Alıcı Dil Gelişimi
Ses, konuşma ve dil, insan iletişimi için gerekli araçlardır. Dil, bireyin sezgilerinin bir dilin sözcüklerine dönüştüğü konuşma eylemidir. Dolayısıyla belirli bir bölge veya topluluktan insanların fikir ve duygularını ifade etmek için kullandıkları geleneksel işaretler ve semboller sistemidir (Castillo, 2015). Dil, anlamlı bir şekilde iletişim kurmak için sosyal olarak paylaşılan kodlar ve kurallar içerir ve her ikisi de önemli olmak üzere sözlü, sözsüz formlarda ifade edilebilir (Bambaeeroo ve Shokrpour, 2017). Dil, alıcı ve ifade edici dil olarak sınıflandırılabilir. Alıcı dil, komutların, hikayelerin ve yönlerin anlaşılmasının kritik unsurlarına ilişkin anlama anlamına gelir. İfade edici dil ise dilin isimler, sıfatlar, fiiller ve edatlar gibi uygun biçimlerini kullanarak dilin ifadesini ifade eder (McLaughlin, 2011).
Çocuklarda Dil Gelişimi
Erken çocukluk, sözlü dil becerilerinin kazanılması için kritik bir dönemdir. Kelime hazinesi gibi sözlü dil becerileri, çocukların yalnızca başkalarıyla iletişim kurmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda okuma ve uzun vadeli akademik başarının habercisidir (Garcia, 2021). Dil öğrenimi, dil kullanımı için fırsatları kolaylaştıran sosyal ortamlardaki etkileşimler yoluyla gerçekleşir (Lantolf ve Thorne, 2006). Dil gelişimi sürecinde, bir çocuğun kilometre taşları, ortalama bir çocuk için belirli bir yaşta ulaşması gereken bir kontrol noktası görevi görür. Bu aynı zamanda profesyoneller, öğretmenler ve ebeveynler için normal dil gelişim sürecini anlamaları ve varsa gecikmeleri belirlemeleri için yararlıdır (Wiig ve ark., 2004). Özellikle gelişimsel psikopatolojide olmak üzere çok çeşitli araştırmalar, çocukların dili ile sosyo-duygusal yeterliliğin farklı yönleri arasındaki ilişkileri doğrulamıştır. Örneğin, belirli bir dil bozukluğu öyküsü olan çocuklar, aynı yaştaki sınıf arkadaşlarına göre daha az işbirlikçi ve daha saldırgan olarak derecelendirilmiştir (Lindsay ve Dockrell, 2000). Daha sıklıkla öfke gibi olumsuz duyguları düzenlemekte zorlandıkları görülmüştür (Fujiki ve ark., 2002). Ayrıca, bir çalışmada, dışsallaştırma davranışı gibi davranış bozuklukları belirtisi bulunan çocukların üçte ikisinin, erken dil gelişimlerinde zorluklar sergiledikleri görülmüştür (Yew ve O'Kearney, 2013).
Dil Gelişimi ile Saldırgan Davranış Arasındaki İlişki
Erken dil becerilerinin 4 yıllık bir süre boyunca işbirlikçi davranış, saldırganlık ve duygusal öz düzenlemenin gelişimini öngördüğü bulunmuştur (Rose ve ark., 2016). Ampirik araştırmalar, çocukların dil yeterliliğini temsil etmek için alıcı ve üretici dil ölçütlerini kullanmıştır. Dilin her iki yönünün de saldırgan davranışla bağlantılı olduğu bulunmuştur. Anaokulundaki alıcı dil ölçeğindeki düşük puanlar, ilkokuldaki saldırganlığı yordamıştır (Menting ve ark., 2011). Öte yandan, diğer çalışmalar çeşitli üretken dil göstergeleri kullanmış ve örneğin, üretken kelime ölçeği (Elliott