Ailesel Meme ve Yumurtalık Kanserleri
Ailesel meme ve yumurtalık kanserleri için rutin tarama gerekli midir?
Kanserin önlenmesi ve erken tanısıda en önemli birinci basamak ailesel meme ve yumurtalık kanser sendromları için hastanın riskinini araştırmaktır. Bu rutin kadın doğum muayenesinde mutlak yer almalıdır.
Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu; genetik geçişli olup bir ailede birden çok meme kanseri, yumurtalık kanseri veya herikisinin birden bulunmasıdır; meme ve yumurtalık kanserinin her ikisini de taşıyan tek bir bireyin bulunması ve erken yaşta meme kanserine yakalanmış olmak da bu sendromun tanısı için yeterlidir. Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu olan ailelerin büyük bir çoğunluğunda BRCA1 veya BRCA2 genlerinde mutasyon mevcuttur. Bu ailelerdeki kadınların meme, yumurtalık, periton ve fallop tüpü kanserine yakanma riski yüksektir. Ancak BRCA gen mutasyonun olması demek illa ki kanser olacak anlamına gelmez, ancak riski olanları erken dönemde saptamak geç olmasından daha iyidir.
Her iki BRCA1 muatasyonunu taşıyan kadınların hayatları boyunca meme kanserine yakalanma riski %65-74 dür. Over (yumurtalık) kanserine yakanma riski, BRCA1 mutasyonunu taşıyanlarda %39-46 iken, BRCA2 mutasyonu taşıyanlarda %12-20 dir. Birleşik milletlerde ,BRCA gen mutasyonu taşıyıcılığı 1/300-1/800 arasında değişmektedir. En sık mutasyon, doğu avrupa Musevileri, Fransalı, Kanadalı ve Danimarkalı göçmenlerde tespit edilmiş. Her 40 askenezi Museviden 1 inde BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu olduğu tahmin edilmektedir.
BRCA mutasyonları hem anne hem de baba tarafından geçmektedir, bu nedenle her iki tarafta dikkatli bir şekilde sorgulanmalıdır..
Genetik risk araştırılması; özellikle meme veya yumurtalık kanserine genetik olarak %20-25den daha fazla risk taşıyan kadınlara önerilmelidir.
Bunlar;
Hem meme hem de yumurtalık kanseri hikayesi olanlar.
Yumurtalık kanseri olan ve çok yakın akrabasında( anne, kız kardeş, kızı, annaanne, torun,teyze) yumurtalık kanseri, menopoz öncesi meme kanseri veya herikisi birlikte olanlar.
40 yaş veya öncesinde meme kanseri tanısı alan ve yumurtalık kanseri olan Avrupa Musevileri.
50 yaş ve öncesinde meme kanseri olan ve çok yakın akrabasında yumurtalık kanseri veya erkekte herhangi bir yaşta meme kanseri olan kadınlar.
Herhangi bir yakın akrabasında bilinen bir BRCA mutasyonu olan kadınlardır
Genetik risk araştırması ayrıca %5-10 ailesel risk taşıyan kadınlar içinde uygulanabilir:
40 yaşında meme kanseri olan kadınlar
Hangi yaşta olursa olsun, yumurtalık kanseri, primer peritoneal kanser veya fallop tüpü kanseri veya yüksek gradeli seröz histolojisi olanlar.
Heriki memesinde de kanser olan kadınlar ( özellikle ilk kanser 50 yaşında tespit edildi ise)
Kendisi veya çok yakın akrabası 50 yaşından sonra meme kanseri olan kadınlar
Herhangi bir yaşta meme kanseri olan veya 2 veya daha fazla yakın akrabasında herhangi bir yaşta meme kanseri olan kadınlar ( özellikle en azından birinde meme kanseri 50 yaşından önce tespit edildi ise)
Önceki kriterden en az birine uyan çok yakın akrabası olan etkilenmemiş bir kadın Testi yapmadan önce mutlaka genetik danışman testin muhtemel sonuçlarını hasta ile paylaşmalıdır; izlem, kemoterapi ile önleme ve risk azaltıcı cerrahi ameliyat seçenekleri ve bunların maliyeti, yasallığı ve sigorta kapsamları; ve sonucunda psikolojik ve ailesel etkileri mutlaka anlatılmalıdır.
