Esenlik
Bu yazıda esenlik, boyutları, esenlik anlayışının dayandığı ilkeler, örnek bir esenlik programı ve örgütsel esenlik için tavsiyeler üzerinde durulmuştur.
Esenlik (Wellness) kavramı Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre esenlik, “esen olma durumu, sağlık, afiyet, sıhhat, selamet, hastalık karşıtı” olarak tanımlanmaktadır. İngilizcede “wellness” olarak kullanılan kavram, Türkçede zindelik, fiziksel uyum (fitness) ve iyi oluş hali anlamlarına karşılık gelmektedir. Bu farklı kavramlar, “esenlik” olarak Türkçeleştirilmiş ve yapılan çoğu çalışmada bu şekilde kullanılmıştır. (Karagözoğlu, 2005)
Wellness kavramının öncülerinden Bill Hettler, wellness alanındaki çalışmalarına Wiscounsin Üniversitesi’nde başlamıştır. Amacı esen bir kampüs yaratmak olan Hettler’e göre wellness; kişinin daha başarılı bir varoluş için seçimlerin gerekli olduğunun farkına vardığı ve bu seçimleri yaptığı aktif bir süreç olarak tanımlanmaktadır.
Mayers’e göre esenlik, “çalışanın hayatını bir bütün olarak anlamlı kılan, beklentileri karşılanmış ve kendini memnuniyet hissi içerisinde görmesi” olarak ifade edilmektedir.
Dr. Donald Ardell'e göre wellness, kişisel sorumluluk, bilinçli beslenme, fiziksel uygunluk (fitness), stres yönetimi ve çevre duyarlılığından oluşmaktadır (Ardell, 1977). Bu unsurlar, bireyin genel sağlığını ve yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bütüncül bir yaklaşımın temel bileşenleridir. Ardell'in tanımı, wellness kavramının çok boyutlu yapısını ve bireyin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için gerekli olan çeşitli unsurları vurgulamaktadır.
Esenlik spiritüel, fiziksel, psikolojik, sosyal, duygusal, entelektüel olmak üzere 6 alt boyuttan oluşmaktadır. Hettler'in bu modeli, çok boyutlu wellness modelleri arasında temel bir yapı taşı olarak kabul edilmektedir" " (Gieck ve Olsen, 2007)
Spiritüel (Manevi) Esenlik: Maneviyat kavramı, mana arayışı, dini bağlılık, enerji dengelemesi ve temel güvenin harmonisi olarak tanımlanabilir (Kavak ve ark., 2014).Bireyin hayatın anlamlı olduğuna inanması, üstün bir gücün varlığını kabul etmesi ve hayatın içindeki olumsuz durumlara karşı dirençli olmasıdır. (Memnun, 2006: 10). Rasyonel ve nesnel olan kuralların yanı sıra, maneviyat evrendeki bütünlüğe ve birliğe inanma, ve acı deneyimlere rağmen iyi hissetme, hastalıklardan sonraki iyileşme sürecinde kullanılan alternatif yollar olarak görülmektedir. Manevi esenlik sahibi kişinin özellikleri şu şekilde açıklanmaktadır (Karaırmak, 2004) :
* Prensiplerden oluşan bir düzen içinde yaşamayı kabullenmiştir.
* Yaşamı bir neden ve amaç üzerine kuruludur.
* Etik davranışlara ve kurallara karşı duyarlı bir yapıya sahiptirler.
* Hayatın anlamını görmektedir.
Spritüel esenlik diğer boyutlarla en çok etkileşimde olan boyuttur. Spiritüel bireyler, yaşamın bir amacı olduğuna inanır ve bu inançlar aracılığıyla dua, sevgi, başkalarına yakınlık ve huzur gibi değerlere odaklanarak kişisel özgürlük kazanırlar.
Fiziksel Esenlik: Kişinin bedenen sağlıklı olması “fiziksel esenlik” şeklinde adlandırılmaktadır. Bireyler fiziksel iyilik halini geliştirmek ve korumak için; günlük egzersiz alışkanlığı, düzenli ve yeterli seviyede uyumak, dinlenmek, hastalık belirtilerini tanımak ve önemsemek, sağlıklı beslenmek, zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, periyodik sağlık kontrolleri yaptırmak ve kazalar için önlemler almak gibi rutinler oluşturmaları gerekmektedir (Yurcu, 2019).
