Kendini Gerçekleştiren Birey Kimdir?
Kendini Gerçekleştiren Birey kimdir?
“İnsanın bütün eylemleri kendisine yöneliktir. Bütün hizmetleri kendine hizmettir. Bütün sevmesi kendini sevmesindendir.” {Nietzsche Ağladığında / Irvin D.Yalom}
Merhaba sevgili okurlarım, buradaki ilk yazıma Psikoloji dünyasının duayen isimlerinden biri olan Irvin Yalom’ un romanından bir kesit ile başlamak istedim. İnsanın ‘kendilik’ algısını çağrıştıran bu cümle nezdindebiraz inceleme yapınca Hümanist psikologlardan Abraham Maslow’un “Kendini Gerçekleştirme Kuramı” ile bağdaştığını farkettim. Yalom’un romanından alıntılanan bir cümleden Maslow’un kuramına varan bu yazımızda umarım sizlerin faydalı bilgiler edinmesine biraz da olsa katkıda bulunabilirim.
İnsanın tüm eylemlerinin, hizmetlerinin ve en önemlisi de sevmesinin ‘kendisine’ olduğunu vurgulayan bu cümleyi şöylece bir inceleyelim. Hayatımızda ki hangi eylemlerin, hangi hizmetlerin kendimize yönelikolduğunu hiç düşündük mü? Sevdiğimiz onca şey arasına kendimizi hiç aldık mı?
Mesela sabahın erken saatlerinde işe gidip mesai bitimine kadar çalıştığımız süre boyunca belli bir amaç için orada olduğumuzun ne kadar farkındayız? Birde bu sevdiğimiz, uzunca bir süre düşlediğimiz bir iş ise. İnsanın eylemlerini hayatta kalmak için gerçekleştirdiği yani temel ihtiyaçlarını karşılamak için gösterdiği çabalar dizisi olarak nitelendirebiliriz. Hümanist psikologlar bunu insanın davranışlarını yönlendiren ‘kendini gerçekleştirme dürtüsü’ olarak nitelendiriyorlar. Yani sabah erken saatlerde kalkıp geç saatlere kadar mesai de kalmamız, hayalini kurarak çalıştığımız o meslekte maddi bir karşılıktan ziyade manevi bir gelişim yükseliş sağlıyor bize. Biz maddi ve manevi gelişimimizi amaç edindiğimiz sürece eylemlerimiz, hizmetlerimiz adım adım kendimizi gerçekleştiren birey olmamıza ulaşmamızı sağlayacak.O zaman Maslow’un kendini gerçekleştirme kuramına ihtiyaçlar hiyerarşisini özet bilgilerle incelemeye başlayalım.
Maslow insan ihtiyaçlarını beş ana sınıflandırma ve hiyerarşik bir yapıda oluşturmuştur. Bunlar; Fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyaçları, ait olma ve sevgi ihtiyaçları, saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı olarak öncelik ihtiyacına göre geliştirmiştir. Üst düzeydeki ihtiyaçları tam anlamı ile karşılayabilmek için alt düzeylerin karşılanması gereklidir. “Çünkü ihtiyaçlar hiyerarşisinde her ihtiyacın doyurulması yeni bir ihtiyacın belirmesine yol açar.” Gelelim bu ihtiyaçlar sınıflarına;
Birinci basamak olan İnsanın temel ihtiyaçları: hepimizin bildiği gibi uyku, beslenme, korunma gibi fizyolojik ihtiyaçlarlardır. Mesela basit bir şekilde anlatmak gerekirse; gün içerisinde hiç su içmeyen birinin bir süre sonra baş dönmesi ardından halsizlik, güç kaybı gibi bedensel tepkiler verdiğini bu durum ilerlerse bir çok organının hayati tehlikelerle karşı karşıya kaldığını görürüz. Tüm bunların yaşanmamasıve kendimize ulaşmamızdaki basamaklara ilerleyebilmemiz için gün içerisinde yeterli düzeyde su içmek gibi temel bir ihtiyacımızın karşılanması gerekir.Temel ihtiyaçlar doyurulduğu takdirde güvenlik , ait olma ve sevgi ihtiyaçları açığa çıkar. Jung’a göre biyolojik ihtiyaçlar hayatın gençlik yollarında önemli ise de yerlerini zamanla manevi doyum sağlayan, yüksek düzeyde amaçlara bırakırlar.