Tarama, Önleme ve cerrahi girişim
Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu olanlar kişinin bireysel risk faktörleri ve aile hikayesine dayalı olarak tarama ve önleme programına başlayabilirler. Yumurtalık kanseri tarama çalışmaları şu an için limitli düzeyde yapılabilmektedir. BRCA mutasyonu tespit edilen kadınlar için ACOG 30 -35 yaşlarından itibaren veya ailede en erken tespit edilen yumurtalık kanseri yaşından 5-10 yaş öncesinden başlayarak, CA125 ve transvaginal ultrason ile periyodik taramayı önermektedir.
BRCA mutasyonu taşıyıcılarında, risk azaltıcı salpingooferektomi ameliyatı (her iki yumurtalık ve tüplerin alınması) yumurtalık ve fallop tüpü kanseri riskini %85-90 oranında azaltabilmektedir. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu taşıyan kadınlara mutlaka risk azaltıcı salpingooferektomi ameliyatı 40 yaşından itibaren veya doğurganlığını tamamladıktan sonra önerilebilir. Bu ameliyat için ideal zaman mutasyonun tipine bağlıdır.
BRCA mutasyonu taşıyan kadınlarda meme kanserini azaltmaya yönelik stratejiler 25 yaşından itibaren veya ailede en erken tespit edildiği yaştan daha erken başlamak koşulu ile 6 ayda 1 klinik meme muayenesi, yılık mamografi ve yıllık meme MR ile tarama önermeyi, kemoterapi ile önleme tedavisi ve meme kanseri riskini %90-95 azaltan memenin her ikisinin birden alınmasını içermelidir.
Kaynak ACOG Mayıs bülteni
Kanserin önlenmesi ve erken tanısıda en önemli birinci basamak ailesel meme ve yumurtalık kanser sendromları için hastanın riskinini araştırmaktır. Bu rutin kadın doğum muayenesinde mutlak yer almalıdır.
Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu; genetik geçişli olup bir ailede birden çok meme kanseri, yumurtalık kanseri veya herikisinin birden bulunmasıdır; meme ve yumurtalık kanserinin her ikisini de taşıyan tek bir bireyin bulunması ve erken yaşta meme kanserine yakalanmış olmak da bu sendromun tanısı için yeterlidir. Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu olan ailelerin büyük bir çoğunluğunda BRCA1 veya BRCA2 genlerinde mutasyon mevcuttur. Bu ailelerdeki kadınların meme, yumurtalık, periton ve fallop tüpü kanserine yakanma riski yüksektir. Ancak BRCA gen mutasyonun olması demek illa ki kanser olacak anlamına gelmez, ancak riski olanları erken dönemde saptamak geç olmasından daha iyidir.
Her iki BRCA1 muatasyonunu taşıyan kadınların hayatları boyunca meme kanserine yakalanma riski %65-74 dür. Over (yumurtalık) kanserine yakanma riski, BRCA1 mutasyonunu taşıyanlarda %39-46 iken, BRCA2 mutasyonu taşıyanlarda %12-20 dir. Birleşik milletlerde ,BRCA gen mutasyonu taşıyıcılığı 1/300-1/800 arasında değişmektedir. En sık mutasyon, doğu avrupa Musevileri, Fransalı, Kanadalı ve Danimarkalı göçmenlerde tespit edilmiş. Her 40 askenezi Museviden 1 inde BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu olduğu tahmin edilmektedir.
BRCA mutasyonları hem anne hem de baba tarafından geçmektedir, bu nedenle her iki tarafta dikkatli bir şekilde sorgulanmalıdır..
Genetik risk araştırılması; özellikle meme veya yumurtalık kanserine genetik olarak %20-25den daha fazla risk taşıyan kadınlara önerilmelidir.
