Boşanma Sonrası Evliliklerde Çocukların İlişki Dengelerini Kurmak
Boşanma Sonrası Evliliklerde Çocukların İlişki Dengelerini Kurmak
Boşanma sonrası evliliklerde çocukların ilişki dengelerini kurmak oldukça zordur. Hayat her zaman planladığımız gibi ilerlemeyebilir. Evlilik yoluyla çiftler aralarında sevgi ve insan doğasındaki öfke bakımından en derin bağları oluştururlar. Bu nedenle bir düşmana karşı hissedebilecek kadar öfke veya en çok sevilen varlığa karşı hissedebilecek sevgi yoğunluğu oluşabilir. Dolayısıyla, yaptıklarınız ve yapmadıklarınızla eski eşinize yoğun öfke duyguları hissedebilir veya çok şefkatli bir iletişim kurma arzusu yaşayabilirsiniz. Bu durum çocuklarınıza da mutlaka yansır. İşte bu makalede bu boyutlarda eski evlilik ve potansiyel yeni evlilik durumlarında çocuklarınızla nasıl dengeli bir hayat oluşturabileceğiniz konusunda sizlere fikir verecek belki ilham olacak bir makale yazmak istedim.
Boşanma özetle, yalnızca çiftler için değil, aynı zamanda çocuklar için de karmaşık ve sancılı bir süreçtir. Bunun üzerine, ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin yeniden evlenmesi, bu süreci daha da zorlu hale getirebilir.
Bu süreçte ebeveynler, çocuklarının duygusal dengelerini korumak ve sağlıklı bir ilişki ortamı yaratmak için üzerlerinde büyük sorumluluklar taşırlar. Ancak bu sorumlulukların yüzde yüz tam sağlıklı şekilde yerine getirilmesi her zaman mümkün olmayabiliyor. Çocuklar, boşanmayla birlikte eski aile düzenlerini kaybettikleri için üzüntü, öfke ve güvensizlik gibi duygular yaşayabiliyorlar. Yeni evlilikler, çocukların kendi iç dünyalarında oluşturdukları aile kavramının sorgulamasına, yeni oluşacak aile çeşitliliğine ve ilişkilere uyum sağlamalarındaki zorluklara sebep olabilir.
Boşanmanın ve Yeniden Evliliklerin Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuğun Duygusal Tepkileri
Boşanma sonrası çocuklar, anne ve babalarını bir bütün ve birlikte görmeye alıştıkları için bu bütünlüğün kaybıyla eğer tedbir alınmazsa derin bir güvensizlik hissine kapılabilirler. Üzerine bir de ebeveynlerden biri veya her ikisinin birden yeniden evlilik durumu eklenince, çocuklar kendilerini ikinci plana itilmiş ya da sevilmiyor gibi karmaşık ve yoğun huzursuzluk veren duygular hissedebilirler veya düşüncelerle meşgul olabilirler. Ancak bu düşünceler ve duygusal tepkiler çocuğun yaşı, boşanma sürecindeki olumsuz deneyimleri ve ebeveynleriyle olan olumlu etkileşim ve ilişkinin boyutlarına göre değişiklik gösterebilir.
Bir çocuk ebeveynlerinden birinin yeniden evlendiğini sürpriz veya dolaylı yollardan öğrendiğinde genel olarak; “Artık beni eskisi kadar sevmeyecek. Yeni ailesine daha fazla vakit ayıracak.", “(Diğer ebeveyni) Annem/Babam bu duruma üzülür mü?”, “Yeni eş Annemin/Babamın yerini mi alacak?”, “Bu yeni evlilik benim yüzümden mi oldu?”, “Diğer [üvey anneden/babadan] amcadan/teyzeden kardeşim olur mu? Olursa onu benden daha mı çok sever?” “Ben hiç sevilmem mi?” gibi sorularla zihni meşgul olabilir. Bu düşünceler, çocukların davranışlarında olumsuz değişimlere neden olabilir. Öfke, üzgünlük, zihin karmaşıklığı gibi duygular ve durumlar okuldaki başarılarında düşüş, sosyal hayattan geri çekilme ya da ani duygu patlamaları gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda çocuklarınızın böyle düşünmesi ve hissetmesi normal bir durumdur, çocuklarınızın duygularını görmezden gelmemek ve onlarla açık iletişimde bulunmak, dinlemek, vakit geçirmek, duygularını anlayacak kadar gözlem yapabilmek ve de eski eşle iletişim ve işbirliğini psikolojik oyun olmadan sürdürebilmek gerekmektedir. Çocuğunuza ise böyle bir durumda "Böyle hissetmekte haklısın, ama bu durum sevgimizi değiştirmez", “ Seni seviyorum, aramızdaki bağ eskisinden daha kuvvetli olacak merakın olmasın. Yaşadığın bir duygunu içinde hissettiğin duygu, düşünceyi ve karmaşayı istediğin zaman bana getirebilirsin. Seni dinler ve anlamaya çalışırım. Yaşadığın bir zorluğu birlikte aşmak için kafa yorabiliriz.” gibi açıklamalarla duygulara açık kanal bırakılmalıdır. Gerektiği durumda eski eşle çocuğun yaşadığı gözden kaçan karmaşa uygun dille, çocuğun güvenini bozmadan paylaşılmalı ve bu sorunun aşılması konusunda eski eşin ne olursa olsun desteği istenmelidir. Ona yansıyan bir sorun olduğunda o da aynı şeyi yapabilmesi için, bir ilişki kültürü oluşturulmalıdır. Zaman zaman yeni bir evlilikte eski eş çocuğun başka birisinin anne ve babası olmasından kendi yerine geçmesinden kaygı duyduğu için bu durumdan huzursuz olabilir. “Ya çocuğum başkasını anne/baba olarak daha çok severse çocuğum benden nefret ederse?” diye tedirgin olabilir ve bilinçaltı düzeyde kıskançlık yaşayıp bu durumu aşamayıp çocuğunun üzerinden bu karmaşayı eski eşe yansıtmak durumu bozmak isteyebilir. Bu da anlaşılabilir ancak çocuk gelişimi açısından biyolojik anne ve babasıyla psikolojik derin ve geliştiren bağ kurabilmek çok daha önemlidir. Kimse sizin anne ve babalığınızı elinizden alamaz. Çocuğunuzla bağınızı sadece kaygıdan dolayı kaybetmemekte fayda vardır. Bunu aklınızdan çıkarmayın!