İkinci basamak, korunma ihtiyacı bir diğer tabir ile güvenlik ihtiyacı: korku endişe ve karmaşadan uzak olma, istikrar, düzen ve emniyette olmayan bir basamaktır. Geleceğimize neler olacağını kestiremediğimiz ya da toplumsal düzenimiz bozulduğunda ortaya çıkar.
Üçüncü basamak, ait olma ve sevgi ihtiyacı: köklü olma, insanlarla ilişki kurma, bir grupta ya da ailede yer edinip özdeşim kurma, işbirliğine yatkın olmadır. Sevmeyi bilen, iyi huylu, iradesini koruyan, çevresine bağlılığını belli ölçülerde tutan kişiler üstünlük ve saygı ihtiyacına gerekli önem vermişlerdir.
Dördüncü basamak, saygı: diğer insanlar tarafından tanınmak, beğenilmek, takdir görmek kendini yeterli ve başarılı algılama gereksinimi kişinin öz saygısını kazanması için yeterli olacaktır. Maslow’a göre insanın ihtiyacı olan saygının ‘ hak edilmiş’ bir saygı olması gerekir.
Buraya kadar edindiğimiz bilgiler ile en başta kullandığımız cümleyi üç aşamada incelersek ; “İnsanın bütün eylemleri kendisine yöneliktir” ihtiyaçlar hiyerarşinin temel ve güvenlik ihtiyaçları basamaklarına, “bütün hizmetleri kendisine hizmettir” kısmını aidiyet , sevgi ve saygı basamaklarıylabağdaştıklarını görüyoruz. İnsanın hayatta kalabilmesi, emniyetini sağlayabilmesi, potansiyelini açığa çıkartmaya çaba görmesi, ait olma, takdir edilme arzularının hepsi Hoffman’ın da dediği gibi “kendini tanıyan bireyin yapmak, olmak istediği tüm kapasiteye sahip olabilmesidir.”
Peki yukarıdaki bu cümlenin “bütün sevmesi kendisini sevmesindendir” kısmını hangi ihtiyaç ile bağdaştırdık? Kimileri sevgi saygı basamakları ile bağdaştırabilir ama bence kendini seven insan ancak kendini gerçekleştiren insandır. Yani İhtiyaçlar hiyerarşisinin en üst ve son basamağı ile bağdaşır. Şöyle bir etrafımıza baktığımızda kendini seven insanların, hayat standartlarını nasıl güzelleştirdiklerini, kendine özgü potansiyellerini her koşulda nasıl kullanacağını bildiklerini ve nasıl güçlü bir iradeye sahip olduklarını görebiliriz. Rogers’a göre kapasitesini tam olarak kullanan bu kişilere kendini gerçekleştiren kişiler denir. Kendini sevmek, tüm varlığı sevmek demek tüm varlığı sevmemek ise kendini gerçekleştirmek demektir. Tam olarak nedir bu kendini gerçekleştirme? Hayatımıza etkileri nelerdir? Kendini gerçekleştiren birey kimdir? Gelelim bu soruların cevaplarına. Beşinci ve son basamak , kendini gerçekleştirme:
“Kendini gerçekleştirme aşılması zor olan karmaşık ve uzun bir yolda devam etmeyi gerektirir.” (Yanbastı , 190, 553) yani bunun içinde ille de irade! demek yerinde olacaktır. Yalnızca kişiye özgü olan bu kendini gerçekleştirme ihtiyacı; kişinin kendini tam anlamıyla doğru bir şekilde tanıyıp tüm ortak gereksinimlerini gidermeyle amaçları ve hedefleri doğrultusunda kendi tarzında başarılması zor ve önemli bir yüktür. Kişidoğuştan gelen yetenekleriyle de sonradan öğrendikleriyle de çevresine öğrettikleriyle de sürekli bir gelişim halindedir.Kendini gerçekleştiren kişiler de gelişmekten ve ilerlemekten amaçlarına ve hedeflendiklerine odaklanmaktan oldukça haz duyarlar. Yük görünen bir çok şey onun için aslında ulaşmak istediğine giderken yolda gördüğü küçük zararsız taş taneleri gibidir. Bu kişilerin özellikleri ise şunlardır;
• Gerçeği olduğu gibi algılarlar. İnsanları olayları, fikirleri, arzu ve beklentileri sonucu çarpıtmalar olmadan doğru ve net şekilde değerlendirirler.