ve ark., 1997) ile 3 ila 5 yaş arasındaki çocukların saldırgan davranışları arasında uzunlamasına ilişkiler bildirmiştir. (Girard ve ark., 2016). Çocukların dil becerilerini alıcı dil ölçütleriyle değerlendiren araştırmalar, öncelikle sözlü iletişimi anlamakta zorlanan çocukların akranlarıyla sosyalleşmekte güçlük çekecekleri, çünkü daha fazla yanlış anlaşılma yaşayacakları, bunun da çatışma durumlarına yol açacağını ve saldırgan davranış olasılığını arttıracağını varsaymıştır (Menting ve ark., 2011). Ayrıca Girard ve arkadaşları da (2016), dil ifadesindeki zorlukların saldırgan davranış riskini arttırdığını savunmuştur. Daha düşük üretken dil becerilerine sahip çocuklar, saldırgan davranışı alternatif bir etkileşim biçimi olarak kullanabilirler. Sunulan ampirik bulgulara dayanarak, dilin her iki yönünün de saldırgan davranışın gelişimi ile ilişkili olduğu sonucuna varmak mümkündür. Yine de alıcı ve üretici dili aynı modelde ele alan ve saldırgan davranışın gelişimi üzerindeki göreceli etkilerini karşılaştıran daha derinlemesine bir analiz, 3 ila 7 yaş arasındaki çocuk gelişiminin altında yatan mekanizmaların teorik olarak anlaşılmasını sağlayabilir (Girard ve ark., 2016). Vygotsky (1962), dil ve düşünce arasındaki güçlü bağlantıyı vurgulamış ve ayrıntılı dil üretiminin öz-yönetimli konuşmada etkinliği teşvik ettiğini savunmuştur. Çocukların üretken dilinin, öz-yönetimli konuşma ile, yalnızca sosyal-bilişsel problem çözme için değil, aynı zamanda duygusal öz-düzenleme için de önemli bir araç olduğu iyi bilinmektedir (Petersen ve ark., 2013). Bu teorik açıklama, üretken dilin duygusal öz-düzenlemenin gelişimi için çok önemli olduğunu öne sürüyor gibi görünmektedir. Bununla birlikte, alıntı yapılan iki çalışma, farklı çalışma tasarımları ve yaş gruplarına odaklanmıştır. Monopoli ve Kingston (2012) ilkokul çocuklarında kesitsel ilişkileri incelerken, Aro ve arkadaşları (2012) okul öncesi çocuklarda boylamsal ilişkileri incelemiştir. Bu nedenle, alıcı dilin (üretkenin aksine) anaokulundan ilkokula kadar olan tipik gelişim sürecinde duygusal öz-düzenlemede oynadığı özel rol belirsizliğini korumaktadır ve henüz incelenmemiştir. Alıcı dilin sosyo-duygusal gelişim üzerindeki etkileri ile ilgili olarak, mevcut çalışmaların çoğunda cinsiyet farklılıklarına yönelik ek analizler hesaplanmış, ancak heterojen sonuçlar üretilmiştir. Örneğin, 6 yaşında alıcı dildeki problemlerin, dördüncü sınıftaki erkek çocuklarda saldırgan davranışa katkıda bulunduğu, ancak kızlarda olmadığı bulunmuştur (Menting ve ark., 2011). Buna karşılık, alıcı dil ile dışsallaştırma davranışı arasındaki kesitsel ilişkiler, yalnızca ikinci sınıftaki kızlarda istatistiksel olarak anlamlıydı, erkeklerde anlamlı değildi (Monopoli ve Kingston, 2012). Tipik olarak gelişen çocukların dili kavramayı ve üretmeyi öğrenmelerinde görülen kolaylık, evrensel biyolojik öğrenme mekanizmalarının varlığını düşündürür (Christiansen ve Chater, 2015).
