Erotizm, Pornografi ve Kadınlara Yönelik Saldırganlık Davranışları
EROTİZM, PORNOGRAFİ VE KADINLARA YÖNELİK SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARI
1993 yılında kabul edilen Birleşmiş Milletler Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi’nde kadına yönelik şiddet şöyle tanımlanmaktadır: : ‘ister kamusal ister özel yaşamda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel ya da psikolojik zarar veya acı veren ya da verebilecek olan herhangi bir cinsiyet-temelli şiddet eylemi veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama ya da keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma’Medyada şiddet ve saldırgan tutumlar arasındaki ilişkiyi ele alan kuramlar bu metaryallerin doğrudan ve dolaylı etkilerine bakmışlardır. Genelde elde edilen bulgulara göre bu materyallerde kadın- erkek eşitsizliği üzerine temellenen cinsellik ve bunu hak eden bir kadın profili ön plana çıkarılmaktadır. (Zillman ve Briant ,1984) Etkilerine bakıldığında doğrudan etkisi olduğuna inananlar belli filmlerin gösterimlerinin bu davranış için sorumlu tutulması gerektiğine işaret etmektedirler.Örneğin NBC de yayımlanan ‘born innocent ‘ adlı filmin tecavüz sahnesinden sonra birçok gencin bundan etkilenip tecavüz girişiminde bulunduğu görülmüştür.Ve bununla birlikte NBC’ ye bir kamu davasının açılmasına neden olmuştur.Günümüzde de bunun çok açık örneklerini görmekteyiz.Kadına yönelik cinsel şiddet olmasa da ergenleri olumsuz yönde etkileyen pek çok materyal karşımıza çıkmaktadır.
Bu saydığımız durumlar arasındaki bağ bilimsel doğrulamaya açık nedensel bir ilişki olmamasıyla beraber genelde savunulan görüş dolaylı etkiler görüşü olmaktadır.Yani bu tür ögeleri içeren faktörler bazı kişilerin düşünce kalıplarında değişikliklere; saldırganlık, antisosyallik gibi sonuçlanan davranış değişiklerine neden olduğu düşünülmektedir. Yapılan araştırmalara göre tv ‘ daki saldırganlık davranışı ve şiddet eğilimi arasında pozitif bir ilişki bulunmuş hatta şiddet ögesiyle desteklenmeyen bir erotizmin bile güçlü bir etki faktörü olduğu görülmektedir.(Paik ve Comstock 1994 )
Pornografi ve kadınlara yönelik şiddet ilişkisinin araştırılmasında kullanılan ölçeklerden biri ‘Tecavüz Mitlerinin Kabulü Ölçeği ‘ dir.( Rope myth acceptance scale) Tecavüz mitleri tecavüzle ilgili yaygın ve kalıcı olan; erkeğin kadına cinsel saldırısının inkarına ve haklılaştırılmasına hizmet veren ve genel olarak yanlış olan inanç ve tutumlardır. (Consway ve Fitzgerald 1994) Tabi bu ölçeğin kadınlara yönelik olan düşmanca tutumları da ölçtüğü düşünülmektedir.Ancak yapılan deneysel olmayan çalışmalarda pornografi ve kadınlara yönelik şiddet arasında bir ilişki bir ilişki bulunamamışken deneysel olarak yapılan yöntemlerle pozitif bir ilişki bulunmuştur.( Allen , Emmers , Gebhart , Giery 1995 )
Erkeklerin pornografi kullanımı ve kadının fiziksel istismarı arasındaki ilişkiyi araştırmak üzere arkadaşları ya da eşleri aleyhinde dava açmakta olan 87 kadın mağdurla yapılan bir çalışmada fiziksel istismara uğrayan kadınların %40 ı erkek partnerlerinin en az bir kez bu tür tür materyal kullandığını belirtmişlerdir.Bu araştırmada pornografik materyal kullanımı , tecavüz, şiddet içeren cinsel ilişki için kadını zorlama ya da bu tür ilişki teklif etme arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur.(Cromer ve Mcfarlane 1994)
Smith ve Hand ‘in 1987 de bir üniversite kampusünda pornografik film gösteriminden sonra 230 kadın denekle yaptıkları araştırmada partnerleri bu filmi izleyenler ya da izlemeyenler arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.Bu tutarsızlıklara bağlı bu materyallerin bazı bireylerde saldırganlık eğilimini artırdığı düşünülebilinir . Bu durum erkeklerden kadınlara yönelik olarak ve özellikle denekler pornografiye maruz kalmadan önce öfkelendirilip rahatsız edilirlerse belirginlik kazanmaktadır. (Smith ve Hand 1987)
Weisz ve Earls (1995) yaptıkları bir araştırmada sonuçlara bakıldığında erkeklerin kişilerarası şiddet ve tecavüz mitini kabul edilebilir bulduğunu, cinsel saldırganlığa ilgi duyduğu , tecavüze uğrayan tarafa daha az sempati duyduğu, sanığı tecavüzden suçlu bulma oranının düşük olduğu görülmüştür.