Fiziksel esenlik algısı yüksek olan kişilerin şu özelliklere sahip olabileceği ifade edilmektedir (Memnun, 2006).
*Fiziksel açıdan sağlıklı olmak için gerekli olan günlük faaliyetleri daha etkin ve istekli gerçekleştirebilirler,
* Spor yapma kararı ya da kötü alışkanlıklar (sigara ve alkol kullanımı gibi) hakkında daha verimli ve doğru karar verebilirler,
*Fiziksel anlamda daha çevik hissederler,
* Kendi fiziksel durumları (dış görünüş, esnek ve hareketli olma) hakkında daha• olumlu bir imaja sahiptirler.
Fiziksel olarak iyi durumda olmak; kişinin sağlık durumunu anlaması ve yönetmesi, gerekli önleyici tedbirleri alması, gerektiğinde sağlık durumunu iyileştirmesi, kronik sağlık sorunlarını yönetmesi, akut bir hastalık veya beklenmedik bir yaralanma durumuyla başa çıkarak iyileşmesi
Psikolojik Esenlik: Bireyin karşılaştığı olay ve durumların kendisi için olumlu sonuçlar doğuracağına inanmasıdır (Adams, 1995: 39). psikolojik esenlik yaklaşımında ise daha kapsamlı olarak kişisel gelişme, optimal psikolojik işleyiş üzerinde durulur. Psikolojik esenliği yüksek olan bireyler başarısız olduklarında ya da zor bir durumla karşılaştıklarında bununla mücadele edebilecek enerjiye ve iyimserliğe sahiptirler
Sağlıklı psikolojik varoluş için, özkabul, diğerleriyle olumlu ilişkiler, kişisel gelişme, yaşam amacı, çevresel yetkinlik ve özerklik olarak nitelendirilen altı değişkenin önemini vurgular (Ryff ve Keyes, 1995). Singer (1998, 2000), psikolojik wellness'ı "kendini kabul etme, çevresel ustalık, yaşamdaki amaç, kişisel gelişim, başkalarıyla olumlu ilişkiler ve özerklik" gibi unsurlarla tanımlamışlardır. Ryff ve Singer'ın (2008) araĢtırmalarına göre, yüksek düzeyde psikolojik wellness'a sahip olmanın nöroendokrin düzeni, kardiyovasküler sistem ve bağışıklık fonksiyonları gibi bedensel sistemler için büyük önemi vardır.
Sosyal Esenlik: Bireyin ihtiyacı olduğu zamanda, ailesi, yakınları ve arkadaşlarından ihtiyaç duyduğu desteği alabileceği yönündeki inancıdır (Memnun, 2006: 16). Bireyin samimi arkadaşlıklar kurması, topluma katılması, yakın aile bağları geliştirmesi (Zorba ve Gönülateş, 2016:116), yeteneklerini ve becerilerini geliştirmesi, duygu ve düşüncelerini samimiyetle karşı tarafa iletmesi sosyal esenlik seviyesini yükseltmesini sağlamaktadır. Sosyal esenliğe sahip kişilerin özellikleri; daha huzurlu, grup çalışmasında daha başarılı, tükenmişlik yaşama olasılıkları daha düşük şeklinde sıralanabilmektedir (Duran 2023).
Sosyal Esenlik: Sosyal refah; farklılıkları kabul etmek, kapsayıcı davranmak, başkalarına nasıl destek olacağını ve onlarla nasıl iş birliği yapacağını bilmek, çatışmaları başarıyla çözme ve değişime ayak uydurma beceresine sahip olmak suretiyle diğer kişilerle nasıl iyi bir etkileşim içinde olunabileceğini anlayarak güçlü sosyal ilişkilere sahip olmakla ilgilidir.
Sosyal destek bireyin esenlik düzeyini etkiler. Sosyal bilimciler bir çok sosyal destek modelinden söz eder,fakat işletmelerde genellikle 4 tip sosyal destek mevcuttur:
• Yardımcı destek: doğrudan yardım etmek
• Duygusal destek: bireyin sıkıntılarıyla ilgilendiğini, onu anladığını ve umursadığını göstermek
• Bilgi desteği: bireye, karşılaştığı problemi çözmesini sağlayacak bilgileri sunmak.
• Takdir etmek: bireyin performansıyla ilgili feedback verip öz değerlendirme yapmak ve gelişmesini sağlamak.
