Acı Anılardan Kurtulmak-Emdr
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) travma sonrası yaşanan sorunların çözümünde kullanılan bir travma terapisidir. Acı anıların işlenmesini ve travmanın temizlenmesini sağlar. EMDR terapisi, tam açıklamasıyla göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme anlamına gelmektedir. Bu yöntemde iki yönlü göz hareketleri uyarımları (ses, dokunma) kullanılır. EMDR öykü alma, hazırlık, değerlendirme, duyarsızlaştırma, yerleştirme, beden taraması, kapanış ve yeniden değerlendirme bölümlerinden oluşan 8 aşamalı bir tekniktir. EMDR hipnoz yöntemi değildir, danışan terapi boyunca bilinçli ve uyanıktır. Ülkemizde 1999 depreminden sonra travma sonrası stres bozukluğu gösteren çocukların ve yetişkinlerin ruh sağlığını düzeltmek ve korumak amacıyla kullanılmıştır.
EMDR yenilikçi bir terapi yöntemidir. En önemli avantajı çok hızlı sonuç vermesidir. EMDR, sağladığı iyileşmeyi "daha hızlı" yapabilme özelliğine sahiptir ve geleneksel terapi tekniklerine göre çok daha hızlı işlemektedir. Tedaviyi birçoğunun önüne geçiren bu özelliğidir. Bu terapi yaklaşımının en önemli özelliklerinden biri ise yaş sınırı olmaksızın uygulanmasıdır, yani küçük bir bebeğe de uygulanabiliyor. Çocuk ve ergenlerde oldukça hızlı cevap veren bu terapi tekniği, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) gibi birçok sağlık ve devlet kurumu tarafından onaylanmıştır.
EMDR terapisine göre problemli davranışlarımızın temelinde işlenmeden depolanmış anılarımız yatar. Travmatik anı, kişinin zihninde o anla ilgili olumsuz duygu ve düşüncelerden oluşan bir anı ağı oluşturur. EMDR tedavisi esnasında, bu anı ağları üzerinde değişim ve dönüşüm yapılması amaçlanır. Beynin ani gelişen/kriz/şok durumu nedeniyle zamanında yapamadığı işlemi yapmasını sağlar. Danışan artık bu olumsuz deneyimden rahatsız olmaz, anıyı yeni ve sağlıklı bir açıdan görür
Travmatik yaşantılar ağırdır, zordur, acı verir, tekrar tekrar hatırlanır, duygu yüklüdürler. Travmatik yaşantılara ait anılar, üzerinden uzun zaman geçse bile, yaşandığı anki haliyle kalır, zaman zaman kendiliğinden, zaman zaman da bir takım tetikleyicilerin etkisi ile anımsanırlar. Bu anılar anımsandıklarında hala ilk yaşandığı kadar canlı, o andaki kadar rahatsız edici olarak yeniden yaşanırlar. Bir türlü geride bırakılamazlar ve anımsandıklarında o gün o anda yaşanan ve kendilikle ilgili olumsuz inaçları hissettirirler. Bu anılar uygun olmayan bir biçimde depolandıkları için hastanın bugünkü yaşantısını olumsuz olarak etkilerler. Yeni durumlar karşısında öfke, kaçınma, korku gibi işlevsel olmayan, duruma uygunsuz, aşırı tepkilerin verilmesine neden olurlar. Aynı zamanda bu anılar kendilik algısının (kişinin kendiyle ilgili düşünceleri/inançlarının) zayıflamasının da temel nedenidirler. Bu anılar yaşandığı andaki halleri ile depolandığı için o an hastanın kendisi ile ilgili hissettirdiği olumsuz düşünceleri şimdiye taşırlar.