Cowan ve Campbell’in (1994) yaptığı bir araştırmada ırklar arası pornografilerde daha fazla saldırganlık içeren cinsellik görülmüştür. Bu pornografinin hem cinsiyet ayrımcısı hem de ırkçı görüşünü desteklediği şeklinde nitelendirilir.
Dalecki ve Price (1994)’ e ait pornografinin faktör analizinin yapıldığı bir çalışmada pornografinin aşağılama, nesneleştirme ve sömürüye dair boyutları içerdiği görülmüştür.
Yine yapılan bir araştırmaya göre pornografide temel özelliğin kadın erkek eşitsizliği üzerine kurulan bir cinsellik çerçevesinde sunuluyor olması ve bunu hak eden bir kadın profilinin çizildiği görülmektedir. (Zillman ve Briant, 1984).
Perse’n yürüttüğü bir araştırmada cinsel yönden açık saçık materyaller kullanma nedenlerinin,cinsiyet rolü stereotipi , cinsel tutuculuk ve tecavüz mitinin kabulüne ne yönde katkıda bulunduğu test edilmiştir.Bu çalışmada söz konusu materyalin etkilerine dair iki model söz konusudur.Bunlardan ilki erotik materyaller yararlıdır ve olumsuz etkisi azdır diye savunan LİBERAL MODEL , birde bu tür materyaller kadınlar hakkındaki olumsuz inançlara katkıda bulunmakta olduğunu savunan FEMİNİSTİK SOSYAL SORUMLILUK MODELİ dir.İkinci açıklamada başlıca üç nokta çerçevesinde tartışılmaktadır.İlki cinsel yönden açık seçik medya içeriğinde kadının olumsuz tanımlamasının, cinselliğe ilişkin düşünce ve davranışlarımızı yönlendiren kadın-cinsellik hakkındaki şemalara temel oluşturacağı düşünülür.(Zillman ve Bryant,1988)İkinci olarak ; erotik materyalin saldırganlık üzerindeki dolaylı etkisine işaret edilmektedir.(Malamuth ve Biere,1986). Son olarak da kullanım ve haz duyma görüşü yalnızca medyaya maruz kalışın ele alınmasıyla ; bu açıklamanın yetersiz kalacağını,izleyicinin sanıldığı kadar pasif alıcı olmadığını söylemektedir. Kendince dayandırdığı nedenlerle kendine özgü materyalleri seçer izleme süresini aktif biçimde yaşar.(Perse,1994) Bireylerin erotik materyali kullanma nedenleri , izleme sırasındaki dikkat seviyesini, izlenen içeriğin nasıl yorumlanacağını, izlenen içeriğin nasıl kullanacağını; yani tutumsal ve bilişsel açıdan bireyi etkilediği görülür.Üniversite öğrencilerinin katıldığı bu çalışmada başlıca dört neden görülmüştür.Cinsel uyarılımın artırılması,oyalama-eğlenme, cinsel yönden rahatlama ve yerine koyma .Bu tür materyali izleme nedeni olarak cinsel uyarılımın artırılması olduğunu söyleyenler cinsellik ve kadınlar hakkında tutucu inançlara sahip olduğu; eğlenme ve cinsel uyarılımın artırılmasının neden olarak sunulması erotik materyal izlemenin tecavüz mitinin kabulü ile dolaylı ilişki olduğu görülmüştür.Cinsel yönden rahatlama amacıyla izlenilmesi ve tecavüz mitinin kabulü arasında negatif ; yerine koyma amacıyla izlemenin de tecavüz mitinin kabulü ile pozitif ilişki olduğu görülmüştür.
Bu sonuçlar hem liberal hem de feministik görüşü desteklemektedir, Cinsel yönden en çok bu materyali kullanma nedeni liberal modelin savundukları nedenlerdir.Yani bunları izlemenin bilinen bazı faydaları olduğu; cinselliğe ilişkin bilgilerin öğrenilmesi vb…Son olarak belirttiğimiz üç seyretme nedeni doğrudan ya da dolaylı olarak kadınlara yönelik düşmanca tutumlarla ilişkilidir.Ayrıca bu tür materyallere maruz kaldıkça tecavüz mitinin kabulüde artmaktadır.
