Dehb Olduğumu Nasıl Anlarım?
DEHB OLDUĞUMU NASIL ANLARIM?
Acaba DEHB’mi oldum? Dikkatim çok çabuk dağılıyor ve bir türlü odaklanamıyorum… Bir dakika… biz hangi konu hakkında yazacaktık?... Haa…! Tamam… hatırladım… son teslim tarihi ne zamandı? Acaba biraz ertelesem mi?... Bu gibi cümleler sürekli beyninizde dönüyor mu? Son zamanlarda çevremizde, gündemlerden, reklamlardan, sosyal medya araçlarında uyaranların artmasıyla, dikkatimizi toplamak çok zor olmaya başladı.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çocukluktan başlayan ve yetişkinliğe kadar gidebilen, hatta yaşam boyu sürebilen bir durumdur. Peki, “Dikkat eksikliği olursa ne olur?”, “Dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?”, “Dikkat eksikliğine ne iyi gelir?” gelin birlikte öğrenelim!
DİKKAT EKSİKLİĞİ NEDİR ve DEHB’NİN YETİŞKİNLERDEKİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her insan; deneyimleri, genetik yapısı ve çevresel etkenlerine bağlı olarak birbirinden farklıdır. Bu bireysel farklılıklarımız, dikkat eksikliği gibi durumlarda da karşımıza çıkar. DEHB ve iş hayatı insanda dikkat eksikliği; bir proje üzerinde çalışırken bir anda odağı başka işlere kaymış şekilde, kimi insanda ise ofis içerisinde, sandalyesini ileri geri ittirirken projesini çalışır haldeyken belirtileri görülebilir. Kimi insanda da yakın ilişkilerinde, ailesiyle, arkadaşlarıyla, çocuklarıyla kısacası çevresiyle olan ilişkilerine de yansımaktadır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip bireylerde odaklanma sorunları oldukça fazladır. Ben böyleyim diyebilir, karakteristik özelliğiniz olarak görebilirsiniz, ancak DEHB’ye dikkat etmekte fayda vardır. Bunun nedeni aslında üzerinde çalışılması gerekilen, destek alınması gereken bir konu olmasıdır. Aksi takdirde hayat kalitesini fazlasıyla düşürür.
Dikkat eksikliğine sahip olan bazı bireylerde ise dikkat eksikliği belirtileri; sürekli hareket etme isteği, buna karşı koyamama ve dürtüsellik olarak karşımıza çıkabilir. Bu belirtiler maalesef günlük hayatlarımızda bizlere zorluk çıkartabilir. Sosyal ilişkilerimiz, çalışma hayatımız ve hatta eğitim hayatımıza önemli ölçüde etki ettiğini görebiliriz. Dikkat eksikliği yaşayan bireyler, odaklanma ve organize olma konularında zorlanırlar. Bu yüzden sürekli kendi içsel dünyalarında belirli soruları tekrar edebilirler. Bunlara örnek vermek gerekirse;
• “Bugün yapmam gereken en önemli şey neydi?”
• “Tüm eşyalarımı aldım mı yoksa bir şey mi eksik?”
• “Başladığım şeyi neden sonlandıramıyorum?”
• “Neden diğerleri bu kadar organize görünürken ben zorlanıyorum?”
• “Yine konuşmanın ortasında konudan koptum mu?”
Buna benzer sorularla kendilerine çok fazla yüklenebilirler.
Peki, siz bu makaleyi okurken, sizin içinizde yukarıdaki sorulardan hangileri geçti?