Duygusal Esenlik: Bireyin hislerini anlama ve yansıtma yeteneği, kısıtlılıklarını kabul etmesi, karşısındaki bireylerin hislerini anlama ve duygularıyla ilgilenme olarak tanımlanmaktadır (Deniz, 2017: 18).
Duygusal esenlik; duygusal farkında olma, duygusal kabullenme ve duygusal kontrol olmak üzere üç ayrı alana yayılan duygusal bir bakış açısını içermektedir.
✓ Duygusal farkındalık; bireyin sadece kendi duygularını değil aynı zamanda başkalarının duygularını da anlamasını içermektedir.
✓ Duygusal kabullenme; kişinin yeteneklerini ve sınırlılıklarını gerçekçi bir şekilde değerlendirmesi olarak nitelendirilmektedir.
✓ Duygusal kontrol ise; bireyin duygularını yönetme ve onlarla başa çıkma becerisini ifade etmektedir.
Ayrıca duygulara ne şekilde ve ne kadar destek sağlanacağını anlamına da gelmektedir .(Zorba ve Gönülateş, 2016:115).
Duygusal bakımdan dengeli bir durumda olmak; kendi kendinin farkında olmak, iyi bir zihinsel sağlığa sahip olmak, stresi yönetme konusunda dayanıklı olmak, olumlu ve olumsuz duygusal uyarıcılarla baş etmek, hayatta karşılaşılan sorunların ve krizlerin üstesinden gelmek anlamına gelir.Çalışanlarda duygusal esenlik düzeyi yükseldikçe özgüven ve öz saygı düzeyleri de yükselmektedir.
Duygusal esenlik düzeyleri yüksek olan bireyler kendileriyle barışıktırlar, özgüvenleri yüksektir ve başkalarının onayı olmadan da birşeyleri yapmaya cesaretlidirler. ( Memnun;2006)
Entelektüel Esenlik: Çalışanların sürekli öğrenmeye ve kendilerini geliştirmeye yönelik isteklerini gösterir. Temelinde öğrenme isteği ve merak vardır. Fırsat yaratmak, plan ve stratejiler geliştirmeyi gerektirir. Kültürel ve sosyal etkinlikler sayesinde kişi olumlu etkilenir (Memnun, 2006: 17). Entelektüel Esenlik yaşam tecrübelerini öğrenme, düşünme, yeni fikirlere açık olma, bir soru ve bir bilgiyi değerlendirme kapasitesidir. Beyin bilinçli olan tek organdır. Her gün beyni bir bilgi üzerine hareket etmek, oluşturmak, değerler üzerine düşünmek, kararlar vermek, hedef koymak, bir problem ya da fırsatı değerlendirmekte kullanılmaktadır. (Hales 2001). Entelektüel wellness'a sahip bireyler, zihinsel zorluklarla karşılaşmayı ve bu zorlukları çözme sürecinde keyif almayı tercih ederler. Aktif bir zihin, problemleri keşfetme, çözme ve eyleme dökme konusunda önemli rol oynar ve entelektüel wellness'ın temel taşıdır.
ESENLİK ANLAYIŞININ DAYANDIĞI İLKELER
• Güvenilirlik
• Açık görüşlülük
• Duyarlılık
• Şeffaflık
• Demokratik olma
• İş birliğine dayalı olma
• Değer bilme
• Saygı duyma
• Ön yargıdan uzak olma
Esenlik, bireylerin fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak denge içinde hissetmelerini ifade eder. İşyerinde karşılaşılan psikososyal riskler, özellikle organizasyonel değişimlerin yol açtığı stres, belirsizlik ve iş güvencesi eksikliği gibi faktörlerle tetiklenebilmektedir .
Stresin olumsuz etkilerini azaltmak ve iş ortamındaki esenliği artırmak için uygulanan müdahaleler, iş sağlığı ve esenliğini potansiyel olarak olumsuz etkileyebilecek faktörlere karşı bir koruma sağlar. Bu müdahalelerin temel amacı, zararlı etkileşimleri ortadan kaldırmak, olası zararı onarmak ve iş ortamında olumlu değişiklikler gerçekleştirmektir (Leka ve Houdmont, 2010)
Organizasyonlar için pratik öneriler arasında; liderlik uygulamaları, çalışanların finansal, sosyal ve entelektüel refahını geliştirmek için organizasyonel yapılar geliştirmek ve psikolojik sermaye ve refah ölçümlerini performans değerlendirmelerine ve gelişim planlarına yerleştirmek yer almaktadır.