Dil Gelişimi ve Çevresel Faktörler
Dil gelişimi aynı zamanda sosyal ve çevresel bağlamlarla dış etkileşimlere de dayanır (Bronfenbrenner, 1979). Bu nedenle, dil gelişimini tam olarak tanımlamak için bu bakış açılarının bir kombinasyonu gereklidir (Hoff, 2006). Özellikle, içsel (örneğin bilişsel) ve dışsal faktörler (örneğin sosyal/dilsel çevre) arasındaki etkileşime odaklanarak çocuklarda dil gelişimini incelemek önemlidir. Uzunlamasına bir çalışmada, Shafto ve arkadaşları 8-13 aylık bebeklerde seri öğrenme ile sözlü ve sözsüz dil anlama arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Bebeklerin bakma zamanını öğrenmenin bir ölçüsü olarak kullanarak, bebeklerin öğrenmesinin, test sırasında kelime anlama ve 5 ay sonra jest anlama ile ilişkili olduğunu bildirmişlerdir (Shafto ve ark., 2012). Ayrıca, çocukların (6-8 yaş arası) dilsel olmayan görsel istatistiksel öğrenme görevindeki performansı ile dil yeteneği arasındaki ilişkiyi araştıran bir çalışmada, Kidd ve Arciuli (2016) istatistiksel öğrenmenin pasif ve nesne göreli içeren dilbilgisi görevlerindeki performansı öngördüğünü bildirmiştir. Bu çalışmalar, istatistiksel öğrenmenin çocukların dil gelişimindeki önemli rolünü göstermektedir. Tomblin ve arkadaşları (1997), ebeveyn eğitiminin çocuklarının dil gelişimi ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Araştırmalar çocukların kelime gelişiminin ebeveynler (Hurtado ve ark., 2008) ve öğretmenler (Dickinson ve Porche, 2011) gibi sosyal figürler tarafından kullanılan dil ile ilişkili olduğunu bulmuştur. Dile maruz kalarak ve bu sosyal figürlerle zengin dilli etkileşimlerde bulunarak, çocuklar yeni kelimeler ve yapılar pratiği yapabilir, böylece erken kelime bilgilerini geliştirebilirler (Hammer ve ark., 2012). Akranların kelime bilgisi becerileri, çocuklara akranlarıyla doğrudan etkileşim kurma, yeni kelimeler uygulama ve sürekli konuşmalara katılma fırsatları sağlayarak, bireysel okul öncesi çağındaki çocukların kelime gelişimini etkileyebilir (Gámez ve ark., 2019). Klinik çalışmalarla ilgili olarak, bilişsel bozukluğu olan çocuklar için dili teşvik etmeyi hedefleyen müdahalelerin yakın tarihli bir meta-analizi, ebeveyn etkileşimini arttırmanın kelime hazinesi büyümesi dahil dil gelişimleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermektedir (Roberts ve Kaiser, 2011). Bununla birlikte, sosyoekonomik dezavantaj nedeniyle dil gecikmesi riski taşıyan çocuklar için ebeveynlik müdahalelerinin işe yarayıp yaramayacağı açık değildir. Bazı araştırmalar, yapacaklarını öne sürmektedir (Suskind ve ark., 2016). Bununla birlikte, yavaş konuşan küçük çocuklar üzerinde yakın zamanda yapılan bir popülasyon temelli araştırma, önleyici bir ebeveynlik müdahalesine katılmanın dil becerileri üzerinde herhangi bir etkisi olduğuna dair hiçbir bulgu bulamamıştır (Wake ve ark., 2011).
Kaynakça
Aro, T., Eklund, K., Nurmi, J. E. ve Poikkeus, A. M. (2012). Early language and behavioral regulation skills as predictors of social outcomes. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2011/10-0245
Bambaeeroo, F. ve Shokrpour, N. (2017). The impact of the teachers’ non-verbal communication on success in teaching. Journal of advances in medical education & professionalism, 5(2), 51.
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard university press.
