Mutluluk
Bu çalışmada mutluluk nedir, mutluluğun nitelikleri nelerdir, mutluluğa etki eden faktörler nelerdir, insanları mutlu eden küçük şeyler neler olabilir, mutlulukla ilgili anket sonuçları, dünya mutluluk raporunun sonuçları üzerinde durulmuştur.
Yunan filozof ve bilge Aristo’nun, hayattaki nihai amaç olarak tanımladığı mutluluk, insanlık tarihi içerisinde anlaşılmaya, tanımlanmaya ve elde edilmeye çalışılmıştır. Hatta mutluluk ve onun bağlantılarını anlamaya çalışmak, antik çağlardan günümüze dek filozoflar ve sosyal bilimciler için üzerinde çalışılan önemli bir konu haline gelmiştir.
Mutluluk kelimesinin İngilizce karşılığı olan “Happiness” kelimesinin kökeni ise başına gelmek, şans, iyi talih anlamına gelen “hap” kelimesinden gelir. Günümüzdeki kullanımda ise mutlu olan birisi şanslı, (dolayısıyla o kişinin durumuna işaret eder) ve neşeli, (dolayısıyla kişinin ruhsal durumuna işaret eder) olduğu söylenir. Mutlu olmak tanımının öznel yanı, kişinin memnun ya da tatmin olması iken; yaşamda neyin önemli olduğuna dair iyi bir ölçü koyulması objektif yanına işaret eder (Griffin, 2006: 140). Mutluluk başlangıçta şans ve iyi talih ile ilişkilendirilmiştir. (Leontiev, 2012: 94).
Arapça “Saide” kökünden türetilen saadet kelimesi ile ifade edilen mutluluk, “bütün özlemlerde eksik olmadan ve devamlı ulaşılmaya çalışılan sevinç durumu, ongunluk, saadet, saadetli, mutlu olmak, kuvvetli ve uğurlu olmak” gibi manalar ifade etmektedir. (Dil Derneği, 2018). Kelime olarak bakıldığında ise, Yunancada “eudaimonia” kavramıyla ifade edilmektedir. Bu kavram “her şeyin yolunda gittiği, nesnel bir bakış ile doyumun tam olarak sağlandığı, övgüye layık bir yaşam fikri” anlamlarını içermektedir. (Akalın, 2011; Marar, 2012). Genel anlamda mutluluk, hoş bir ruhsal durum, huzur ve olumlu davranışlar bütünüdür .(Fisher, 2010)
Türk Dil Kurumu’na göre ise mutluluk, “Tüm hasretlere tamamıyla ve devamlı olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç hali, ongunluk, saadet, mut, kut, bahtiyarlık” olarak tanımlanmıştır (Türk Dil Kurumu , 1996).
TÜİK’te ise mutluluk ve memnuniyet olmak üzere iki kavram tanımlanmaktadır. Mutluluk kavramını “Acı, keder ve ıstırabın yokluğu ve bunların yerine sevinç, neşe ve tatmin duygularının varlığıyla karakterize edilen durum; genel olarak hayattan memnun olma hali” olarak tanımlanmaktadır. Memnuniyet kavramı ise “İhtiyaçların ve isteklerin karşılanmasından doğan tatmin duygusu” olarak tanımlanır (TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2020", 2021).
Mutluluk ve yaşam memnuniyeti kavramları, çok sayıda faktörün etkisi ve bileşimi altında ortaya çıkan bütünsel ya da bütünleşik kavramlardır. Bu sebeple, mutluluk genel anlamda bir iyi oluş hâli ile ifade edilirken, yaşam memnuniyeti dendiğinde sağlık, güvenlik, ekonomik koşullar, sosyal ilişkiler, aile bağları ve arkadaşlık ilişkileri vb. pek çok unsuru içinde barındıran kısaca yaşama yönelik tüm alanlarda iyi ve tatmin edici bir hayat sürdürmek ifade edilmektedir.
Mutluluk, yaşama amaçlarımızdan biridir ve insanların ulaşabildiği en son zirvedir. Ünlü felsefeci düşünür Aristoteles yaşamın tek hedefi olarak mutluluğu değerlendirmektedir. Aristoteles mutlu olabilmek için aklın kullanılması gerektiğini ve kişinin başına gelmesinin şansla olmadığını belirtir. Farabi içinse mutluluğa yaklaşmanın yapılan her iyi şeylerden geçtiğini vurgular. (Bulut-Uslu, 2018). Genellikle mutluluk olumlu hisleri ifade ederken birden fazla mutlu olma sebepleri bulunur. Mutluluk iki akımdan oluşmaktadır. Birincide kişiye haz veren durum halleri olduğu diğerinde ise bunun devamlı olmadığı ve anlık hoşnutluk olduğunu vurgulamışlardır. Günümüzde mutluluk erdemle ilişkilendirildiği de çalışmalarda bulunmuştur. (Balcı-Arvas, 2017).
Nietzsche (2015), ahlakı, bireyleri kısıtlamasından kaynaklı olarak mutsuzluk kaynağı olarak ele almış, aslında güçlü hissetmek ve kendilerine uygun davranma davranışını gerçekleştiremedikleri anlarda mutsuzluğu yaşadıklarından bahsetmektedir. (Nietzsche, 2016). Fromm’a göre inanç sistemlerimiz sayesinde umutsuz, olumsuz düşünceleri aşarak mutluluğa ulaşabilmek mümkün olarak değerlendirilmiştir. Maslow, mutluluğu kendini gerçekleştirme kavramından bahsederek sorunlarla başa çıkma, kaygıyı yönetme, yaşamdan alınan keyif, huzur ve mutluluk duygularına kendini gerçekleştirirse varabileceğinden bahsetmiştir.
Psikoloji bilimi ise mutluluğu “duygulanım” olarak ele alarak üç boyutta inceler. Bunlardan ilki olumlu duygulanımlardır ve umut, sevinç, heyecan, güven, gurur, ilgi gibi kavramları kapsar. İkincisi ise olumsuz duygulanımlardır ve güvensizlik, endişe, umutsuzluk, hayal kırıklığı ile ifade edilir. Üçüncü boyut ise yaşam doyumudur ve bireyin şahsi mutluluğunu, iyi hissetme konusundaki kişisel değerlendirmelerini, yaşamdan beklentileri ile sahip oldukları arasındaki karşılaştırmaları içerir. Kişinin olumlu duyguları olumsuz duygulara göre daha sık yaşaması, bütün yaşam alanlarından doyum alması mutluluğun işaretleri olarak görülür. Mutlu bir birey; huzurlu, neşeli, pozitif, hem kendisi hem içinde bulunduğu çevre ile uyumlu ve fiziksel olarak da dinamiktir. (Demir ve Murat, 2017).
Aydın, cahil, zengin ya da fakir fark etmeksizin çoğu insan yaşam amacını mutluluk olarak ifade eder. Aristoteles mutlu olmanın anahtarını erdem, iyilik ve ölçülülük olarak belirtmiş, aynı zamanda siyaseti, insanları mutlu etme sanatı olarak tanımlayarak, mutluluğu getirecek iyi bir hayatın, objektif akıl yoluyla sağlanabileceğini öne sürmüştür. (Şeker, 2009)
Mutluluk kavramı insanın içinde oluşan bir his ya da durum olarak tanımlanabilmektedir. Bu anlamı ile mutluluk kavramı alan yazında yaşam doyumu, öznel iyi oluş, subjektif esenlik gibi terimlerle birlikte veya bu terimlerin yerine kullanılabilmektedir .(Bülbül ve Giray, 2011). Mutluluk kavramı özellikle pozitif psikolojide ‘’öznel iyi oluş’’ şeklinde ele alınır ve bu terimle eş anlamlı olarak kullanılır (Diener, 1994). Pozitif psikolojide öznel iyi oluş kavramı kişilerin yaşamdan aldıkları doyum ve olumlu duyguların toplamıdır. (Kangal, 2013) Öznel iyi oluşun üç özelliğinden bahsetmek mümkündür. İlk olarak bu kavram bireyin kendi yaşantısıyla ilgili kendi yorumudur, özneldir. İkinci özellik ise bu kavramın yalnızca olumsuz duyguların yokluğunu değil bununla beraber olumlu duyguların varlığını da içermesidir. Son özellik ise bu kavramın iyi oluşa dair genel bir yorum olmasıdır.
