2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Şeker Hastalığı (Diyabet) : Tipleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi
MAKALE #3863 © Yazan Dr.Mahmut AKYILDIZ | Yayın Kasım 2009 | 15,149 Okuyucu
ŞEKER HASTALIĞI(DİYABET)
Günlük yaşamda gerekli aktiviteleri sürdürebilmemiz için vücudumuz, glukoz denilen bir tür şekere ihtiyaç duyar.Glukoz, tükettiğimiz gıdalarla özellikle de nişastalı ve şekerli olanlarla alınır.Sindirim işlemi sayesinde bu gıdalardaki nişasta ve şeker glukoza çevrilerek kana karışır.Ancak,kandaki glukozun enerji olarak kullanılabilmesi için bir işlem daha gereklidir.Bu işlem vücutta pankreas adı verilen bir organın sağladığı insülin tarafından gerçekleştirilir.Kandaki glukoz, insülin sayesinde hücrelerin içine girebilir ve enerji elde etmek için kullanılır.Pankreas yeterince insülin yapamadığında vücudumuz glukozu kullanamaz ve kandaki bu glukoz, yani şeker giderek yükselir.Bu durumun yol açtığı rahatsızlığa şeker hastalığı(diyabet)diyoruz.
Şeker Hastalığı Tipleri
Tip 1 Diyabet, çok genç yaşlarda başlar. Bu tipte, pankreasta üretilen insülin miktarı çok düşüktür veya üretim tamamen durmuştur. Tip 1 diyabet sıklığı ülkeler(bölgeler)arasında farklılık göstermekte ve her yıl 15 yaş altındaki 100.000 çocuktan 1-42'sinde şeker hastalığı gelişmektedir.
Tip 2 Diyabet, yetişkin yaşlarda başlar. Burada insülin üretiminin eksikliğinden ziyade, üretilen insülin gerektiği şekilde etki gösterememektedir. Çünkü insülin hücrede bulunan bağlantı bölgelerine bağlanamaz. Genel olarak erişkin nüfusta %4-8 oranında tip 2 diyabet görülmektedir.
Ayrıca yatkınlığı olan kişilerde, gebelikte üretilen bazı hormonlara ve metabolik yükteki artışa bağlı olarak gebelik sırasında ortaya çıkan ve gestasyonel (gebelik) diyabet adı verilen bir şeker hastalığı çeşidi daha vardır. Bu tip şeker hastalığında kan şekeri hamilelik sonrasında genellikle normale döner. Ancak bu kişilerin yaklaşık % 40'ında,sonraki 15 yıl içerisinde tip 2 diyabet gelişir. Gebe kadınların yaklaşık % 3'ünde şeker hastalığı ortaya çıkabilir.
Şeker Hastalığı Riski Kimlerde Daha Fazladır?
Herkeste, her yerde, her yaşta şeker hastalığı teşhis edilebilir.
Ailesinde şeker hastalığı olanlar,
Şişman kişiler,
4 kg'dan daha ağır bebek doğuran kadınlar,
Stres altında yaşayan kişilerde şeker hastalığı görülme riski daha yüksektir.
Ayrıca pankreasın kronik iltihabı, pankreas tümörleri ve ameliyatları ile hipertiroidi, akromegali gibi bazı hormon hastalıkları tip 2 diyabete yol açabilir.
Şeker hastalığının Belirtileri ve Tanısı
Sık idrara çıkma,
Ağız kuruluğu,
Çok su içme,
Cilt yaralarının geç iyileşmesi,
Kuru ve kaşıntılı bir cilt,
Sık sık infeksiyon gelişmesi
Ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma görülür. Ancak bu belirtiler zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar.

Bir kişinin şeker hastası olup olmadığı açlık kan şekeri(AKŞ) ölçümü veya Oral Glikoz Tolerans Testi(OGTT) yapılarak saptanır. AKŞ ölçümü 100-125 mg/dl olması gizli şeker(pre-diyabet) sinyalidir. AKŞ ölçüm sonucunun 126 mg/dl veya daha fazla olması şeker hastalığının varlığını gösterir.OGTT'de glikozdan zengin sıvı aldıktan 2 saat sonraki kan şekeri değeri önemlidir.İkinici saat kan şekeri ölçümü 140-199 mg/dl ise gizli şeker,200 mg/dl veya daha yüksek ise şeker hastalığı tanısı konulur.
Gizli Şeker (Pre-diyabet) Nedir?