Anne/Baba’nın Yeni Eşine Karşı Direnç ve Düşmanlık
25 yıllık Aile ve Çiftlerle Evlilik, Evlilik Sonrası Hayatları ve varsa Boşanma durumlarında kendi ve çocuklarının yaşadıkları hayat deneyimlerini duygusal karmaşalarını gözlemlemiş ve müdahale etmiş bir uzman olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki: İkinci evliliklerle hayata dahil edilen yeni bir ebeveyn figürü, çocuk tarafından gerçekten bir tehdit olarak algılanabilir. Özellikle asıl anne ve babasıyla bir çocuğun ilişkisi zaten zedelenmişse, çocuk üvey ebeveyni mutlaka rakip olarak görme eğiliminde olacaktır. Çocuklar kendi anne ve babalarıyla nasıl gelişim süreçlerinde didişerek, rekabet ederek, inatlaşarak iletişim kuruyorsa tabii ki bu yeni ebeveynle de zaten doğası gereği bir gerilim yaşayacaktır. Bu kaçınılmaz olan durumu yönetebilmek esastır. Bu bakış açısı sizi zor bir durumu yönetmek konusunda yardımcı olacaktır.
Çocuklar baba ve annenin yeni eş adayı veya eşin, kendi öz ebeveynini elinden aldığını düşünebilir, düşmanca hisler besleyebilir. Kaygılıdır, belirsizlik vardır, bütün sorunun kaynağını bu kişi olarak algılamak aslında kendi annesi veya babasına karşı sevgi bağını korumasına sebep olur. Bu durumlarda yeni eş adayının veya eşin eski evlilikten doğan çocukların düşmanlıklarını kendi üzerlerine almaması hızla sahte bir yoğun sıcaklık kurmaması doğal halde olabildiğince uygun mesafe korunmalıdır. Eğer hızla samimiyet isterseniz dedemin çok güzel bir lafı vardı: “Tez samimiyet, tez ayrılık getirir”. Bu durumda da aslında dedemin sözünü sizin de unutmamanızda fayda var…
Çocuğunuzun yeni eşe veya size karşı duvarlar örmesi uzun vadede sağlıklı bağlar kuramamaya yol açabilir. Yeni eşe karşı sürekli mesafeli olan çocuk, ister istemez ona karşı kaba ifadeler kullanabilir. Bu tarz tepkiler her iki evde de gergin bir atmosfer yaratabilir bu da yeni partnerinizle olan ilişki sorunlarını tetikleyebilir. Hem eski eş hem de yeni eş ile ilişki dinamiklerini çocuklarla kurulacak bağları hem sorun olmadan hem de sorun olduktan sonra nasıl düzenleyebileceğiniz konusunda kafa yormaya şimdiden başlamanız faydalıdır. Evlenecek olan ebeveyn ve yeni eşin bu yukarıda bahsedilen durumlar karşısında anlayışlı ve sabırlı olması çok kolay değildir. Bu kırılgan durumu yönetmek yüksek kalite bir emek gerektirir. Biraz terleyeceksiniz unutmayın!
Eski aileyi şekil değiştiren kararı vermek kolay olmadı, yeni hayat kurmakta o kadar kolay olmayacak. Bunun bedelini daha az ödemek için aklınızı, zamanınızı ve enerjinizi yeni ailenin ve eski aile düzeninin fazlaca tehlikeye atılmadan dengeli bir şekilde düzenlenmiş olması problemlerin daha daha daha büyümeden azaltılmasına ve yönetilmesine yardımcı olacaktır. Unutmayın eski eşle de olan ilişkide çocukları büyütürken zaten problemler olacaktı, şimdi de olacak. Önemli olan çocukların hayata hazırlanması ve annesini babasını sağlıklı dengeli ilişkiyi yönetir halde görebilmektir.
Eski Eşle Sürekli Çatışmalar
Yukarıda da belirtmiş olduğum gibi boşanma sonrası ebeveynlerin birbirleriyle sağlıklı bir ilişki kurabilmesi, çocuğun genel duygusal ve gelişimsel iyi halini korumak için önemlidir. Ancak çoğunlukla bu durum her zaman mümkün olmaz. Bazı durumlarda eski eşler arasında süregelen eski ve yeni çatışmalar, çocuğun doğrudan ve dolaylı tanık olduğu şekilde gelişen krizlere dönüşebilir. Sizler eski karı-koca veya eş de olsanız, hala çocuklarınızın anne ve babasısınız. Boşanma sizinle eski eşiniz arasında gerçekleşti, çocuklarınızla zaten boşanmadınız!