Terapide, travmatik yaşantı yeniden çalışılarak; kişiyi rahatsız eden travmatik olayla ilgili düşünceler, görüntüler, duygu ve duyumların ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. EMDR sonrası kişiler, hisleri ve olayla ilgili görüntüleri kopuk ve dağınık bir şekilde deneyimlemek yerine, travmayı geçmişte yaşanmış, anlaşılabilir bir olay olarak görmektedirler. EMDR da danışanlar daha ilk seanslarında EMDR'nin işlediğine tanık olurlar. Yoğun sıkıntı ile başvuran hastaların birçoğu ilk seanstan itibaren sıkıntılarının dağılmaya başladığını, kendilerine sıkıntı veren görüntülerin, anıların değiştiğini, silinmeye başladığını, uzaklaştığını, bedensel duyumlarının yoğunluğunun azaldığını, olumsuz duygularında önemli bir azalma olduğunu söylemeye başlarlar. Yaşanan olay ya hiç rahatsızlık vermemekte ya da eskisi kadar rahatsızlık vermemektedir. Kişi için travmatik yaşantının anlamı artık değişmiştir ve olay anımsandığında kendisi ile ilgili inançları daha olumlu olur. Zihnimizde korkulu, kaygılı olarak depolanmış belleğimiz yerine; güvende ve güçlü olduğumuz, kendimizi koruyabileceğimiz, kendimize güvenebildiğimiz gibi yeni bilgiler oluşturulur. EMDR psikolojik travmanın yarattığı duygusal tıkanmayı açar ve kişinin kendi iyileştirici kaynaklarının harekete geçmesine izin verir. Böylece beyinde travmatik anının işlenmesini sağlar. EMDR, geçmiş, bugün ve gelecek ile çalışır. Geçmişte yaşanan anıları işleyerek duyarsızlaştırma, bugünün semptomlarının tedavisini ve danışanın gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlarla başa çıkabilme becerisinin kazanımını sağlamaktır. Travmatik etken uzun yıllar önce gerçekleşmiş olabileceği gibi, son bir kaç ay içersinde de gerçekleşmiş olabilir. Yada EMDR geleceğe yönelik olarak, koruyucu olarak da kullanılabilir (Sınav kaygısı, uçağa binme..). Araştırmalar EMDR terapisinin yıllar süren psikoterapi çalışmaları kadar fark yarattığını göstermektedir. EMDR terapisinin en iyi sonucu verebilmesi için, terapistin yeterli eğitimi almış, iyi bir klinisyen olması çok önemlidir.
EMDR terapisi hangi durumlarda uygulanabilir?
• EMDR terapisi ile kaza, deprem, savaş, taciz, şiddet gibi travmatik olayların üzerimizde bıraktığı kötü etkilerden kurtulabiliriz.
• EMDR terapisinin etkili olduğu diğer bir alan yaşadığımız travma ve olumsuz yaşam olaylarıdır. Olumsuz yaşam olayları kaygı bozukluğu, depresyon, kızgınlık ve öfke nöbetlerine de neden olduğu için bunlar da EMDR terapisi ile tedavi edilebilir.
• Doğal afetler, büyük kazalar, kayıplar, savaş, taciz, tecavüz gibi önemli travmaların yanı sıra, başta çocukluk çağı olmak üzere her yaşta yaşanan bağlanma sorunları, kardeş kıskançlığı, özgüven problemleri, depresyon, kaygı bozuklukları, öfke kontrol bozukluğu, yeme bozuklukları ve fobiler gibi sorunlarda kullanılmaktadır.
• EMDR terapisi ayrıca; aile çatışmaları, boşanma, okulda zorlayıcı olaylar gibi kriz yaşantılarında; kaygı bozuklukları ve fobilerde de etkili olmaktadır.
EMDR uygulaması Yapılan Başlıca Alanlar
• Depresyon
• Panik Bozukluk
• Travmalar
• Fobiler
• Yas
• Basit Korkular
• Kaygı Bozuklukları
• Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
• Akut Stres Bozukluğu
• Sebebi Belirlenemeyen ve Geçmeyen Ağrılar
• Cinsel İstismar
• İletişim Sorunları
• Kişilik Bozuklukları
• Sınav Kaygısı
• Performans Kaygısı
• Yeme bozuklukları
• Uyku Bozukluğu
• Alkol ve Madde Bağımlılığı
• Özgüven Sorunları/Değersizlik Hissi
1.Danışanın Geçmişi: Danışanın ortaya koyduğu probleme dair yaşantısal olaylar ele alınır.
2. Hazırlık:Danışan terapi hakkında bilgilendirilir, uygulanma onayının alınması ve uygulamaya hazır hale getirilir.
3. Değerlendirme:Terapist, danışanın hedef anının belirlenmesi, bu anı ile ilgili bugünkü negatif inancını ve duygularını, bedenindeki hislerini ve yerini ve arzuladığı pozitif inancını belirlemesine yardımcı olur.
4. Duyarsızlaştırma: Bu aşamaya danışanın anıyı temsil etmek üzere seçtiği resme odaklanması, negatif inancını düşünmesi, negatif duygularını yaşaması ve tüm bunların bedeninde yarattığı değişimi hissetmesi ile başlanır. Ardından danışan zihnini serbest bırakır. İçeriğini veya nereye doğru gittiğini kontrol etmeden zihninden geçen herşeyin farkına varır.
5. Yerleştirme: Danışanın pozitif inancını pekiştirmek amacıyla setler uygulanır.
6. Beden Tarama: Danışanın anısına dair kalan fiziksel ve somatik bir durum varsa yeniden işlenmesi sağlanır.
7. Kapanış: Terapist danışana geri bildirimde bulunur, gerektiğinde rahatlatacak bazı teknikleri uygular, seanstan sonra neler olabileceğini anlatır. Psikolojik tepkileri hakkında kısa notlar almasını ister.
