2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Astım
MAKALE #383 © Yazan Dr.Fatih DEMİRCAN | Yayın Kasım 2007 | 8,154 Okuyucu
ASTIM TANIMI

Kronik hava yolu inflamasyonu
Bronş aşırı duyarlılığı
Diffüz reverzibl havayolu obstrüksiyonu
Astım sıklığı 250.000 /yıl
Astım prevalansı artıyor
  • Batılılaşmış yaşam biçimi
  • Küçülen aile boyutu
  • Azalan infeksiyöz hastalık oranları
  • Yaşam tarzı, diyet değişiklileri
  • Ev içi yaşamın ilk 4 yılında mite
  • ve diğer çevresel faktörler
  • Hızlı endüstrileşme
  • Olası ilaç yan etkileri
İyi Haberler
Yıllık astım mortalite oranları inişe geçti
ASTIM PATOGENEZİ
  • GENETİK
  • ÇEVRESEL ETKENLER
  • İNFLAMASYON(Bronkokonstriksiyon,Mukus artışı,
Vazodilatasyon, ödem, Bronş hiperrreaktivitesi)

ASTIM TANISI

ANAMNEZ
Fizik Muayene
Solunum Fonksiyon Testleri
Ø Obstrüksiyon var(Reverzibilite Testi)

Ø Normal(Bronş Provokasyon Testi)

ASTIM TANISI; Fizik Muayene
Hastalığın ve atağın ağırlık derecesine göre değişir
Oskültasyonda normal solunum sesi olabileceği gibi, ekspiryum sonunda veya insp. ve eksp. Ronküsler duyulabilir.
Ağır atak sırasında; sessiz akciğer, hiperinflasyon, siyanoz, taşikardi, pulsus paradoksus, yardımcı solunum kasları kullanımı bulunabilir.

Radyoloji
Genellikle normaldir. Başka hastalıklardan ayırmak için ve krizde çekilmelidir
Fonksiyonel Tanı
Spirometri tetkiki
Zirve akım hızı (PEF) ölçümü
Diğer fonksiyonel testler
Erken reverzibilite
Geç reverzibilite
PEF değişkenliği
Basit egzersiz testi
Nonspesifik bronş provokasyonu
Reverzibilite Testi
400 mcg kısa etkili b2 agonist’ten sonra
D FEV1 > % 12 (beklenen değere göre)
DFEV1 > % 15 (başlangıca göre)
ve FEV1’de 200 ml* artış

Bronkodilatatörlerle 400 ml’nin üzerinde artış
2 haftalık 30 mg/gün oral prednizolona 400 ml * cevap
Seri PEF ölçümlerinde %20’nin üzerinde değişkenlik
Bronkokonstrüktör stimuluslar
Direkt stimuluslar
  • egzersiz
  • hipo-hipertonik salin
  • soğuk/kuru hava
  • adenozin
  • taşikininler
  • metabisulfit, SO2
İndirekt stimuluslar
  • Metakolin
  • histamin
  • prostaglandin D2
  • sisteinil lökotrienler
Semptomlar (epizodik/değişken)
Öksürük
Nefes darlığı
Hışıltılı solunum
Göğüs tıkanıklığı
Bulgular
Normal (sıklıkla)
Bilateral ekspiratuvar ± inspiratuvar ronküsler
Wheezing
Takipne
Anamnez (en değerli ! )
Astım/atopi yönünden öz ve soygeçmiş
İlaç kullanımı ile atak öyküsü
Bilinen tetikleyiciler var mı? – polenler, ev tozu, hayvanlar, egzersiz, viral enfeksiyonlar, kimyasallar, irritanlar
Semptomların ve atakların şiddeti nedir?
Objektif ölçümler
DPEF >%20 ölçülen dönemin yarısından uzun sürede (en az iki hafta) PEF 60 L/dk *
Reverzibilite testinde
FEV1³ %15 bazal değere göre (ve 200ml)
FEV1³ %12 beklenen değere göre
MEF50³ %35, FEF 25-75 ³ %35
Bronş provakasyon testi PC20 < 8 mg/ml

Varsa Astımı düşün
  • Klinik / Fizyolojik
a. Ağırlık
b. Başlama yaşı
c. Brittle/atak eğilimli
d. Kronik havayolu kısıtlılığı
2. Tetikleyicilere göre
a. Aspirin/NSAİ ilaçlar
b. Allerjenler
c. Egzersiz
d. Mensler
3.Enflamasyonun şekli
a. Eozinofilik
b. Nötrofilik
c. Hücreden fakir
Ağır astımlı olgularda en önemli tetikleyiciler
Kadın cinsiyet, obezite, mensler, sinüzit, aspirin alımı, egzersiz

ASTIM TEDAVİSİNDE AMAÇLAR

1. Kronik ve sıkıntılı semptomların önlenmesi
2. Normal veya normale yakın pulmoner fonksiyon
3. İrreverzibl hava yolu obstrüksiyonunun önlenmesi
4. Normal fiziksel aktivite
5. Atakların önlenmesi
6. Optimal ilaç tedavisinin sağlanması
7. Minimal ilaç yan etkisi
8. Hastanın ve ailenin beklentilerine yanıt
9. Astım mortalitesinin önlenmesi