Hayat ne getirir bilinmez sizin başınıza bir şey gelse eski eşin çocuklarla kurduğu bağ sayesinde çocukların sağlıklı aile kurabilme becerisi ve korunup takip edilme, kimsesiz kalmama durumu olacaktır. Bu nedenle tartışmalarınızda çocuklarınızı kollama prensibini unutmayın. Eski eşler arasındaki çatışmalarda çocuklar kendilerini bir taraf seçmeye mecbur hissedebilirler. Bu da çocuk üzerinde stres ve aşırı duygusal yüklenmelere neden olabilir. Eski eşinizle çocuklarınızın önünde herhangi bir çatışma haline girmemeye girseniz bile hızlı uygun şekilde sonlandırmaya özen göstermelisiniz. İletişim kurduğunuzda çatışma kaçınılmazsa, iletişim kanallarınızı (sadece mesajlaşarak) değiştirebilirsiniz. Ancak mesajların hem duygunuzu hem niyetinizi daha belli etmeniz için sesli veya video şeklinde olması daha doğrudur. WhatsApp veya SMS yazışmalarında yazdığınız duyguyla karşı tarafın anladığı duygu, niyet arasında farklılıklar olmakta ve büyük problemler oluşabilmektedir. Çatışma-Sorun döngüsü içinden çıkılamaz bir hale gelebilir. Bu durumu çok fazla yaşıyorsanız mutlaka boşanma sonrası eski eşle ilişkiyi düzenlemek için psikolojik destek alabilirsiniz. Böylece eski eşler kendilerini ve çocuklarının şimdi ve geleceğini kadere bırakmak yerine yönetebilmek, sorunların içinden çıkabilmek için güzel bir işbirliği yapabilirler.
Boşanma Sonrası Çocuk, Biyolojik Ebeveyni Suçluyor
Boşanma sonrası bir çocuk, genellikle boşanmanın sebebi olarak bir ebeveyni suçlama eğiliminde olabilir. Özellikle ebeveynlerden biri, diğerini sürekli eleştiriyorsa bu durum daha da karmaşıklaşır ve derinleşebilir.
Çocuk, ebeveynlerinden birinin yeniden evlenmesini, diğer ebeveynine karşı sadakatsizlik olarak görebilir. Her ne kadar boşanmış bir anne-baba da olsanız çocuk için her zaman bir gün tekrar bir araya gelirler düşüncesi içten içe çocukta umut olarak durabilir. Yeni evlilik kararı bir daha bir araya gelmeyeceğinizi somutlaştırdığı için çocuk yeniden evlenen ebeveynine karşı soğuk ve öfkeli davranışlar sergileyerek kendini korumak isteyebilir. Yeniden evlenme durumunda çocuğa karşı “koşullar müsaitse” uygun ve yeterince açık bir şekilde temel güven duygusunu zedelemeden anlatılıp ebeveyn-çocuk ilişkisinin korunması sağlanabilir.
Çocuk, boşanmanın ve boşanma sonrası yeni evlilikte bu ikinci evliliğin yapılmasının suçlusu ve sorumlusu olarak kendini görme eğiliminde olabilir. Tıpkı boşanma sürecinde olduğu gibi bu durumun sorumlusunun çocuğunuz olmadığını, onun bir hatası olmadığını, hala sevginizin ona karşı devam ettiğini belirtip yeni ilişkinin sizin için anlamını uygun dille anlatabilirsiniz. Kolay olmayacak ancak çocuklar gelişimleri açısından iyi işleyen kadın erkek ilişkisi deneyimlemesi ve gelecekte de hayatında benzeri ilişki sistemini kurabilmesine katkı sağlayacaktır.
Boşanma süreci, boşanma sonrası ve ikinci kez evlenme durumunuz sizin hayatlarınız için değişim ve yeni hayat düzeni demekse çocuklarınız için de aynı durum geçerlidir. Sizlerin de bu süreçleri yaşarken duygu ve düşüncelerinizin karmaşık hale gelebileceği gibi çocuklarınızın da duyguları ve düşünceleri mutlaka karmaşıklaşacaktır. Bu yüzden çocuklarınızın duygularını ve düşüncelerini ifade edebilmeleri için ilişkinizde onlarla olan bağınızda güvenli bir zemin yaratmalı ve gerektiğinde zaman ayırarak onları dinlemelisiniz.
Boşanma Sonrası Çocuğun Okul ve Sosyal Hayatında Sorunlar Yaşaması
Boşanma sonrası çocuklar, bu dönem ve sonrasında yaşadıkları duygusal stresi okul hayatlarına ve arkadaş ilişkilerine yansıtabilirler. Bu süreç çocukların zihinlerinin karmaşıklaşmasına yol açabilir. Aynı zamanda boşanma sürecinde işbirliği ve iletişim açısından aksaklıkların olması çocuğun çok daha yoğun bir şekilde duygusal yük biriktirmesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda çocuğun duygusal yüklerini (üzüntü, öfke, kaygı, korku, belirsizlik, rahatsızlık, istenmemek, sevilmemek, değersiz ve yetersiz hissetmek gibi) hafifletebilmek için onlarla iletişimde kalmalı, mümkün oldukça birebir vakit geçirmeli, güvenli ilişki ortamının tekrar kurmak için özel olarak odaklanmalısınız. Boşanmanın sancılı ve kaotik olduğu durumlarda maalesef yukarıdaki bahsettiğim ideal iletişim arzu edildiği gibi sağlanamayabilir. Böyle durumlar olduğunda, kafanız karıştığınızda arzu ettiğiniz gibi işler gitmediğinde lütfen zaman kaybetmeden uzman çocuk, ergen, çift, aile ve boşanma konularında deneyimli psikoterapistlerden, klinik psikologlardan destek alarak bu konuyu çalışıp kafa karışıklığını düzenleyin. Zamanın sizin, eski eşinizin, çocuğunuzun ve varsa yeni ilişkinizin sağlığı açısından olumsuz işlememesi için bu tip profesyonel bir destek size fayda sağlar.
