Şeker Hastalığı
MAKALE #265 © Yazan Prof.Dr.Yüksel ALTUNTAŞ | Yayın Eylül 2007 | 14,907 Okuyucu
ŞEKER HASTALIĞI (Diabetes Mellitus)
Doç. Dr. Yüksel ALTUNTAŞ
Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Klinik Şefi
Diabet halk arasında bilinen ismiyle ‘’şeker hastalığı’’, kan şekerinin normalden yüksek olmasıdır (kan şekerinin 126 mg’den yüksek olması). Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı), pankreas tarafından yapılan insulin hormonunun yetersiz olması veya etkisizliği sonucu gelişen metabolik bir hastalıktır.
Türkiye’de Diyabet Sıklığı % 7.2 , gizli şeker hastalığı (Bozulmuş Glukoz Toleransı) %6.7 Buna göre her 3 diyabetikten biri hastalığı olduğunu bilmemektedir
İnsülin, yaşamın devam edebilmesi için hücrelerimizde “yakıt” olarak kullanılan glukozun (şekerin) hücre içine girmesini sağlayan bir hormondur.. Tip 1 ve Tip 2 vede gebelikte ortaya çıkan diabet olmak üzere başlıca 3 tür şeker hastalığı vardır..
Tip 1 Diyabet
• Pankreasta insülin üreten hücrelerde oluşan hasar sonucu gelişir
• Daha çok çocukluk ve gençlik çağı hastalığıdır fakat erişkin yaşta da görülür
• Hastalar genellikle zayıf veya normal kiloludurlar
• Tedavi yalnızca insülin kullanmak şeklindedir
Tip 2 Diyabet
•Anasorun insülinin etkisizliğidir
•Genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar. Çoçukluk çağında artmaya başlamıştır.
•Hastaların % 80’i fazla kiloludurlar
•Tedavi için çoğunlukla şeker düşürücü haplar kullanılır, bazı hastalarda insülin kullanmak gerekir.
Gebelik Diabeti
Gebelikte ortaya çıkan ve de gebelik sonrası kaybolan şeker hastalığı durumudur.
Şeker hastalığı belirtileri
Belirtiler
Çok su içme
Çok idrara çıkma
İştah fazlalığı
Halsizlik
Görme bozuklukları
Cinsel yetersizlik
Kilo düzensizlikleri
İnfeksiyonlara eğilim
Ayaklarda, ellerde uyuşukluk, his kusurları
ERKEN DÖNEM DE YOL AÇTIĞI BOZUKLUKLAR(KOMPLİKASYONLAR)
• Hipoglisemi (Düşük şeker koması)
• Diyabetik ketoasidoz (Yüksek şeker koması)
• Hiperozmolar nonketotik koma ( Yüksek şeker koması)
• Laktik Asidoz
GEÇ DÖNEMDE YOL AÇTIĞI BOZUKLUKLAR (KOMPLİKASYONLAR)
• Hipertansiyon
• Koroner Kalb Hastalığı
• Büyük Damarlarda Bozukluk (Ayak, beyin gibi)
• Nöropati (Sinirlerde bozukluk: Ayaklarda uyuşma,yanma,keçeleşme)
• Nefropati (Böbreklerde bozukluk)
• Retinopati (Gözlerde bozukluk)
• Cinsel işlev bozukluğu
Tedavi
Diyet
Düzenli egzersiz ( haftada 150 dakika, kesintisiz tempolu yürüyüş)
İlaç Tedavisi (İnsülin, Hap, inhale insülin)
Diabet Eğitimi
Diyabet Tanısı Nasıl Konulur, Kimler Risk Altındadır?
Nasıl Tanı Koyabiliriz?
• Açlık Kan Şeker Ölçümleri
• Şeker Yükleme Testi
45 yaşına gelen her birey, hiçbir yakınması olmasa bile her 3 yılda bir
açlık kan şekerine baktırmalıdır.
Şeker Hastalığı İçin Riskli Kişiler
Ailesinde şeker hastası, yüksek tansiyonlu, şişman, kalp hastası, kan yağları yüksek olan kişi sayısı fazla olan bireyler şeker hastalığı riski taşıyan kişilerdir.
Ayrıca kilolu, çok acıkan, açlığa tahammül edemeyen, genç yaşta olduğu halde tansiyonu yüksek, genç yaşta olduğu halde Kolesterol (>200 mg/dl) ve Trigliserid
(>200 mg/dl) değerleri yüksek olan bireyler, 4 kilonun üzerinde çocuk doğuran kadınlar şeker hastalığı riski taşıyan kişilerdir.