Eğer bir kişinin kan şekeri düzeyi normalden yüksek olmasına karşın şeker hastalığı tamsı koymaya yeterli yükseklikte değilse bu durumda kişi gizli şeker hastası olarak tanımlanır. Bazı çalışmalar gizli şekerli çoğu kişide 10 yıl içinde Tip 2 diyabet geliştiğini saptamıştır. Yani gizli şeker Tip 2 diyabete adaylık durumudur.
Gizli şekerli kişilerde kalp ve damar hastalığı riski kan şekeri normal olan bireylere kıyasla 1.5 kat daha fazladır. Şeker hastalarında ise 2-4 kat fazladır.
Şeker Hastalığı Önlenebilir mi?
Şeker hastalığında iyi bir tedavinin ve tedaviye uyumun iyi sonuçlar verdiğini biliyoruz. Şeker hastası olduktan sonra önlem, hastalığa bağlı komplikasyonların erken tespitini ve önlenmesini içerir. Fakat hastalığın ortaya çıkmadan önlenmesi, riskli kişilerin hastalıktan korunması da mümkündür. Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan Diyabeti Önleme Programı'nda; sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazanılması, düzenli egzersiz ve eğirim ile hastalığın %58 oranında önlenebileceği sonucuna varılmıştır.
Şeker Hastalığından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler
. Hekiminizin diyet, egzersiz ve ilaç önerilerini aynen uygulayın.
. Kan şekeri düzeyinizi düzenli olarak ölçün veya ölçtürün ve kaydedin.
. Sigara içiyorsanız bırakın.
. Şeker hastalığının uzun dönemde ortaya çıkan komplikasyonları konusunda mümkün olduğunca fazlaca bilgi edinin.
. Sık sık tansiyonunuzu kontrol edin; yüksekse düşürmek için ne yapmanız gerektiğini öğrenin ve verilen tedaviyi aynen uygulayın.
. Her yıl tam bir göz muayenesinden geçin.
. Böbrek hasarına ait belirtiler açısından kanınızda ve idrarınızda gerekli testleri yaptırın. Sonuçların ne anlama geldiğini, böbreklerinizi korumak için neler yapmanız gerektiğini öğrenin.
. Kan yağlarınızı ölçtürün; yüksekse nasıl düşürüleceğini öğrenin ve verilen diyet, egzersiz ve tedaviyi aynen uygulayın.
. Sinir hasarına ait yakınmalar (el ve ayaklarda karıncalanma ve yanma hissi, his azalması gibi) varsa, doktorunuza mutlak söyleyin.
. Ayaklarınızı ve derinizi her gün kontrol edin. Ayakkabılarınızı geniş ve yumusak derili ayakkabılardan seçin tırnaklan uzun ve düz kesin. Herhangi bir sorun varsa, hemen tedavi edilmesini sağlayın.
. Gebe iseniz veya gebe kalmayı planlıyorsanız hemen doktorunuzu görün. Kan şekerinizin gebelik öncesinde ve sırasında normale yakın değerlerde devam ettirilmesi hem sizin, hem de bebeğinizin karşılaşabileceği riskleri azaltır.
Şeker Hastalığı Tedavisi
Şeker hastalığı tedavisinde amaç kan şekeri ayarını sağlamak diğer bir ifade ile kan şekeri yükselmelerini ve kan şekeri düşmelerini önlemektir. Bu ayarın sağlanması komplikasyonların gelişimini önlemek veya gelişmiş komplikasyonların seyrini yavaşlatmak için son derece önemlidir.
1.Sağlıklı Beslenme:
Şeker hastalarında besin gereksinimi diğer kişilerin besinlere olan gereksinimi ile aynıdır. Her insanın enerji, karbonhidrat, protein, yağ, lif, vitamin, mineral gereksinimi vardır. Bir kişide diyabetin olması bu gereksinimlerden birini veya birkaçını azaltması veya arttırması anlamına gelmez. Şeker hastalarında beslenme planlaması şu konuları içerir:
. Sağlıklı besinler seçmek,
. Gerekli miktarda besin almak,
. Uygun zamanda yemek.