Pozitif psikoloji öznel, bireysel ve grup seviyesi olarak üç boyutta incelenebilir. Öznel seviye, olumlu kişisel tecrübeleri içerir. İyi hissetme, memnuniyet duyma, geçmiş yaşantılardan doyum alma, şimdiki anda mutlu hissetme, gelecek hakkında iyimser olma gibi durumları kapsar. Bireysel düzeyde ise sevgi, cesaret, kendine has olma gibi olumlu kişisel özellikler yer alır. Grup düzeyinde ise şefkat, sorumluluk, özveri, iş etiği gibi toplumsal düzeydeki özellikler bulunur .(Seligman ve Csikszentmihalyi, 2000). Sonuç olarak pozitif psikolojinin öznel yanı mutluluğu ele almaktadır. (Arslan, 2018b)
Mutluluk kavramı duyuşsal ve bilişsel olarak iki bileşenden oluşur. Duyuşsal boyut duyguları içerirken bilişsel boyut ise bilişsel açıdan tatmini yansıtan durumları içerir. (Warr, 2007). Duyuşsal boyutu olumlu duygular ve olumsuz duygular oluşturur. Olumlu duygular gurur, neşe, umut gibi insanı mutlu eden duygularken olumsuz duygular ise insanı mutsuz eden üzüntü, stres, endişe gibi duygulardır. İnsanın mutlu olması için sadece olumlu duyguları değil olumsuz duyguları da bilmesi gerekir. Bilişsel boyutta ise insanın hayatını bir bütün olarak değerlendirdiğinde ortaya çıkan yaşam doyumu bileşeni vardır. Kişinin hayatının farklı alanlarını değerlendirdiğinde ortaya çıkan genel yargılar kişinin yaşam doyumunu oluşturur. (Andrews ve Withey, 1976; Diener, 1985). Olumsuz duygular yaşandıktan sonra gelen olumlu duyguların varlığı ile yaşam doyumu bir bütün olarak insanın mutlu olmasını sağlar.
Mutluluk kişinin yaşamının duygusal bir yorumundan ve ayrıca bireyin bilişsel işlevinden veya kısaca bir kişinin sahip olduğu hayatı nasıl sevdiğinden kaynaklanan olumlu bir içsel deneyim olarak tanımlanır. Duygusal bileşen, hazza (rahatlık ile acı veya hoş olmayan etki arasındaki denge) atıfta bulunurken, bilişsel bileşen ruh sağlığına atfedilir. (Shah vd., 2021)
Yaşam doyumu, olumlu ruh hali ve depresyon veya anksiyetenin yokluğunu içerir. (Mahmoodi vd., 2022) Yaşama karşı olumlu bir tutum, dengeli yaşama, sosyal hayata katılım, aile ve arkadaşlara sahip olma, minnettarlık duymak, sağlıklı davranışlar sergileme bir ideale sahip olma, neşeli olma, nezaket ve aşk mutluluğu arttıran öğelerdendir. (Ng, 2022).
Kişinin hayattan memnuniyet duyması ve olumlu hissettiği zamanların olumsuz hissettiği zamanlara göre daha yoğun olması mutluluğun belirtisi olarak kabul edilebilir. (Saka vd., 2023)
Mutluluğun Nitelikleri
.a. Çevresel Yaşanabilirlik Bireyin mutluluğu bulunduğu topluma göre değişebilmektedir. Yaşanılan doğanın olumlu etkileri ve bireyin yer aldığı toplumun özellikleri bireyin mutluluğunu olumlu ya da olumsuz anlamda etkileyebilmektedir. (Balcı Şen, 2021).
2.b. Yaşam Becerisi Her bireyin yaşamında olumsuz olay ve durumlar yaşanılmaktadır. Yaşanılan olumsuz olay ve duruma karşı her bireyin geliştirmiş olduğu baş etme becerisi vardır. Baş etme becerisi gelişen bireyler daha sağlıklı bir gelişim içinde yer alırlar. Bu gelişim bireyin mutluluğunu olumlu anlamda etkiler .(Balcı Şen, 2021).
.c. Yaşamsal Araçlar Yaşamın iyi amaçlar peşinde olmasını ifade etmektedir. Yaşamı ve yaşamayı anlamlı kılmaktır. Bireysel tatmin ve mutluluk için bazen olumlu dış etkenlerin gerekebileceğini ifade etmektedir. İyi bir yaşamın ve yaşamın iyi amaçlar peşinde olmasının mutluluğa katkıda bulunur. Mutluluk bireyin yaşam kalitesini bir bütün olarak olumlu değerlendirmesidir. (Balcı Şen, 2021).
.d. Yaşamdan Doyum Alma: Bireyin yaşamında zevk alma durumudur. Bireyin yaşamında tecrübe olarak edindiği olay ve durumlara karşı olumlu bakış açısıdır (Balcı Şen, 2021).
Mutluluğa Etki Eden Faktörler
Yapılan çalışmalarda genetik özelliklerin, bireylerin mutluluğunu belirleyen önemli bir unsur olduğu ifade edilmiştir.(Layous ve Lyubomirsky, 2014). Örneğin; Lyubomirsky ve diğ. (2005) tarafından yapılan araştırmada, bireylerin genetik özelliklerinin mutluluğu %50 oranında etkilediği belirtilmektedir. Aynı çalışmada bireylerin sosyo-demografik özelliklerinin %10, amaçlı etkinliklerin ise %40 oranında mutluluğu etkilediği tespit edilmiştir .(Lyubomirsky ve diğ., 2005). Cinsiyet, yaş, gelir, medeni durum, eğitim, meslek ve sağlık gibi faktörler mutluluğu etkileyen özellikler olarak gösterilmektedir .(Frey ve Stutzer, 2002; Katsaiti, 2012; Vera-Villarroel ve diğ., 2012; Cheah ve Tang, 2013; Nikolakakis ve diğ., 2019). Amaçlı faaliyetler ise, mutluluk duygusunu yaşamaya yönelik doğrudan aktiviteler olarak nitelendirilmektedir. Diğer bir ifadeyle; spor ya da egzersiz yapmak, sosyalleşmek ve pozitif düşünmek bu faaliyetler kapsamındadır. (Lyubomirsky ve diğ., 2005). Kim ve diğ. (2022) tarafından yapılan bir çalışmada, sosyal ve açık hava etkinliklerine katılmanın, mutluluk düzeyinin yükselmesine katkısı olacağı sonucuna varılmıştır.
Mutluluk Üzerine Yapılan Anketlerin Sonuçları
Dr. George MacKeren, tarafından 5 yıl boyunca yapılan ve on binlerce kişide uygulanan anket çalışması sonucunda insanları günlük yaşamında en çok mutlu eden 33 faaliyet belirlendi.
Listenin başında konser, tiyatro,spor ve sevişme yer alırken, insanları en az mutlu eden şeylerin başında ise ziyarete gitmek, toplantı-seminer, kuyrukta beklemek, gibi faaliyetlerin geldiği görüldü.
İnsanların gün içinde en çok hangi işleri yapmak keyif aldıkları ve mutlu olduklarını anlamak için "Mappiness" adlı bir akıllı telefon uygulaması geliştirilerek , kullanıcıların gün içinde mutlu oldukları anlrda yapmış oldukları işleri bildirmeleri istendi( https://www.milliyet.com.tr/)
Aşağıda insanları mutlu eden şeylerin tam listesini görüyorsunuz.
