2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Saçlarımız Hakkında Bilinmesi Gerekenler:
MAKALE #2302 © Yazan Op.Dr.Murat ÜSTÜN | Yayın Ocak 2009 | 9,946 Okuyucu
Saçlarımız Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Saçın Anatomik Yapısı Ve Gelişimi: Saç derinin bir eklentisidir. Derinin üstünde gördüğümüz kısmı şaft olarak adlandırılır. Aynen tırnaklarımız gibi, saçlarımız da temel olarak keratin adı verilen ölü, boynuzsu maddeden yapılıdır. Kütikül adı da verilen bu dış tabakadaki koruyucu bölüm birbirinin üzerini örten kiremite benzer hücrelerin oluşturduğu bir yapıya sahiptir. En iç kısım medulla olarak adlandırılır ve pigmentleri de içeren korteks ile çevrilidir. Saçın büyük bir bölümünü korteks oluşturur. Mikroskop altında 400 kez büyütülmüş yandaki fotoğrafta, balık pulunu andıran yassı tabaka ve kahverengi pigment net biçimde görülmektedir.

Saçın deri altında kalan kısmı saç kökü kılıfı ile çevrilidir ve saç tomurcuğu ile birleşir. Saç liflerinin tersine, saç tomurcuğu ve saç kökü kılıfı canlı dokulardır. Saç tomurcuğu büyüyen saçın reaktörü olarak kabul edilir. Saçın bu kısmında hücreler hızla çoğalır ve ölü boynuzsu hücrelere doğru başkalaşım geçirirler. Saç tomurcuğundaki hücreler bölünmeye devam ettiği sürece bu boynuzsu hücreler yukarıya doğru itilirler. Uzadıkça, derinin üstünde görülebilir hale gelirler ve saç kılını oluştururlar. Saç tomurcuğunda ayrıca çok sayıda melanosit, yani saça rengini veren pigmenti üreten hücreler bulunur.

Saç tomurcuğu, saç papillasını bir pençe gibi sarar. Papillada küçük kan damarları demetler halinde görülebilir. Bunlar saçın beslenmesi, gelişimi ve büyümesi için çok önemlidir. Pek çok araştırmacı saç folliküllerinin büyümesinden sorunlu hücrelerin papillada bulunduğuna inanmaktadır.
Canlı dokular olan saç tomurcuğu, kök kılıfı ve papillanın aksine saçın kendisi ölüdür. Fonksiyonel ünit saç follikülü olarak adlandırılır. Saçı üreten bu saç follikülüdür. Her saç follikülüne bağlantılı küçük kas lifleri, ince sinir lifleri ve kan damarları vardır. Bu sinirler yüzeysel dokunma hissine, hava hareketlerine ve sıcaklığa son derece duyarlıdır. Bunların yanısıra, her saçın dibinde saçlı deriyi koruyan ve saçları daha pürüzsüz hale getiren ter bezleri bulunur.

Saçın renk ve niteliği:

Saçın farklı renk ve tonlarda olmasını melanin adı verilen pigment sağlar. Melanin esas olarak saçın etrafındaki melanositler tarafından üretilir. Saç, yaşla birlikte melanin içeriğini kaybederek grileşir. Ancak gerçek gri saçlar ileri yaşlara kadar ender görülür; sıklıkla gri saçlar adı verilen saç, beyaz ve pigmentli saçın bir karışımıdır. Grileşmenin erken aşamalarında ani bir pigmentasyon kaybı oluştuğu düşünülmektedir.
Saçın rengine göre değişmekle birlikte, her sağlıklı insanın kafasında yaklaşık olarak 100.000 saç teli bulunmaktadır. Buna göre, saçlı deri santimetrekaresine yaklaşık olarak 80-120 saç düşmektedir. Bu sayı, saçın renginden çok saçlı derinin bölgesine göre değişmektedir.

Sarışın:150.000 saç Kumral:100.000 saç Kızıl: 80.000 saç Esmer:110.000 saç
Farklı ırklara mensup insanların saçlarının kesitsel görünümünde de farklılıklar olabilir. Beyaz ırktan insanların saç kesiti ovaldir ve saçları kıvırcıklaşma eğilimi gösterir. Afrika ve Karayiplerdeki insanların saç kesiti yassıdır ve saç telleri birbirine dolaşıktır; Asyalı ırklarınki ise genellikle yuvarlak ve düzdür.
Vücut Kılları: Çok küçük bir alan hariç, insan vücudunun neredeyse tamamı kıllarla kaplıdır. Bununla birlikte, bunların ancak çok küçük bir bölümü (25.000 kadar) saç kılları gibi tam gelişmiş yapıya sahiptir. Bu iyi gelişmiş kıllar ön kol, bacakların alt kısmı, pubik bölge, erkeklerde meme etrafı gibi vücudun belli bölgelerinde bulunurlar.
Buna karşılık, vücut kıllarının büyük çoğunluğu çıplak gözle zor görülecek kadar küçüktür. Dolayısıyla, gerçekte insan vücudu ayak tabanı ve avuç içi dışında tamamen kıllarla kaplıdır. Yandaki resimde alt göz kapağında dikkatle bakıldığında çok sayıda pigment içermeyen tüy gözlenmektedir. Bütün vücudumuzda bu tüylerden yaklaşık olarak bir milyon kadar bulunmaktadır. Bu sayı şempanzedekiyle aynıdır. Werewolf sendromu gibi bazı nadir konjenital durumlarda bu tüylerin hayvanlardaki gibi tam olarak geliştikleri görülebilmektedir.