Castillo, J. G. M. (2015). The speech act as an act of knowing. International Journal of Language and Linguistics, 3(6-1). https://doi.org/10.11648/j.ijll.s.2015030601.15
Christiansen, M. H. ve Chater, N. (2015). The language faculty that wasn't: A usage-based account of natural language recursion. Frontiers in Psychology, 6, 1182. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01182
Dickinson, D. K. ve Porche, M. V. (2011). Relation between language experiences in preschool classrooms and children’s kindergarten and fourth‐grade language and reading abilities. Child development, 82(3), 870-886. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01576.x
Fujiki, M., Brinton, B. ve Clarke, D. (2002). Emotion regulation in children with specific language impairment. https://doi.org/10.1044/0161-1461
Gámez, P. B., Griskell, H. L., Sobrevilla, Y. N. ve Vazquez, M. (2019). Dual language and English‐only learners’ expressive and receptive language skills and exposure to peers’ language. Child development, 90(2), 471-479. https://doi.org/10.1111/cdev.13197
Garcia, E. B. (2021). Peer effects on dual language learners’ English and Spanish receptive vocabulary development. Early Childhood Research Quarterly, 56, 180-189. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2021.03.015
Girard, L. C., Pingault, J. B., Doyle, O., Falissard, B. ve Tremblay, R. E. (2016). Developmental associations between conduct problems and expressive language in early childhood: A population-based study. Journal of abnormal child psychology, 44(6), 1033-1043. https://doi.org/10.1007/s10802-015-0094-8
Hammer, C. S., Komaroff, E., Rodriguez, B. L., Lopez, L. M., Scarpino, S. E. ve Goldstein, B. (2012). Predicting Spanish–English bilingual children’s language abilities. https://doi.org/10.1044/10924388(2012/11-0016)
Hoff, E. (2006). How social contexts support and shape language development. Developmental review, 26(1), 55-88. https://doi.org/10.1016/j.dr.2005.11.002
Hurtado, N., Marchman, V. A. ve Fernald, A. (2008). Does input influence uptake? Links between maternal talk, processing speed and vocabulary size in Spanish‐learning children. Developmental science, 11(6). https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2008.00768.x
Kidd, E. ve Arciuli, J. (2016). Individual differences in statistical learning predict children's comprehension of syntax. Child development, 87(1), 184-193. https://doi.org/10.1111/cdev.12461
Lantolf, J. P. ve Thorne, S. L. (2006). Sociocultural theory and genesis of second language development. Oxford University Press.
Lindsay, G. ve Dockrell, J. (2000). The behaviour and self‐esteem of children with specific speech and language difficulties. British Journal of Educational Psychology, 70(4), 583-601. https://doi.org/10.1348/000709900158317
McLaughlin, M. R. (2011). Speech and language delay in children. American family physician, 83(10), 1183-1188.
Menting, B., Van Lier, P. A. ve Koot, H. M. (2011). Language skills, peer rejection, and the development of externalizing behavior from kindergarten to fourth grade. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 52(1), 72-79. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02279.x
Monopoli, W. J. ve Kingston, S. (2012). The relationships among language ability, emotion regulation and social competence in second-grade students. International Journal of Behavioral Development, 36(5), 398-405. https://doi.org/10.1177/0165025412446394
Petersen, I. T., Bates, J. E., D'Onofrio, B. M., Coyne, C. A., Lansford, J. E., Dodge, K. A., Pettit, G. S. ve Van Hulle, C. A. (2013). Language ability predicts the development of behavior problems in children. Journal of Abnormal Psychology, 122(2), 542–557. https://doi.org/10.1037/a0031963
Roberts, M. Y. ve Kaiser, A. P. (2011). The effectiveness of parent-implemented language interventions: A meta-analysis. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2011/10-0055
Rose, E., Ebert, S. ve Weinert, S. (2016). Zusammenspiel sprachlicher und sozial-emotionaler Entwicklung vom vierten bis zum achten Lebensjahr. Frühe Bildung. https://doi.org/10.1026/2191-9186/a000254
Shafto, C. L., Conway, C. M., Field, S. L. ve Houston, D. M. (2012). Visual sequence learning in infancy: Domain‐general and domain‐specific associations with language. Infancy, 17(3), 247-271. https://doi.org/10.1111/j.1532-7078.2011.00085.x
Suskind, D. L., Leffel, K. R., Graf, E., Hernandez, M. W., Gunderson, E. A., Sapolich, S. G., Suskind, E., Leininger, L., Goldin-Meadow, S. ve Levine, S. C. (2016). A parent-directed language intervention for children of low socioeconomic status: A randomized controlled pilot study. Journal of child language, 43(2), 366-406. https://doi.org/10.1017/S0305000915000033
Tomblin, J. B., Smith, E. ve Zhang, X. (1997). Epidemiology of specific language impairment: Prenatal and perinatal risk factors. Journal of communication disorders, 30(4), 325-344. https://doi.org/10.1016/s0021-9924(97)00015-4
Vygotsky, L. S. (1962). Thought and language. MIT press.
Wake, M., Tobin, S., Girolametto, L., Ukoumunne, O. C., Gold, L., Levickis, P., Sheehan, C., Goldfeld, S. ve Reilly, S. (2011). Outcomes of population based language promotion for slow to talk toddlers at ages 2 and 3 years: Let’s Learn Language cluster randomised controlled trial. Bmj, 343. https://doi.org/10.1136/bmj.d4741
Wiig, E. H., Secord, W. A. ve Semel, E. (2004). CELF-Preschool-2: Clinical Evaluation of Language Fundamentals, Preschool. Harcourt Assessment.