Verilen yüzdeler de o aktiviteyi yapmanın mutluluk seviyesini ortalama olarak ne kadar arttırdığını gösteriyor:
Bu çalışma sonucunda gün içinde insanları mutlu eden 33 faaliyet listelendi:
1-Sarılma, sevişme , 14,20%
2-Tiyatro, dans, konser, 9.29%
3-Sergi, müze, kütüphane, 8.77%
4-Spor, koşu, egzersiz 8.12%
5-Bahçe işleri , 7.83%
6- Şarkı Söylemek, 6.95%
7- Sohbet, sosyalleşme, 6.38%
8-Doğayı ve kuşları izlemek 6.28%
9-Yürüyüş, 6.18%
10-Avcılık, balıkçılık, % 5.82
11- Alkol alma, 5.73%
12- Hobiler, sanat, el sanatları, 5.53%
13- Meditasyon, dini faaliyetler, % 4.95
14- Maç, spor etkinliği, 4.39%
15- Çocuk bakımı, çocuklarla oyun oynamak, 4.10%
16- Evcil hayvanla oynamak, % 3.63
17- Müzik dinleme, 3.56%
18-Diğer oyunlar,bulmaca, 3.07%
19- Alışveriş, 2.74%
20- Kumar,bahis, 2.62%
21-TV seyretmek, film,% 2.55
22-Bilgisayar oyunları, iPhone oyunları, % 2.39
23- Yeme,atıştırma, 2.38%
24- Yemek yapmak, 2.14%
25- Kahve-Çay İçmek, 1.83%
26- Okumak, 1.47%
27-Konuşmayı dinlemek, 1.41%
28- Yıkanma, giyinmek, 1.18%
29- Dinlenme, uyku 1.08%
30-Sigara 0.69%
31-İnternet 0.59%
32-Sosyal medya% 0.56
33- Ev işi, ev işleri, % 0.65
İnsanları en az mutlu eden günlük işler ise şöyle listelenmiştir:
1- Ziyarete, misafirliğe gitmek -1,47%
2- Toplantı, seminere katılmak -1.50%
3-Yönetici, finans, organize -2,45%
4- Kuyruk beklemek,Trafik -3,51%
5- Yetişkin, Yaşlı Bakımı -4,30%
6- Ders Çalışma, -5,43%
7- Hasta olmak, -20,4%
Kaynak: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ecoj.12269/abstract
İngiltere'de özel bir araştırma şirketinin 3 bin yetişkinin katılımıyla
gerçekleştirdiği anket, insanların çarşafları yeni değiştirilmiş bir yatakta yatmak ya da uzun zamandır görmedikleri bir arkadaşları ile yolda karşılaşmak gibi küçük şeylerden büyük mutluluk duyduklarını, Cumartesi günün ise sadece haftasonun başlangıcı olduğu için bile insanları mutlu ettiğini ortaya koydu(https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/insanlari-mutlu-eden-30-kucuk-sey-19119614)
Diğer mutlu eden şeyler şunlardır:
Bebek sesi duymak, ormanda yürümek, parkta piknik yapmak, almak istediğimiz bir giysinin ucuzluğa girdiğini görmek, tatile gitmek için rezervasyon yapmak, radyoda favori parçanızı duymak, yalnız başınıza kalıp kendinizi dinlemek, yeni bir arkadaşlık kurmak, eski fotoğraflara bakmak, kek yemek, size geçmişinizi hatırlatan bir parça dinlemek, güneşli bir güne uyanmak, sadece kız ya da erkek arkadaşlarınızla felekten bir gece çalmak, çikolata yemek, romatik bir yemeğe çıkmak, işte yükselmek, güneşli bir günde camlar açık araba sürmek, birisinden teşekkür kartı almak, sevdiğiniz bir arkadaşınızdan güzel bir mesaj almak, güneşte oturmak, denizde yüzmek, surpriz bir demek çiçek ya da hediye almak.
(https://www.milliyet.com.tr/pembenar/murat-atila/mutlulugu-uzaklarda-aramayin-insanlari-mutlu-eden-33-faaliyet-2199763)
Kendilerini mutlu eden şeylerle ilgili olarak Ekşi Sözlük okurlarından bazıları şöyle yanıtlar vermişler
sokakta yürürken herhangi bir yerden duyduğunuz şarkıdır. sabah, işe gitmeden önce pencere kenarında kahve içerken, camın önüne konan kuştadır bazen. sonbaharda, bir ağaç altına otururken omzunuza düşüveren sarı bir yapraktadır. birbiriyle oynayan köpek yavrularının çelimsizliğinde gizlidir. başınız öne eğildiğinde omzunuzu tutan dostadır. oğlum diyen anadadır, sizi içten içe seven utangaç babadadır. daldığınız anda size dolu gözlerle bakan sevgilidedir.
Çok sevdiğin bir dizinin ya da filmin başlamasını beklemek bunlardan biridir. misal şuan leyla ile mecnun'u bekliyor olmak mutlu etmeye yetiyor beni.
yurtdışına gitmek, bilmediğin yerlerde, bilmediğin insanların yanından geçip gitmek. kendine gezilecek yerler rotası hazırlamak, ünlü kahvecilerinde kahve içmek, yakın şehirlerine trenle yolculuk etmek.
güçlü sosyal bağlar ve insanları mutlu edecek onların hayatına güzel anlamda dokunacak işler yaptığını bilme hissi.
60 yasinda birine yüzme ögretmek.
kendini herhangi bir yere bir kişiye ait hissetmektir.
yağmur yağmaya başlaması
evdeki menekşemi çoğaltıp başka saksılara diktim ve hepsi de tuttu hatta minnacık minnacık yeni yaprakları çıkmaya başladı! bir iken dört oldular. şimdilik bu bana yeter de artar bile.
hesabınıza para geldi bildirimi beni mutluluktan havaya bile uçurur.
mavi renk tahta sandalye ve masa.
insana, yazı hatırlatıyor
ikinci üniversitemden böyle bir davet mesajı almak ise beklemediğim ama gurur veren bir sürpriz oldu.
ne şans, ne torpil...
sadece çalışmak ve emek.
okuduğun bir satırda/pasajda kendini bulmak. sanki yazarın seninle aynı duyguyu hissederek onları kaleme almış olabileceğini düşünmek.
küçük aralıklardan geçen güneş ışığının eşyalar üzerindeki sihirli görünümü.
"borsa istanbul güne yükselişle başladı" bildirimi
bir saksı, bir buket çiçek..
yılbaşı ağacı süslemek
taze çekilmiş türk kahvesi kokusu
yeni sulanmış bahçe kokusu
güzel ve tatmin edici bir yemek
sevilmek
kediler ve şarkılar
denize karşı oturup kitap okumak ve bir sıcak kahve
tek basına ev tutmak
zorluğunu da kolaylığını da yaşamak, yalnız kalıp kendini dinlemek
karşında tebessüm eden bir yüz.
sessiz sakin sahil yürüyüşü.
mangal.
biraz alkol.
türkü.
sokak köpeklerini sevmek ve onları beslemek = sonsuz mutluluk hissi :))
göğün maviliği…
saatlerce yavru kedi videosu izleyebilirim.
uçağa binip deniz aşırı yerlere gitmek. uçmak.
sarılmak, sıcak ekmek kokusu belki, temiz çarşaflar huzurlu bir uyku
yeni kitap kokusu
üst üste az uyuyup erken kalkmam gereken günler sonrası yatağıma geçtiğimde alarm kurmak zorunda olmayıp istediğim kadar uyuyabileceğimi bildiğim şu an beni çok mutlu ediyor
iş yaptığınız insanlardan güzel dönüşler almak.
anneannenin ördüğü fıstık yeşili yelek
içinde kelebeklerin uçuştuğu bir zamanda dinleyip unuttuğun bir şarkıya yıllar sonra denk gelmek.
hangi dalda olursa olsun, bir şeyler üretmek ve duygularını sanatın o dalıyla dışarı vurmak, insanlara yansıtmak seni iyi hissettirir.
tek şey: içinden geldiği gibi hareket etmek.
sevdiğin insanla tatil planları yapmak ve de bunu gerçekleştirebilmek...
sevdiğin insanların içten bir gülümsemesi
bazen sadece saçın yumuşacık olması, bu kadar.
bahar sonrası yaz ve baharla gelen çiçek,böcek,doğa,aşk.
balkon, kahve, kuş sesleri ve güzel bir kitap.
önemsenmek, hatırlanmak, kıymet görmek, aidiyet.
birlikteyken zamanın nasıl geçtiğini farketmediğin kişilerin yanında olması. çokça gülmek.
bugünün mutluluk sebebi.
kışı sevmem ama istanbulu karlar içinde görmek bile mutlu etti.
dua etmek.. dua da seni anlayan birisini hissetmek çok güzel bir duygu
huzurun farkındalığı.
eve gelip üstündeki tüm yükten kurtulmak ve yorganın altına girmek.
kesinlikle kredi borcunun bitmesi. ben daha çok zevk veren başka bir olaya nadir şahit oldum.
müzik dinlemek
-kedi/köpek sevmek
-denizi/doğayı izlemek
-vapura binmek
-dans etmek
-flört etmek
-önemsenmek, düşünülmek
-yağmurda yürümek
-friends dizisinden bir bölüm izlemek
-mandala boyamak
-beklenmedik bir hediye almak
-şarkı söylemek
-yürümek
-yüzmek
-sarılmak
-romantik/komedi film ya da dizi izlemek
-güzel bir parfüm kokusu
-çocuk kahkahası
-yakamoz
-mavi gökyüzü
-kahve kokusu
-yağmur sesi
-sessizlik
-hafif bir rüzgar
sohbet ortamınızda hiç feminist, partizan (siyasi bir partiyi namusu gibi savunan kişi.) olmaması ve sohbet ederken arkada duyulur duyulmaz 80s, 90s soft rock efsanelerinin tıngırdaması.
gölge bir şezlongda deniz dalgalarının sesi eşliğinde uyumak.
sokakta yürürken ansızın gelen hanımeli ve yasemin kokusu. nasıl güzel kokar, hele ki şu zamanlarda.
ailesiyle beraber otobüste seyahat eden tanımadığınız küçük bir çocuğun size karşı gösterdiği tatlı bir tebessüm ve şirinlik yapma çabaları.
duş alıp, tertemiz yeni giysiler giymek.
yeni tanıştığın biriyle inanılmaz derecede uyumlu olmak,aynı kafada olmak. beni son zamanlarda hiç tahmin edemeyeceğim şekilde mutlu etti.
seni anladığını düşünen bir insan, 2 bira, 2 patates kızartması.