Yapılan bu araştırmaya göre tecavüz mitinin kabulü ve cinsel yönden rahatlama arasında negatif bir ilişki olması erotik materyal kullanımının farklı nedenlerine işaret eder.İnsanların kitle medyasını niçin kullandıklarını bilmesi ve bunun sonucunda çıkacak durumun anlaşılması önem kazanmaktadır.( Perse 1994)
Medyada kadına yönelik şiddetin asıl kurbanları yani kadınlar üzerindeki etkisine baktığımızda kadınları kendileri hakkındaki ‘güçsüzlük ‘ hissini artırdığını görmekteyiz. (Reid ve Finchilescu 1995 ) Ayrıca kadının sosyalleşme sürecinde cinsel saldırıyı seksüel romantik bir olay olarak kabul etmesi de söz konusudur ve bunun doğrultusunda yapılan bir araştırmada erken yaşta pornografik materyale maruz kalışın bunu izleyen yıllarda tecavüz fantezileriyle ve kadınlara yönelik cinsel şiddet kullanımına ilişkin destekleyici tutumlar olduğu görülmektedir.Ayrıca pornografiye maruz kalan kadınlar TMK ölçeğinde kontrol gruplarına göre daha yüksek puanlar almaktadırlar.
Kadınların seks objesi olarak sunulduğu reklam fotoğraflarına maruz kalan erkek ve kadınlarda tecavüze ilişkin tutumların yumuşadığı görülmektedir. Zillman ve Bryant’ ın 1984 yılında yaptıkları bir deneyde deneklerin erotik materyale maruz kalma süreleri uzadıkça bir tecavüz olayı için verilmesi düşünülen hapis cezalarının o kadar azaldığı görülmüştür.Aynı metaryalleri aynı süreyle izleyen kadınlarda erkelere göre daha düşük tolerans görülmüştür.
Genel olarak bulgular pornografi ve kadına yönelik şiddetin asıl kaynağının kadına yönelik şiddeti haklılaştıran şemaların kazanıldığı bir değerler sistemi olduğunu; pornografininse bir tüketim materyali olarak aynı değerler sistemi içinde kendine yer bulduğunu düşündürmektedir.
- Açık cinsel ilişkiyi gösteren materyaller saldırganlığa yol açabilir.
-Şiddet içermeyen erotizmden kaynaklanan cinsel uyarılma heyecan-transfer etkisiyle saldırganlığa yol açabilir.
Bu tür şiddet içeren materyallerle erkeklerin kadınlara karşı duyarsız hale geldiği düşünülmektedir.Bir çok materyalde göze çarptığı gibi kadınların bu durumlardan hoşlandığı gibi bir durum sergilenir. Bu temada aslında tecavüz mitine hizmet etmektedir.Bu tür şiddet uygulamaları şiddet karşısında sosyal ve bilişsel sınırları zayıflatmaktadır.
Son yıllardaki feminist perspektif bu tür materyallerle ilgili iki soruna değinmektedir . Bunların gösterimi ile erkeklerin kadın kurbanlara uygulanan her türlü şiddete karşı daha duygusuz ve duyarsız hale geldiği görülmektedir ve ayrıca kadına yönelik olumsuz tutumun gelişmesine katkıda bulunacaktır.
Ayrıca günümüzde internet dünyasındaki gelişmeler bunlara kolay ulaşabilmesi gerek kadınların gerek çocukların istismarını artırmaktadır.Tabi bunlar arasında nedensel bir çıkarımdan çok korelasyonal bir illşkiden söz edebiliriz.
KAYNAK:Bu yazıdaki araştırmalar ve bulgular Psk. Şehnaz Köksal’ın ‘Yakın dönem literatürdeki bazı bulgular ışığında pornografi ve kadınlara yönelik şiddet’ adlı makalesinden alınmıştır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Erotizm, Pornografi ve Kadınlara Yönelik Saldırganlık Davranışları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Esra BAYRAKTAR SÜNGÜ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Esra BAYRAKTAR SÜNGÜ'nün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
erotizm, saldırganlık, pornografi, kadına yönelik şiddet, pornografi ve kadın, erotik obje olarak kadın, kadın, şiddet ve kadın, tecavüz, tecavüz miti, tecavüz fantazisi, şiddet içeren cinsellik
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
