Güneş ve Güneşten Koruyucu Ürünler
Güneş ışınları hava ve su gibi yaşamın vazgeçilmez unsurlarından biridir. Güneş ışınlarının etkisi ile deride sağlıklı kemikleşme için gerekli olan D vitamini sentezi gerçekleşmektedir. Sedef hastalığı, ergenlik sivilceleri gibi bazı hastalıklarda da iyileştirici etkileri bilinmektedir. Yine UV ışınlarının psikolojik açıdan olumlu etkiler sağladığı da bilinen gerçekler arasındadır.
Ancak günümüzde en sık rastlanılan kanser tipinin deri kanserleri olması ve deri kanserlerinin de en sık sebebinin UV ışınları olması nedeniyle yeterli korunmanın mutlak yerine getirilmesi gerekmektedir. Güneş ış.dan yeterince korunulmadığı taktirde karşılaşılması muhtemel tehlikeler güneş yanıkları, lekelenmeler, fotoyaşlanma denilen cilt değişiklikleri, gözlerde katarakt oluşumu ve en önemlisi de deri kanseri gelişimi olmaktadır. Güneşin ülkemize oldukça cömert davrandığını dikkate aldığımızda korunmanın önemi daha da açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
Yeryüzüne ulaşan ve solar ışınların sadece %5 ini UV ışınları oluşturmaktadır. Bunun da %95 i UVA %5 i, de UVB ışınlarından oluşmaktadır. Stratosferdeki ozon tabakası UVC yi tamamen UVB yi kısmen bloke ederken UVA nın tamamı yeryüzüne ulaşmaktadır . UV`nin karsinojenik etkisi 290-400 nm dalga boylarında ortaya çıkmaktadır. Ozon tabakasının zarar görmesinden sorumlu kimyasal ajanlar. aerosol sprey ve donduruculardan çıkan bulunan KLOROFLOROKARBON grubu gazlardır. Ozon tabakasının zarar görmesi ile süzücü etki azaldığından yeryüzüne daha fazla zararlı ışın gelmeye başlamıştır. 1992 yılında Norveçte yapılan bir çalışmada ozon tabakasının %10 hasar görmesiyle her iki cinstede SHK insidansının %16 ila 18 oranında artacağı bildirilmektedir.
Karlı yüzeyler UV ışınlarının %80-90 ını yansıtırken, kumlu yüzeylerde bu oran %20 dir.
Deri kanserlerine genellikle açık renk gözlü açık renk deri yapısına sahip ırklarda daha sık rastlanır.Türkler genellikle buğday tenli, koyu renk gözlü, koyu renk saçlı olduklarından deri kanserleri konusunda kısmen şanslı sayılabilirler.Ancak açık derili ve gözlü insanlar da oldukça fazladır.
Güneşten koruyucular kimyasal ve fiziksel olarak 2 gruba ayrılır. Koruyucunun gücü kısaca SPF olarak bilinen güneşe karşı koruma faktörü ile ölçülmektedir. Bu değer koruyucunun sadece UVB ışınlarına karşı koruma gücünü gösterir. Dolayısıyla SPF değeri 100 dahi olsa bu %100 UV koruyuculuğu anlamına gelmemektedir. Yani kısmi bir koruyuculuk sözkonusudur. Bu değerin en az 15 veya 20 olması gerekmektedir. Güneşten koruyucular genelde UVB ye karşı olup UVA nın tamamına etkili değildir.
Yapılan yanlışlardan biri de nasıl olsa koruyucu kullanıyorum deyip kendimizi güneşe bırakma yanlışıdır. Çünki hiçbiri %100 koruyucu değil.
Öyleyse
1.Yaz aylarında saat 10 ve 16 arasında mümkün olduğunca güneşten korunmalı,
2. Uygun giysiler tercih etmeli, geniş kenarlı şapkalar kullanmalı, gözlerimizi katarakt riskine karşı korumak için uygun filtreli kaliteli güneş gözlükleri kullanmalıyız.