ıslak çimde çıplak ayakla yürümek
poker’de iyi para kaldırmak.
aileyle geçirilen güzel vakit. dinleniyorum resmen
deniz kenarında bisiklet sürmek.
- yaz sıcağında, sabah yakın açık pencereden tenine vuran hafif esinti.
- her aradığında anne veya babanın sesini duyabilmek veya her istediğinde görebilmek, sarılabilmek.
- yaptığın yemeğin kıvamını, lezzetini tutturabilmek, ikram ettiklerinin yüzünde beliren o hazzı görebilmek.
- kredi kartındaki son para ile alışveriş yaparken acaba bakiyem yetecek mi endişesi ile kasada ter dökerken çıkan fişin sesini duymak, rahatlamak.
- uzunca bir süre ödediğin kredinin son taksidini yatırmak.
- tamir ettiğin bir şeyin eskisi gibi çalıştığını görmek.
- iş görüşmesi sonrasında başvurunun kabul edildiğine dair aldığın telefon.
- yaptığın diyet sonrası eski kıyafetlerine tekrar sığabildigini görmek.
1 aylık yeğenimi saatlerce izlemek
huzurlu bir sekilde uyumak bence insanı çok mutlu eden bişey
birinin sizi kırmaktan çekindiğini hissetmek
askerde gece tutulan 3 saatlik nöbetten sonra kıyafetleri çıkartıp yatağa gitmek.
kahvaltıda patatesli yumurta olması, sadece o anlık değil koca günümün mutlu geçmesine sebebiyet verir
Tanımadığın birine ufak bir iyilik yapmak ya da ondan ufak bir iyilik görmek de mutluluktur.
Yeni bir tarif denemek ve ortaya leziz bir yemek çıkarmak mutlulukla eşdeğerdir.
havalaninda bavulunun geldigini gordugun an.
baş ağrısının geçmesi
- dürüstlük
- güven
- içtenlik
- gülümseme
- rakı, kavun, peynir
- bira, fıstık, muhabbet
- bahçe
spordan çıktıktan sonra köz mısır yiyebilmek.
az önce 1. kattaki dairenin banyosunda bulduğum iki karıncayı bir peçete parçası ile alıp bahçedeki çam ağacının pencereye uzanan dalına bıraktım.
yağmur sesi, an itibariyle açık pencereden odanın içine dolan.
arabayı yıkadıktan sonra yanından ayrılırken son defa uzaktan bakmak. tüm yorgunluğu alır o son bakış.
yanmış odun kokusu
çatıya çarpan yağmur sesi
nergis soğanı
dağınık bulutlar
tren sesi
salyangoz izleri
yaprak hışırtısı
gül kokusu
çilek tadı
kurumuş dudaklarla içilen su
dalgaların hareketi ve sesi
ateş çıtırtısı
dolunay
yağmur sonrası toprak kokusu
kucakta uyuyan kedi
at koşusu sesi
kışta çok üşüdükten sonra örtülen kalın yorgan
ayak basılan kar sesi
dağınık bir yeri düzeltmek
birbirine giren bir kulaklığın kablolarını çözmek gibi
sabah çay ile gelen huzur, sevdiğim bir şarkının tam zamanında çalması, birinin içten gülümsemesi, gün ortasında gelen minicik bir nasılsın mesajı. bazen mutluluk en basit anlarda gizli
birini düşünerek karşılıksız yapılan iyilik
sessizlik bu ara baya mutlu ediyor
güneşli bir sabah, kahvenin ilk yudumu, sevdiğin bir şarkının tam da ruh haline denk gelmesi
trafiğin olmadığı saatlerde boğaz köprüsünü geçmek.
Dünya Mutluluk Raporu 2025
Her yıl Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı tarafından yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu, ülkelerin refah ve mutluluk düzeylerini ölçen en önemli kaynaklardan biri. 2025 raporu da, dünya genelinde hangi ülkelerin vatandaşlarının daha mutlu olduğunu ve bu mutluluğun ardındaki dinamikleri ortaya koydu. Türkiye’nin bu listedeki konumu ise, hem iç hem de dış faktörlerle şekilleniyor.
2025 Raporunda Öne Çıkanlar
2025 raporunda, İskandinav ülkeleri geleneksel liderliklerini sürdürdü. Finlandiya, Danimarka ve İzlanda ilk üç sırayı paylaşırken, bu ülkelerdeki güçlü sosyal destek sistemleri, gelir eşitliği ve doğa ile uyumlu yaşam kültürü dikkat çekti. Listenin sonlarında ise savaş, yoksulluk ve siyasi istikrarsızlığın hâkim olduğu ülkeler yer aldı. Finlandiya, üst üste sekizinci kez dünyanın en mutlu ülkesi seçildi.
Mutluluk endeksi, kişi başına düşen gelir, sosyal destek, sağlıklı yaşam beklentisi, özgürlük, cömertlik ve yolsuzluk algısı gibi kriterlere dayanıyor. 2025’te bu faktörlerin yanı sıra iklim kriziyle mücadele ve dijital refah gibi yeni başlıklar da değerlendirmeye alındı.
https://gokmenarslan.com.tr/?p=156
Araştırmaya göre, Finlandiya, yedinci yıl üst üste dünyanın en mutlu ülkesi oldu.
Birleşmiş Milletler destekli yıllık Dünya Mutluluk Raporu'nda diğer İskandinav ülkeleri Danimarka, İzlanda ve İsveç ilk 10'da yer aldı.
Afganistan, Taliban'ın 2020'de yönetime gelmesinin ardından 143 ülke arasında en alt sıralarda kaldı.
İlk kez Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya en mutlu 20 ülke arasından çıkarak sırasıyla 23. ve 24. oldu. Kosta Rika ve Kuveyt 12 ve 13. sıralarda ilk 20'ye girdi.
Türkiye 94. Sırada yer buldu.
Sonuç: Maslow’un ihtiyaçlar piramidinin tabanında bulunan temel ihtiyaçlarımızı (yeme, içme, barınma, güvenlik) karşılayamamış isek mutlu olmamız zorlaşmaktadır.
Kaynakça
Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe sözlük (11 Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
Andrews, F. M. ve Withey, S. B., 1976, Social indicators of well-being: Americans’ perceptions of life quality, Plenum Press, New York.
Arslan, Y. (2018b). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki [Doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi].https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ReVD lmMvrVi1Zvt7Vdv8VQ&no=no3Rr9J8UFkqW8BzS7dsVA
Balcı Şen, M. (2022). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve mutluluk düzeylerinin rekreatif aktivitelere katılma durumlarına göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 713533).
Balcı Arvas, F. (2017). Psikolojide ve islam dini düşünce geleneğinde mutluluk kavramı: karşılaştırmalı bir çalışma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 109-128. https://doi.org/10.15869/itobiad.333506
Bulut Uslu, N. (2018). Farabî ve Aristoteles’te mutluluk ahlâkı. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 469-480
Bülbül, Ş. ve Giray, S, 2011, Sosyodemografik Özellikler ile Mutluluk Algısı Arasındaki İlişki Yapısının Analizi. Ege academic review, (11), 113-123.
Dil Derneği (2018). Türkçe Sözlük. Ankara: Dil Derneği Yayınları.
Demir, R., ve Murat, M. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 7(13), 347-378. https://doi.org/10.26466/opus.347656
Frey, B. and Stutzer, A., 2002, The economics of happiness, World economics, 3 (1), 25-42.
Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412
Kangal, A., 2013, Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar, Elektronik sosyal bilimler dergisi, 12(44), 214-233.
Layous, K. and Lyubomirsky, S., 2014, The how, why, what, when, and who of happiness, Positive emotion: Integrating the light sides and dark sides, 473-495.
Leontiev, D (2012). Anthropology of Happiness the State of Well-Being and the Way of Joy. Social Sciences, 43(2), 93-104. (Erişim: 7.4.2021), https//www.researchgate.net/publication/281115995_ Anthropology_of_Happiness_The_State_of_WellBeing_and_the_Way_of_Joy Leontiev, D., & Rassk
Marar, Z. (2012). Mutluluk paradoksu özgürlük ve onaylanma. (çev. S. Çağlayan) İstanbul: Kitap Yayınevi.