• Kendilerini ve başkalarını oldukları gibi mükemmellik algısından uzak bir şekilde severler.
• Kendini gerçekleştiren bireyin olmazsa olmazı samimi ve doğal davranışlarıdır. Yapmacıklıktan, kalıp davranışlardan uzak durup içlerinden geldiği gibi davranırlar.
• Kendi hayatları dışındaki diğer insanların problemleri konusunda sorumluluk üstlenip bu problemlerle ilgilenirler.
• Kendi özgül alanlarının olmasına ihtiyaç duyarlar ve yalnızlık, mahremiyet kavramlarına önem verirler.
• Fiziksel ve sosyal çevrelerinden bağımsız olan, kültürel kurallar ve geleneklerin beklentilerinden veya popüler eğilimlerden uzak dururlar.
• Duygularını en yoğun haliyle yaşarlar. Hayatlarının anlamlarını kavrayışları anlar en çoşkulu anlarıdır. Doruklarda deneyimlere sahiptirler.
• Tüm insanlığa karşı empatik ve sevgi doludurlar. Kendileri dışındaki diğer insanların sorunları, üzüntüleri karşısında yüksek duyarlılık ve yardım etme isteğine sahiplerdir.
• Derin ve anlamlı kişilerarası ilişkileri vardır. İnsanların sayısından çok bağları kuvvetli derin ve doyurucu ilişkiler kurmak isterler.
• Irk, dil, din, sınıf, renk ayırt etmeksizin herkesi saygıya değer bulmaktadırlar. Alçakgönüllü ve demokratiklerdir.
• İyi ile kötüyü birbirinden ayırt edebilecek güçlü ahlaki standartlara sahiplerdir
• Bir amaca ulaşmak uğruna gösterdikleri çabalardan zevk alırlar.
• Mizaha yaklaşımları düşündürücü ve dostçadır. Başkalarını küçük düşündürücü, politik içerikli şakalardan hoşlanmazlar
• Sıradan işlere sıra dışı bir yaklaşım göstererek orijinal eserler ortaya çıkarırlar.
Bunlara ek olarak Maslow; kendini gerçekleştiren insanların zaman zaman kabalık, öfke patlamaları, üzüntü, gibi olumsuz özelliklerde gösterebileceklerini “mükemmel insan” kavramının tam olarak olmadığını vurgulamıştır.
Tüm bu tanımlarla kavramlarla ‘kendini gerçekleştiren bireyin’ kim olduğunu az çok öğrenmiş olduğumuzu düşünüyorum. Davranışlarımızın, tutumlarımızın , duygularımızın kendimizden başlayıp tüm varlığa etkisinin ‘en zirvede’ halini anlatmış olduk bu yazımızda. Umarım kişiliğimizin gelişimine bir nebze de olsa katkıda bulunabilmişizdir.
Şimdiden iyi okumalar.
KAYNAKÇA
Kişilik Kuramları – Banu Yazgan İnanç/ Esef Ercüment Yerlikaya
Hoffman, M.L (2001). A comptehensive theory of prosocialmoral development. In D. Stipek and
A. Bohart (Eds.), Constructive and desteuctive behavior. (pp.61 -86). Washington D.C: American PsychologicalAssociation.
Jung G. C. Two Essays on Analytical Psychology: The collected Work of C. 6Jung.
Kuzgun, Y. (1972). Kendini gerçekleştirme. Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10(1), 162-178.
Maslow, A. H. (1968) Toward a psychology of being, New York: Van Nostrand.
Maslow, A. H. (1971) Motivation and personality, New York: Harper & Row.