Boşanma Sonrası Yeni Evlilik Yapacak Ebeveynler İçin Öneriler;
• Duygusal Süreçlere Uyanık Olmak: Artık içinde bulunmak istemediğiniz bir ilişki, ardından boşanma süreci daha sonrasında boşanma sonrası yeni hayat düzeni kurma gibi durumlarla uğraşırken oldukça yorulmuş ve çokça yıpranmış olabilirsiniz. Belki çocuklarınızın boşanma süreci başlamadan bile çokça kafa yormuş ve enerji sarf etmiş olabilirsiniz. Önem verdiğiniz hassas olduğunuz çocuğunuz konusunda artık enerjiniz tükendiği için “Amaan ne olacaksa artık olsun!” diyebilirsiniz. Buna rağmen kendinizi çocuk ve çocuklarınızın duygusal gelişim konusunda dayanıklı ve hazır tutmanız gerekir. Sizden daha kırılgan olan çocuklarınızı hayata hazırlamak için duygusal süreçlere uyanık çok çoook önemlidir.
• Sabır ve Anlayış: Boşanma ve yeniden ikinci kez evlenmek sizler için yeni bir düzen demek olduğu için herkesin çokça sabır ve anlayışa ihtiyacı olacak. Bu durum oluşturabilmek için acele kararlar almamalı, hayatınızda sizi duygusal olarak zorlayacak kişi ve konulara ihtiyatlı davranmanız, fevri davranmamanız çok önemlidir. Ayrıca bu zor süreçte kendinizi de sakinleştirecek hobi, uğraş ve dinlendirici boş zamanlar üretmeniz gerekmektedir. Sabır ve anlayışta bir emek gerektirir. Ancak çocuklarınız ve yeni hayatınız için ayrıca da eski eşinizin huzuru ve çocuklarla sağlıklı ilişkisi için bu emeğin mutlaka gelecekte karşılığı olacaktır.
• “Olabildiğince” Açık ve Şeffaf İletişim: Yaşanılan tüm karmaşık durumları çocuklarınızla onların yaşlarına ve kişilik özelliklerine uygun, olabildiğince güven veren bir şeffaflık içerisinde açıklayın. Bu açıklamaları yaptıktan sonra, çocuklarınızın duygularını ifade etmesine ve kendi duygularını anlamlandırması için hem zaman hem de alan yaratın. Etkin ve dikkatli dinleyin. Her şeye mantıklı açıklamalar yapıp çözüm üretmek zorunda değilsiniz. Bazen sabırla dinlemek de duyguların ve düşüncelerin rahatça ifade edilebilmesine olabildiğince şeffaf, açık iletişime zemin oluşturur. Çocukların sağlıklı büyüyebilmesi için ebeveynleriyle konuşabilme, tartışabilme ama bağını koruyabilme ihtiyaçları karşılanmalıdır. [/list]Eski Eşle Sağlıklı İletişim Kurun: Maalesef çoğu boşanan çocuklu çiftlerin unuttukları bir rolleri olabiliyor; Anne ve Baba oldukları…
Boşanma süreci her iki taraf için de yorucu bir süreç olabiliyor, bazen eşlerden biri veya her ikisi de birbirini fazlasıyla yorabiliyor. Evlilik içindeki bitmemiş psikolojik oyunlarını sürdürmek isteyebiliyor. Bilinçaltımızın bir tür katkısı ve etkisiyle hafifçe iğneleme, birbirini kızdırma, laf sokmak ve psikolojik oyundan galip çıkmak için bu tarz etkileşimler maalesef olabiliyor. İyi bir diplomat gibi hem ilişkiyi korumak hem de nahoş bir savaşa girmemek için böyle yaklaşmanız sizi zararlardan korur. Unutmayın moral, motivasyon, hayat enerjisi ikinize de birden çocuğunuz için lazım. Bu kıymetli kaynağı boşa çarçur etmeyin 😉
Unutmayın, her ailede farklı zorluklar yaşanabilir. Eğer bu zorlukları aşmakta zorlanıyorsanız, bir klinik psikologdan boşanma ve boşanma sonrası yeni aile hayatı için sizin ulaşabileceğiniz mesafe ve koşullarda yardım, destek alabilirsiniz. Tavsiyeediyorum.com ve benzeri uzman platformlarında sizin erişebileceğiniz ve bağ kurabileceğiniz sayısız düzgün uzman bulunmaktadır. Yardım almak gelişkin bir süreçtir. Sizin zayıf ve problemli olduğunuzu değil, problem çözmek için güçlü olduğunuzu gösterir. Çünkü çocuğunuzun duygusal iyiliği, onun gelecekteki mutluluğunun temelidir. Doğru adımlarla, daha sağlıklı ve dengeli bir aile hayatı yaratabilirsiniz.
