Disleksi Nedir? Nasıl Anlarsınız?
Disleksi, bir diğer adıyla Özel öğrenme güçlüğü, okuma, yazma ve heceleme gibi becerilerde zorluk çeken bir öğrenme bozukluğudur. Disleksi olan çocuklar genel sembolik bilgileri anlamada ve ilişki kurma konusunda sıkıntı yaşarlar. Ayrıca, disleksi olan çocuk, kelime dağarcığında eksiklikler, hafızada depolama ve yazmayı sürdürmekte zorlanma ve matematik zorlukları yaşayabilirler. Zeka seviyelerinde bir problem olmamakla birlikte, normal veya normalin üstünde zeka seviyesine sahip olurlar. Disleksi bir hastalık değil, okumayla ilgili zihinsel süreçlere ait bir farklılıktır.
Disleksinin kesin bir nedeni bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel etkenler de etkili olabiliyor. Ailede disleksi öyküsü olan kişiler, disleksi geliştirme olasılığı daha yüksektir ancak bu tek başına disleksi olmasına neden olmaz. Günümüzde yapılan araştırmalar beyindeki bazı farklılıkların neden olduğu, yani beynin fonemleri (kelimeleri birbirinden farklı kılan en küçük konuşma birimleri) işleme yeteneğindeki bozulmadan kaynaklandığı söylüyor.
Peki disleksiyi nasıl anlayabilirsiniz?
Disleksi temelde okuma problemi olduğundan, genellikle ilkokulda kendini belli eder.
-Okumaya başlamada,
-Okuduklarını veya yazdıklarını anlamada,
-Sesleri ayırt etmede,
-Harf karıştırmalar (b-d),
-Kelimeleri yanlış heceleme,
-Okumak ve yazmaktan kaçma,
-Harflerin ve sayıların yerini karıştırma, atlama ve hatırlayamama gibi güçlükler yaşıyorsa çocuğunuz, öğrenciniz veya kardeşiniz okumaya devam edebilirsiniz.
Bunların dışında,
-Sağ, sol yönlerini karıştırıyorsa,
-Bir olayı olay sırasına göre anlatamıyorsa,
-Yeni kelimeleri ve yeni şeyleri ezberlemede güçlük çekiyorsa,
-Sesleri karıştırmakla birlikte kelime oluşturmadaki zorluk çekiyorsa,
-Belirli bir konu hakkında çok bilgili olsalar dahi, bildiklerini yazılı olarak ifade etmekte sorunlar yaşıyorsa bir uzman değerlendirmesi almanız önerilir.
Değerlendirme ise tek bir test uygulaması ile sınırlı kalmaz. Disleksiyi teşhis edebilecek belirli ve tek bir test mevcut değildir. Değerlendirme yaparken birçok faktör gözlemleriz. Belli başlı standart testlerden faydalanılabilir.
Bunlardan birkaçı;
Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-Üçüncü Baskı (WISC-III)
Çocuklar için Kaufman Değerlendirme Bataryası (KABC)
Stanford-Binet Zeka Ölçeği
Woodcock-Johnson Psiko-Eğitimsel Batarya
Peabody Bireysel Başarı Testleri-Revize Edildi (PIAT)
Wechsler Bireysel Başarı Testleri (WIAT)
Kaufman Eğitimsel Başarı Testleri (KTEA)
Bender Gestalt Görsel Motor Algılama Testi
Gesell Gelişim Testi
Görsel-Motor Entegrasyonunun Beery Gelişim Testi
Motorsuz Görsel Algı Testi
Görsel İşitsel Sayı Aralığı Testi (VADS)
İşitsel Algı Testi (TAPS)
Görsel Algı Testi (TVPS)
Peabody Resimli Kelime Testi-
Etkileyici Tek Kelimelik Resim Kelime Testi
Dili İşitsel Anlama Testi
Tüm bunlarla beraber okuma değerlendirmesi, gördüğünü yazma değerlendirmesi, işittiğini yazma değerlendirmesi, matematik değerlendirmesi, sıralama becerilerinin değerlendirilmesi gibi belli başlı çocuğun seviyesini anlamaya yardımcı olacak uygulamalar ile çocuk değerlendirilir ve bunların sonucunda çocuğa akademik destek verilir.
Disleksili çocuğu olan aileler nelere dikkat etmelidir?
-Anne baba disleksili çocuğuyla diğer çocukları kıyaslamamalı, bu özel durumu inkar etmeden kabullenmelidir.
-Aile çocuğuna karşı tutarlı davranmalıdır. Yani bir gün hoşgörülü sabırlı olan anne-baba diğer gün çocuğuna karşı farklı bir tutum almamalıdır.
-Aile tutum ve davranışlarıyla çocuğuna güven vermeli, onu sosyal faaliyetlere yönlendirebilmeli, teşvik edici söylemlerde bulunmalıdır.
-Çocuk toplumdan kesinlikle uzaklaştırılmamalıdır.
-Aile dislektik çocuklarına okul dışında da gerekli destekleyici eğitim ve çalışmaların yapılmasını sağlamaya çaba sarf etmelidir.
-Çocuğun öğretmeni ile iletişim halinde olunmalıdır.