Birçok araştırma, işte kontrol ve özerklik sahibi olmanın, bireylerin ruh sağlığına ve genel iş performansına olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. (Bond ve Bunce, 2001). Özellikle, psikososyal çalışma ortamında kontrol ve özerklik duygusunun artması, bireylerin işteki refahını artırabilir ve işle ilgili stresi azaltabilir (NHS, 2014).
Artizian Catering Şirketi, çalışanlarının esenliği için kapsamlı bir sağlık ve esenlik programı oluşturmuştur. Bu programın temelinde, tüm çalışanların katkıda bulunarak oluşturulan ve benimsenen bir şirket vizyonu yatmaktadır. Şirket, bağlılığı artırmak için çalışanların geri bildirimlerini toplayıp değerlendirerek onların seslerini duymakta ve bu doğrultuda stratejik planlamalar yapmaktadır. (NHS, 2014). Bu programın özellikleri şunlardır: (Şen;2024)
• Katılımcı Değerlendirme: Şirket, çalışanlardan düzenli olarak geri bildirim alır ve bu geri bildirimleri değerlendirerek işyeri uygulamalarını ve politikalarını gözden geçirir.
• Sağlıklı Yaşam Kampanyaları: Çalışanlara yönelik beslenme, fiziksel aktivite, stres yönetimi gibi konularda farkındalık yaratma ve eğitim etkinlikleri düzenlenir.
• Esnek Çalışma Saatleri: Şirket, çalışanlarının iş-özel yaşam dengesini sağlamak adına esnek çalışma saatleri sunarak onların fiziksel ve ruhsal esenliğini destekler.
• Mentorluk ve Koçluk: Yeni çalışanların adaptasyon sürecini kolaylaştırmak ve kariyer gelişimini desteklemek için mentorluk ve koçluk hizmetleri sunulur.
• Takdir ve Ödüllendirme: Çalışanların başarıları düzenli olarak takdir edilir ve ödüllendirilir, bu da onların bağlılık ve motivasyonunu artırır.
Bu müdahalelerin sonucunda, Artizian Catering Şirketi'nin çalışan memnuniyet oranlarında önemli bir artış gözlemlenmiştir.
ÖRGÜTSEL ESENLİK İÇİN TAVSİYELER..
Bu anlamda dünyada hak savunucusu örgütlerin esenlik için yaptığı bazı çalışmalar yol gösterici olabilir.(Kızılay;2022)
Örgütün yapısı ve şekli ne olursa olsun, esenlik örgütün bir politikası olarak kabul edilmelidir.
Bazı örgütler doğrudan esenliğe odaklı toplantılar yaparken bazı örgütler esenliği rutin toplantılarında kontrol etmeye odaklanır. Ancak her ikisi için de proaktif olmak, esenliğe zarar veren bir emare görmeden hareket etmek önemli.
Örgüt içi iletişim çalışmaları
İletişim birçok açıdan hak savunucusu grupların temel aracıdır. İletişim şeklimiz birçok krizin ve tükenmişliğin temel sebebi olabilir. Bu sebeple örgüt içi iletişim şekilleri üzerine çalışmak bu konuda herkesin mutabık olduğu bir yöntem bulmak ve aynı zamanda bireysel olarak gelişmeye çalışmak örgüte birçok açıdan esenlik getirecektir.
Örgütsel esenlik için örgütsel anlaşma
Esenlik çalışmaları, temel sorumluluğu genellikle örgüt yöneticilerine ve liderlerine atfetse de anlamlı bir örgütsel esenlik süreci ancak herkesin katılımıyla mümkün olabilir. Örgütlerde aktif bulunan herkesin bir araya gelerek örgütsel esenlik ihtiyaçları ve neler yapacakları konusunda bir mutabakata varmaları önemlidir. İlk olarak ekiple örgütsel esenliği konuşmaya başlamak bile önemli bir adım olacaktır.
Esenlik için antrenmanlar
Örgütsel öğrenme birçok farklı faktörü olan bir süreçtir. Antrenmanlar, örgütsel öğrenmeyi kolaylaştıran temel yöntemlerden biridir. Antrenmanlar birlikte deneyimlemeyi, düşünmeyi, tartışmayı, ortaklaşmayı ve farklılaşmayı kolaylaştırır. Birlikte düşünmek, tartışmak, öğrenmek için örgütsel esneklik antrenmanları yapılabilir. Antrenman gibi öğrenmeyi katılımcı bir süreç haline getiren yöntemler, ekip dinamiğinin gelişmesine de katkı sağlar.