Ng, Y. K. (2022). Happiness: Concept, measurement and promotion (p. 183). Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-030-95487-1
Seligman, M. E., ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: an introduction. American Psychological Association, 55(1), 5-14. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.5
TÜİK (2021). Yaşam Memnuniyeti Araştırması https//biruni.tuik.gov.tr/yayin/views/visitorPages/ yayinGoruntuleme.zul?yayin no=525
Yunan filozof ve bilge Aristo’nun, hayattaki nihai amaç olarak tanımladığı mutluluk, insanlık tarihi içerisinde anlaşılmaya, tanımlanmaya ve elde edilmeye çalışılmıştır. Hatta mutluluk ve onun bağlantılarını anlamaya çalışmak, antik çağlardan günümüze dek filozoflar ve sosyal bilimciler için üzerinde çalışılan önemli bir konu haline gelmiştir.
Mutluluk kelimesinin İngilizce karşılığı olan “Happiness” kelimesinin kökeni ise başına gelmek, şans, iyi talih anlamına gelen “hap” kelimesinden gelir. Günümüzdeki kullanımda ise mutlu olan birisi şanslı, (dolayısıyla o kişinin durumuna işaret eder) ve neşeli, (dolayısıyla kişinin ruhsal durumuna işaret eder) olduğu söylenir. Mutlu olmak tanımının öznel yanı, kişinin memnun ya da tatmin olması iken; yaşamda neyin önemli olduğuna dair iyi bir ölçü koyulması objektif yanına işaret eder (Griffin, 2006: 140). Mutluluk başlangıçta şans ve iyi talih ile ilişkilendirilmiştir. (Leontiev, 2012: 94).
Arapça “Saide” kökünden türetilen saadet kelimesi ile ifade edilen mutluluk, “bütün özlemlerde eksik olmadan ve devamlı ulaşılmaya çalışılan sevinç durumu, ongunluk, saadet, saadetli, mutlu olmak, kuvvetli ve uğurlu olmak” gibi manalar ifade etmektedir. (Dil Derneği, 2018). Kelime olarak bakıldığında ise, Yunancada “eudaimonia” kavramıyla ifade edilmektedir. Bu kavram “her şeyin yolunda gittiği, nesnel bir bakış ile doyumun tam olarak sağlandığı, övgüye layık bir yaşam fikri” anlamlarını içermektedir. (Akalın, 2011; Marar, 2012). Genel anlamda mutluluk, hoş bir ruhsal durum, huzur ve olumlu davranışlar bütünüdür .(Fisher, 2010)
Türk Dil Kurumu’na göre ise mutluluk, “Tüm hasretlere tamamıyla ve devamlı olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç hali, ongunluk, saadet, mut, kut, bahtiyarlık” olarak tanımlanmıştır (Türk Dil Kurumu , 1996).
TÜİK’te ise mutluluk ve memnuniyet olmak üzere iki kavram tanımlanmaktadır. Mutluluk kavramını “Acı, keder ve ıstırabın yokluğu ve bunların yerine sevinç, neşe ve tatmin duygularının varlığıyla karakterize edilen durum; genel olarak hayattan memnun olma hali” olarak tanımlanmaktadır. Memnuniyet kavramı ise “İhtiyaçların ve isteklerin karşılanmasından doğan tatmin duygusu” olarak tanımlanır (TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2020", 2021).
Mutluluk ve yaşam memnuniyeti kavramları, çok sayıda faktörün etkisi ve bileşimi altında ortaya çıkan bütünsel ya da bütünleşik kavramlardır. Bu sebeple, mutluluk genel anlamda bir iyi oluş hâli ile ifade edilirken, yaşam memnuniyeti dendiğinde sağlık, güvenlik, ekonomik koşullar, sosyal ilişkiler, aile bağları ve arkadaşlık ilişkileri vb. pek çok unsuru içinde barındıran kısaca yaşama yönelik tüm alanlarda iyi ve tatmin edici bir hayat sürdürmek ifade edilmektedir.
Mutluluk, yaşama amaçlarımızdan biridir ve insanların ulaşabildiği en son zirvedir. Ünlü felsefeci düşünür Aristoteles yaşamın tek hedefi olarak mutluluğu değerlendirmektedir. Aristoteles mutlu olabilmek için aklın kullanılması gerektiğini ve kişinin başına gelmesinin şansla olmadığını belirtir. Farabi içinse mutluluğa yaklaşmanın yapılan her iyi şeylerden geçtiğini vurgular. (Bulut-Uslu, 2018). Genellikle mutluluk olumlu hisleri ifade ederken birden fazla mutlu olma sebepleri bulunur. Mutluluk iki akımdan oluşmaktadır. Birincide kişiye haz veren durum halleri olduğu diğerinde ise bunun devamlı olmadığı ve anlık hoşnutluk olduğunu vurgulamışlardır. Günümüzde mutluluk erdemle ilişkilendirildiği de çalışmalarda bulunmuştur. (Balcı-Arvas, 2017).
Nietzsche (2015), ahlakı, bireyleri kısıtlamasından kaynaklı olarak mutsuzluk kaynağı olarak ele almış, aslında güçlü hissetmek ve kendilerine uygun davranma davranışını gerçekleştiremedikleri anlarda mutsuzluğu yaşadıklarından bahsetmektedir. (Nietzsche, 2016). Fromm’a göre inanç sistemlerimiz sayesinde umutsuz, olumsuz düşünceleri aşarak mutluluğa ulaşabilmek mümkün olarak değerlendirilmiştir. Maslow, mutluluğu kendini gerçekleştirme kavramından bahsederek sorunlarla başa çıkma, kaygıyı yönetme, yaşamdan alınan keyif, huzur ve mutluluk duygularına kendini gerçekleştirirse varabileceğinden bahsetmiştir.
Psikoloji bilimi ise mutluluğu “duygulanım” olarak ele alarak üç boyutta inceler. Bunlardan ilki olumlu duygulanımlardır ve umut, sevinç, heyecan, güven, gurur, ilgi gibi kavramları kapsar. İkincisi ise olumsuz duygulanımlardır ve güvensizlik, endişe, umutsuzluk, hayal kırıklığı ile ifade edilir. Üçüncü boyut ise yaşam doyumudur ve bireyin şahsi mutluluğunu, iyi hissetme konusundaki kişisel değerlendirmelerini, yaşamdan beklentileri ile sahip oldukları arasındaki karşılaştırmaları içerir. Kişinin olumlu duyguları olumsuz duygulara göre daha sık yaşaması, bütün yaşam alanlarından doyum alması mutluluğun işaretleri olarak görülür. Mutlu bir birey; huzurlu, neşeli, pozitif, hem kendisi hem içinde bulunduğu çevre ile uyumlu ve fiziksel olarak da dinamiktir. (Demir ve Murat, 2017).
Aydın, cahil, zengin ya da fakir fark etmeksizin çoğu insan yaşam amacını mutluluk olarak ifade eder. Aristoteles mutlu olmanın anahtarını erdem, iyilik ve ölçülülük olarak belirtmiş, aynı zamanda siyaseti, insanları mutlu etme sanatı olarak tanımlayarak, mutluluğu getirecek iyi bir hayatın, objektif akıl yoluyla sağlanabileceğini öne sürmüştür. (Şeker, 2009)
Mutluluk kavramı insanın içinde oluşan bir his ya da durum olarak tanımlanabilmektedir. Bu anlamı ile mutluluk kavramı alan yazında yaşam doyumu, öznel iyi oluş, subjektif esenlik gibi terimlerle birlikte veya bu terimlerin yerine kullanılabilmektedir .(Bülbül ve Giray, 2011). Mutluluk kavramı özellikle pozitif psikolojide ‘’öznel iyi oluş’’ şeklinde ele alınır ve bu terimle eş anlamlı olarak kullanılır (Diener, 1994). Pozitif psikolojide öznel iyi oluş kavramı kişilerin yaşamdan aldıkları doyum ve olumlu duyguların toplamıdır. (Kangal, 2013) Öznel iyi oluşun üç özelliğinden bahsetmek mümkündür. İlk olarak bu kavram bireyin kendi yaşantısıyla ilgili kendi yorumudur, özneldir. İkinci özellik ise bu kavramın yalnızca olumsuz duyguların yokluğunu değil bununla beraber olumlu duyguların varlığını da içermesidir. Son özellik ise bu kavramın iyi oluşa dair genel bir yorum olmasıdır.