ASTIM TEDAVİSİ

A) HASTA EĞİTİMİ
1. Hastalığın doğası
2. Tedavide önemli olanlar
3. Atakların erken tanınması ve önlenmesi
4. Evde PEFmetre izlemi
5. Tedaviler, kullanımları, yan etkileri

B) ÇEVRESEL KONTROL
1. Duyarlaştırıcılar (allerjen, kimyasallar)
2. Bronkospastik tetikleyiciler
3. İlaçlar ve gıda alışkanlıkları

C) İLAÇ TEDAVİSİ
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
Atopi ve alerjenler
Mesleksel etkenler
Sigara
Ev içi ve dışı hava kirliliği
İnfeksiyonlar
Kronik üst solunum yolu hastalıkları
İlaçlar
Besinler
Gastroözofagial reflü (GÖR)
Obesite
Psikolojik faktörler
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
Ev Dışı Hava Kirliliği
Hava kirliliği yoğun günlerde hasta gereksiz fizik aktiviteden kaçınmalı, dışarı çıkmamalı
Evin pencereleri kapalı tutulmalı
Bu dönemler gerekirse ilaç dozları arttırılır
Hava kirliliğine en az zarar oluşturan yakıt kullanılması sağlanmalı

Sigara, Ev İçi Hava Kirliliği
Aktif ve pasif sigara içiciliği önlenmelidir

Soba, fırın yakıtları, kızarmış yağlar, oda spreyler, boya ve ciladan kaynaklanan formaldehit, CO, CO2, NO2, SO2 gibi gazlardan iyi havalandırma sağlanarak kaçınılmalıdır
İç ortamda irritan maddelerle temizlik yapılmamalıdır

Üst solunum yolu hastalıkları
Allerjik rinit ve sinüzit
Kronik rinosinüzit ve nazal polip

Anamnez, Sinüs grafisi, KBB muayenesi

Tedavi:Topikal nazal steroid; sinüzit için gerekirse antibiyotik; polipte gerekirse oral steroid, yarar görmezse cerrahi
İlaçlar

Aspirin ve
diğer nonsteroid antiinflamatuarlar
Ø Betablokerler
Ø Parasempatikomimetik ilaçlar
Ø ACE inhibitörleri

Gastroözofagial reflü

Tanı: anamnez, pH metre
Önlemler ve Tedavi
Az ve sık yemek
Yemekler arası ve yatmadan önce gıda alınmamalı
Yağlı gıda, alkol, teofilin,
betamimetiklerden kaçınılmalı
Baş ve sırt yükseltilerek uyunmalı
Mide asidini azaltıcı medikal tedavi uygulanabilir

Astım Tedavisinde
İNHALER KULLANIM NEDENLERİ
Direkt istenen yerde etki oluşur
Ø Daha az dozda ilaç yeterli olur
Ø Daha az yan etki oluşur
Astım Tedavisinde
İNHALER YOL ÇEŞİTLERİ
Ölçülü doz inhalerler (ÖDİ)
ÖDİ + ‘Spacer’lar (hava haznesi)
Kuru toz inhalerler (KTİ)
(turbuhaler, discus, aerolizer)
Nebülizatörler
Jet tipi
Ultrasonik tip
KRONİK ASTIM TEDAVİSİ

KONTROL EDİCİ İLAÇLAR Inhaler steroidler
Budesonid
Fluticasone
Beclomethasone
LT reseptör antagonistleri
Montelukast
Zafirlukast
Uzun etkili b2-agonistler
Formoterol
Salmeterol

SEMPTOM GİDERİCİLER

Kısa etkili b2-agonistler
Terbutalin
Salbutamol
Antikolinerjikler
Ipratropium bromür
Teofilin
İnhale Steroidlerin Etkileri
İnflamatuar hücrelerin bronş mukozasında birikimi, bu hücrelerin aktivasyonu ve mediatör salınımını önler.
Mikrovasküler sızıntı ve ödemi azaltır.
Bronş düz kasında beta2 reseptör sayısını arttırır.
Sistemik steroid tedavisi atağın ağırlaşmasını ve erken rölapsları önler, morbiditeyi ve acil servise başvuru sayısını azaltır.
Lökotrien Reseptör Antagonistleri
Sisteinil lökotrienlerin hedef hücrelerde bağlanarak etkilerini gösterdikleri lökotrien reseptörlerini bloke ederler.
Eozinofilik enflamasyonu önlerken, vasküler permeabilite, mukus sekresyonu ve bronkospasm da düzelme sağlarlar.
Aspirin ve egzersiz astmasında, hafif persistan astmada ve inhaler steroid dozunun yükseltilmek istenmediği durumlarda düşük doz inhaler steroidle birlikte kullanılabilir.
Uzun etkili b2 agonistler

Son yıllarda bildirilen astıma bağlı ölüm riskinde artma nedeniyle, FDA uzun etkili beta agonistlerin inhale veya oral steroidlerin yerini alamayacağı ,
tek başına kullanılamayacağı,
sadece kombine olarak kullanılması gerekliliği vurgusunu yapmıştır.

