2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kötü Yara İzleri Oluşumu-Önlenmesi-Tedavisi
MAKALE #3388 © Yazan Prof.Op.Dr. Mesut ÖZCAN | Yayın Ağustos 2009 | 11,251 Okuyucu
KÖTÜ YARA İZLERİ


Oluşumu-Önlenmesi-Tedavisi


Kötü yara izlerinin tedavisi estetik ve plastik cerrahinin en temel ve en çok zorluk arz eden konularından birisidir.

Yara izi, bütünlüğü bozulan yani yaralanan deri ve diğer dokuların yara kenarlarını birbiriyle bileştirmek yani kaynamasını sağlamak için vücudun ürettiği yeni bir dokudur. Bu doku, bağ dokusu hücreleri ve liflerini (kolajen ve elastik lifler) içeren ve üzeri ince bir deriyle kaplı bir dokudur. Bölgenin orijinal deri dokusundan farklı karakterde bir doku olduğu içinde gören gözler tarafından fark edilir. Görüntü olarak kötü görünen ve hemen fark edilen yara izleri kötü yara izleridir. Kötü görünmeyen ve kolayca gözle fark edilemeyen yara izleri ise iyi yara yani estetik yara izleri olarak tanımlanabilir.

Kötü yara izleri nasıl oluşur?

Parçalı, ezik, kirli, şekil ve yön olarak uygun olmayan estetik cerrahi kurallarına göre dikilmemiş, onarılmamış yaraların iyileşmesi sonucunda kötü yara izleri oluşur. Ayrıca her hangi bir yara, yönü itibariyle vücudun doğal çizgilerine ve kıvrımlarına dik açıyla seyrediyorsa, yay biçiminde bir yaralanma ise, eklemleri(dirsek, el bileği, parmaklar gibi) boylamasına kat eden yaralar ise, bu yaraların iyileşmesi sonucunda da kötü yara izleri oluşur. Bazen kat ettiği eklemlerin hareketlerini sınırlayıcı kasıntılar şeklinde de gözlenebilirler. Yaranın yer aldığı vücut bölgesinin de kötü yara izi oluşumunda rolü vardır. Örneğin omuz bölgesi, göğüs ön duvarı ortası(iman tahtası üzeri) bu açıdan en şanssız bölgelerdir. Buna karşılık göz kapağı, yüz ve boyun bölgesi daha şanslı bölgelerdir. Göz kapağı kenarı, burun kanadı kenarı, dudak ve kulak sayvanı kenarlarında ortaya çıkan yaralar bazen çentiklenme veya basamak oluşumu gibi deformiteler ile iyileşirler ve bunlarda kötü yara izleri olarak dikkat çekerler ve tedavileri için özel yöntemlere ihtiyaç vardır. Yaralanmaya neden olan sebebin de kötü yara izi oluşumunda önemli rolü vardır. Örneğin derin yanık yaraları, ezilme yaraları, ateşli silah yaralanmaları, trafik kazaları sonucu oluşmuş yaralar, iyileşmeleri sonucunda kötü yara izleriyle sonuçlanırken; yüzeyel yanıklar ve kesici alet yaralanmaları daha iyi izlerle iyileşirler. Genetik faktörler ve ırk faktörü de yara iyileşmesi açısından önem arz eden diğer bir husustur. Bazı kişilerin dokuları doğuştan genetik olarak kötü yara izi oluşturmaya eğilimlidir. Özellikle Doğu Asya ve uzak doğulu esmer ırklarla zencilerde yara izleri genellikle kötü oluşur.

Kötü yara izleri önlenebilir mi?

Herhangi bir yaralanmada yara izinin daha iyi olmasını yani estetik şekilde oluşmasını sağlamak için estetik cerrahinin birçok imkânı mevcuttur. Asepsi-antisepsi kurallarına yani mikrop kapmasını önleyici tedbirlere azami derecede riayet etmek bunların başında gelir. Yara ortamındaki ölü dokuları, varsa yabancı cisim kalıntılarını temizlemek, yara kenarlarını canlı ve düzgün kesiler haline getirmek, kanama kontrolü, yaranın yönünü vücut kıvrımlarına uygun hale getirmek, yay biçiminde ki yaraları düz çizgi ya da kırık çizgi haline getirmek, mümkün olduğu kadar gergin olmayacak şekilde ve vücudun fazla reaksiyon vermediği inert dikiş iplikleriyle yarayı dikmek, mümkünse gizli dikiş tekniği uygulamak bu önlemlerden başlıcalarıdır. Dikiş sonrası bakım ve takip de çok önemlidir. Dikiş ipliklerini lüzumundan daha geç almak dikişin girip çıktığı deliklerinde belirgin kalmasına neden olur. Dikişlerin alınabilmesi için yara dudaklarının gerilmeyle açılamayacak şekilde birbirine kaynaması gerekir ki buna biz gerilme direnci diyoruz. Gerilme direncinin yeterli düzeye ulaşması gene birçok faktöre bağlı olarak 5-15 gün arasında değişebilir. Yara dudaklarının birbirine kaynaması ve dikişlerin alınması, iyileşmenin tamamlandığı anlamına gelmez. Oradaki biyolojik ve biyokimyasal olaylar devam eder. Yara hattı önce kızarır, bir miktar kabarıklaşır ve sertleşir. Daha sonra giderek kızarıklığı soluklaşır ve normal ten rengini alır, kabarıklığı çöker, çevresindeki ciltle hemzemin hale gelir ve sertliği kaybolarak yumuşar. İşte o zaman yara maturasyonu(olgunlaşması) dediğimiz periyod tamamlanmış ve yara bir daha değişikliğe uğramayacak şekilde son halini almış olur. Bu süreç yaranın şekline, yönüne, bulunduğu vücut bölgesine ve kişinin genetik ve ırksal özelliklerine göre altı ay ile iki sene arasında değişebilir. Bu süreç içerisinde yarada oluşan sertlik ve kabarıklığın anormal şekilde aşırı geliştiği durumlarla da karşılaşabiliriz. Hipertrofik skar veya keloid adını verdiğimiz bu aşırı yara izleri estetik olmayan görünümün en önemli örnekleridir.