Yew, S. G. K., & O’Kearney, R. (2013). Emotional and behavioural outcomes later in childhood and adolescence for children with specific language impairments: Meta‐analyses of controlled prospective studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 54(5), 516-524. https://doi.org/10.1111/jcpp.1200
Çocuklarda Dil Gelişimi
Erken çocukluk, sözlü dil becerilerinin kazanılması için kritik bir dönemdir. Kelime hazinesi gibi sözlü dil becerileri, çocukların yalnızca başkalarıyla iletişim kurmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda okuma ve uzun vadeli akademik başarının habercisidir (Garcia, 2021). Dil öğrenimi, dil kullanımı için fırsatları kolaylaştıran sosyal ortamlardaki etkileşimler yoluyla gerçekleşir (Lantolf ve Thorne, 2006). Dil gelişimi sürecinde, bir çocuğun kilometre taşları, ortalama bir çocuk için belirli bir yaşta ulaşması gereken bir kontrol noktası görevi görür. Bu aynı zamanda profesyoneller, öğretmenler ve ebeveynler için normal dil gelişim sürecini anlamaları ve varsa gecikmeleri belirlemeleri için yararlıdır (Wiig ve ark., 2004). Özellikle gelişimsel psikopatolojide olmak üzere çok çeşitli araştırmalar, çocukların dili ile sosyo-duygusal yeterliliğin farklı yönleri arasındaki ilişkileri doğrulamıştır. Örneğin, belirli bir dil bozukluğu öyküsü olan çocuklar, aynı yaştaki sınıf arkadaşlarına göre daha az işbirlikçi ve daha saldırgan olarak derecelendirilmiştir (Lindsay ve Dockrell, 2000). Daha sıklıkla öfke gibi olumsuz duyguları düzenlemekte zorlandıkları görülmüştür (Fujiki ve ark., 2002). Ayrıca, bir çalışmada, dışsallaştırma davranışı gibi davranış bozuklukları belirtisi bulunan çocukların üçte ikisinin, erken dil gelişimlerinde zorluklar sergiledikleri görülmüştür (Yew ve O'Kearney, 2013).
Dil Gelişimi ile Saldırgan Davranış Arasındaki İlişki
Erken dil becerilerinin 4 yıllık bir süre boyunca işbirlikçi davranış, saldırganlık ve duygusal öz düzenlemenin gelişimini öngördüğü bulunmuştur (Rose ve ark., 2016). Ampirik araştırmalar, çocukların dil yeterliliğini temsil etmek için alıcı ve üretici dil ölçütlerini kullanmıştır. Dilin her iki yönünün de saldırgan davranışla bağlantılı olduğu bulunmuştur. Anaokulundaki alıcı dil ölçeğindeki düşük puanlar, ilkokuldaki saldırganlığı yordamıştır (Menting ve ark., 2011). Öte yandan, diğer çalışmalar çeşitli üretken dil göstergeleri kullanmış ve örneğin, üretken kelime ölçeği (Elliott ve ark., 1997) ile 3 ila 5 yaş arasındaki çocukların saldırgan davranışları arasında uzunlamasına ilişkiler bildirmiştir. (Girard ve ark., 2016). Çocukların dil becerilerini alıcı dil ölçütleriyle değerlendiren araştırmalar, öncelikle sözlü iletişimi anlamakta zorlanan çocukların akranlarıyla sosyalleşmekte güçlük çekecekleri, çünkü daha fazla yanlış anlaşılma yaşayacakları, bunun da çatışma durumlarına yol açacağını ve saldırgan davranış olasılığını arttıracağını varsaymıştır (Menting ve ark., 2011). Ayrıca Girard ve arkadaşları da (2016), dil ifadesindeki zorlukların saldırgan davranış riskini arttırdığını savunmuştur. Daha düşük üretken dil becerilerine sahip çocuklar, saldırgan davranışı alternatif bir etkileşim biçimi olarak kullanabilirler. Sunulan ampirik bulgulara dayanarak, dilin her iki yönünün de saldırgan davranışın gelişimi ile ilişkili olduğu sonucuna varmak mümkündür. Yine de alıcı ve üretici dili aynı modelde ele alan ve saldırgan davranışın gelişimi üzerindeki göreceli etkilerini karşılaştıran daha derinlemesine bir analiz, 3 ila 7 yaş arasındaki çocuk gelişiminin altında yatan mekanizmaların teorik olarak anlaşılmasını sağlayabilir (Girard ve ark., 2016). Vygotsky (1962), dil ve düşünce arasındaki güçlü bağlantıyı vurgulamış ve ayrıntılı dil üretiminin öz-yönetimli konuşmada etkinliği teşvik ettiğini