Çatışma çözümleme becerileri geliştirmek
Örgütlerin çatışmalara yaklaşım konusunda güçlenmesi, çatışmaların krize dönüşmesini engellemek için önemli bir gerekliliktir. Yapılan birçok çalışma kaybolan motivasyonların krizlere dönüşmüş çatışmalar sebebiyle yaşandığını göstermektedir. Bu sebeple örgütsel süreçlerde çatışmaların krize dönüşmemesi için çatışma çözümleme yaklaşımları konusunda örgütü geliştirmek bir güçlenme aracı olacaktır.
Geri bildirim üzerine çalışma
Geribildirim çoğu zaman bir gelişme ve güçlenme aracı olarak kabul edilir. Ancak geri bildirim süreci doğru yürütülmediğinde hem geri bildirimi veren hem de alan kişi açısından yorucu veya yıkıcı bir sürece dönüşebilir. Hak savunucularının geri bildirim mekanizmaları üzerine çalışması ve bu sürecin daha yapıcı bir hale gelmesi birçok kişi açısından esenlik arttıran bir çalışma olacaktır.
Akran dayanışması modeli
Bazı örgütler kendi içlerinde akran dayanışma ağları oluşturarak hareket eder. Herkes kendine bir akran seçer ve bu süreçte birbirlerinin duygu durumlarını kontrol edip, ihtiyaçlar üzerine konuşma fırsatına sahip olur. Böylece olumsuz etki yaratabilecek ve esenliğe zarar verebilecek birçok şey önceden engellenmiş olur.
Başarı konuşma toplantıları
Çoğu hak savunucusu, yapılan ve başarılan işlerin konuşulması konusunda pek tembel davranır. Yapılan çalışmaların ve başarıların konuşulması hatta sadece bu başarıların konuşulması üzerine bir araya gelmek birçok kişinin kendini iyi hissetmesini sağlar. Örgütler bu konuda düzenli toplantılar yaptıklarında amaçlanan ya da amaçlanmayan başarılarını fark edebilir.
Çalışma alanını değiştirmek
Uzaktan çalışma ve esnek çalışma politikası
Bazı kurumlar tamamen esenliğe odaklı olarak uzaktan çalışma ve esnek çalışma saatlerini uygular. Pandeminin de uzaktan çalışmayı bize öğretmesiyle bu da yaygın bir örnek haline geldi. Kişilerin çalışma mekanı ve zamanı açısından baskı altında olmaması kişilerin esenliğine katkı sunar.
Danışmanlık veya psikolojik destek çalışmaları
Bazı örgütler kendi çalışma süreçleri içinde kişilere danışmanlık ve psikolojik destek vermek üzere kaynak ayırır. Hatta bu süreci bir rutin haline getirerek, danışmanlık yada psikolojik destek için teşvik edici olmak mümkün.
Bireysel esenlik pratikleri sunma
Bazı örgütler kişilere bireysel esenlikleri için çeşitli destekler sunar. Bunlar yoga, egzersiz, dans, masaj, çeşitli kurslar ve eğitimler gibi örneklerle çeşitlendirilebilir. Örgüt içi bu tür destek mekanizmaları esenliği korumaya olanak sağlar.
Esenlik bütçesi ayırma
Bazı örgütler çalışanların kullanabileceği esenlik bütçeleri planlayıp ihtiyaç halinde kullanmak üzere örgütteki kişilere sunar. Kişiler bu bütçeleri psikolojik destek almak, tatile gitmek, kendini geliştirmek gibi birçok alanda kullanabilir.
Ara vermek
Bazen tamamen durmak, bir nefes almak bireysel açıdan da örgütsel açıdan da esenliği artırma şansı verebilir.Bireysel olarak ara vermenizi sağlayacak, uzaklaşmanıza imkan verecek programlar bulmanız mümkün. Bakınız; hak savunucuları için destek programları. araç haline dönebilir. Ya da çalışma alanı bir süre sonra tamamen değiştirilebilir. Özellikle travma alanında çalışan bazı hak savunucuları ikinci travmalardan korunma yöntemi olarak, çalışma alanını değiştirme yöntemini uygulamaktadır.