Rogers, C. R. (1961). On becoming a person: A therapist’sview of psychotherapy. Boston: Houghton- Mifflin.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/674065
“İnsanın bütün eylemleri kendisine yöneliktir. Bütün hizmetleri kendine hizmettir. Bütün sevmesi kendini sevmesindendir.” {Nietzsche Ağladığında / Irvin D.Yalom}
Merhaba sevgili okurlarım, buradaki ilk yazıma Psikoloji dünyasının duayen isimlerinden biri olan Irvin Yalom’ un romanından bir kesit ile başlamak istedim. İnsanın ‘kendilik’ algısını çağrıştıran bu cümle nezdindebiraz inceleme yapınca Hümanist psikologlardan Abraham Maslow’un “Kendini Gerçekleştirme Kuramı” ile bağdaştığını farkettim. Yalom’un romanından alıntılanan bir cümleden Maslow’un kuramına varan bu yazımızda umarım sizlerin faydalı bilgiler edinmesine biraz da olsa katkıda bulunabilirim.
İnsanın tüm eylemlerinin, hizmetlerinin ve en önemlisi de sevmesinin ‘kendisine’ olduğunu vurgulayan bu cümleyi şöylece bir inceleyelim. Hayatımızda ki hangi eylemlerin, hangi hizmetlerin kendimize yönelikolduğunu hiç düşündük mü? Sevdiğimiz onca şey arasına kendimizi hiç aldık mı?
Mesela sabahın erken saatlerinde işe gidip mesai bitimine kadar çalıştığımız süre boyunca belli bir amaç için orada olduğumuzun ne kadar farkındayız? Birde bu sevdiğimiz, uzunca bir süre düşlediğimiz bir iş ise. İnsanın eylemlerini hayatta kalmak için gerçekleştirdiği yani temel ihtiyaçlarını karşılamak için gösterdiği çabalar dizisi olarak nitelendirebiliriz. Hümanist psikologlar bunu insanın davranışlarını yönlendiren ‘kendini gerçekleştirme dürtüsü’ olarak nitelendiriyorlar. Yani sabah erken saatlerde kalkıp geç saatlere kadar mesai de kalmamız, hayalini kurarak çalıştığımız o meslekte maddi bir karşılıktan ziyade manevi bir gelişim yükseliş sağlıyor bize. Biz maddi ve manevi gelişimimizi amaç edindiğimiz sürece eylemlerimiz, hizmetlerimiz adım adım kendimizi gerçekleştiren birey olmamıza ulaşmamızı sağlayacak.O zaman Maslow’un kendini gerçekleştirme kuramına ihtiyaçlar hiyerarşisini özet bilgilerle incelemeye başlayalım.
Maslow insan ihtiyaçlarını beş ana sınıflandırma ve hiyerarşik bir yapıda oluşturmuştur. Bunlar; Fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyaçları, ait olma ve sevgi ihtiyaçları, saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı olarak öncelik ihtiyacına göre geliştirmiştir. Üst düzeydeki ihtiyaçları tam anlamı ile karşılayabilmek için alt düzeylerin karşılanması gereklidir. “Çünkü ihtiyaçlar hiyerarşisinde her ihtiyacın doyurulması yeni bir ihtiyacın belirmesine yol açar.” Gelelim bu ihtiyaçlar sınıflarına;
Birinci basamak olan İnsanın temel ihtiyaçları: hepimizin bildiği gibi uyku, beslenme, korunma gibi fizyolojik ihtiyaçlarlardır. Mesela basit bir şekilde anlatmak gerekirse; gün içerisinde hiç su içmeyen birinin bir süre sonra baş dönmesi ardından halsizlik, güç kaybı gibi bedensel tepkiler verdiğini bu durum ilerlerse bir çok organının hayati tehlikelerle karşı karşıya kaldığını görürüz. Tüm bunların yaşanmamasıve kendimize ulaşmamızdaki basamaklara ilerleyebilmemiz için gün içerisinde yeterli düzeyde su içmek gibi temel bir ihtiyacımızın karşılanması gerekir.Temel ihtiyaçlar doyurulduğu takdirde güvenlik , ait olma ve sevgi ihtiyaçları açığa çıkar. Jung’a göre biyolojik ihtiyaçlar hayatın gençlik yollarında önemli ise de yerlerini zamanla manevi doyum sağlayan, yüksek düzeyde amaçlara bırakırlar.