TEOFİLİNİN ETKİLERİ
Fosfodiesteraz inhibisyonu ve adenozin antagonizması ile bronş dilatasyonu yapar.
Diafragma kontraktilitesini ve mukosilier klirensi artırır.
Solunum merkezini uyarır.
Antiinflamatuvar ve immünomodülatör etki yapar.
Antikolinerjiklerin Etkileri
Muskarinik reseptörleri bloke edip, bronş düz kasının vagal tonusunu azaltarak bronkodilatatör
Mukus sekresyonunu azaltır
İrritan maddelerin neden olduğu veya gastroözofagial reflü sonucu oluşan bronkokonstriksiyonu önler
Beta2 agonistlere göre etkileri daha zayıftır,
daha geç ortaya çıkar.
(Anti-IgE Omalizumab)
Serum Ig E düzeyleri yüksek hastalarla sınırlıdır
Inhale kortikosteroidlerle kontrol altına alınamayan şiddetli astımlılarda
Şu ana kadar yapılan çalışmalarda güvenli bulunmuştur.
TEDAVİ PLANI
1-Hasta eğitimi
2-Tetiği çeken etkenlerin uzaklaştırılması
3-Hastalığın ağırlığının belirlenmesi
4-Uzun süreli tedavi için plan yapılması
5-Atak için tedavi planı yapılması
6-Hastanın düzenli takibi
Uygun tedaviye rağmen düzelme yok!!
Hasta gerçekten astım mı?
- KOAH, Sol kalp yet., vokal kord disfonksiyonu, …
Yeterli dozda ilaç havayollarına ulaşıyor mu?
- uyum, teknik, ilaçlar, eğitim, yazılı talimat….
Tetikleyen etken var mı?
- allerjenler, stres, ilaçlar, meslek….
Ek patoloji ? Sistemik hastalık var mı?
- infeksiyon, rinosinüzit, GÖRH, tirotoksikoz, Churg Strauss…
Farklı fenotipler?
- Nokturnal, premenstruel, Brittle, Steroid direçli veya bağımlı
ASTIM ATAĞI
Semptomların ortaya çıkması
Varolan semptomların artması
Solunum fonksiyonlarının bozulması
Tedavi
İnhale beta agonist + antikolinerjik
İnhale kortikosteroidler(maliyet)
Magnezyum (IV)
İntravenöz Magnezyum
Erişkinlerde:
2 gr IV MgSO4 50ml serum içinde
10-15 dak. infüze edilir
Sistemik steroid ve Salbutamol yanısıra Ağır obstrüksiyonu olan hastalarda solunum fonksiyonlarını düzeltir
(FEV1 < %25 beklenen)
Gebelik astımı nasıl etkilemektedir

Progesteron artışına bağlı
Ø Serbest kortizol düzeyinin artmasına bağlı
Ø PGE’ye bağlı
Ø Atriyal Natriüretik Faktöre bağlı
bronkodilatasyon
Ø Steroidlere bağlı beta adrenerjik yanıt artışı
Ø PGI2’ye bağlı bronşiyal stabilizasyon
Ø Endojen ve eksojen bronkodilatatörlerin
proteine bağlanmaları azalır, yarılanma ömrü artar
PGF2a’ya bağlı bronkokonstrüksiyon
Ø Kortizolün etkilerine yanıtsızlık
Ø Akciğerlere ulaşan plasental major basic
proteinde artış
Ø FRK’de azalma ve V/Q nun değişmesi
Ø Tetikleyici viral ve bakteriyel enfeksiyonlarda artış
Ø Gastroözofagiyal reflüde artış
Ø Stress faktörü
Ø Astım ilaçlarının bırakılması
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Astım" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Fatih DEMİRCAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Fatih DEMİRCAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Dr.Fatih DEMİRCAN
İstanbul
Doktor "İç Hastalıkları - Dahiliye "
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Fatih DEMİRCAN'ın Makaleleri
► Astım Dr.Sevin KARALAR
► Spor ve Astım Prof.Dr.Cengiz KIRMAZ
► Yaşlılık ve Astım Prof.Dr.Cengiz KIRMAZ
► Astım ve Gebelik Prof.Dr.Cengiz KIRMAZ
► Allerji ve Astım Prof.Dr.Nihat SAPAN
► Gebelik ve Astım Dr.Sevin KARALAR
► Astım Sıklığı Artıyor Dr.Sevin KARALAR
► Soru ve Cevaplarla Astım Prof.Dr.Cengiz KIRMAZ
► Sigara, Alerji ve Astım Prof.Dr.Cengiz KIRMAZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Astım' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► İnsülin Aralık 2008
► Göğüs Ağrısı Nedenleri ÇOK OKUNUYOR Kasım 2007
► Şeker Hastalığı Kasım 2007
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:07
Top