Bunların oluşumunu engellemek için uygulanabilen çeşitli alternatif yöntemler mevcuttur. Yara izi yüzeyine krem şeklinde veya içine enjeksiyon şeklinde kortizon uygulamaları, özellikle eklemleri kat eden boylamasına yaralarda bir süre hareketi kısıtlayıcı ateller uygulanması, yaranın çeşitli krem, slikon sheet vb uygulamalarla nemlendirilmesi, elastik bası uygulamaları yara yüzeyi ve çevresinin dermabrazyon dediğimiz yöntemle zımparalanması, düşük dozda radyoterapi ve bazı lazer uygulamaları bu amaçla uygulanan alternatif yöntemlerdir.

Tedavi

Kötü yara izlerinin tedavisinde tam anlamıyla Estetik ve Plastik Cerrahinin genel prensipleri ve yöntemleri geçerlidir. Her hangi bir yaranın kötü yara izi bırakmadan iyileşmesi için de aynı husus geçerlidir. Bu nedenle hem yaraların tedavisi ve hem de kötü yara izlerinin tedavisi deneyimli Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahlar tarafından yapılmalıdır.

Kötü yara izlerinin tedavisinde mevcut izin cerrahi olarak çıkarılması ve yeniden dikilirken;
  • Yara dudaklarının gerginliğinden kaçınılması,
  • Yaranın yönünün vücut çizgilerine ve kıvrımlarına uygun hale gelecek şekilde Z-Plasti W-Plasti uygulanması,
  • Eklemleri kat eden yara izlerinde, kasıntıyı ve hareket kısıtlığını giderecek şekilde yara izini kırık çizgiler haline dönüştürmek ve yara izi boyunu uzatmak,
  • Göz kapağı, dudak, burun kanadı ve kulak sayvanı kenarlarındaki çentikleşme ve basamak deformitelerini düzeltmek,
  • Mümkünse yara dikiş hattını vücut doğal kıvrımları içerisine gizlemek,
  • Hipertrofik skar ve keloid oluşması muhtemel bölgelerde yarayı dikmeden önce yara dudakları içine kortizon enjeksiyonları,
  • Geniş yara izlerinde(örneğin yanık izleri) yara izi çevresindeki normal dokuyu doku genişleticilerle genişleterek çıkarılan geniş yara izi alanına yaymak,
  • Mümkünse gizli dikiş tekniği uygulamak gibi başlıca yöntemler kullanılır.
Cerrahi onarım sonrasında, yukarıda önlemler bölümünde saydığımız uygulamalar yara izlerinin tekrar daha kötü oluşmasını önlemek için dikkate alınması gereken hususlardır.

Estetik cerrahi girişimlerinde ise kesiler bizzat estetik cerrah tarafından yapılır ve bu kesilerin yerleşimi, yönü, şekli vs. öyle planlanır ki bu operasyonların izleri gerçek anlamda estetik izler olarak gerçekleşir ve rahatsız edici olmazlar. Oysa her kesilen-dikilen yerde mutlaka bir iz oluşması doğa kanunudur ve önlenemez. Önemli olan bu izin dikkat çekici ve rahatsız edici olmamasıdır.

Prof. Dr. Mesut Özcan

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kötü Yara İzleri Oluşumu-Önlenmesi-Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Op.Dr. Mesut ÖZCAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Op.Dr. Mesut ÖZCAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Mesut ÖZCAN Fotoğraf
Prof.Op.Dr. Mesut ÖZCAN
Bursa
Doktor "Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi - Estetik"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi7 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Op.Dr. Mesut ÖZCAN'ın Makaleleri
► Yara İzi Tedavisi ve Estetik Dikiş Prof.Dr.Ahmet KARACALAR
► Vajinal Kötü Kokulu Akıntı ve Tedavisi ÇOK OKUNUYOR Op.Dr.Mustafa N. ALİHANOĞLU
► Akne ve Akne İzleri Tedavisi Dr.Betül Zeynep ŞENGÖR
► Yanık İzleri Tedavi Edilebilir mi? Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ
► Yara İzi (Skar - Nedbe) Op.Dr.Güncel ÖZTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Kötü Yara İzleri Oluşumu-Önlenmesi-Tedavisi' başlığıyla benzeşen toplam 50 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Lazer Epilasyon Temmuz 2010
► Gençlik ve Estetik Temmuz 2010
► Benler (Nevüsler) Temmuz 2010
► Saç Ekimi ve Mezoterapisi Haziran 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:21
Top