Bunlar;
Hem meme hem de yumurtalık kanseri hikayesi olanlar.
Yumurtalık kanseri olan ve çok yakın akrabasında( anne, kız kardeş, kızı, annaanne, torun,teyze) yumurtalık kanseri, menopoz öncesi meme kanseri veya herikisi birlikte olanlar.
40 yaş veya öncesinde meme kanseri tanısı alan ve yumurtalık kanseri olan Avrupa Musevileri.
50 yaş ve öncesinde meme kanseri olan ve çok yakın akrabasında yumurtalık kanseri veya erkekte herhangi bir yaşta meme kanseri olan kadınlar.
Herhangi bir yakın akrabasında bilinen bir BRCA mutasyonu olan kadınlardır
Genetik risk araştırması ayrıca %5-10 ailesel risk taşıyan kadınlar içinde uygulanabilir:
40 yaşında meme kanseri olan kadınlar
Hangi yaşta olursa olsun, yumurtalık kanseri, primer peritoneal kanser veya fallop tüpü kanseri veya yüksek gradeli seröz histolojisi olanlar.
Heriki memesinde de kanser olan kadınlar ( özellikle ilk kanser 50 yaşında tespit edildi ise)
Kendisi veya çok yakın akrabası 50 yaşından sonra meme kanseri olan kadınlar
Herhangi bir yaşta meme kanseri olan veya 2 veya daha fazla yakın akrabasında herhangi bir yaşta meme kanseri olan kadınlar ( özellikle en azından birinde meme kanseri 50 yaşından önce tespit edildi ise)
Önceki kriterden en az birine uyan çok yakın akrabası olan etkilenmemiş bir kadın Testi yapmadan önce mutlaka genetik danışman testin muhtemel sonuçlarını hasta ile paylaşmalıdır; izlem, kemoterapi ile önleme ve risk azaltıcı cerrahi ameliyat seçenekleri ve bunların maliyeti, yasallığı ve sigorta kapsamları; ve sonucunda psikolojik ve ailesel etkileri mutlaka anlatılmalıdır.
Tarama, Önleme ve cerrahi girişim
Ailesel meme ve yumurtalık kanseri sendromu olanlar kişinin bireysel risk faktörleri ve aile hikayesine dayalı olarak tarama ve önleme programına başlayabilirler. Yumurtalık kanseri tarama çalışmaları şu an için limitli düzeyde yapılabilmektedir. BRCA mutasyonu tespit edilen kadınlar için ACOG 30 -35 yaşlarından itibaren veya ailede en erken tespit edilen yumurtalık kanseri yaşından 5-10 yaş öncesinden başlayarak, CA125 ve transvaginal ultrason ile periyodik taramayı önermektedir.
BRCA mutasyonu taşıyıcılarında, risk azaltıcı salpingooferektomi ameliyatı (her iki yumurtalık ve tüplerin alınması) yumurtalık ve fallop tüpü kanseri riskini %85-90 oranında azaltabilmektedir. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu taşıyan kadınlara mutlaka risk azaltıcı salpingooferektomi ameliyatı 40 yaşından itibaren veya doğurganlığını tamamladıktan sonra önerilebilir. Bu ameliyat için ideal zaman mutasyonun tipine bağlıdır.
BRCA mutasyonu taşıyan kadınlarda meme kanserini azaltmaya yönelik stratejiler 25 yaşından itibaren veya ailede en erken tespit edildiği yaştan daha erken başlamak koşulu ile 6 ayda 1 klinik meme muayenesi, yılık mamografi ve yıllık meme MR ile tarama önermeyi, kemoterapi ile önleme tedavisi ve meme kanseri riskini %90-95 azaltan memenin her ikisinin birden alınmasını içermelidir.
Kaynak ACOG Mayıs bülteni
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ailesel Meme ve Yumurtalık Kanserleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Aslı VURAL SESVER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Aslı VURAL SESVER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
