2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Güvenli Bağlanmak ya da Bağlanamamak, İşte Bütün Mesele Bu ! Bir Bağlanma Hikayesi
MAKALE #22505 © Yazan Psk.Halime YAMAÇ | Yayın Eylül 2021 | 1,338 Okuyucu
William Shakspeare'i eminim birçoğunuz biliyorsunuzdur. Romeo ve Juliet gibi dillere destan bir aşk hikayesinin yanı sıra varoluşu ve içindeki birçok olguyu analiz ettiği Hamlet isimli eserinde şöyle der ''Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu!''. Bu cümle birçok espri ve karikatüre konu olmasının yanı sıra insanın varoluşsal farkındalığına dair önemli bir cümledir. Evrimsel psikolojiye göre, bir insanın var olması ve varoluşunu sürdürebilmesi için öncelikli olarak onu koruyacak, fizyolojik ve duygusal ihtiyaçlarını karşılayacak birine ihtiyacı vardır. Kişinin hayatta kalabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi için bir gruba ait olması gerekir. Bu grup en temelde ailemiz, daha sonra içerisinde yer aldığımız ve bağ kurduğumuz tüm gruplardır. Kişi, tek başınayken vahşi doğada çevreden gelebilecek tehlikelere karşı daha savunmasız ve risk altındadır. Aynı zamanda, avcılık ve toplayıcılık ile yemek bulma gibi ihtiyaçlarını karşılama konusunda da sıkıntılar yaşar. Bu durumun hayatta kalmalarına engel olduğunu fark eden atalarımız, küçük gruplaşmalar ve bu gruplar arasında yapılan evlilikler ile daha uzun süre hayatta kalabilmişler. Gelişen aidiyet hissi ile kendilerini daha güvende, mutlu ve bağımsız hissetmişlerdir.
Bağlanma Kuramı'na göre ise evrensel olarak insanın ''kabul görme, ilgi görme, değer görme, ait olma, özel ve önemli hissetme'' ihtiyaçları, bağlanma figürleri (anne, baba, büyükanne, büyükbaba vb.) tarafından zamanında ve yeterli düzeyde karşılandığında ''güvenli bir bağlanma ilişkisi'' oluşur. Böylece kişi, kendini ''olduğu haliyle sevilmeye değer ve önemli'', karşısındakini de ''sevmeye değer ve güvenilebilir'' olarak tanımlar. Bu durum, güvenli, açık ve dürüst bir ilişki oluşturmasını sağlar. Ancak, kişinin bebeklik ve çocukluk dönemindeki fizyolojik ve duygusal ihtiyaçları zamanında ve yeterli düzeyde karşılanmadıysa, istismar ve ihmale uğradıysa diğerleri ile ilişkisinde ''güvensiz bağlanma'' geliştirir. Bu durum bakım veren ile ilişkisinde yaşanabildiği gibi, yaşamının ilerleyen aşamalarında yaşadığı arkadaşlık ya da partner ilişkilerinden de kaynaklanabilmektedir. Kendi ile ilgili '' Ben, olduğum halimle önemli ve değerli biri değilim. Bu sebeple, insanlar beni gerçekten seviyor olamaz. Bunu söylüyorsa bile samimi değildir, ona güvenilmez.'' şeklinde bir algı oluşturacaktır. Güvensiz bağlanma stiline sahip kişiler, ilişkilerinde ''kaygılı'' olabildiği gibi ''kaçıngan'' bir tutum da sergileyebilmektedir. Kaygılı bağlanan kişilerin, diğerleri ile kurdukları yakın ilişkilerde karşısındaki kişinin tepkilerine karşı aşırı duyarlı olduğu görülmektedir. Arkadaşının ya da partnerinin birkaç saat dahi olsa, ona mesaj atmıyor, mesajına cevap vermiyor oluşu onun için oldukça acı vericidir. Yüksek düzeyde ''kaybetme ve reddedilme kaygısı'' taşır. Bu yüzden, karşısındakinin farklı bir sebebe bağlı söylemleri, duygu ve davranışlarını dahi kendi üzerine almaya meyilli olduğu, ''Beni artık sevmiyor, benimle ilgilenmiyor.'' gibi algılara kapıldığı söylenebilir. Yapılan araştırmalar, kaygılı bağlanan kişilerin telefonlarını bir iletişim aracı olarak kullanmaya daha meyilli olduğunu ve daha sık sosyal medyaya girdiğini ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra, kaygılı bağlanan kişilerin, çoğu zaman kendi istek ve ihtiyaçlarından vazgeçerek ilişkiye aşırı yatırım ve fedakarlık yaptığı, normalde yapmadığı ya da yapmayacağı şeyleri arkadaşını ya da partnerini kaybetmemek için yaptığı gözlenmektedir. Bu kişiler aslında sevildiğini hissettiren birine tutunarak, hayatta kalmaya ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadırlar. Ancak genellikle rastladıkları ''ıssız adam/kadın''lar dolayısıyla (ki genellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanan kişiler mıknatıs gibi birbirini çekmektedir) duygusal olarak yıpranmakta ve zarar görmektedirler.