Riskli olan kişiler 30 yaşından itibaren hiçbir yakınması olmasa bile her yıl açlık kan şekerine baktırmalıdır.
Şeker Hastalığının Ekonomik Maliyeti
Diyabetik bir bireye hastalığı için yapılan direkt yıllık harcama
1100-1200 USD
Bu miktarın yaklaşık yarısı tedavi için yapılan harcamalardan kaynaklanmaktadır
Hastaların % 70.1’inde bir veya birden fazla kronik komplikasyon vardır
Koplikasyon varlığında total direkt maliyet 3 misli artmaktadır
Bir hasta herhangi bir nedenle hastaneye yatırıldığında maliyet 6.5 misli artar
Türkiye’de diyabetiklere yapılan total harcama 1.1-2.5 milyar USD’dır.
Komplikasyon sıklığında her %10’luk artış, maliyette yılda 180-190 milyon USD’lık artışa neden olacaktır
Hastalığa Gereken Önemin Verilmesi
• Şeker Hastalığı, ABD’de ölüm nedenleri arasında dördüncü sıradadır (AIDS, Göğüs kanseri, lösemi, karaciğer sirozu gibi birçok hastalıklardan çok daha yüksek)
• Şeker hastalarında kalb hastalıkları 3-8 misli daha artmıştır
• Şeker Hastalığı, 20 yaş ve üstü grupta en sık görme kaybı nedenidir
• Böbrek yetersizliği vakalarının 1/3’ünden fazlası diyabetiktir
• ABD’de yıllık bacak amputasyonlarının yarısının nedenidir
• İyi takib edilmemiş gebeliklerde doğumsal sakatlık ve çocuk ölümleri 2-4 kat daha fazladır
Diabet Eğitimi
• Hastalığın kontrol altına alınmasıyla komplikasyonlar ortalama % 60 oranında azaltılabilir
• Diyabet eğitimi verilen hastalarda,
• İlaç kullanımını % 15-20
• Bacak amputasyonlarını % 50
• Diğer komplikasyonları % 30
• Total harcamaları % 15 oranında azaltmak mümkündür
Böbrek yetersizliği nedeniyle bir hasta için harcanan para, bir hastaya 15 yıl boyunca ücretsiz insulin ve ücretsiz kan şeker ölçüm çubuğu vermek için harcanan paraya eşdeğerdir.
Doç. Dr. Yüksel ALTUNTAŞ
Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Klinik Şefi
Diabet halk arasında bilinen ismiyle ‘’şeker hastalığı’’, kan şekerinin normalden yüksek olmasıdır (kan şekerinin 126 mg’den yüksek olması). Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı), pankreas tarafından yapılan insulin hormonunun yetersiz olması veya etkisizliği sonucu gelişen metabolik bir hastalıktır.
Türkiye’de Diyabet Sıklığı % 7.2 , gizli şeker hastalığı (Bozulmuş Glukoz Toleransı) %6.7 Buna göre her 3 diyabetikten biri hastalığı olduğunu bilmemektedir
İnsülin, yaşamın devam edebilmesi için hücrelerimizde “yakıt” olarak kullanılan glukozun (şekerin) hücre içine girmesini sağlayan bir hormondur.. Tip 1 ve Tip 2 vede gebelikte ortaya çıkan diabet olmak üzere başlıca 3 tür şeker hastalığı vardır..
Tip 1 Diyabet
• Pankreasta insülin üreten hücrelerde oluşan hasar sonucu gelişir
• Daha çok çocukluk ve gençlik çağı hastalığıdır fakat erişkin yaşta da görülür
• Hastalar genellikle zayıf veya normal kiloludurlar
• Tedavi yalnızca insülin kullanmak şeklindedir
Tip 2 Diyabet
•Anasorun insülinin etkisizliğidir
•Genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar. Çoçukluk çağında artmaya başlamıştır.
•Hastaların % 80’i fazla kiloludurlar
•Tedavi için çoğunlukla şeker düşürücü haplar kullanılır, bazı hastalarda insülin kullanmak gerekir.
Gebelik Diabeti
Gebelikte ortaya çıkan ve de gebelik sonrası kaybolan şeker hastalığı durumudur.