Tüm bunların en başında eğer çocuğunuzda bu belirtileri gözlemliyorsanız, öncelikle onu anlamanıza ve kendi hızında ilerlemeye ihtiyacı var. Her çocuğun kendine ait ilgi ve yetenekleri olduğu bilinmeli, çocuk yapamadığı şeyler üzerinden baskı altına alınmamalıdır.
Disleksinin kesin bir nedeni bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel etkenler de etkili olabiliyor. Ailede disleksi öyküsü olan kişiler, disleksi geliştirme olasılığı daha yüksektir ancak bu tek başına disleksi olmasına neden olmaz. Günümüzde yapılan araştırmalar beyindeki bazı farklılıkların neden olduğu, yani beynin fonemleri (kelimeleri birbirinden farklı kılan en küçük konuşma birimleri) işleme yeteneğindeki bozulmadan kaynaklandığı söylüyor.
Peki disleksiyi nasıl anlayabilirsiniz?
Disleksi temelde okuma problemi olduğundan, genellikle ilkokulda kendini belli eder.
-Okumaya başlamada,
-Okuduklarını veya yazdıklarını anlamada,
-Sesleri ayırt etmede,
-Harf karıştırmalar (b-d),
-Kelimeleri yanlış heceleme,
-Okumak ve yazmaktan kaçma,
-Harflerin ve sayıların yerini karıştırma, atlama ve hatırlayamama gibi güçlükler yaşıyorsa çocuğunuz, öğrenciniz veya kardeşiniz okumaya devam edebilirsiniz.
Bunların dışında,
-Sağ, sol yönlerini karıştırıyorsa,
-Bir olayı olay sırasına göre anlatamıyorsa,
-Yeni kelimeleri ve yeni şeyleri ezberlemede güçlük çekiyorsa,
-Sesleri karıştırmakla birlikte kelime oluşturmadaki zorluk çekiyorsa,
-Belirli bir konu hakkında çok bilgili olsalar dahi, bildiklerini yazılı olarak ifade etmekte sorunlar yaşıyorsa bir uzman değerlendirmesi almanız önerilir.
Değerlendirme ise tek bir test uygulaması ile sınırlı kalmaz. Disleksiyi teşhis edebilecek belirli ve tek bir test mevcut değildir. Değerlendirme yaparken birçok faktör gözlemleriz. Belli başlı standart testlerden faydalanılabilir.
Bunlardan birkaçı;
Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-Üçüncü Baskı (WISC-III)
Çocuklar için Kaufman Değerlendirme Bataryası (KABC)
Stanford-Binet Zeka Ölçeği
Woodcock-Johnson Psiko-Eğitimsel Batarya
Peabody Bireysel Başarı Testleri-Revize Edildi (PIAT)
Wechsler Bireysel Başarı Testleri (WIAT)
Kaufman Eğitimsel Başarı Testleri (KTEA)
Bender Gestalt Görsel Motor Algılama Testi
Gesell Gelişim Testi
Görsel-Motor Entegrasyonunun Beery Gelişim Testi
Motorsuz Görsel Algı Testi
Görsel İşitsel Sayı Aralığı Testi (VADS)
İşitsel Algı Testi (TAPS)
Görsel Algı Testi (TVPS)
Peabody Resimli Kelime Testi-
Etkileyici Tek Kelimelik Resim Kelime Testi
Dili İşitsel Anlama Testi
Tüm bunlarla beraber okuma değerlendirmesi, gördüğünü yazma değerlendirmesi, işittiğini yazma değerlendirmesi, matematik değerlendirmesi, sıralama becerilerinin değerlendirilmesi gibi belli başlı çocuğun seviyesini anlamaya yardımcı olacak uygulamalar ile çocuk değerlendirilir ve bunların sonucunda çocuğa akademik destek verilir.
Disleksili çocuğu olan aileler nelere dikkat etmelidir?
-Anne baba disleksili çocuğuyla diğer çocukları kıyaslamamalı, bu özel durumu inkar etmeden kabullenmelidir.
-Aile çocuğuna karşı tutarlı davranmalıdır. Yani bir gün hoşgörülü sabırlı olan anne-baba diğer gün çocuğuna karşı farklı bir tutum almamalıdır.
-Aile tutum ve davranışlarıyla çocuğuna güven vermeli, onu sosyal faaliyetlere yönlendirebilmeli, teşvik edici söylemlerde bulunmalıdır.
-Çocuk toplumdan kesinlikle uzaklaştırılmamalıdır.
-Aile dislektik çocuklarına okul dışında da gerekli destekleyici eğitim ve çalışmaların yapılmasını sağlamaya çaba sarf etmelidir.
-Çocuğun öğretmeni ile iletişim halinde olunmalıdır.
Tüm bunların en başında eğer çocuğunuzda bu belirtileri gözlemliyorsanız, öncelikle onu anlamanıza ve kendi hızında ilerlemeye ihtiyacı var. Her çocuğun kendine ait ilgi ve yetenekleri olduğu bilinmeli, çocuk yapamadığı şeyler üzerinden baskı altına alınmamalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Disleksi Nedir? Nasıl Anlarsınız?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Görkem Nur FİDAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Görkem Nur FİDAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
disleksi, özel öğrenme güçlüğü, çocuk okuma yazma, dislektik çocuk, matematik zorluğu, okuduğunu anlamada zorluk
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
