle dünyaya gelir.
■ İnsanın fizyolojik ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasında başkalarına bağımlı olması bir yana, yaşadığı her olay ve öğrendiği her şey ilişkilerinin içeriği tarafından etkilenir ve belirlenir.
■ İnsan toplumsal bir varlıktır. Toplumsallaşma süreci doğum anında ya da doğumdan kısa bir süre sonra başlar.
■ Sullivan genellikle birbirinin içine geçen ve her biri kendine özgü ihtiyaçlarla belirlenen çeşitli gelişim dönemleri tanımlamıştır.
■ Günümüzdeki görüşlerle kıyaslandığında bazı yönlerden yetersiz bulunsada, Sullivan’ın gelişim kuramının (1953) çağdaş psikiyatrinin gelişimine etkisi ve katkıları büyük olmuştur.
Gelişim Dönemleri
1.Bebeklik:
■ Çocuğun temel ihtiyacı, annenin sıcak davranışlar göstermesi ve onun biyolojik ihtiyaçlarını sevecen bir tutumla giderebilmesidir.
■ Annenin sıcak yaklaşımına alışkanlık geliştiren bebekte sevecenlik giderek bir ihtiyaca dönüşür ve sonraları kendisi de sevecen tavırlar göstermeye başlar.
■ Bu ihtiyaç karşılandığı sürece, açlık ve susuzluk gibi belirli sıkıntıların dışında bebeğin haz düzeyi yüksektir.
■ Sullivan'ın asıl önem verdiği, annenin anksiyeteli olmasının çocukta yarattığı ''korkuya benzer'' gerilimlerdir. Bu dönemde çocuk korkuyla anksiyetenin ayrımını yapamadığı için, Sullivan bebekteki anksiyete gerilimleri için ''korkuya benzer durumlar'' deyimini kullanmıştır.
■ Bu dönemde bebek, kendi bedenini çevresindeki diğer objelerden ayırmayı öğrenir ve çevresiyle etkileşiminde en önemli araç ağız bölgesidir.
2. Birinci Çocukluk Dönemi:
■ Sözlü dilin belirmesinden oyun arkadaşlarına gerek duyulmasına dek sürer.
■ Benlik sistemi çocuğun cinsiyetine göre biçimlenmeye başlar. Erkek çocuk toplumdaki erkek rolüyle, kız çocuk da kadın rolüyle özdeşleşir.
■ Simgesel yeteneklerin gelişmesiyle çocuk yetişkin yaşamı yansılayan oyunlar geliştirir. Sullivan bu etkinlikleri, dramatizasyonlar diye adlandırmıştır.
■ Dönemin en önemli bulgularından biri, çocuğun ''düşman bir dünya içinde yaşadığı'' biçiminde geliştirdiği bir duygudur. Sullivan bunu, kötülük beklentisi olarak adlandırmıştır. Eğer bu duygu çok yoğun yaşanırsa çocuk, çevresinden kendisine yöneltilen sevgiye olumlu tepki göstermeyebilir. Böyle bir durumda ilişkileri bozulacağından çevresinden uzaklaşır ve içine kapanır.
3. İkinci Çocukluk Dönemi:
■ Bu dönem ilkokul yıllarını kapsar.
■ Bu dönem toplumsallaşmayı, aile dışındaki otorite figürleriyle yaşantıya girmeyi, başkalarıyla yarışmayı ve iş birliği yapmayı, topluluk dışı kalma, küçük düşme ve bir gruba ait olma gibi durumların anlamını öğrenmeyi içerir.
■ Bu dönemde çocuk ilgisini çekmeyen durumlardan uzak durmayı, davranışları üzerinde iç denetim kurmayı, stereotip tutumlar oluşturmayı, yeni yüceltme mekanizmaları geliştirmeyi ve düşle gerçeğin daha kesin bir ayrımını yapmayı öğrenir.
4. Ergenlik Öncesi Dönem:
■ Bu dönem oldukça kısa sürer.
■ Diğer insanlarla gerçek ve yakın ilişkilerin başlaması yönünden büyük önem taşır.
■ Bu dönemde çocuk, iç dünyasını paylaşabileceği ve karşılaştığı güçlükler karşısında danışabileceği aynı cinsten bir yakın arkadaş edinir.
■ Önceki dönemlerde çocuk büyüklere bağımlıdır. Oysa bu dönemde eşitlik, ortaklık ve karşılıklı karar alma-vermenin egemen olduğu ilişki biçimleri belirmeye başlar.
■ Bu dönemde çocuk yakın ilişkiler kurmayı gerçekleştiremezse, umutsuzluğun eşlik ettiği yoğun bir yalnızlığa düşer.
5. İlk Ergenlik Dönemi:
■ Karşı cinse yönelik duygularla yüklüdür.
■ Fizyolojik değişimlerle birlikte cinsel istek dinamizmi belirir ve benliğe egemen olur.
■ Cinsel ihtiyaç ile yakın ilişki ihtiyacı birbirinden ayrılır. Bu iki ihtiyacın birbirinden gereğince ayrılmadığı durumlarda ergenin cinsel yöneliminde sapmalar olabilir.
■ Bu dönem, cinsel dürtülere doyum sağlayacak davranış örüntülerinin yerleşmesiyle sona erer.
6. İkinci Ergenlik Dönemi:
■ Toplumsal bir varlık olmanın gereği olan görev ve sorumlulukları üstlenmenin başladığı dönemdir.
■ Bu dönemde ilişki kurma yeteneğini geliştirme süreci tamamlanır ve simgesel boyutlar zenginlik kazanır.
■ Benlik sistemi tutarlı bir nitelik alır, gerilimlere karşı daha etkin yüceltme mekanizmaları oluşturulur ve anksiyeteye karşı daha güçlü güvenlik önlemleri geliştirilir.
7. Yetişkinlik Dönemi:
■ Diğer tüm dönemleri aşarak bu döneme ulaşan kişi, uygarlık örtüsü altında bir hayvan olma durumundan sıyrılarak, kurduğu ilişkilerin kendisine kazandırdıklarıyla gerçek anlamda bir insan olarak yaşamını sürdürür.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Harry Stack Sullivan Kuramı Bakışından Kişiler Arası İlişkiler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Mehmet ARAS'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Mehmet ARAS'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
kişilik, kişilik gelişim dönemleri, kişilik gelişim kuramları, sullivan, harry stack sullivan kuramı, kişiliğin işleyiş biçimi, kişilik kuramları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