Bireylerin, yaşadığı zorluklar ve belirtileri birbirinden farklılık gösterebilir. Ama yine de DEHB'nin günlük yaşama etkisini özetlemek gerekirse;
Sabah uyanır, bu sefer evden çıkarken eşyalarını unutmamak için yatağında evden çıkmadan önce yapılacakları listeler, planlar ve yatağından kalkar her şey normaldir. Kahvaltısını yapmak üzere hazırlıklara başlayacakken kendisini bir anda başka bir iş ile uğraşırken bulur. Anlık dağıldığını düşünen birey bu durumu umursamaz. Evden aceleyle çıkar, yolda yürürken eşyalarını kontrol ederken şarj aletini evde unutmuştur! Gün içerisinde yapılacak işleri zihninde bir türlü organize edemiyordur. Yolculuğun ne zaman bittiğinin bile farkına varamayacaktır. Masasının başına oturur. İşleri planlayamadığı için hangi işten başlayacağına karar veremez. Bu karar verme sürecince kişinin motivasyonu ve dikkati oldukça azalmıştır. Sonunda başlamaya uygun bir iş bulur! Fakat projeye başlarken bir anda mailine girmiş ve maillerini kontrol ederken bulur kendisini. Bir daha aynı projeye odaklanmak için, kendisini telkinlere başlar. Fakat içten içe kişide o işi yapmak için istek kaybolmuştur. Ve kişi bu durumdan kaçacak hayaller ve kaçış planları yapmaya başlar kendini iyi hissedebilmek için. Ancak aynı döngüyü burada da yaşar, bir türlü içerisinden çıkamaz. DEHB’ye sahip olan birey yapılandırılmış somut plan ve projeleri yaparken daha rahat edebilir ve biri tarafından gözlemlenmek ve yakın koçluk ihtiyacı duyabilir. Dolayısıyla ilişkilerinde aslında bir kaba ihtiyacı vardır. Kendi başına bu kabı şekillendiremez. Dikkatini toparlayamadığı için sürekli bir huzursuzluk içerisinde ve zaman zaman bıkkın, yorgun ve tükenmiş hale gelebilir. Besin ve su ihtiyaçlarını bile unutabilirler. Ama her bunları yaşayan DEHB olmayabilir. Doğru tanı için bunun süresi hayatı etkileme düzeyi kişinin hayattaki işlevlerini bozup bozmadığına göre tanı konulabilir. Bunun için bir uzman göze ihtiyaç vardır. Psikiyatri uzmanları, klinik psikologlar, okul psikologları ve nöroloji uzmanları bu tanıları sizi analiz ederek koyabilirler. Kişilerin internetten okudukları makale, yüzeysel bilgiler tanılar için yeterli değildir, sadece fikir verir. Özellikle kaygı bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu veya hayatı bozan özel durumlara verdiğimiz kaygı ve depresyon tepkileri DEHB için yeterli değildir. Uzman bir göze mutlaka ihtiyaç vardır.
Diğer Dikkat Eksikliği belirtileri ile ilişkilendirilen hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ise bireylerin günlük hayatlarında şu şekilde görülebilir; Birey dikkat eksikliği, odak sorunu yaşamıyordur, ancak içerisinde tarif edilemez bir heyecan hisseder ki kendini bazen aşırı hareket ederken bulur. Mesela bu kişinin sosyal bir ortamda olduğunu düşünelim; örneğin o ortamdaki herkes gibi oturuyor olsun, fakat içindeki heyecan öylesine yoğundur ki bu dürtüyü kontrol etmekte zorlanır ve bacaklarını huzursuzca sallamaya, ellerini hareket ettirmeye başlar. Hatta masadan kalkıp huzursuzca ne yapacağını bilemeden dolaşıp geri gelir. Birey sosyalleşme ile değil, o an içerisinde yaşanan heyecan ve hareket etme iç güdüsüyle meşguldür.
Dikkat eksikliği belirtileri yetişkinlerde çoğu zaman hareket etme eylemi olarak görünmeyebilir. Bu durumda ise daha çok içsel sıkıntı bulunmaktadır. Dikkat eksikliğine sahip yetişkinlerde yoğun bir tahammülsüzlük, sabırsızlık olabilir. İletişim esnasında karşı tarafın sözlerini kesmekten kendilerini alıkoyamazlar. Hızlı konuşurlar ve abartılı tepkiler verebilirler. Bunun yanında dürtüsel davranabilirler. Dürtüsel davranış ise genellikle zihin filtresinden geçemez.