EVLİLİK TERAPİSTİ
DENİZ DOĞRUÖZ
Boşanma sonrası evliliklerde çocukların ilişki dengelerini kurmak oldukça zordur. Hayat her zaman planladığımız gibi ilerlemeyebilir. Evlilik yoluyla çiftler aralarında sevgi ve insan doğasındaki öfke bakımından en derin bağları oluştururlar. Bu nedenle bir düşmana karşı hissedebilecek kadar öfke veya en çok sevilen varlığa karşı hissedebilecek sevgi yoğunluğu oluşabilir. Dolayısıyla, yaptıklarınız ve yapmadıklarınızla eski eşinize yoğun öfke duyguları hissedebilir veya çok şefkatli bir iletişim kurma arzusu yaşayabilirsiniz. Bu durum çocuklarınıza da mutlaka yansır. İşte bu makalede bu boyutlarda eski evlilik ve potansiyel yeni evlilik durumlarında çocuklarınızla nasıl dengeli bir hayat oluşturabileceğiniz konusunda sizlere fikir verecek belki ilham olacak bir makale yazmak istedim.
Boşanma özetle, yalnızca çiftler için değil, aynı zamanda çocuklar için de karmaşık ve sancılı bir süreçtir. Bunun üzerine, ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin yeniden evlenmesi, bu süreci daha da zorlu hale getirebilir.
Bu süreçte ebeveynler, çocuklarının duygusal dengelerini korumak ve sağlıklı bir ilişki ortamı yaratmak için üzerlerinde büyük sorumluluklar taşırlar. Ancak bu sorumlulukların yüzde yüz tam sağlıklı şekilde yerine getirilmesi her zaman mümkün olmayabiliyor. Çocuklar, boşanmayla birlikte eski aile düzenlerini kaybettikleri için üzüntü, öfke ve güvensizlik gibi duygular yaşayabiliyorlar. Yeni evlilikler, çocukların kendi iç dünyalarında oluşturdukları aile kavramının sorgulamasına, yeni oluşacak aile çeşitliliğine ve ilişkilere uyum sağlamalarındaki zorluklara sebep olabilir.
Boşanmanın ve Yeniden Evliliklerin Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuğun Duygusal Tepkileri
Boşanma sonrası çocuklar, anne ve babalarını bir bütün ve birlikte görmeye alıştıkları için bu bütünlüğün kaybıyla eğer tedbir alınmazsa derin bir güvensizlik hissine kapılabilirler. Üzerine bir de ebeveynlerden biri veya her ikisinin birden yeniden evlilik durumu eklenince, çocuklar kendilerini ikinci plana itilmiş ya da sevilmiyor gibi karmaşık ve yoğun huzursuzluk veren duygular hissedebilirler veya düşüncelerle meşgul olabilirler. Ancak bu düşünceler ve duygusal tepkiler çocuğun yaşı, boşanma sürecindeki olumsuz deneyimleri ve ebeveynleriyle olan olumlu etkileşim ve ilişkinin boyutlarına göre değişiklik gösterebilir.
Bir çocuk ebeveynlerinden birinin yeniden evlendiğini sürpriz veya dolaylı yollardan öğrendiğinde genel olarak; “Artık beni eskisi kadar sevmeyecek. Yeni ailesine daha fazla vakit ayıracak.", “(Diğer ebeveyni) Annem/Babam bu duruma üzülür mü?”, “Yeni eş Annemin/Babamın yerini mi alacak?”, “Bu yeni evlilik benim yüzümden mi oldu?”, “Diğer [üvey anneden/babadan] amcadan/teyzeden kardeşim olur mu? Olursa onu benden daha mı çok sever?” “Ben hiç sevilmem mi?” gibi sorularla zihni meşgul olabilir. Bu düşünceler, çocukların davranışlarında olumsuz değişimlere neden olabilir. Öfke, üzgünlük, zihin karmaşıklığı gibi duygular ve durumlar okuldaki başarılarında düşüş, sosyal hayattan geri çekilme ya da ani duygu patlamaları gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda çocuklarınızın böyle düşünmesi ve hissetmesi normal bir durumdur, çocuklarınızın duygularını görmezden gelmemek ve onlarla açık iletişimde bulunmak, dinlemek, vakit geçirmek, duygularını anlayacak kadar gözlem yapabilmek ve de eski eşle iletişim ve işbirliğini psikolojik oyun olmadan sürdürebilmek gerekmektedir. Çocuğunuza ise böyle bir durumda "Böyle hissetmekte haklısın, ama bu durum sevgimizi değiştirmez", “ Seni seviyorum, aramızdaki bağ eskisinden daha kuvvetli olacak merakın olmasın. Yaşadığın bir duygunu içinde hissettiğin duygu, düşünceyi ve karmaşayı istediğin zaman bana getirebilirsin. Seni dinler ve anlamaya çalışırım. Yaşadığın bir zorluğu birlikte aşmak için kafa yorabiliriz.” gibi açıklamalarla duygulara açık kanal bırakılmalıdır. Gerektiği durumda eski eşle çocuğun yaşadığı gözden kaçan karmaşa uygun dille, çocuğun güvenini bozmadan paylaşılmalı ve bu sorunun aşılması konusunda eski eşin ne olursa olsun desteği istenmelidir. Ona yansıyan bir sorun olduğunda o da aynı şeyi yapabilmesi için, bir ilişki kültürü oluşturulmalıdır. Zaman zaman yeni bir evlilikte eski eş çocuğun başka birisinin anne ve babası olmasından kendi yerine geçmesinden kaygı duyduğu için bu durumdan huzursuz olabilir. “Ya çocuğum başkasını anne/baba olarak daha çok severse çocuğum benden nefret ederse?” diye tedirgin olabilir ve bilinçaltı düzeyde kıskançlık yaşayıp bu durumu aşamayıp çocuğunun üzerinden bu karmaşayı eski eşe yansıtmak durumu bozmak isteyebilir. Bu da anlaşılabilir ancak çocuk gelişimi açısından biyolojik anne ve babasıyla psikolojik derin ve geliştiren bağ kurabilmek çok daha önemlidir. Kimse sizin anne ve babalığınızı elinizden alamaz. Çocuğunuzla bağınızı sadece kaygıdan dolayı kaybetmemekte fayda vardır. Bunu aklınızdan çıkarmayın!