8. Yeniden Değerlendirme: Bir önceki seansın değerlendirilmesi yapılır. Terapist önceki seansta ulaşılmış pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediğini kontrol eder. Ayrıca danışandan gelen yeni verileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler sonucunda işlemleme süreci devam eder veya diğer anılarla çalışılmaya başlanır.
Klinik Psk. Aysu AVCI
Kaynaklar:
https://www.emdr-tr.org/
EMDR yenilikçi bir terapi yöntemidir. En önemli avantajı çok hızlı sonuç vermesidir. EMDR, sağladığı iyileşmeyi "daha hızlı" yapabilme özelliğine sahiptir ve geleneksel terapi tekniklerine göre çok daha hızlı işlemektedir. Tedaviyi birçoğunun önüne geçiren bu özelliğidir. Bu terapi yaklaşımının en önemli özelliklerinden biri ise yaş sınırı olmaksızın uygulanmasıdır, yani küçük bir bebeğe de uygulanabiliyor. Çocuk ve ergenlerde oldukça hızlı cevap veren bu terapi tekniği, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) gibi birçok sağlık ve devlet kurumu tarafından onaylanmıştır.
EMDR terapisine göre problemli davranışlarımızın temelinde işlenmeden depolanmış anılarımız yatar. Travmatik anı, kişinin zihninde o anla ilgili olumsuz duygu ve düşüncelerden oluşan bir anı ağı oluşturur. EMDR tedavisi esnasında, bu anı ağları üzerinde değişim ve dönüşüm yapılması amaçlanır. Beynin ani gelişen/kriz/şok durumu nedeniyle zamanında yapamadığı işlemi yapmasını sağlar. Danışan artık bu olumsuz deneyimden rahatsız olmaz, anıyı yeni ve sağlıklı bir açıdan görür
Travmatik yaşantılar ağırdır, zordur, acı verir, tekrar tekrar hatırlanır, duygu yüklüdürler. Travmatik yaşantılara ait anılar, üzerinden uzun zaman geçse bile, yaşandığı anki haliyle kalır, zaman zaman kendiliğinden, zaman zaman da bir takım tetikleyicilerin etkisi ile anımsanırlar. Bu anılar anımsandıklarında hala ilk yaşandığı kadar canlı, o andaki kadar rahatsız edici olarak yeniden yaşanırlar. Bir türlü geride bırakılamazlar ve anımsandıklarında o gün o anda yaşanan ve kendilikle ilgili olumsuz inaçları hissettirirler. Bu anılar uygun olmayan bir biçimde depolandıkları için hastanın bugünkü yaşantısını olumsuz olarak etkilerler. Yeni durumlar karşısında öfke, kaçınma, korku gibi işlevsel olmayan, duruma uygunsuz, aşırı tepkilerin verilmesine neden olurlar. Aynı zamanda bu anılar kendilik algısının (kişinin kendiyle ilgili düşünceleri/inançlarının) zayıflamasının da temel nedenidirler. Bu anılar yaşandığı andaki halleri ile depolandığı için o an hastanın kendisi ile ilgili hissettirdiği olumsuz düşünceleri şimdiye taşırlar.
Terapide, travmatik yaşantı yeniden çalışılarak; kişiyi rahatsız eden travmatik olayla ilgili düşünceler, görüntüler, duygu ve duyumların ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. EMDR sonrası kişiler, hisleri ve olayla ilgili görüntüleri kopuk ve dağınık bir şekilde deneyimlemek yerine, travmayı geçmişte yaşanmış, anlaşılabilir bir olay olarak görmektedirler. EMDR da danışanlar daha ilk seanslarında EMDR'nin işlediğine tanık olurlar. Yoğun sıkıntı ile başvuran hastaların birçoğu ilk seanstan itibaren sıkıntılarının dağılmaya başladığını, kendilerine sıkıntı veren görüntülerin, anıların değiştiğini, silinmeye başladığını, uzaklaştığını, bedensel duyumlarının yoğunluğunun azaldığını, olumsuz duygularında önemli bir azalma olduğunu söylemeye başlarlar. Yaşanan olay ya hiç rahatsızlık vermemekte ya da eskisi kadar rahatsızlık vermemektedir. Kişi için travmatik yaşantının anlamı artık değişmiştir ve olay anımsandığında kendisi ile ilgili inançları daha olumlu olur. Zihnimizde korkulu, kaygılı olarak depolanmış belleğimiz yerine; güvende ve güçlü olduğumuz, kendimizi koruyabileceğimiz, kendimize güvenebildiğimiz gibi yeni bilgiler oluşturulur. EMDR psikolojik travmanın yarattığı duygusal tıkanmayı açar ve kişinin kendi iyileştirici kaynaklarının harekete geçmesine izin verir. Böylece beyinde travmatik anının işlenmesini sağlar. EMDR, geçmiş, bugün ve gelecek ile çalışır. Geçmişte yaşanan anıları işleyerek duyarsızlaştırma, bugünün semptomlarının tedavisini ve danışanın gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlarla başa çıkabilme becerisinin kazanımını sağlamaktır. Travmatik etken uzun yıllar önce gerçekleşmiş olabileceği gibi, son bir kaç ay içersinde de gerçekleşmiş olabilir. Yada EMDR geleceğe yönelik olarak, koruyucu olarak da kullanılabilir (Sınav kaygısı, uçağa binme..). Araştırmalar EMDR terapisinin yıllar süren psikoterapi çalışmaları kadar fark yarattığını göstermektedir. EMDR terapisinin en iyi sonucu verebilmesi için, terapistin yeterli eğitimi almış, iyi bir klinisyen olması çok önemlidir.