Bir diğer Dikkat Eksikliği belirtileri ise bireylerde hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite, dürtüsellik olarak karşımıza çıkabilir. Bu durum bireylerin hayatları oldukça yaşanamaz, zorlayıcı hale gelebilir. DEHB yetişkinlerde çok daha ciddi bir durumdur. Tedavisi mümkün olan bu nörobiyolojik bozukluğun yaşam kalitenizi tam anlamıyla düşürmeden bir uzmandan yardım almanızı tavsiye ederim!
PEKİ, DİKKAT EKSİKLİĞİ NEYDEN KAYNAKLANIR?
Dikkat eksikliği… bu arada fark ettiyseniz yukarıdaki “peki, dikkat eksikliği neyden kaynaklanır?” cümlesini fark ettiyseniz sizde DEHB olmayabilir!😉 Ama yine de yazımızın geri kalanında sizler için anlatmaya devam ettik 😊
Dikkat eksikliği neden olur diye sorduğumuzda karşımıza tek bir cevap çıkmaz, birçok farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Dikkat eksikliğine nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Ailemizden Gelen Genetik Mirasımız,
2. Beynimizin Doğum Öncesinden Beri Gelişimi ve Yapısı
3. Sosyal Çevremiz ve Büyüdüğümüz Fiziksel Çevremiz ile İlgili Etkiler
4. Beslenme Alışkanlıklarımız ve Genel Sağlık Durumumuz
5. Psiko-Sosyal Açıdan Hal ve Durumumuz
6. Eğitim ve Sosyal Ortamımızın Kalitesi
7. Madde Kullanımı ve Alışkanlıklarımız
Dikkat eksikliği birçok farklı faktörlerden kaynaklanabileceğinden, bu durumun nedenini anlamak için bireyin genel durumu, hayat fonksiyonları ve genetik öyküsü göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle kalıcı ve yoğun dikkat sorunlarında, uzman yardımı almak en doğru yaklaşım olacaktır.
Acaba DEHB’mi oldum? Dikkatim çok çabuk dağılıyor ve bir türlü odaklanamıyorum… Bir dakika… biz hangi konu hakkında yazacaktık?... Haa…! Tamam… hatırladım… son teslim tarihi ne zamandı? Acaba biraz ertelesem mi?... Bu gibi cümleler sürekli beyninizde dönüyor mu? Son zamanlarda çevremizde, gündemlerden, reklamlardan, sosyal medya araçlarında uyaranların artmasıyla, dikkatimizi toplamak çok zor olmaya başladı.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çocukluktan başlayan ve yetişkinliğe kadar gidebilen, hatta yaşam boyu sürebilen bir durumdur. Peki, “Dikkat eksikliği olursa ne olur?”, “Dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?”, “Dikkat eksikliğine ne iyi gelir?” gelin birlikte öğrenelim!
DİKKAT EKSİKLİĞİ NEDİR ve DEHB’NİN YETİŞKİNLERDEKİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her insan; deneyimleri, genetik yapısı ve çevresel etkenlerine bağlı olarak birbirinden farklıdır. Bu bireysel farklılıklarımız, dikkat eksikliği gibi durumlarda da karşımıza çıkar. DEHB ve iş hayatı insanda dikkat eksikliği; bir proje üzerinde çalışırken bir anda odağı başka işlere kaymış şekilde, kimi insanda ise ofis içerisinde, sandalyesini ileri geri ittirirken projesini çalışır haldeyken belirtileri görülebilir. Kimi insanda da yakın ilişkilerinde, ailesiyle, arkadaşlarıyla, çocuklarıyla kısacası çevresiyle olan ilişkilerine de yansımaktadır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip bireylerde odaklanma sorunları oldukça fazladır. Ben böyleyim diyebilir, karakteristik özelliğiniz olarak görebilirsiniz, ancak DEHB’ye dikkat etmekte fayda vardır. Bunun nedeni aslında üzerinde çalışılması gerekilen, destek alınması gereken bir konu olmasıdır. Aksi takdirde hayat kalitesini fazlasıyla düşürür.