savunmuştur. Çocukların üretken dilinin, öz-yönetimli konuşma ile, yalnızca sosyal-bilişsel problem çözme için değil, aynı zamanda duygusal öz-düzenleme için de önemli bir araç olduğu iyi bilinmektedir (Petersen ve ark., 2013). Bu teorik açıklama, üretken dilin duygusal öz-düzenlemenin gelişimi için çok önemli olduğunu öne sürüyor gibi görünmektedir. Bununla birlikte, alıntı yapılan iki çalışma, farklı çalışma tasarımları ve yaş gruplarına odaklanmıştır. Monopoli ve Kingston (2012) ilkokul çocuklarında kesitsel ilişkileri incelerken, Aro ve arkadaşları (2012) okul öncesi çocuklarda boylamsal ilişkileri incelemiştir. Bu nedenle, alıcı dilin (üretkenin aksine) anaokulundan ilkokula kadar olan tipik gelişim sürecinde duygusal öz-düzenlemede oynadığı özel rol belirsizliğini korumaktadır ve henüz incelenmemiştir. Alıcı dilin sosyo-duygusal gelişim üzerindeki etkileri ile ilgili olarak, mevcut çalışmaların çoğunda cinsiyet farklılıklarına yönelik ek analizler hesaplanmış, ancak heterojen sonuçlar üretilmiştir. Örneğin, 6 yaşında alıcı dildeki problemlerin, dördüncü sınıftaki erkek çocuklarda saldırgan davranışa katkıda bulunduğu, ancak kızlarda olmadığı bulunmuştur (Menting ve ark., 2011). Buna karşılık, alıcı dil ile dışsallaştırma davranışı arasındaki kesitsel ilişkiler, yalnızca ikinci sınıftaki kızlarda istatistiksel olarak anlamlıydı, erkeklerde anlamlı değildi (Monopoli ve Kingston, 2012). Tipik olarak gelişen çocukların dili kavramayı ve üretmeyi öğrenmelerinde görülen kolaylık, evrensel biyolojik öğrenme mekanizmalarının varlığını düşündürür (Christiansen ve Chater, 2015).
Dil Gelişimi ve Çevresel Faktörler
Dil gelişimi aynı zamanda sosyal ve çevresel bağlamlarla dış etkileşimlere de dayanır (Bronfenbrenner, 1979). Bu nedenle, dil gelişimini tam olarak tanımlamak için bu bakış açılarının bir kombinasyonu gereklidir (Hoff, 2006). Özellikle, içsel (örneğin bilişsel) ve dışsal faktörler (örneğin sosyal/dilsel çevre) arasındaki etkileşime odaklanarak çocuklarda dil gelişimini incelemek önemlidir. Uzunlamasına bir çalışmada, Shafto ve arkadaşları 8-13 aylık bebeklerde seri öğrenme ile sözlü ve sözsüz dil anlama arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Bebeklerin bakma zamanını öğrenmenin bir ölçüsü olarak kullanarak, bebeklerin öğrenmesinin, test sırasında kelime anlama ve 5 ay sonra jest anlama ile ilişkili olduğunu bildirmişlerdir (Shafto ve ark., 2012). Ayrıca, çocukların (6-8 yaş arası) dilsel olmayan görsel istatistiksel öğrenme görevindeki performansı ile dil yeteneği arasındaki ilişkiyi araştıran bir çalışmada, Kidd ve Arciuli (2016) istatistiksel öğrenmenin pasif ve nesne göreli içeren dilbilgisi görevlerindeki performansı öngördüğünü bildirmiştir. Bu çalışmalar, istatistiksel öğrenmenin çocukların dil gelişimindeki önemli rolünü göstermektedir. Tomblin ve arkadaşları (1997), ebeveyn eğitiminin çocuklarının dil gelişimi ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Araştırmalar çocukların kelime gelişiminin ebeveynler (Hurtado ve ark., 2008) ve öğretmenler (Dickinson ve Porche, 2011) gibi sosyal figürler tarafından kullanılan dil ile ilişkili olduğunu bulmuştur. Dile maruz kalarak ve bu sosyal figürlerle zengin dilli etkileşimlerde bulunarak, çocuklar yeni kelimeler ve yapılar pratiği yapabilir, böylece erken kelime bilgilerini geliştirebilirler (Hammer ve ark., 2012). Akranların kelime bilgisi becerileri, çocuklara akranlarıyla doğrudan etkileşim kurma, yeni kelimeler uygulama ve sürekli konuşmalara katılma fırsatları sağlayarak, bireysel okul öncesi çağındaki çocukların kelime gelişimini etkileyebilir (Gámez ve ark., 2019). Klinik çalışmalarla ilgili olarak, bilişsel bozukluğu olan çocuklar için dili teşvik etmeyi hedefleyen müdahalelerin yakın tarihli