Anne/Baba’nın Yeni Eşine Karşı Direnç ve Düşmanlık
25 yıllık Aile ve Çiftlerle Evlilik, Evlilik Sonrası Hayatları ve varsa Boşanma durumlarında kendi ve çocuklarının yaşadıkları hayat deneyimlerini duygusal karmaşalarını gözlemlemiş ve müdahale etmiş bir uzman olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki: İkinci evliliklerle hayata dahil edilen yeni bir ebeveyn figürü, çocuk tarafından gerçekten bir tehdit olarak algılanabilir. Özellikle asıl anne ve babasıyla bir çocuğun ilişkisi zaten zedelenmişse, çocuk üvey ebeveyni mutlaka rakip olarak görme eğiliminde olacaktır. Çocuklar kendi anne ve babalarıyla nasıl gelişim süreçlerinde didişerek, rekabet ederek, inatlaşarak iletişim kuruyorsa tabii ki bu yeni ebeveynle de zaten doğası gereği bir gerilim yaşayacaktır. Bu kaçınılmaz olan durumu yönetebilmek esastır. Bu bakış açısı sizi zor bir durumu yönetmek konusunda yardımcı olacaktır.
Çocuklar baba ve annenin yeni eş adayı veya eşin, kendi öz ebeveynini elinden aldığını düşünebilir, düşmanca hisler besleyebilir. Kaygılıdır, belirsizlik vardır, bütün sorunun kaynağını bu kişi olarak algılamak aslında kendi annesi veya babasına karşı sevgi bağını korumasına sebep olur. Bu durumlarda yeni eş adayının veya eşin eski evlilikten doğan çocukların düşmanlıklarını kendi üzerlerine almaması hızla sahte bir yoğun sıcaklık kurmaması doğal halde olabildiğince uygun mesafe korunmalıdır. Eğer hızla samimiyet isterseniz dedemin çok güzel bir lafı vardı: “Tez samimiyet, tez ayrılık getirir”. Bu durumda da aslında dedemin sözünü sizin de unutmamanızda fayda var…
Çocuğunuzun yeni eşe veya size karşı duvarlar örmesi uzun vadede sağlıklı bağlar kuramamaya yol açabilir. Yeni eşe karşı sürekli mesafeli olan çocuk, ister istemez ona karşı kaba ifadeler kullanabilir. Bu tarz tepkiler her iki evde de gergin bir atmosfer yaratabilir bu da yeni partnerinizle olan ilişki sorunlarını tetikleyebilir. Hem eski eş hem de yeni eş ile ilişki dinamiklerini çocuklarla kurulacak bağları hem sorun olmadan hem de sorun olduktan sonra nasıl düzenleyebileceğiniz konusunda kafa yormaya şimdiden başlamanız faydalıdır. Evlenecek olan ebeveyn ve yeni eşin bu yukarıda bahsedilen durumlar karşısında anlayışlı ve sabırlı olması çok kolay değildir. Bu kırılgan durumu yönetmek yüksek kalite bir emek gerektirir. Biraz terleyeceksiniz unutmayın!
Eski aileyi şekil değiştiren kararı vermek kolay olmadı, yeni hayat kurmakta o kadar kolay olmayacak. Bunun bedelini daha az ödemek için aklınızı, zamanınızı ve enerjinizi yeni ailenin ve eski aile düzeninin fazlaca tehlikeye atılmadan dengeli bir şekilde düzenlenmiş olması problemlerin daha daha daha büyümeden azaltılmasına ve yönetilmesine yardımcı olacaktır. Unutmayın eski eşle de olan ilişkide çocukları büyütürken zaten problemler olacaktı, şimdi de olacak. Önemli olan çocukların hayata hazırlanması ve annesini babasını sağlıklı dengeli ilişkiyi yönetir halde görebilmektir.
Eski Eşle Sürekli Çatışmalar
Yukarıda da belirtmiş olduğum gibi boşanma sonrası ebeveynlerin birbirleriyle sağlıklı bir ilişki kurabilmesi, çocuğun genel duygusal ve gelişimsel iyi halini korumak için önemlidir. Ancak çoğunlukla bu durum her zaman mümkün olmaz. Bazı durumlarda eski eşler arasında süregelen eski ve yeni çatışmalar, çocuğun doğrudan ve dolaylı tanık olduğu şekilde gelişen krizlere dönüşebilir. Sizler eski karı-koca veya eş de olsanız, hala çocuklarınızın anne ve babasısınız. Boşanma sizinle eski eşiniz arasında gerçekleşti, çocuklarınızla zaten boşanmadınız!