Dikkat eksikliğine sahip olan bazı bireylerde ise dikkat eksikliği belirtileri; sürekli hareket etme isteği, buna karşı koyamama ve dürtüsellik olarak karşımıza çıkabilir. Bu belirtiler maalesef günlük hayatlarımızda bizlere zorluk çıkartabilir. Sosyal ilişkilerimiz, çalışma hayatımız ve hatta eğitim hayatımıza önemli ölçüde etki ettiğini görebiliriz. Dikkat eksikliği yaşayan bireyler, odaklanma ve organize olma konularında zorlanırlar. Bu yüzden sürekli kendi içsel dünyalarında belirli soruları tekrar edebilirler. Bunlara örnek vermek gerekirse;
• “Bugün yapmam gereken en önemli şey neydi?”
• “Tüm eşyalarımı aldım mı yoksa bir şey mi eksik?”
• “Başladığım şeyi neden sonlandıramıyorum?”
• “Neden diğerleri bu kadar organize görünürken ben zorlanıyorum?”
• “Yine konuşmanın ortasında konudan koptum mu?”
Buna benzer sorularla kendilerine çok fazla yüklenebilirler.
Peki, siz bu makaleyi okurken, sizin içinizde yukarıdaki sorulardan hangileri geçti?
Bireylerin, yaşadığı zorluklar ve belirtileri birbirinden farklılık gösterebilir. Ama yine de DEHB'nin günlük yaşama etkisini özetlemek gerekirse;
Sabah uyanır, bu sefer evden çıkarken eşyalarını unutmamak için yatağında evden çıkmadan önce yapılacakları listeler, planlar ve yatağından kalkar her şey normaldir. Kahvaltısını yapmak üzere hazırlıklara başlayacakken kendisini bir anda başka bir iş ile uğraşırken bulur. Anlık dağıldığını düşünen birey bu durumu umursamaz. Evden aceleyle çıkar, yolda yürürken eşyalarını kontrol ederken şarj aletini evde unutmuştur! Gün içerisinde yapılacak işleri zihninde bir türlü organize edemiyordur. Yolculuğun ne zaman bittiğinin bile farkına varamayacaktır. Masasının başına oturur. İşleri planlayamadığı için hangi işten başlayacağına karar veremez. Bu karar verme sürecince kişinin motivasyonu ve dikkati oldukça azalmıştır. Sonunda başlamaya uygun bir iş bulur! Fakat projeye başlarken bir anda mailine girmiş ve maillerini kontrol ederken bulur kendisini. Bir daha aynı projeye odaklanmak için, kendisini telkinlere başlar. Fakat içten içe kişide o işi yapmak için istek kaybolmuştur. Ve kişi bu durumdan kaçacak hayaller ve kaçış planları yapmaya başlar kendini iyi hissedebilmek için. Ancak aynı döngüyü burada da yaşar, bir türlü içerisinden çıkamaz. DEHB’ye sahip olan birey yapılandırılmış somut plan ve projeleri yaparken daha rahat edebilir ve biri tarafından gözlemlenmek ve yakın koçluk ihtiyacı duyabilir. Dolayısıyla ilişkilerinde aslında bir kaba ihtiyacı vardır. Kendi başına bu kabı şekillendiremez. Dikkatini toparlayamadığı için sürekli bir huzursuzluk içerisinde ve zaman zaman bıkkın, yorgun ve tükenmiş hale gelebilir. Besin ve su ihtiyaçlarını bile unutabilirler. Ama her bunları yaşayan DEHB olmayabilir. Doğru tanı için bunun süresi hayatı etkileme düzeyi kişinin hayattaki işlevlerini bozup bozmadığına göre tanı konulabilir. Bunun için bir uzman göze ihtiyaç vardır. Psikiyatri uzmanları, klinik psikologlar, okul psikologları ve nöroloji uzmanları bu tanıları sizi analiz ederek koyabilirler. Kişilerin internetten okudukları makale, yüzeysel bilgiler tanılar için yeterli değildir, sadece fikir verir. Özellikle kaygı bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu veya hayatı bozan özel durumlara verdiğimiz kaygı ve depresyon tepkileri DEHB için yeterli değildir. Uzman bir göze mutlaka ihtiyaç vardır.