İkinci basamak, korunma ihtiyacı bir diğer tabir ile güvenlik ihtiyacı: korku endişe ve karmaşadan uzak olma, istikrar, düzen ve emniyette olmayan bir basamaktır. Geleceğimize neler olacağını kestiremediğimiz ya da toplumsal düzenimiz bozulduğunda ortaya çıkar.
Üçüncü basamak, ait olma ve sevgi ihtiyacı: köklü olma, insanlarla ilişki kurma, bir grupta ya da ailede yer edinip özdeşim kurma, işbirliğine yatkın olmadır. Sevmeyi bilen, iyi huylu, iradesini koruyan, çevresine bağlılığını belli ölçülerde tutan kişiler üstünlük ve saygı ihtiyacına gerekli önem vermişlerdir.
Dördüncü basamak, saygı: diğer insanlar tarafından tanınmak, beğenilmek, takdir görmek kendini yeterli ve başarılı algılama gereksinimi kişinin öz saygısını kazanması için yeterli olacaktır. Maslow’a göre insanın ihtiyacı olan saygının ‘ hak edilmiş’ bir saygı olması gerekir.
Buraya kadar edindiğimiz bilgiler ile en başta kullandığımız cümleyi üç aşamada incelersek ; “İnsanın bütün eylemleri kendisine yöneliktir” ihtiyaçlar hiyerarşinin temel ve güvenlik ihtiyaçları basamaklarına, “bütün hizmetleri kendisine hizmettir” kısmını aidiyet , sevgi ve saygı basamaklarıylabağdaştıklarını görüyoruz. İnsanın hayatta kalabilmesi, emniyetini sağlayabilmesi, potansiyelini açığa çıkartmaya çaba görmesi, ait olma, takdir edilme arzularının hepsi Hoffman’ın da dediği gibi “kendini tanıyan bireyin yapmak, olmak istediği tüm kapasiteye sahip olabilmesidir.”
Peki yukarıdaki bu cümlenin “bütün sevmesi kendisini sevmesindendir” kısmını hangi ihtiyaç ile bağdaştırdık? Kimileri sevgi saygı basamakları ile bağdaştırabilir ama bence kendini seven insan ancak kendini gerçekleştiren insandır. Yani İhtiyaçlar hiyerarşisinin en üst ve son basamağı ile bağdaşır. Şöyle bir etrafımıza baktığımızda kendini seven insanların, hayat standartlarını nasıl güzelleştirdiklerini, kendine özgü potansiyellerini her koşulda nasıl kullanacağını bildiklerini ve nasıl güçlü bir iradeye sahip olduklarını görebiliriz. Rogers’a göre kapasitesini tam olarak kullanan bu kişilere kendini gerçekleştiren kişiler denir. Kendini sevmek, tüm varlığı sevmek demek tüm varlığı sevmemek ise kendini gerçekleştirmek demektir. Tam olarak nedir bu kendini gerçekleştirme? Hayatımıza etkileri nelerdir? Kendini gerçekleştiren birey kimdir? Gelelim bu soruların cevaplarına. Beşinci ve son basamak , kendini gerçekleştirme:
“Kendini gerçekleştirme aşılması zor olan karmaşık ve uzun bir yolda devam etmeyi gerektirir.” (Yanbastı , 190, 553) yani bunun içinde ille de irade! demek yerinde olacaktır. Yalnızca kişiye özgü olan bu kendini gerçekleştirme ihtiyacı; kişinin kendini tam anlamıyla doğru bir şekilde tanıyıp tüm ortak gereksinimlerini gidermeyle amaçları ve hedefleri doğrultusunda kendi tarzında başarılması zor ve önemli bir yüktür. Kişidoğuştan gelen yetenekleriyle de sonradan öğrendikleriyle de çevresine öğrettikleriyle de sürekli bir gelişim halindedir.Kendini gerçekleştiren kişiler de gelişmekten ve ilerlemekten amaçlarına ve hedeflendiklerine odaklanmaktan oldukça haz duyarlar. Yük görünen bir çok şey onun için aslında ulaşmak istediğine giderken yolda gördüğü küçük zararsız taş taneleri gibidir. Bu kişilerin özellikleri ise şunlardır;
• Gerçeği olduğu gibi algılarlar. İnsanları olayları, fikirleri, arzu ve beklentileri sonucu çarpıtmalar olmadan doğru ve net şekilde değerlendirirler.