Hayat ne getirir bilinmez sizin başınıza bir şey gelse eski eşin çocuklarla kurduğu bağ sayesinde çocukların sağlıklı aile kurabilme becerisi ve korunup takip edilme, kimsesiz kalmama durumu olacaktır. Bu nedenle tartışmalarınızda çocuklarınızı kollama prensibini unutmayın. Eski eşler arasındaki çatışmalarda çocuklar kendilerini bir taraf seçmeye mecbur hissedebilirler. Bu da çocuk üzerinde stres ve aşırı duygusal yüklenmelere neden olabilir. Eski eşinizle çocuklarınızın önünde herhangi bir çatışma haline girmemeye girseniz bile hızlı uygun şekilde sonlandırmaya özen göstermelisiniz. İletişim kurduğunuzda çatışma kaçınılmazsa, iletişim kanallarınızı (sadece mesajlaşarak) değiştirebilirsiniz. Ancak mesajların hem duygunuzu hem niyetinizi daha belli etmeniz için sesli veya video şeklinde olması daha doğrudur. WhatsApp veya SMS yazışmalarında yazdığınız duyguyla karşı tarafın anladığı duygu, niyet arasında farklılıklar olmakta ve büyük problemler oluşabilmektedir. Çatışma-Sorun döngüsü içinden çıkılamaz bir hale gelebilir. Bu durumu çok fazla yaşıyorsanız mutlaka boşanma sonrası eski eşle ilişkiyi düzenlemek için psikolojik destek alabilirsiniz. Böylece eski eşler kendilerini ve çocuklarının şimdi ve geleceğini kadere bırakmak yerine yönetebilmek, sorunların içinden çıkabilmek için güzel bir işbirliği yapabilirler.
Boşanma Sonrası Çocuk, Biyolojik Ebeveyni Suçluyor
Boşanma sonrası bir çocuk, genellikle boşanmanın sebebi olarak bir ebeveyni suçlama eğiliminde olabilir. Özellikle ebeveynlerden biri, diğerini sürekli eleştiriyorsa bu durum daha da karmaşıklaşır ve derinleşebilir.
Çocuk, ebeveynlerinden birinin yeniden evlenmesini, diğer ebeveynine karşı sadakatsizlik olarak görebilir. Her ne kadar boşanmış bir anne-baba da olsanız çocuk için her zaman bir gün tekrar bir araya gelirler düşüncesi içten içe çocukta umut olarak durabilir. Yeni evlilik kararı bir daha bir araya gelmeyeceğinizi somutlaştırdığı için çocuk yeniden evlenen ebeveynine karşı soğuk ve öfkeli davranışlar sergileyerek kendini korumak isteyebilir. Yeniden evlenme durumunda çocuğa karşı “koşullar müsaitse” uygun ve yeterince açık bir şekilde temel güven duygusunu zedelemeden anlatılıp ebeveyn-çocuk ilişkisinin korunması sağlanabilir.
Çocuk, boşanmanın ve boşanma sonrası yeni evlilikte bu ikinci evliliğin yapılmasının suçlusu ve sorumlusu olarak kendini görme eğiliminde olabilir. Tıpkı boşanma sürecinde olduğu gibi bu durumun sorumlusunun çocuğunuz olmadığını, onun bir hatası olmadığını, hala sevginizin ona karşı devam ettiğini belirtip yeni ilişkinin sizin için anlamını uygun dille anlatabilirsiniz. Kolay olmayacak ancak çocuklar gelişimleri açısından iyi işleyen kadın erkek ilişkisi deneyimlemesi ve gelecekte de hayatında benzeri ilişki sistemini kurabilmesine katkı sağlayacaktır.
Boşanma süreci, boşanma sonrası ve ikinci kez evlenme durumunuz sizin hayatlarınız için değişim ve yeni hayat düzeni demekse çocuklarınız için de aynı durum geçerlidir. Sizlerin de bu süreçleri yaşarken duygu ve düşüncelerinizin karmaşık hale gelebileceği gibi çocuklarınızın da duyguları ve düşünceleri mutlaka karmaşıklaşacaktır. Bu yüzden çocuklarınızın duygularını ve düşüncelerini ifade edebilmeleri için ilişkinizde onlarla olan bağınızda güvenli bir zemin yaratmalı ve gerektiğinde zaman ayırarak onları dinlemelisiniz.
Boşanma Sonrası Çocuğun Okul ve Sosyal Hayatında Sorunlar Yaşaması
Boşanma sonrası çocuklar, bu dönem ve sonrasında yaşadıkları duygusal stresi okul hayatlarına ve arkadaş ilişkilerine yansıtabilirler. Bu süreç çocukların zihinlerinin karmaşıklaşmasına yol açabilir. Aynı zamanda boşanma sürecinde işbirliği ve iletişim açısından aksaklıkların olması çocuğun çok daha yoğun bir şekilde duygusal yük biriktirmesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda çocuğun duygusal yüklerini (üzüntü, öfke, kaygı, korku, belirsizlik, rahatsızlık, istenmemek, sevilmemek, değersiz ve yetersiz hissetmek gibi) hafifletebilmek için onlarla iletişimde kalmalı, mümkün oldukça birebir vakit geçirmeli, güvenli ilişki ortamının tekrar kurmak için özel olarak odaklanmalısınız. Boşanmanın sancılı ve kaotik olduğu durumlarda maalesef yukarıdaki bahsettiğim ideal iletişim arzu edildiği gibi sağlanamayabilir. Böyle durumlar olduğunda, kafanız karıştığınızda arzu ettiğiniz gibi işler gitmediğinde lütfen zaman kaybetmeden uzman çocuk, ergen, çift, aile ve boşanma konularında deneyimli psikoterapistlerden, klinik psikologlardan destek alarak bu konuyu çalışıp kafa karışıklığını düzenleyin. Zamanın sizin, eski eşinizin, çocuğunuzun ve varsa yeni ilişkinizin sağlığı açısından olumsuz işlememesi için bu tip profesyonel bir destek size fayda sağlar.