Sıkı dokunmuş, kalın, koyu renkli giysiler daha koruyucudur.Ayrıca giysilerle korunma koruyucu ürünlerle korunmadan daha pratik ve daha ekonomiktir.Yine bazı ülkelerde giysilerde güneşten koruyuculuğu belirten özel etiketler kullanılmaktadır-(UPF-ultraviyole protection factör.).Son yıllarda deterjan ve yumuşatıcılar içerisine UV koruyucu Titanyum dioksit gibi bazı ajanlar da eklenmektedir. Deri kanserinin en fazla görüldüğü ülke olan Avustr.da koruyucu giysi pazarı koruyucu ürün pazarından çok daha büyüktür. Yine polyester-pamuk karışımı giysiler sadece pamuk olanlara göre daha koruyucu özelliktedir.
Korunmada en önemli faktör güneşten uzak durma ve giysi faktörü ve son olarak da koruyucu ürün kullanımıdır.
3.Güneş koruyucuları güneşe çıkmadan yarım saat önce sürmeliyiz. 2 saatte bir tekrarlamalı, terleme ve denize girip çıktıktan sonra tekrarlamalıyız.
4. Koruyucuların %100 koruyucu olmadığını bilmeli ve güneş altında kalış süremizi hiçbir zaman gereğinden fazla uzatmamalıyız.
Ömür boyu maruz kalınan UV ışınlarının %80 ine 18 yaşına kadar olan dönemde maruz kaldığımız düşünülürse çocukların korunmasının ne kadar önemli olduğu da anlaşılabilir.
Çocuklarda koruyucu kullanımı:Bebek derisi hassas olduğundan 6 aydan önce koruyucu kullnılmasını önermiyoruz. 6 aylıkdan sonraki dönemde de mutlaka giysi, şapka, gözlük faktörünü göz önünde bulundurmalı koruyucu olarak da çinko oksit gibi fiziksel koruyucuları tercih etmeliyiz. Yine sistemik emlim riski nedeniyle kimyasal koruyucuların 2 yaşın altında kullanılmaması gerekir. Cildi yağlı olanlarda losyon veya jel kuru olanlarda ise krem formları tercih edilmelidir.
Ancak günümüzde en sık rastlanılan kanser tipinin deri kanserleri olması ve deri kanserlerinin de en sık sebebinin UV ışınları olması nedeniyle yeterli korunmanın mutlak yerine getirilmesi gerekmektedir. Güneş ış.dan yeterince korunulmadığı taktirde karşılaşılması muhtemel tehlikeler güneş yanıkları, lekelenmeler, fotoyaşlanma denilen cilt değişiklikleri, gözlerde katarakt oluşumu ve en önemlisi de deri kanseri gelişimi olmaktadır. Güneşin ülkemize oldukça cömert davrandığını dikkate aldığımızda korunmanın önemi daha da açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
Yeryüzüne ulaşan ve solar ışınların sadece %5 ini UV ışınları oluşturmaktadır. Bunun da %95 i UVA %5 i, de UVB ışınlarından oluşmaktadır. Stratosferdeki ozon tabakası UVC yi tamamen UVB yi kısmen bloke ederken UVA nın tamamı yeryüzüne ulaşmaktadır . UV`nin karsinojenik etkisi 290-400 nm dalga boylarında ortaya çıkmaktadır. Ozon tabakasının zarar görmesinden sorumlu kimyasal ajanlar. aerosol sprey ve donduruculardan çıkan bulunan KLOROFLOROKARBON grubu gazlardır. Ozon tabakasının zarar görmesi ile süzücü etki azaldığından yeryüzüne daha fazla zararlı ışın gelmeye başlamıştır. 1992 yılında Norveçte yapılan bir çalışmada ozon tabakasının %10 hasar görmesiyle her iki cinstede SHK insidansının %16 ila 18 oranında artacağı bildirilmektedir.
Karlı yüzeyler UV ışınlarının %80-90 ını yansıtırken, kumlu yüzeylerde bu oran %20 dir.