• Kendilerini ve başkalarını oldukları gibi mükemmellik algısından uzak bir şekilde severler.
• Kendini gerçekleştiren bireyin olmazsa olmazı samimi ve doğal davranışlarıdır. Yapmacıklıktan, kalıp davranışlardan uzak durup içlerinden geldiği gibi davranırlar.
• Kendi hayatları dışındaki diğer insanların problemleri konusunda sorumluluk üstlenip bu problemlerle ilgilenirler.
• Kendi özgül alanlarının olmasına ihtiyaç duyarlar ve yalnızlık, mahremiyet kavramlarına önem verirler.
• Fiziksel ve sosyal çevrelerinden bağımsız olan, kültürel kurallar ve geleneklerin beklentilerinden veya popüler eğilimlerden uzak dururlar.
• Duygularını en yoğun haliyle yaşarlar. Hayatlarının anlamlarını kavrayışları anlar en çoşkulu anlarıdır. Doruklarda deneyimlere sahiptirler.
• Tüm insanlığa karşı empatik ve sevgi doludurlar. Kendileri dışındaki diğer insanların sorunları, üzüntüleri karşısında yüksek duyarlılık ve yardım etme isteğine sahiplerdir.
• Derin ve anlamlı kişilerarası ilişkileri vardır. İnsanların sayısından çok bağları kuvvetli derin ve doyurucu ilişkiler kurmak isterler.
• Irk, dil, din, sınıf, renk ayırt etmeksizin herkesi saygıya değer bulmaktadırlar. Alçakgönüllü ve demokratiklerdir.
• İyi ile kötüyü birbirinden ayırt edebilecek güçlü ahlaki standartlara sahiplerdir
• Bir amaca ulaşmak uğruna gösterdikleri çabalardan zevk alırlar.
• Mizaha yaklaşımları düşündürücü ve dostçadır. Başkalarını küçük düşündürücü, politik içerikli şakalardan hoşlanmazlar
• Sıradan işlere sıra dışı bir yaklaşım göstererek orijinal eserler ortaya çıkarırlar.
Bunlara ek olarak Maslow; kendini gerçekleştiren insanların zaman zaman kabalık, öfke patlamaları, üzüntü, gibi olumsuz özelliklerde gösterebileceklerini “mükemmel insan” kavramının tam olarak olmadığını vurgulamıştır.
Tüm bu tanımlarla kavramlarla ‘kendini gerçekleştiren bireyin’ kim olduğunu az çok öğrenmiş olduğumuzu düşünüyorum. Davranışlarımızın, tutumlarımızın , duygularımızın kendimizden başlayıp tüm varlığa etkisinin ‘en zirvede’ halini anlatmış olduk bu yazımızda. Umarım kişiliğimizin gelişimine bir nebze de olsa katkıda bulunabilmişizdir.
Şimdiden iyi okumalar.
KAYNAKÇA
Kişilik Kuramları – Banu Yazgan İnanç/ Esef Ercüment Yerlikaya
Hoffman, M.L (2001). A comptehensive theory of prosocialmoral development. In D. Stipek and
A. Bohart (Eds.), Constructive and desteuctive behavior. (pp.61 -86). Washington D.C: American PsychologicalAssociation.
Jung G. C. Two Essays on Analytical Psychology: The collected Work of C. 6Jung.
Kuzgun, Y. (1972). Kendini gerçekleştirme. Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10(1), 162-178.
Maslow, A. H. (1968) Toward a psychology of being, New York: Van Nostrand.
Maslow, A. H. (1971) Motivation and personality, New York: Harper & Row.
Rogers, C. R. (1961). On becoming a person: A therapist’sview of psychotherapy. Boston: Houghton- Mifflin.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/674065
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kendini Gerçekleştiren Birey Kimdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Betül OKUR ÇELİK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Betül OKUR ÇELİK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
kendini sevmek, kendinle barışmak, geçmişinle barışmak, kendini gerçekleştirme, maslowun ihtiyaçlar hiyerarşisi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