Boşanma Sonrası Yeni Evlilik Yapacak Ebeveynler İçin Öneriler;
• Duygusal Süreçlere Uyanık Olmak: Artık içinde bulunmak istemediğiniz bir ilişki, ardından boşanma süreci daha sonrasında boşanma sonrası yeni hayat düzeni kurma gibi durumlarla uğraşırken oldukça yorulmuş ve çokça yıpranmış olabilirsiniz. Belki çocuklarınızın boşanma süreci başlamadan bile çokça kafa yormuş ve enerji sarf etmiş olabilirsiniz. Önem verdiğiniz hassas olduğunuz çocuğunuz konusunda artık enerjiniz tükendiği için “Amaan ne olacaksa artık olsun!” diyebilirsiniz. Buna rağmen kendinizi çocuk ve çocuklarınızın duygusal gelişim konusunda dayanıklı ve hazır tutmanız gerekir. Sizden daha kırılgan olan çocuklarınızı hayata hazırlamak için duygusal süreçlere uyanık çok çoook önemlidir.
• Sabır ve Anlayış: Boşanma ve yeniden ikinci kez evlenmek sizler için yeni bir düzen demek olduğu için herkesin çokça sabır ve anlayışa ihtiyacı olacak. Bu durum oluşturabilmek için acele kararlar almamalı, hayatınızda sizi duygusal olarak zorlayacak kişi ve konulara ihtiyatlı davranmanız, fevri davranmamanız çok önemlidir. Ayrıca bu zor süreçte kendinizi de sakinleştirecek hobi, uğraş ve dinlendirici boş zamanlar üretmeniz gerekmektedir. Sabır ve anlayışta bir emek gerektirir. Ancak çocuklarınız ve yeni hayatınız için ayrıca da eski eşinizin huzuru ve çocuklarla sağlıklı ilişkisi için bu emeğin mutlaka gelecekte karşılığı olacaktır.
• “Olabildiğince” Açık ve Şeffaf İletişim: Yaşanılan tüm karmaşık durumları çocuklarınızla onların yaşlarına ve kişilik özelliklerine uygun, olabildiğince güven veren bir şeffaflık içerisinde açıklayın. Bu açıklamaları yaptıktan sonra, çocuklarınızın duygularını ifade etmesine ve kendi duygularını anlamlandırması için hem zaman hem de alan yaratın. Etkin ve dikkatli dinleyin. Her şeye mantıklı açıklamalar yapıp çözüm üretmek zorunda değilsiniz. Bazen sabırla dinlemek de duyguların ve düşüncelerin rahatça ifade edilebilmesine olabildiğince şeffaf, açık iletişime zemin oluşturur. Çocukların sağlıklı büyüyebilmesi için ebeveynleriyle konuşabilme, tartışabilme ama bağını koruyabilme ihtiyaçları karşılanmalıdır. [/list]Eski Eşle Sağlıklı İletişim Kurun: Maalesef çoğu boşanan çocuklu çiftlerin unuttukları bir rolleri olabiliyor; Anne ve Baba oldukları…
Boşanma süreci her iki taraf için de yorucu bir süreç olabiliyor, bazen eşlerden biri veya her ikisi de birbirini fazlasıyla yorabiliyor. Evlilik içindeki bitmemiş psikolojik oyunlarını sürdürmek isteyebiliyor. Bilinçaltımızın bir tür katkısı ve etkisiyle hafifçe iğneleme, birbirini kızdırma, laf sokmak ve psikolojik oyundan galip çıkmak için bu tarz etkileşimler maalesef olabiliyor. İyi bir diplomat gibi hem ilişkiyi korumak hem de nahoş bir savaşa girmemek için böyle yaklaşmanız sizi zararlardan korur. Unutmayın moral, motivasyon, hayat enerjisi ikinize de birden çocuğunuz için lazım. Bu kıymetli kaynağı boşa çarçur etmeyin 😉
Unutmayın, her ailede farklı zorluklar yaşanabilir. Eğer bu zorlukları aşmakta zorlanıyorsanız, bir klinik psikologdan boşanma ve boşanma sonrası yeni aile hayatı için sizin ulaşabileceğiniz mesafe ve koşullarda yardım, destek alabilirsiniz. Tavsiyeediyorum.com ve benzeri uzman platformlarında sizin erişebileceğiniz ve bağ kurabileceğiniz sayısız düzgün uzman bulunmaktadır. Yardım almak gelişkin bir süreçtir. Sizin zayıf ve problemli olduğunuzu değil, problem çözmek için güçlü olduğunuzu gösterir. Çünkü çocuğunuzun duygusal iyiliği, onun gelecekteki mutluluğunun temelidir. Doğru adımlarla, daha sağlıklı ve dengeli bir aile hayatı yaratabilirsiniz.
EVLİLİK TERAPİSTİ
DENİZ DOĞRUÖZ
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Boşanma Sonrası Evliliklerde Çocukların İlişki Dengelerini Kurmak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Deniz DOĞRUÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Deniz DOĞRUÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
boşanma sonrası, boşanma süreci, boşanma, boşanan anne, boşanan baba, boşanan ebeveynlere sahip olmak, çocuklarım var evlenmek istiyorum
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