Saç Tipleri:


Şu ana kadarki bilgilerden, her kılın karakteristik özelliklerine bağlı olarak bir diğerinden farklı olduğu anlaşılmaktadır. Örneğin saç rengi melanin pigmentlerinin farklı türleri ve sayısına göre belirlenmektedir. Bu pigment hücreleri melanosit olarak adlandırılı ve saç tomurcuğunun çok yakınında bulunurlar. Pigmentlerini yeni gelişen saça verirler.


Saç renginin yanısıra, saçın yapısında da değişiklikler bulunmaktadır. Düz, dalgalı, kıvırcık, kalın telli, ince telli gibi.. Terminal saç olarak adlandırılan saçlar kalın ve güçlü saçlardır. Bunlar saçlı deride, göz kapaklarında, sakal ve pubik bölgede görülür. Meme çevresinin, sırt ve ekstremitelerin iyi gelişmiş kılları da bu gruptadır.

Tüm vücut kılları ince, kısa ve ancak çok dikkatli bakıldığında görülebilen kıllardır. Yüzde görülebildiği gibi, minyatürize saçlar olarak kelliğe giden erkeklerde de saçlı deride çok sayıda bulunurlar. İntermediate olarak adlandırılan saçlar, vellüs ile terminal saçlar arasında özellikler gösterirler. Bu kıl tipinin örnekleri ekstremitelerde görülen, güçsüz ve gelişmemiş kıllardır.

Saçın Saçlı Derideki Dağılımı-Folliküler Ünit:

Saç follikülleri saçlı deride tek tek bulunmayıp, aynı zamanda doğal biçimde, folliküler ünit olarak adlandırılan küçük gruplar halinde dağılmışlardır. Bu ünitler çok yakın duran 1,2,3, nadir olarak da 4 saç follikülünden oluşurlar. 1 santimetrekarede yaklaşık olarak 60-110 folliküler ünit bulunur. Folliküler ünitler hakkında bilgi sahibi olunması saç transplantasyonu tekniklerinin geliştirilmesinde hayati öneme sahiptir. Öncelikle, folliküler ünit hakkındaki bilgiler estetik saç ekimi tekniklerini mümkün kılmıştır. Modern saç ekimi cerrahisinde bir folliküler ünit bir greft olarak adlandırılır.
Soldaki mikrofotoğrafta iki komşu folliküler ünit görülmektedir. Bunlardan soldaki iki, sağdaki üç tane saç follikülü içermektedir.



Saçın Büyüme ve Yaşam Döngüsü:

Saçlı derideki bir saç teli ayda 1.25 cm uzar. Bu da yılda yaklaşık olarak 15 cm'e karşılık gelir. Saç, bir döngü dahilinde gelişir ve çeşitli evrelerden geçer. Bütün bu evrelere saç siklusu denir. Bir saç siklusu yaklaşık olarak yedi yıl sürer. Aşağıdaki fotoğraflarda 50 kez büyütülmüş olarak saçın sırasıyla anagen-katagen-telogen evrelerini izleyebilirsiniz.

Yaklaşık 3-7 yıl kadar süren büyüme fazında, yani anagen safhada saç tomurcuğunda bulunan hücreler saç büyümesine yol açacak şekilde sürekli bölünürler. Bunu izleyen ve yaklaşık 2-5 hafta süren geçici dönem olan katagen faz, hücrelerin bölünmesinin aniden durması ile karakterizedir. Saç follikülü kısmen küçülür, saç şaftı boynuzsu hücrelerce desteklenmediği sürece daha fazla büyüyemez. Bununla beraber, saç kılı küçülmüş saç follikülü ile bağlantılı olarak kalır. Yaklaşık 3-5 ay süren telogen safhada ise küçülmüş folliküllerin yavaşça büzüldüğü görülür.
Ancak, kimse telojen fazın sonunda gerçekten de ne olduğunu yeterince açıklayamamıştır. Sihirli bir değnekle dokunulmuş gibi ufalmış saç follikülü aniden uyanır ve saç tomurcuğunda hücre bölünmesi yeniden başlar. Yeni saç eski olanı düşene kadar yukarı doğru ittirir. Sıklıkla bağ dokunun gevşemesiyle birlikte telogen safhadaki yaşlı saç dökülür.

Herhangi bir zamanda saçların % 85'i anagen fazda, % 1'i katagen fazda ve % 14'ü telogen fazdadır. Bu nedenle görünür saçlarda gerçekte hiçbir değişiklik olmaz. (Bu makale www.saçekimimerkezi.com sitesinde de yayınlanmıştır.)
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Saçlarımız Hakkında Bilinmesi Gerekenler:" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Murat ÜSTÜN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Murat ÜSTÜN'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Murat ÜSTÜN Fotoğraf
Op.Dr.Murat ÜSTÜN
İstanbul
Doktor "Genel Cerrahi"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi14 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Op.Dr.Murat ÜSTÜN'ün Makaleleri
► Yanık Hakkında Bilinmesi Gerekenler Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU
► Karın Germe Ameliyatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler Prof.Op.Dr. Ömer Refik ÖZERDEM
► Burun Estetiğinde Bilinmesi Gerekenler Op.Dr.Gökhan ÖZERDEM
► Estetik Sünnet Konusunda Bilinmesi Gerekenler Prof.Op.Dr. Sinan EKİCİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Saçlarımız Hakkında Bilinmesi Gerekenler:' başlığıyla benzeşen toplam 78 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:37
Top