Diğer bir güvensiz bağlanma stili olan ''kaçıngan bağlanma'' ise, filmlere ve dizilere de konu olmuş ''ıssız adam/kadın''ların ilişkilerini tanımlamaktadır. Bu kişiler, bakım veren kişiden ya da diğer ilişkilerinden alamadıkları güven ve sevgi eksikliğinden dolayı kendilerini korumak için insanlardan kaçınmaktadırlar. Genel olarak, diğerleri ile kurduğu ilişkilerde "mesafeli, temastan ve yakınlaşmadan hoşlanmayan, duygusal paylaşımı az'' kişilerdir. Popüler dizilerden biri olan La Casa De Papel'deki ''Profesör'' bu bağlanma stiline örnek olarak verilebilir. Bu kişilerin, kendi ile ilgili tanımlamaları kaygılı bağlanan kişiler gibi olsa da savunma mekanizmaları farklı işlemektedir. Kimseye ihtiyaç duymayan, kendi başına, özgür biçimde var olabilen ancak duygusal anlamda çoğunlukla yalnızlık yaşayan, uzun süreli ilişkiler sürdüremeyen, ilişkide kendini sıkışmış ve müdahaleye uğrar gibi hisseden kişilerdir. Kaçıngan bağlanan kişiler için aslında bir ilişkide doğal olan, ''Bugün biraz erken gelir misin?" , "Dün akşam sana ulaşamayınca merak ettim." ya da "O arkadaşından hoşlanmıyorum, benim olduğum ortamlarda bulunmasını istemiyorum.'' gibi ifadeler kişisel alanına müdahale ediliyormuş hissi yaratır. Bu düşünce de, partnerine aşırı tepki vermesine ve tartışmalara neden olur. Bu noktada, yaşadığımız ve yaşayabileceğimiz yakın ilişkilerdeki manipülasyon ya da ''flört şiddeti'' hususunda dikkatli olmak önemlidir. Özellikle partnerimiz ile olan ilişkilerimizin ilk aşamalarında, hatalarını ve bize karşı yaptığı yanlış davranışları görmezden gelmeye ve onu yüceltmeye eğilimliyizdir. Tutulma aşaması dediğimiz, aşktan gözlerin kör olduğu bu noktada olmasa bile, sonrasında herhangi bir şiddet unsuruna karşı dikkatli olmalıyız. Şiddet sadece fiziksel şiddet anlamına gelmemektedir. Arkadaşınızın ya da partnerinizin sizi "başkasının yanında küçük düşürmesi, ne giyeceğinize ya da kiminle konuşacağınıza müdahale etmesi/karar vermesi, sizi ayrılık veya intihar ile tehdit etmesi, cinsel ilişkiye zorlaması, sosyal medya hesaplarınızın şifresini istemesi vb.'' gibi sıklıkla karşılaşılan ve kabul edilen unsurlar da aslında sizin üzerinize uygulanan bir şiddettir. Bu sizin hem kendinize, hem ilişkinize hem de karşınızdakine olan güveninizi, saygınızı ve sevginizi azaltacak, hatta yok edecektir. Bu ilişkiden geriye istemeden yaptığınız birçok şey ile yıpranmışlıklarınız ve güven probleminiz kalacaktır. Bu yüzden, biriyle arkadaş ya da sevgili olurken duygu ve düşüncelerinize açık, saygılı, anlayışlı olup olmadığı konusunda dikkat etmelisiniz.
Güven temelli bir ilişki kurabilmek için kişilerden birinin ''güvenli bağlanma'' ya sahip olması, arkadaşına/partnerine güven verebilmesi, açık ve dürüst bir ilişki ve iletişim tercih etmesi, duygu ve düşünceleri anlayışla karşılayıp çözüm odaklı bir tutum sergiliyor olması, güvensiz bağlanan kişinin de ''güvenli alan''a yaklaşmasını sağlayacaktır.
Unutmayın, bağlanma stiliniz kaderiniz değildir. Bir elmanın iki yarısı olmak yerine önce kendiniz bütün bir elma olmaya, daha sonra da bütün olmuş başka bir elma ile aynı sepette buluşmaya çabalayın. Burada, ilişkilerinizde hissettiğiniz duygu ve düşünceler ile ilgili farkındalığınız, kendi öz değerinizi ve şefkatinizi öncelik almanız, hem kendi özgüveniniz ve psikolojik sağlığınız hem de sağlıklı ve güven temelli ilişkiler kurmanızda yardımcı olacaktır. Ancak, bunu her zaman tek başımıza çözmemiz mümkün olmayabilir. İşte o zaman da bir uzmandan destek almanız size iyi gelecektir.
İlişkilerinizin güven tuğlalarının üzerine kurulmuş, açık ve dürüst iletişim ile dizayn edilmiş, birbirine saygı ve sevgi ile döşenmiş yuva sıcaklığında olmasını temenni ediyorum...
Sevgilerimle,
Halime Yamaç
Psikolog
Kaynaklar:
Boowlby J. (1969). Bağlanma. Çev. Soylu T. V. Pinhan Psikoloji Yayınları
V., Gingler, D., Bereczky, B. M., & Miklosi, A.(2016). Human's attachment to their mobile phones and its relationship with interpersonal attachment style. Computers in Human Behavior, 61, 537-547.
Lewine A. ve Heller R. (2018). Bağlanma-Aşkı Bulmanın ve Korumanın Yolları.Aganta Kitap.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Güvenli Bağlanmak ya da Bağlanamamak, İşte Bütün Mesele Bu ! Bir Bağlanma Hikayesi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Halime YAMAÇ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Halime YAMAÇ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Halime YAMAÇ Fotoğraf
Psk.Halime YAMAÇ
Denizli (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Halime YAMAÇ'ın Makaleleri
► Güvenli Bağlanma Psk.Sonnur KÜKÜRT
► Güvenli Bağlanma ve Oyunun Etkisi Psk.Işıl UĞUR GÜNAK
► Güvenli Bağlanma İstikrarlı Evlilik Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Güvenli Bağlanmak ya da Bağlanamamak, İşte Bütün Mesele Bu ! Bir Bağlanma Hikayesi' başlığıyla benzeşen toplam 31 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


22:37
Top