bir meta-analizi, ebeveyn etkileşimini arttırmanın kelime hazinesi büyümesi dahil dil gelişimleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermektedir (Roberts ve Kaiser, 2011). Bununla birlikte, sosyoekonomik dezavantaj nedeniyle dil gecikmesi riski taşıyan çocuklar için ebeveynlik müdahalelerinin işe yarayıp yaramayacağı açık değildir. Bazı araştırmalar, yapacaklarını öne sürmektedir (Suskind ve ark., 2016). Bununla birlikte, yavaş konuşan küçük çocuklar üzerinde yakın zamanda yapılan bir popülasyon temelli araştırma, önleyici bir ebeveynlik müdahalesine katılmanın dil becerileri üzerinde herhangi bir etkisi olduğuna dair hiçbir bulgu bulamamıştır (Wake ve ark., 2011).
Kaynakça
Aro, T., Eklund, K., Nurmi, J. E. ve Poikkeus, A. M. (2012). Early language and behavioral regulation skills as predictors of social outcomes. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2011/10-0245
Bambaeeroo, F. ve Shokrpour, N. (2017). The impact of the teachers’ non-verbal communication on success in teaching. Journal of advances in medical education & professionalism, 5(2), 51.
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard university press.
Castillo, J. G. M. (2015). The speech act as an act of knowing. International Journal of Language and Linguistics, 3(6-1). https://doi.org/10.11648/j.ijll.s.2015030601.15
Christiansen, M. H. ve Chater, N. (2015). The language faculty that wasn't: A usage-based account of natural language recursion. Frontiers in Psychology, 6, 1182. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01182
Dickinson, D. K. ve Porche, M. V. (2011). Relation between language experiences in preschool classrooms and children’s kindergarten and fourth‐grade language and reading abilities. Child development, 82(3), 870-886. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01576.x
Fujiki, M., Brinton, B. ve Clarke, D. (2002). Emotion regulation in children with specific language impairment. https://doi.org/10.1044/0161-1461
Gámez, P. B., Griskell, H. L., Sobrevilla, Y. N. ve Vazquez, M. (2019). Dual language and English‐only learners’ expressive and receptive language skills and exposure to peers’ language. Child development, 90(2), 471-479. https://doi.org/10.1111/cdev.13197
Garcia, E. B. (2021). Peer effects on dual language learners’ English and Spanish receptive vocabulary development. Early Childhood Research Quarterly, 56, 180-189. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2021.03.015
Girard, L. C., Pingault, J. B., Doyle, O., Falissard, B. ve Tremblay, R. E. (2016). Developmental associations between conduct problems and expressive language in early childhood: A population-based study. Journal of abnormal child psychology, 44(6), 1033-1043. https://doi.org/10.1007/s10802-015-0094-8
Hammer, C. S., Komaroff, E., Rodriguez, B. L., Lopez, L. M., Scarpino, S. E. ve Goldstein, B. (2012). Predicting Spanish–English bilingual children’s language abilities. https://doi.org/10.1044/10924388(2012/11-0016)
Hoff, E. (2006). How social contexts support and shape language development. Developmental review, 26(1), 55-88. https://doi.org/10.1016/j.dr.2005.11.002
Hurtado, N., Marchman, V. A. ve Fernald, A. (2008). Does input influence uptake? Links between maternal talk, processing speed and vocabulary size in Spanish‐learning children. Developmental science, 11(6). https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2008.00768.x
Kidd, E. ve Arciuli, J. (2016). Individual differences in statistical learning predict children's comprehension of syntax. Child development, 87(1), 184-193. https://doi.org/10.1111/cdev.12461
Lantolf, J. P. ve Thorne, S. L. (2006). Sociocultural theory and genesis of second language development. Oxford University Press.