Deri kanserlerine genellikle açık renk gözlü açık renk deri yapısına sahip ırklarda daha sık rastlanır.Türkler genellikle buğday tenli, koyu renk gözlü, koyu renk saçlı olduklarından deri kanserleri konusunda kısmen şanslı sayılabilirler.Ancak açık derili ve gözlü insanlar da oldukça fazladır.
Güneşten koruyucular kimyasal ve fiziksel olarak 2 gruba ayrılır. Koruyucunun gücü kısaca SPF olarak bilinen güneşe karşı koruma faktörü ile ölçülmektedir. Bu değer koruyucunun sadece UVB ışınlarına karşı koruma gücünü gösterir. Dolayısıyla SPF değeri 100 dahi olsa bu %100 UV koruyuculuğu anlamına gelmemektedir. Yani kısmi bir koruyuculuk sözkonusudur. Bu değerin en az 15 veya 20 olması gerekmektedir. Güneşten koruyucular genelde UVB ye karşı olup UVA nın tamamına etkili değildir.
Yapılan yanlışlardan biri de nasıl olsa koruyucu kullanıyorum deyip kendimizi güneşe bırakma yanlışıdır. Çünki hiçbiri %100 koruyucu değil.
Öyleyse
1.Yaz aylarında saat 10 ve 16 arasında mümkün olduğunca güneşten korunmalı,
2. Uygun giysiler tercih etmeli, geniş kenarlı şapkalar kullanmalı, gözlerimizi katarakt riskine karşı korumak için uygun filtreli kaliteli güneş gözlükleri kullanmalıyız.
Sıkı dokunmuş, kalın, koyu renkli giysiler daha koruyucudur.Ayrıca giysilerle korunma koruyucu ürünlerle korunmadan daha pratik ve daha ekonomiktir.Yine bazı ülkelerde giysilerde güneşten koruyuculuğu belirten özel etiketler kullanılmaktadır-(UPF-ultraviyole protection factör.).Son yıllarda deterjan ve yumuşatıcılar içerisine UV koruyucu Titanyum dioksit gibi bazı ajanlar da eklenmektedir. Deri kanserinin en fazla görüldüğü ülke olan Avustr.da koruyucu giysi pazarı koruyucu ürün pazarından çok daha büyüktür. Yine polyester-pamuk karışımı giysiler sadece pamuk olanlara göre daha koruyucu özelliktedir.
Korunmada en önemli faktör güneşten uzak durma ve giysi faktörü ve son olarak da koruyucu ürün kullanımıdır.
3.Güneş koruyucuları güneşe çıkmadan yarım saat önce sürmeliyiz. 2 saatte bir tekrarlamalı, terleme ve denize girip çıktıktan sonra tekrarlamalıyız.
4. Koruyucuların %100 koruyucu olmadığını bilmeli ve güneş altında kalış süremizi hiçbir zaman gereğinden fazla uzatmamalıyız.
Ömür boyu maruz kalınan UV ışınlarının %80 ine 18 yaşına kadar olan dönemde maruz kaldığımız düşünülürse çocukların korunmasının ne kadar önemli olduğu da anlaşılabilir.
Çocuklarda koruyucu kullanımı:Bebek derisi hassas olduğundan 6 aydan önce koruyucu kullnılmasını önermiyoruz. 6 aylıkdan sonraki dönemde de mutlaka giysi, şapka, gözlük faktörünü göz önünde bulundurmalı koruyucu olarak da çinko oksit gibi fiziksel koruyucuları tercih etmeliyiz. Yine sistemik emlim riski nedeniyle kimyasal koruyucuların 2 yaşın altında kullanılmaması gerekir. Cildi yağlı olanlarda losyon veya jel kuru olanlarda ise krem formları tercih edilmelidir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Güneş ve Güneşten Koruyucu Ürünler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Can CEYLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Can CEYLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
güneş, güneş koruyucu, deri kanseri, güneş yağı, uv ışınları, güneşlenme, solaryum, güneş ışınları, güneşten korunma
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