Pozitif psikoloji öznel, bireysel ve grup seviyesi olarak üç boyutta incelenebilir. Öznel seviye, olumlu kişisel tecrübeleri içerir. İyi hissetme, memnuniyet duyma, geçmiş yaşantılardan doyum alma, şimdiki anda mutlu hissetme, gelecek hakkında iyimser olma gibi durumları kapsar. Bireysel düzeyde ise sevgi, cesaret, kendine has olma gibi olumlu kişisel özellikler yer alır. Grup düzeyinde ise şefkat, sorumluluk, özveri, iş etiği gibi toplumsal düzeydeki özellikler bulunur .(Seligman ve Csikszentmihalyi, 2000). Sonuç olarak pozitif psikolojinin öznel yanı mutluluğu ele almaktadır. (Arslan, 2018b)
Mutluluk kavramı duyuşsal ve bilişsel olarak iki bileşenden oluşur. Duyuşsal boyut duyguları içerirken bilişsel boyut ise bilişsel açıdan tatmini yansıtan durumları içerir. (Warr, 2007). Duyuşsal boyutu olumlu duygular ve olumsuz duygular oluşturur. Olumlu duygular gurur, neşe, umut gibi insanı mutlu eden duygularken olumsuz duygular ise insanı mutsuz eden üzüntü, stres, endişe gibi duygulardır. İnsanın mutlu olması için sadece olumlu duyguları değil olumsuz duyguları da bilmesi gerekir. Bilişsel boyutta ise insanın hayatını bir bütün olarak değerlendirdiğinde ortaya çıkan yaşam doyumu bileşeni vardır. Kişinin hayatının farklı alanlarını değerlendirdiğinde ortaya çıkan genel yargılar kişinin yaşam doyumunu oluşturur. (Andrews ve Withey, 1976; Diener, 1985). Olumsuz duygular yaşandıktan sonra gelen olumlu duyguların varlığı ile yaşam doyumu bir bütün olarak insanın mutlu olmasını sağlar.
Mutluluk kişinin yaşamının duygusal bir yorumundan ve ayrıca bireyin bilişsel işlevinden veya kısaca bir kişinin sahip olduğu hayatı nasıl sevdiğinden kaynaklanan olumlu bir içsel deneyim olarak tanımlanır. Duygusal bileşen, hazza (rahatlık ile acı veya hoş olmayan etki arasındaki denge) atıfta bulunurken, bilişsel bileşen ruh sağlığına atfedilir. (Shah vd., 2021)
Yaşam doyumu, olumlu ruh hali ve depresyon veya anksiyetenin yokluğunu içerir. (Mahmoodi vd., 2022) Yaşama karşı olumlu bir tutum, dengeli yaşama, sosyal hayata katılım, aile ve arkadaşlara sahip olma, minnettarlık duymak, sağlıklı davranışlar sergileme bir ideale sahip olma, neşeli olma, nezaket ve aşk mutluluğu arttıran öğelerdendir. (Ng, 2022).
Kişinin hayattan memnuniyet duyması ve olumlu hissettiği zamanların olumsuz hissettiği zamanlara göre daha yoğun olması mutluluğun belirtisi olarak kabul edilebilir. (Saka vd., 2023)
Mutluluğun Nitelikleri
.a. Çevresel Yaşanabilirlik Bireyin mutluluğu bulunduğu topluma göre değişebilmektedir. Yaşanılan doğanın olumlu etkileri ve bireyin yer aldığı toplumun özellikleri bireyin mutluluğunu olumlu ya da olumsuz anlamda etkileyebilmektedir. (Balcı Şen, 2021).
2.b. Yaşam Becerisi Her bireyin yaşamında olumsuz olay ve durumlar yaşanılmaktadır. Yaşanılan olumsuz olay ve duruma karşı her bireyin geliştirmiş olduğu baş etme becerisi vardır. Baş etme becerisi gelişen bireyler daha sağlıklı bir gelişim içinde yer alırlar. Bu gelişim bireyin mutluluğunu olumlu anlamda etkiler .(Balcı Şen, 2021).
.c. Yaşamsal Araçlar Yaşamın iyi amaçlar peşinde olmasını ifade etmektedir. Yaşamı ve yaşamayı anlamlı kılmaktır. Bireysel tatmin ve mutluluk için bazen olumlu dış etkenlerin gerekebileceğini ifade etmektedir. İyi bir yaşamın ve yaşamın iyi amaçlar peşinde olmasının mutluluğa katkıda bulunur. Mutluluk bireyin yaşam kalitesini bir bütün olarak olumlu değerlendirmesidir. (Balcı Şen, 2021).
.d. Yaşamdan Doyum Alma: Bireyin yaşamında zevk alma durumudur. Bireyin yaşamında tecrübe olarak edindiği olay ve durumlara karşı olumlu bakış açısıdır (Balcı Şen, 2021).
Mutluluğa Etki Eden Faktörler
Yapılan çalışmalarda genetik özelliklerin, bireylerin mutluluğunu belirleyen önemli bir unsur olduğu ifade edilmiştir.(Layous ve Lyubomirsky, 2014). Örneğin; Lyubomirsky ve diğ. (2005) tarafından yapılan araştırmada, bireylerin genetik özelliklerinin mutluluğu %50 oranında etkilediği belirtilmektedir. Aynı çalışmada bireylerin sosyo-demografik özelliklerinin %10, amaçlı etkinliklerin ise %40 oranında mutluluğu etkilediği tespit edilmiştir .(Lyubomirsky ve diğ., 2005). Cinsiyet, yaş, gelir, medeni durum, eğitim, meslek ve sağlık gibi faktörler mutluluğu etkileyen özellikler olarak gösterilmektedir .(Frey ve Stutzer, 2002; Katsaiti, 2012; Vera-Villarroel ve diğ., 2012; Cheah ve Tang, 2013; Nikolakakis ve diğ., 2019). Amaçlı faaliyetler ise, mutluluk duygusunu yaşamaya yönelik doğrudan aktiviteler olarak nitelendirilmektedir. Diğer bir ifadeyle; spor ya da egzersiz yapmak, sosyalleşmek ve pozitif düşünmek bu faaliyetler kapsamındadır. (Lyubomirsky ve diğ., 2005). Kim ve diğ. (2022) tarafından yapılan bir çalışmada, sosyal ve açık hava etkinliklerine katılmanın, mutluluk düzeyinin yükselmesine katkısı olacağı sonucuna varılmıştır.
Mutluluk Üzerine Yapılan Anketlerin Sonuçları
Dr. George MacKeren, tarafından 5 yıl boyunca yapılan ve on binlerce kişide uygulanan anket çalışması sonucunda insanları günlük yaşamında en çok mutlu eden 33 faaliyet belirlendi.
Listenin başında konser, tiyatro,spor ve sevişme yer alırken, insanları en az mutlu eden şeylerin başında ise ziyarete gitmek, toplantı-seminer, kuyrukta beklemek, gibi faaliyetlerin geldiği görüldü.
İnsanların gün içinde en çok hangi işleri yapmak keyif aldıkları ve mutlu olduklarını anlamak için "Mappiness" adlı bir akıllı telefon uygulaması geliştirilerek , kullanıcıların gün içinde mutlu oldukları anlrda yapmış oldukları işleri bildirmeleri istendi( https://www.milliyet.com.tr/)
Aşağıda insanları mutlu eden şeylerin tam listesini görüyorsunuz.