EMDR terapisi hangi durumlarda uygulanabilir?
• EMDR terapisi ile kaza, deprem, savaş, taciz, şiddet gibi travmatik olayların üzerimizde bıraktığı kötü etkilerden kurtulabiliriz.
• EMDR terapisinin etkili olduğu diğer bir alan yaşadığımız travma ve olumsuz yaşam olaylarıdır. Olumsuz yaşam olayları kaygı bozukluğu, depresyon, kızgınlık ve öfke nöbetlerine de neden olduğu için bunlar da EMDR terapisi ile tedavi edilebilir.
• Doğal afetler, büyük kazalar, kayıplar, savaş, taciz, tecavüz gibi önemli travmaların yanı sıra, başta çocukluk çağı olmak üzere her yaşta yaşanan bağlanma sorunları, kardeş kıskançlığı, özgüven problemleri, depresyon, kaygı bozuklukları, öfke kontrol bozukluğu, yeme bozuklukları ve fobiler gibi sorunlarda kullanılmaktadır.
• EMDR terapisi ayrıca; aile çatışmaları, boşanma, okulda zorlayıcı olaylar gibi kriz yaşantılarında; kaygı bozuklukları ve fobilerde de etkili olmaktadır.
EMDR uygulaması Yapılan Başlıca Alanlar
• Depresyon
• Panik Bozukluk
• Travmalar
• Fobiler
• Yas
• Basit Korkular
• Kaygı Bozuklukları
• Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
• Akut Stres Bozukluğu
• Sebebi Belirlenemeyen ve Geçmeyen Ağrılar
• Cinsel İstismar
• İletişim Sorunları
• Kişilik Bozuklukları
• Sınav Kaygısı
• Performans Kaygısı
• Yeme bozuklukları
• Uyku Bozukluğu
• Alkol ve Madde Bağımlılığı
• Özgüven Sorunları/Değersizlik Hissi
Terapinin Uygulama Süreci Nasıldır?
EMDR’nin Aşamaları
EMDR’nin Aşamaları
1.Danışanın Geçmişi: Danışanın ortaya koyduğu probleme dair yaşantısal olaylar ele alınır.
2. Hazırlık:Danışan terapi hakkında bilgilendirilir, uygulanma onayının alınması ve uygulamaya hazır hale getirilir.
3. Değerlendirme:Terapist, danışanın hedef anının belirlenmesi, bu anı ile ilgili bugünkü negatif inancını ve duygularını, bedenindeki hislerini ve yerini ve arzuladığı pozitif inancını belirlemesine yardımcı olur.
4. Duyarsızlaştırma: Bu aşamaya danışanın anıyı temsil etmek üzere seçtiği resme odaklanması, negatif inancını düşünmesi, negatif duygularını yaşaması ve tüm bunların bedeninde yarattığı değişimi hissetmesi ile başlanır. Ardından danışan zihnini serbest bırakır. İçeriğini veya nereye doğru gittiğini kontrol etmeden zihninden geçen herşeyin farkına varır.
5. Yerleştirme: Danışanın pozitif inancını pekiştirmek amacıyla setler uygulanır.
6. Beden Tarama: Danışanın anısına dair kalan fiziksel ve somatik bir durum varsa yeniden işlenmesi sağlanır.
7. Kapanış: Terapist danışana geri bildirimde bulunur, gerektiğinde rahatlatacak bazı teknikleri uygular, seanstan sonra neler olabileceğini anlatır. Psikolojik tepkileri hakkında kısa notlar almasını ister.
8. Yeniden Değerlendirme: Bir önceki seansın değerlendirilmesi yapılır. Terapist önceki seansta ulaşılmış pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediğini kontrol eder. Ayrıca danışandan gelen yeni verileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler sonucunda işlemleme süreci devam eder veya diğer anılarla çalışılmaya başlanır.
Klinik Psk. Aysu AVCI
Kaynaklar:
https://www.emdr-tr.org/
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Acı Anılardan Kurtulmak-Emdr" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Aysu AVCI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Aysu AVCI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