Diğer Dikkat Eksikliği belirtileri ile ilişkilendirilen hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ise bireylerin günlük hayatlarında şu şekilde görülebilir; Birey dikkat eksikliği, odak sorunu yaşamıyordur, ancak içerisinde tarif edilemez bir heyecan hisseder ki kendini bazen aşırı hareket ederken bulur. Mesela bu kişinin sosyal bir ortamda olduğunu düşünelim; örneğin o ortamdaki herkes gibi oturuyor olsun, fakat içindeki heyecan öylesine yoğundur ki bu dürtüyü kontrol etmekte zorlanır ve bacaklarını huzursuzca sallamaya, ellerini hareket ettirmeye başlar. Hatta masadan kalkıp huzursuzca ne yapacağını bilemeden dolaşıp geri gelir. Birey sosyalleşme ile değil, o an içerisinde yaşanan heyecan ve hareket etme iç güdüsüyle meşguldür.
Dikkat eksikliği belirtileri yetişkinlerde çoğu zaman hareket etme eylemi olarak görünmeyebilir. Bu durumda ise daha çok içsel sıkıntı bulunmaktadır. Dikkat eksikliğine sahip yetişkinlerde yoğun bir tahammülsüzlük, sabırsızlık olabilir. İletişim esnasında karşı tarafın sözlerini kesmekten kendilerini alıkoyamazlar. Hızlı konuşurlar ve abartılı tepkiler verebilirler. Bunun yanında dürtüsel davranabilirler. Dürtüsel davranış ise genellikle zihin filtresinden geçemez.
Bir diğer Dikkat Eksikliği belirtileri ise bireylerde hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite, dürtüsellik olarak karşımıza çıkabilir. Bu durum bireylerin hayatları oldukça yaşanamaz, zorlayıcı hale gelebilir. DEHB yetişkinlerde çok daha ciddi bir durumdur. Tedavisi mümkün olan bu nörobiyolojik bozukluğun yaşam kalitenizi tam anlamıyla düşürmeden bir uzmandan yardım almanızı tavsiye ederim!
PEKİ, DİKKAT EKSİKLİĞİ NEYDEN KAYNAKLANIR?
Dikkat eksikliği… bu arada fark ettiyseniz yukarıdaki “peki, dikkat eksikliği neyden kaynaklanır?” cümlesini fark ettiyseniz sizde DEHB olmayabilir!😉 Ama yine de yazımızın geri kalanında sizler için anlatmaya devam ettik 😊
Dikkat eksikliği neden olur diye sorduğumuzda karşımıza tek bir cevap çıkmaz, birçok farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Dikkat eksikliğine nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Ailemizden Gelen Genetik Mirasımız,
2. Beynimizin Doğum Öncesinden Beri Gelişimi ve Yapısı
3. Sosyal Çevremiz ve Büyüdüğümüz Fiziksel Çevremiz ile İlgili Etkiler
4. Beslenme Alışkanlıklarımız ve Genel Sağlık Durumumuz
5. Psiko-Sosyal Açıdan Hal ve Durumumuz
6. Eğitim ve Sosyal Ortamımızın Kalitesi
7. Madde Kullanımı ve Alışkanlıklarımız
Dikkat eksikliği birçok farklı faktörlerden kaynaklanabileceğinden, bu durumun nedenini anlamak için bireyin genel durumu, hayat fonksiyonları ve genetik öyküsü göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle kalıcı ve yoğun dikkat sorunlarında, uzman yardımı almak en doğru yaklaşım olacaktır.
|
Yazan
 Şu anda Sitemizde!
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Dehb Olduğumu Nasıl Anlarım?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Deniz DOĞRUÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Deniz DOĞRUÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
dikkat eksikliği, dehb mi oldum, dehb, ben dehb miyim, yetişkinlerde dehb, yetişkin dikkat eksikliği, odaklanamıyorum
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