Verilen yüzdeler de o aktiviteyi yapmanın mutluluk seviyesini ortalama olarak ne kadar arttırdığını gösteriyor:
Bu çalışma sonucunda gün içinde insanları mutlu eden 33 faaliyet listelendi:
1-Sarılma, sevişme , 14,20%
2-Tiyatro, dans, konser, 9.29%
3-Sergi, müze, kütüphane, 8.77%
4-Spor, koşu, egzersiz 8.12%
5-Bahçe işleri , 7.83%
6- Şarkı Söylemek, 6.95%
7- Sohbet, sosyalleşme, 6.38%
8-Doğayı ve kuşları izlemek 6.28%
9-Yürüyüş, 6.18%
10-Avcılık, balıkçılık, % 5.82
11- Alkol alma, 5.73%
12- Hobiler, sanat, el sanatları, 5.53%
13- Meditasyon, dini faaliyetler, % 4.95
14- Maç, spor etkinliği, 4.39%
15- Çocuk bakımı, çocuklarla oyun oynamak, 4.10%
16- Evcil hayvanla oynamak, % 3.63
17- Müzik dinleme, 3.56%
18-Diğer oyunlar,bulmaca, 3.07%
19- Alışveriş, 2.74%
20- Kumar,bahis, 2.62%
21-TV seyretmek, film,% 2.55
22-Bilgisayar oyunları, iPhone oyunları, % 2.39
23- Yeme,atıştırma, 2.38%
24- Yemek yapmak, 2.14%
25- Kahve-Çay İçmek, 1.83%
26- Okumak, 1.47%
27-Konuşmayı dinlemek, 1.41%
28- Yıkanma, giyinmek, 1.18%
29- Dinlenme, uyku 1.08%
30-Sigara 0.69%
31-İnternet 0.59%
32-Sosyal medya% 0.56
33- Ev işi, ev işleri, % 0.65
İnsanları en az mutlu eden günlük işler ise şöyle listelenmiştir:
1- Ziyarete, misafirliğe gitmek -1,47%
2- Toplantı, seminere katılmak -1.50%
3-Yönetici, finans, organize -2,45%
4- Kuyruk beklemek,Trafik -3,51%
5- Yetişkin, Yaşlı Bakımı -4,30%
6- Ders Çalışma, -5,43%
7- Hasta olmak, -20,4%
Kaynak: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ecoj.12269/abstract
İngiltere'de özel bir araştırma şirketinin 3 bin yetişkinin katılımıyla
gerçekleştirdiği anket, insanların çarşafları yeni değiştirilmiş bir yatakta yatmak ya da uzun zamandır görmedikleri bir arkadaşları ile yolda karşılaşmak gibi küçük şeylerden büyük mutluluk duyduklarını, Cumartesi günün ise sadece haftasonun başlangıcı olduğu için bile insanları mutlu ettiğini ortaya koydu(https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/insanlari-mutlu-eden-30-kucuk-sey-19119614)
Diğer mutlu eden şeyler şunlardır:
Bebek sesi duymak, ormanda yürümek, parkta piknik yapmak, almak istediğimiz bir giysinin ucuzluğa girdiğini görmek, tatile gitmek için rezervasyon yapmak, radyoda favori parçanızı duymak, yalnız başınıza kalıp kendinizi dinlemek, yeni bir arkadaşlık kurmak, eski fotoğraflara bakmak, kek yemek, size geçmişinizi hatırlatan bir parça dinlemek, güneşli bir güne uyanmak, sadece kız ya da erkek arkadaşlarınızla felekten bir gece çalmak, çikolata yemek, romatik bir yemeğe çıkmak, işte yükselmek, güneşli bir günde camlar açık araba sürmek, birisinden teşekkür kartı almak, sevdiğiniz bir arkadaşınızdan güzel bir mesaj almak, güneşte oturmak, denizde yüzmek, surpriz bir demek çiçek ya da hediye almak.
(https://www.milliyet.com.tr/pembenar/murat-atila/mutlulugu-uzaklarda-aramayin-insanlari-mutlu-eden-33-faaliyet-2199763)
Kendilerini mutlu eden şeylerle ilgili olarak Ekşi Sözlük okurlarından bazıları şöyle yanıtlar vermişler
sokakta yürürken herhangi bir yerden duyduğunuz şarkıdır. sabah, işe gitmeden önce pencere kenarında kahve içerken, camın önüne konan kuştadır bazen. sonbaharda, bir ağaç altına otururken omzunuza düşüveren sarı bir yapraktadır. birbiriyle oynayan köpek yavrularının çelimsizliğinde gizlidir. başınız öne eğildiğinde omzunuzu tutan dostadır. oğlum diyen anadadır, sizi içten içe seven utangaç babadadır. daldığınız anda size dolu gözlerle bakan sevgilidedir.
Çok sevdiğin bir dizinin ya da filmin başlamasını beklemek bunlardan biridir. misal şuan leyla ile mecnun'u bekliyor olmak mutlu etmeye yetiyor beni.
yurtdışına gitmek, bilmediğin yerlerde, bilmediğin insanların yanından geçip gitmek. kendine gezilecek yerler rotası hazırlamak, ünlü kahvecilerinde kahve içmek, yakın şehirlerine trenle yolculuk etmek.
güçlü sosyal bağlar ve insanları mutlu edecek onların hayatına güzel anlamda dokunacak işler yaptığını bilme hissi.
60 yasinda birine yüzme ögretmek.
kendini herhangi bir yere bir kişiye ait hissetmektir.
yağmur yağmaya başlaması
evdeki menekşemi çoğaltıp başka saksılara diktim ve hepsi de tuttu hatta minnacık minnacık yeni yaprakları çıkmaya başladı! bir iken dört oldular. şimdilik bu bana yeter de artar bile.
hesabınıza para geldi bildirimi beni mutluluktan havaya bile uçurur.
mavi renk tahta sandalye ve masa.
insana, yazı hatırlatıyor
ikinci üniversitemden böyle bir davet mesajı almak ise beklemediğim ama gurur veren bir sürpriz oldu.
ne şans, ne torpil...
sadece çalışmak ve emek.
okuduğun bir satırda/pasajda kendini bulmak. sanki yazarın seninle aynı duyguyu hissederek onları kaleme almış olabileceğini düşünmek.
küçük aralıklardan geçen güneş ışığının eşyalar üzerindeki sihirli görünümü.
"borsa istanbul güne yükselişle başladı" bildirimi
bir saksı, bir buket çiçek..
yılbaşı ağacı süslemek
taze çekilmiş türk kahvesi kokusu
yeni sulanmış bahçe kokusu
güzel ve tatmin edici bir yemek
sevilmek
kediler ve şarkılar
denize karşı oturup kitap okumak ve bir sıcak kahve
tek basına ev tutmak
zorluğunu da kolaylığını da yaşamak, yalnız kalıp kendini dinlemek
karşında tebessüm eden bir yüz.
sessiz sakin sahil yürüyüşü.
mangal.
biraz alkol.
türkü.
sokak köpeklerini sevmek ve onları beslemek = sonsuz mutluluk hissi :))
göğün maviliği…
saatlerce yavru kedi videosu izleyebilirim.
uçağa binip deniz aşırı yerlere gitmek. uçmak.
sarılmak, sıcak ekmek kokusu belki, temiz çarşaflar huzurlu bir uyku
yeni kitap kokusu
üst üste az uyuyup erken kalkmam gereken günler sonrası yatağıma geçtiğimde alarm kurmak zorunda olmayıp istediğim kadar uyuyabileceğimi bildiğim şu an beni çok mutlu ediyor
iş yaptığınız insanlardan güzel dönüşler almak.
anneannenin ördüğü fıstık yeşili yelek
içinde kelebeklerin uçuştuğu bir zamanda dinleyip unuttuğun bir şarkıya yıllar sonra denk gelmek.
hangi dalda olursa olsun, bir şeyler üretmek ve duygularını sanatın o dalıyla dışarı vurmak, insanlara yansıtmak seni iyi hissettirir.
tek şey: içinden geldiği gibi hareket etmek.
sevdiğin insanla tatil planları yapmak ve de bunu gerçekleştirebilmek...
sevdiğin insanların içten bir gülümsemesi
bazen sadece saçın yumuşacık olması, bu kadar.
bahar sonrası yaz ve baharla gelen çiçek,böcek,doğa,aşk.
balkon, kahve, kuş sesleri ve güzel bir kitap.
önemsenmek, hatırlanmak, kıymet görmek, aidiyet.
birlikteyken zamanın nasıl geçtiğini farketmediğin kişilerin yanında olması. çokça gülmek.
bugünün mutluluk sebebi.
kışı sevmem ama istanbulu karlar içinde görmek bile mutlu etti.
dua etmek.. dua da seni anlayan birisini hissetmek çok güzel bir duygu
huzurun farkındalığı.
eve gelip üstündeki tüm yükten kurtulmak ve yorganın altına girmek.
kesinlikle kredi borcunun bitmesi. ben daha çok zevk veren başka bir olaya nadir şahit oldum.
müzik dinlemek
-kedi/köpek sevmek
-denizi/doğayı izlemek
-vapura binmek
-dans etmek
-flört etmek
-önemsenmek, düşünülmek
-yağmurda yürümek
-friends dizisinden bir bölüm izlemek
-mandala boyamak
-beklenmedik bir hediye almak
-şarkı söylemek
-yürümek
-yüzmek
-sarılmak
-romantik/komedi film ya da dizi izlemek
-güzel bir parfüm kokusu
-çocuk kahkahası
-yakamoz
-mavi gökyüzü
-kahve kokusu
-yağmur sesi
-sessizlik
-hafif bir rüzgar
sohbet ortamınızda hiç feminist, partizan (siyasi bir partiyi namusu gibi savunan kişi.) olmaması ve sohbet ederken arkada duyulur duyulmaz 80s, 90s soft rock efsanelerinin tıngırdaması.
gölge bir şezlongda deniz dalgalarının sesi eşliğinde uyumak.
sokakta yürürken ansızın gelen hanımeli ve yasemin kokusu. nasıl güzel kokar, hele ki şu zamanlarda.
ailesiyle beraber otobüste seyahat eden tanımadığınız küçük bir çocuğun size karşı gösterdiği tatlı bir tebessüm ve şirinlik yapma çabaları.
duş alıp, tertemiz yeni giysiler giymek.
yeni tanıştığın biriyle inanılmaz derecede uyumlu olmak,aynı kafada olmak. beni son zamanlarda hiç tahmin edemeyeceğim şekilde mutlu etti.
seni anladığını düşünen bir insan, 2 bira, 2 patates kızartması.