Lindsay, G. ve Dockrell, J. (2000). The behaviour and self‐esteem of children with specific speech and language difficulties. British Journal of Educational Psychology, 70(4), 583-601. https://doi.org/10.1348/000709900158317
McLaughlin, M. R. (2011). Speech and language delay in children. American family physician, 83(10), 1183-1188.
Menting, B., Van Lier, P. A. ve Koot, H. M. (2011). Language skills, peer rejection, and the development of externalizing behavior from kindergarten to fourth grade. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 52(1), 72-79. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02279.x
Monopoli, W. J. ve Kingston, S. (2012). The relationships among language ability, emotion regulation and social competence in second-grade students. International Journal of Behavioral Development, 36(5), 398-405. https://doi.org/10.1177/0165025412446394
Petersen, I. T., Bates, J. E., D'Onofrio, B. M., Coyne, C. A., Lansford, J. E., Dodge, K. A., Pettit, G. S. ve Van Hulle, C. A. (2013). Language ability predicts the development of behavior problems in children. Journal of Abnormal Psychology, 122(2), 542–557. https://doi.org/10.1037/a0031963
Roberts, M. Y. ve Kaiser, A. P. (2011). The effectiveness of parent-implemented language interventions: A meta-analysis. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2011/10-0055
Rose, E., Ebert, S. ve Weinert, S. (2016). Zusammenspiel sprachlicher und sozial-emotionaler Entwicklung vom vierten bis zum achten Lebensjahr. Frühe Bildung. https://doi.org/10.1026/2191-9186/a000254
Shafto, C. L., Conway, C. M., Field, S. L. ve Houston, D. M. (2012). Visual sequence learning in infancy: Domain‐general and domain‐specific associations with language. Infancy, 17(3), 247-271. https://doi.org/10.1111/j.1532-7078.2011.00085.x
Suskind, D. L., Leffel, K. R., Graf, E., Hernandez, M. W., Gunderson, E. A., Sapolich, S. G., Suskind, E., Leininger, L., Goldin-Meadow, S. ve Levine, S. C. (2016). A parent-directed language intervention for children of low socioeconomic status: A randomized controlled pilot study. Journal of child language, 43(2), 366-406. https://doi.org/10.1017/S0305000915000033
Tomblin, J. B., Smith, E. ve Zhang, X. (1997). Epidemiology of specific language impairment: Prenatal and perinatal risk factors. Journal of communication disorders, 30(4), 325-344. https://doi.org/10.1016/s0021-9924(97)00015-4
Vygotsky, L. S. (1962). Thought and language. MIT press.
Wake, M., Tobin, S., Girolametto, L., Ukoumunne, O. C., Gold, L., Levickis, P., Sheehan, C., Goldfeld, S. ve Reilly, S. (2011). Outcomes of population based language promotion for slow to talk toddlers at ages 2 and 3 years: Let’s Learn Language cluster randomised controlled trial. Bmj, 343. https://doi.org/10.1136/bmj.d4741
Wiig, E. H., Secord, W. A. ve Semel, E. (2004). CELF-Preschool-2: Clinical Evaluation of Language Fundamentals, Preschool. Harcourt Assessment.
Yew, S. G. K., & O’Kearney, R. (2013). Emotional and behavioural outcomes later in childhood and adolescence for children with specific language impairments: Meta‐analyses of controlled prospective studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 54(5), 516-524. https://doi.org/10.1111/jcpp.1200
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Alıcı Dil Gelişimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Burcu BÜGE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Burcu BÜGE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
alıcı dil gelişimi, alıcı dil becerileri, alıcı dil becerileri kazanımları, alıcı dil becerileri etkinlikleri, 3-6 yaş dil gelişimi, ifade edici dil nedir
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