Esenliği dikkate alan ücret politikaları
Bazı kurumlar esenliği ücret politikalarına dahil ederek, kişilerin aldığı ücretlerle esen yaşayabilmesine odaklanır. Esenliği insan kaynakları ve ücret politikasının temeli haline getirmeye odaklanır. Bu da bireyleri bu anlamda güçlendirerek rahat hissetmelerini sağlar. Burada bahsedilen örnekler alanda
uygulanan örnekler. Esenlik çalışmaları ne bunlarla kısıtlı ne de bunlar herkes ve her örgüt için geçerli. (Kızılay;2022)
Esenliğin örgütsel iletişimi ve işe adanmayı pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. İşe adanmış bireyler mutlu ve sağlıklıdırlar. İş kaynakları yaratma noktasında aktiftirler ve bu bilgileri iş arkadaşları ile paylaşırlar. Çalışanların işe adanma düzeyleri arttıkça esenlikleri de artmaktadır (Küçükyazıcı, 2009; Bal, 2009:123).
Yapılan araştırmalar, yüksek esenliğe sahip çalışanların işe olanyaklaşımlarının ve üretkenlikleriyle ilişkili çabalarının arttığını göstermiştir.Esenliğin kısa ve uzun dönemde pozitif etkileri vardır. Kısa dönemde birey, hayattaki olaylara karşı, uzun dönemde ise yaşamın bütününe karşı olumlu bir yaklaşım kazanır.
Yunus Emre bir şiirinde şöyle diyor:
“A dostlar esenleşelim,
Tuz ekmek helalleşelim…”
Esen Kalın …
Kaynakça
Bond, F. W., & Bunce, D. (2001). Job control mediates change in a work reorganization intervention for stress reduc-tion. Journal of Occupational Health Psychology, 6(4), 290–302. https://doi.org/10.1037/1076-8998.6.4.290
Cary L. Cooper, Philip J. Dewe, Michael P. O’Driscoll, Organizational Stress, A Review and Critique of Theory, Research, and Applications, SAGE, ABD, 2001, s. 141
Deniz U. Ergenlik Dönemindeki Futbolcuların Esenlik Algıları ve Özsaygı Düzeylerinin Performanslarına Etki Eden DeğiĢkenlere Göre Ġncelenmesi. YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 2017.
Duran, K. (2023). İlkokul Öğretmenlerinde Esenlik Algısı ve Öğretmenlik Mesleğine Bağlılık Arasındaki İlişki, (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi) Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Bilim Dalı, Denizli
Gieck DJ, Olsen S. Holistic Wellness As A Means To Developing A Lifestyle Approach To Health Behavior Among College Students. Journal of American College Health, 2007;56:29-36.
Hales D. (2001 ). An Invition to Fitness and Wellness. Wadsworth, Thomson Learning, USA, s. 2-5
Karagözoğlu C. Sporda Psikolojik Destek. İstanbul: Morpa Yayınları, 2005:10.
Karaırmak, Ö. (2004). Tinsel Anlayışın Psikolojik Danışmadaki Rolü. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 3(22), 45-55. https://doi.org/10.17066/pdrd.72982
Kızılay, T. (2022) Örgütsel Esenlik El Kitabı .Tasarım: Elmas YılanKatkıda Bulunanlar: Emel Türker Alpay, Filiz Kasap Yayımlayan: Şiddetsizlik Eğitim ve Araştırma Derneği
Küçükyazıcı, B. (2009). Relationship Among Perceived Sufficiency of Organizational
Communication, Interdepartmental Relationship Climate, Career Opportunities and
Well-being at Work. (Yüksek Lisans Tezi Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
adresinden edinilmiştir.
Leka, S. & Houdmont, J. (2010). Occupational Health Psychology. Wiley-Blackwell.
Memnun, S. (2006), Algılanan Esenlik Ölçeğinin (Perceived Wellness Scale) Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması Ve Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Esenlik Algıları, Yüksek Lisans Tezi
Ryff, C. D. ve Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Per¬sonality and Social Psychology, 69(4), 719.
Şen, S.(2024) ‘’Çalışma Yaşamında Esenlik ve Psikososyal Riskler: Değişen Dinamiklerle Başa Çıkma Stratejileri .’’
OHS Academy İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi 2024, Cilt 7, Sayı 1, Sayfa: 54-63
Zorba, E., Gönülateş, S. (2016). Herkes İçin Spor, Sağlıklı Yaşam ve Wellness. Rekreasyon Bilimi Kitabı, Ed. Karaküçük, S. Gazi Kitabevi, Ankara, 95-126.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Esenlik" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Banu BEYAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Banu BEYAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