ıslak çimde çıplak ayakla yürümek
poker’de iyi para kaldırmak.
aileyle geçirilen güzel vakit. dinleniyorum resmen
deniz kenarında bisiklet sürmek.
- yaz sıcağında, sabah yakın açık pencereden tenine vuran hafif esinti.
- her aradığında anne veya babanın sesini duyabilmek veya her istediğinde görebilmek, sarılabilmek.
- yaptığın yemeğin kıvamını, lezzetini tutturabilmek, ikram ettiklerinin yüzünde beliren o hazzı görebilmek.
- kredi kartındaki son para ile alışveriş yaparken acaba bakiyem yetecek mi endişesi ile kasada ter dökerken çıkan fişin sesini duymak, rahatlamak.
- uzunca bir süre ödediğin kredinin son taksidini yatırmak.
- tamir ettiğin bir şeyin eskisi gibi çalıştığını görmek.
- iş görüşmesi sonrasında başvurunun kabul edildiğine dair aldığın telefon.
- yaptığın diyet sonrası eski kıyafetlerine tekrar sığabildigini görmek.
1 aylık yeğenimi saatlerce izlemek
huzurlu bir sekilde uyumak bence insanı çok mutlu eden bişey
birinin sizi kırmaktan çekindiğini hissetmek
askerde gece tutulan 3 saatlik nöbetten sonra kıyafetleri çıkartıp yatağa gitmek.
kahvaltıda patatesli yumurta olması, sadece o anlık değil koca günümün mutlu geçmesine sebebiyet verir
Tanımadığın birine ufak bir iyilik yapmak ya da ondan ufak bir iyilik görmek de mutluluktur.
Yeni bir tarif denemek ve ortaya leziz bir yemek çıkarmak mutlulukla eşdeğerdir.
havalaninda bavulunun geldigini gordugun an.
baş ağrısının geçmesi
- dürüstlük
- güven
- içtenlik
- gülümseme
- rakı, kavun, peynir
- bira, fıstık, muhabbet
- bahçe
spordan çıktıktan sonra köz mısır yiyebilmek.
az önce 1. kattaki dairenin banyosunda bulduğum iki karıncayı bir peçete parçası ile alıp bahçedeki çam ağacının pencereye uzanan dalına bıraktım.
yağmur sesi, an itibariyle açık pencereden odanın içine dolan.
arabayı yıkadıktan sonra yanından ayrılırken son defa uzaktan bakmak. tüm yorgunluğu alır o son bakış.
yanmış odun kokusu
çatıya çarpan yağmur sesi
nergis soğanı
dağınık bulutlar
tren sesi
salyangoz izleri
yaprak hışırtısı
gül kokusu
çilek tadı
kurumuş dudaklarla içilen su
dalgaların hareketi ve sesi
ateş çıtırtısı
dolunay
yağmur sonrası toprak kokusu
kucakta uyuyan kedi
at koşusu sesi
kışta çok üşüdükten sonra örtülen kalın yorgan
ayak basılan kar sesi
dağınık bir yeri düzeltmek
birbirine giren bir kulaklığın kablolarını çözmek gibi
sabah çay ile gelen huzur, sevdiğim bir şarkının tam zamanında çalması, birinin içten gülümsemesi, gün ortasında gelen minicik bir nasılsın mesajı. bazen mutluluk en basit anlarda gizli
birini düşünerek karşılıksız yapılan iyilik
sessizlik bu ara baya mutlu ediyor
güneşli bir sabah, kahvenin ilk yudumu, sevdiğin bir şarkının tam da ruh haline denk gelmesi
trafiğin olmadığı saatlerde boğaz köprüsünü geçmek.
Dünya Mutluluk Raporu 2025
Her yıl Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı tarafından yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu, ülkelerin refah ve mutluluk düzeylerini ölçen en önemli kaynaklardan biri. 2025 raporu da, dünya genelinde hangi ülkelerin vatandaşlarının daha mutlu olduğunu ve bu mutluluğun ardındaki dinamikleri ortaya koydu. Türkiye’nin bu listedeki konumu ise, hem iç hem de dış faktörlerle şekilleniyor.
2025 Raporunda Öne Çıkanlar
2025 raporunda, İskandinav ülkeleri geleneksel liderliklerini sürdürdü. Finlandiya, Danimarka ve İzlanda ilk üç sırayı paylaşırken, bu ülkelerdeki güçlü sosyal destek sistemleri, gelir eşitliği ve doğa ile uyumlu yaşam kültürü dikkat çekti. Listenin sonlarında ise savaş, yoksulluk ve siyasi istikrarsızlığın hâkim olduğu ülkeler yer aldı. Finlandiya, üst üste sekizinci kez dünyanın en mutlu ülkesi seçildi.
Mutluluk endeksi, kişi başına düşen gelir, sosyal destek, sağlıklı yaşam beklentisi, özgürlük, cömertlik ve yolsuzluk algısı gibi kriterlere dayanıyor. 2025’te bu faktörlerin yanı sıra iklim kriziyle mücadele ve dijital refah gibi yeni başlıklar da değerlendirmeye alındı.
https://gokmenarslan.com.tr/?p=156
Araştırmaya göre, Finlandiya, yedinci yıl üst üste dünyanın en mutlu ülkesi oldu.
Birleşmiş Milletler destekli yıllık Dünya Mutluluk Raporu'nda diğer İskandinav ülkeleri Danimarka, İzlanda ve İsveç ilk 10'da yer aldı.
Afganistan, Taliban'ın 2020'de yönetime gelmesinin ardından 143 ülke arasında en alt sıralarda kaldı.
İlk kez Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya en mutlu 20 ülke arasından çıkarak sırasıyla 23. ve 24. oldu. Kosta Rika ve Kuveyt 12 ve 13. sıralarda ilk 20'ye girdi.
Türkiye 94. Sırada yer buldu.
Sonuç: Maslow’un ihtiyaçlar piramidinin tabanında bulunan temel ihtiyaçlarımızı (yeme, içme, barınma, güvenlik) karşılayamamış isek mutlu olmamız zorlaşmaktadır.
Kaynakça
Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe sözlük (11 Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
Andrews, F. M. ve Withey, S. B., 1976, Social indicators of well-being: Americans’ perceptions of life quality, Plenum Press, New York.
Arslan, Y. (2018b). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki [Doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi].https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ReVD lmMvrVi1Zvt7Vdv8VQ&no=no3Rr9J8UFkqW8BzS7dsVA
Balcı Şen, M. (2022). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve mutluluk düzeylerinin rekreatif aktivitelere katılma durumlarına göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 713533).
Balcı Arvas, F. (2017). Psikolojide ve islam dini düşünce geleneğinde mutluluk kavramı: karşılaştırmalı bir çalışma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 109-128. https://doi.org/10.15869/itobiad.333506
Bulut Uslu, N. (2018). Farabî ve Aristoteles’te mutluluk ahlâkı. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 469-480
Bülbül, Ş. ve Giray, S, 2011, Sosyodemografik Özellikler ile Mutluluk Algısı Arasındaki İlişki Yapısının Analizi. Ege academic review, (11), 113-123.
Dil Derneği (2018). Türkçe Sözlük. Ankara: Dil Derneği Yayınları.
Demir, R., ve Murat, M. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 7(13), 347-378. https://doi.org/10.26466/opus.347656
Frey, B. and Stutzer, A., 2002, The economics of happiness, World economics, 3 (1), 25-42.
Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412
Kangal, A., 2013, Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar, Elektronik sosyal bilimler dergisi, 12(44), 214-233.
Layous, K. and Lyubomirsky, S., 2014, The how, why, what, when, and who of happiness, Positive emotion: Integrating the light sides and dark sides, 473-495.
Leontiev, D (2012). Anthropology of Happiness the State of Well-Being and the Way of Joy. Social Sciences, 43(2), 93-104. (Erişim: 7.4.2021), https//www.researchgate.net/publication/281115995_ Anthropology_of_Happiness_The_State_of_WellBeing_and_the_Way_of_Joy Leontiev, D., & Rassk
Marar, Z. (2012). Mutluluk paradoksu özgürlük ve onaylanma. (çev. S. Çağlayan) İstanbul: Kitap Yayınevi.
Ng, Y. K. (2022). Happiness: Concept, measurement and promotion (p. 183). Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-030-95487-1
Seligman, M. E., ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: an introduction. American Psychological Association, 55(1), 5-14. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.5
TÜİK (2021). Yaşam Memnuniyeti Araştırması https//biruni.tuik.gov.tr/yayin/views/visitorPages/ yayinGoruntuleme.zul?yayin no=525
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Mutluluk" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Banu BEYAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Banu BEYAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