Şeker hastalığı belirtileri
Belirtiler
Çok su içme
Çok idrara çıkma
İştah fazlalığı
Halsizlik
Görme bozuklukları
Cinsel yetersizlik
Kilo düzensizlikleri
İnfeksiyonlara eğilim
Ayaklarda, ellerde uyuşukluk, his kusurları
ERKEN DÖNEM DE YOL AÇTIĞI BOZUKLUKLAR(KOMPLİKASYONLAR)
• Hipoglisemi (Düşük şeker koması)
• Diyabetik ketoasidoz (Yüksek şeker koması)
• Hiperozmolar nonketotik koma ( Yüksek şeker koması)
• Laktik Asidoz
GEÇ DÖNEMDE YOL AÇTIĞI BOZUKLUKLAR (KOMPLİKASYONLAR)
• Hipertansiyon
• Koroner Kalb Hastalığı
• Büyük Damarlarda Bozukluk (Ayak, beyin gibi)
• Nöropati (Sinirlerde bozukluk: Ayaklarda uyuşma,yanma,keçeleşme)
• Nefropati (Böbreklerde bozukluk)
• Retinopati (Gözlerde bozukluk)
• Cinsel işlev bozukluğu
Tedavi
Diyet
Düzenli egzersiz ( haftada 150 dakika, kesintisiz tempolu yürüyüş)
İlaç Tedavisi (İnsülin, Hap, inhale insülin)
Diabet Eğitimi
Diyabet Tanısı Nasıl Konulur, Kimler Risk Altındadır?
Nasıl Tanı Koyabiliriz?
• Açlık Kan Şeker Ölçümleri
• Şeker Yükleme Testi
45 yaşına gelen her birey, hiçbir yakınması olmasa bile her 3 yılda bir
açlık kan şekerine baktırmalıdır.
Şeker Hastalığı İçin Riskli Kişiler
Ailesinde şeker hastası, yüksek tansiyonlu, şişman, kalp hastası, kan yağları yüksek olan kişi sayısı fazla olan bireyler şeker hastalığı riski taşıyan kişilerdir.
Ayrıca kilolu, çok acıkan, açlığa tahammül edemeyen, genç yaşta olduğu halde tansiyonu yüksek, genç yaşta olduğu halde Kolesterol (>200 mg/dl) ve Trigliserid
(>200 mg/dl) değerleri yüksek olan bireyler, 4 kilonun üzerinde çocuk doğuran kadınlar şeker hastalığı riski taşıyan kişilerdir.
Riskli olan kişiler 30 yaşından itibaren hiçbir yakınması olmasa bile her yıl açlık kan şekerine baktırmalıdır.
Şeker Hastalığının Ekonomik Maliyeti
Diyabetik bir bireye hastalığı için yapılan direkt yıllık harcama
1100-1200 USD
Bu miktarın yaklaşık yarısı tedavi için yapılan harcamalardan kaynaklanmaktadır
Hastaların % 70.1’inde bir veya birden fazla kronik komplikasyon vardır
Koplikasyon varlığında total direkt maliyet 3 misli artmaktadır
Bir hasta herhangi bir nedenle hastaneye yatırıldığında maliyet 6.5 misli artar
Türkiye’de diyabetiklere yapılan total harcama 1.1-2.5 milyar USD’dır.
Komplikasyon sıklığında her %10’luk artış, maliyette yılda 180-190 milyon USD’lık artışa neden olacaktır
Hastalığa Gereken Önemin Verilmesi
• Şeker Hastalığı, ABD’de ölüm nedenleri arasında dördüncü sıradadır (AIDS, Göğüs kanseri, lösemi, karaciğer sirozu gibi birçok hastalıklardan çok daha yüksek)
• Şeker hastalarında kalb hastalıkları 3-8 misli daha artmıştır
• Şeker Hastalığı, 20 yaş ve üstü grupta en sık görme kaybı nedenidir
• Böbrek yetersizliği vakalarının 1/3’ünden fazlası diyabetiktir
• ABD’de yıllık bacak amputasyonlarının yarısının nedenidir
• İyi takib edilmemiş gebeliklerde doğumsal sakatlık ve çocuk ölümleri 2-4 kat daha fazladır
Diabet Eğitimi
• Hastalığın kontrol altına alınmasıyla komplikasyonlar ortalama % 60 oranında azaltılabilir
• Diyabet eğitimi verilen hastalarda,
• İlaç kullanımını % 15-20
• Bacak amputasyonlarını % 50
• Diğer komplikasyonları % 30
• Total harcamaları % 15 oranında azaltmak mümkündür
Böbrek yetersizliği nedeniyle bir hasta için harcanan para, bir hastaya 15 yıl boyunca ücretsiz insulin ve ücretsiz kan şeker ölçüm çubuğu vermek için harcanan paraya eşdeğerdir.
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