2.Egzersiz:
Egzersiz, vücudumuzun şekeri etkili bir şekilde kullanmasını ve kan şekeri kontrolünü sağlar. Ayrıca, şişman tip 2 diyabetli kişilerin kilo kaybetmesine yardımcı olur. Şeker hastalığının tedavisinde kişiye uygun olan egzersiz tipi ve programı uygulanmalıdır. Egzersize başlarken süre kısa tutulmalı (günde 5-10 dakikayla başlanmalı) ve giderek arttırılmalıdır. Egzersiz her gün düzenli olarak yapılmalı, egzersiz sırasında pamuklu çoraplar tercih edilmelidir. Egzersiz esnasında aktif olarak çalışacak kasların olduğu bölgelere insülin yapılmamalı, aç karnına egzersize başlanmamalıdır. Egzersiz sırasında meydana gelebilecek kan şekeri düşmelerine karşı dikkatli olunmalı ve kan şekeri ölçülmelidir. Egzersiz sırasında oluşabilecek kan şekeri düşmesi riskine karşın mutlaka basit şeker içeren besinler; (Kesme şeker, şeker tableti veya meyve suyu v.s.) bulundurmaya dikkat edilmelidir.
3. Ilaç/ Insülin:
İnsülin, besinlerle kana geçen şekerin vücut tarafından kullanılmasını sağlayan ve böylece kan şekeri yükselmelerini önleyen bir hormondur. Tip 1 diyabetli kişilerin yaşamak için insüline gereksinimi vardır. İnsülin bağımlılık, alışkanlık yapacak bir madde değildir. İnsülin yaşam için elzemdir. Vücut insulin yapmıyor ise dışardan enjeksiyon yolu ile vücuttaki eksikliği yerine koymak gerekir.
Tip 2 diyabetli kişilerin kan şekerinin ayarını sağlamak için ağızdan alınan ilaçlara veya insüline gereksinimleri olabilir.
Kimler insülin enjeksiyonuna ihtiyaç duyar?
. Tip 1 diyabetliler (insüline bağımlı)
. Ağızdan şeker düşürücü ilaçlarla kan şekeri kontrolü sağlanamayan Tip 2 diyabetliler.
. Hangi tip diyabet olursa olsun, akut metabolik komplikasyon (koma) gelişmiş hastalar,
. Akut stres, kaza, yanık gibi travma, cerrahi girişim yapılacak tüm diyabetliler.
. Gebelik başlangıcından sonuna kadar tüm diyabetliler ve hamilelikte diyabeti ortaya çıkanlar.
. Retinopati, nöropati, diyabetik ayak ve nefropati gibi komplikasyon gelişmiş tüm diyabetliler.
. Pankreası herhangi bir nedenle ameliyatla alınmış olanlar.
. Hastalık, stres, travma, ameliyat veya hamilelik gibi durumlarda insülin enjeksiyonuna ihtiyaç duyabilirsiniz. Gebelik, ameliyat gibi bazı özel durumlar sona erdiğinde tekrar eski beslenme programınız ve egzersiz programınıza ve kullandığınız şeker düşürücü ilaçlara geri dönebilirsiniz.
Alc Testi Nedir?
Eski adı ile HbAlc yeni adı ile Alc testi, kan şekeri kontrolünüzün ne kadar "yeterli" olduğunu gösteren bir testtir. Alc'nin %7'nin altında olması kan şekerinizin kontrol altında olduğunu gösterir. Eğer sizin Alc değerleriniz genelde %7'nin üzerindeyse bunu düzeltmek için harekete geçmelisiniz.
Şeker hastalığında tam bir şifa yoktur. Eğer hekim, diyetisyen, hemşire, diyabet eğitimcisinden oluşan diyabet ekibinizden iyi bir destek alır ve verilen tedaviye ve önerilere uyum sağlarsanız şeker hastası olmayanlar gibi aktif ve sağlıklı bir hayat sürdürebilirsiniz.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Şeker Hastalığı (Diyabet) : Tipleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Mahmut AKYILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Mahmut AKYILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Mahmut AKYILDIZ Fotoğraf
Dr.Mahmut AKYILDIZ
İstanbul
Doktor "Kalp ve Damar Cerrahisi"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi26 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Mahmut AKYILDIZ'ın Makaleleri
► Şeker Hastalığı: Belirtileri, Gelişim Evreleri, Tipleri ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Üveit Hastalığı : Tipleri, Belirtileri, Teşhis ve Tedavi ÇOK OKUNUYOR Op.Dr.Füsun UZUNOĞLU
► Diyabet (Şeker Hastalığı) Diyeti-Diyabette Beslenme ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Şeker Hastalığı (Diyabet) : Tipleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi' başlığıyla benzeşen toplam 52 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Ani Kalp Durması ve Ölüm Aralık 2012
► Sigara ve Tehlikeleri Kasım 2009
► Koroner Kalp Sağlığı Kasım 2009
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:46
Top