Anoreksiya Nevroza (Kilo Alma Korkusu) Yeme Bozukluğu
Çoğu kez ölümlerle ya da geri dönüşümsüz hücre yıkımları ile sonuçlanan anoreksiya nevroza nedir, kimlere anorektik denilebilir, anoreksiyanın temel nedenleri nelerdir, anorektik biri için nasıl bir tedavi planı hazırlanmalıdır. Bu yazımızda bunlarla ilgili temel bilgileri bulacaksınız.
Yeme bozuklukları içinde yer alan anoreksiya nevrozanın ülkemizde görülme sıklığı bilinenin aksine oldukça yaygındır. Sıklıkla bayanları derinden etkileyen bu rahatsızlık ergenlik veya genç yetişkinlikte "beğenilmeme" ve "kendini değerli hissetmeme" ile kendisini gösterir.
Özellikle ülkemizde gerek medyanın, gerek toplumsal değerlerin, arkadaş ve flört ilişkilerindeki etkiler sebebiyle “zayıf olmak” bir biçimde bireyi kontrolsüz diyetlere, bilinçsiz kilo vermeye teşvik etmektedir. Çoğu kez bedensel ölçüleri normal standartlarda olsa bile kişi kendisini kilolu hisseder ve yemek yememek konusunda kendisine baskı yapar.
Peki bireyin bedensel algısındaki bu bozukluk nereden kaynaklanmaktadır? Aslında bu bedensel algı konusu ilk çocukluk yıllarından itibaren başlamaktadır. Anne-babanın çocuğunu sağlıklı beslenme adı altında diyet yapmaya, form tutturmaya özendirmesi gelecekte bireyin anoreksiya nevroza olmasının ilk tohumlarını atmaktadır. Ya da gelişim evresinde orantısız vücut ölçülerini abartan aile çocuğun bedenini sevmemesine, bedenini dışlamasına neden olurken, çocuk da bedeni ile oynamak ve şekle sokmak suretiyle ailesinin gözünde yeniden değer kazanabilmek adına koşullu sevginin tuzağına düşmektedir.
Anoreksiya nevroza rahatsızlığı en çok bayanlarda görülen bir rahatsızlıktır. Çünkü yine toplumsal değerler açısından baktığımızda erkeklerin biraz göbeğinin olması çok sorun olmasa da aynısının bir bayanda olması ciddi sorun yaratabilmektedir ilişkilerinde. Özellikle ergenlik döneminde, bir ergen bakımlı, temiz, güzel, beğenilen, çekici ve istenilen biri olmayı arzu eder. Birileri tarafından beğenilmemesi durumunda kişi bedeni ile fazlaca oynamaya başlar. Özellikle ergen dış görünüşünün beğenilmemesinde ciddi bir etki olduğuna karar verirse bu kez kilo vermenin etkili olacağı fikrine kapılıp (ya da erkeklerde daha kaslı olmaya takmak gibi) diyetler, kilo verme programları, aç kalmalar, yiyerek sonra kendi kusturmalar vs vs.
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi anoreksiya nevrozanın ilk temelleri çocukluk yıllarında anne-babanın yemek yemeyi çok abartması ya da çocuğun beden imgesi ile fazlaca ilgilenmesi sonucunda çocuğun zihninde “ koşullu sevgi” kalıbı oluşması sureti ile kendini göstermektedir. Sevilmek ve değerli olmak için zayıf ve ince olmalıyım gibi bir düşünce neredeyse anayasa gibi işler bireyde. Yine de ergenliğe gelen bir birey kilosu standartlara uygun olsa da birileri tarafından kabul görüp beğenilmiyorsa bunun nedenini kilosuna bağlar ve acilen zayfılamak ister. Şişmanlamaktan aşırı korkar, her yediğinin hesabını yapar, hayatı neredeyse o noktaya odaklayan bir şekilde yaşar. Bu açıklamadan da anlaşılacağı gibi anoreksiya nevroza sadece psikolojik bir sorun değil aynı zamanda sosyolojik bir sorundur da.
Genellikle ergenlik döneminde kendisini gösteren anoreksiya nevroza eğer kendisini ergenlikte göstermiyorsa birey, genç yetişkinlik yıllarına geldiğinde yaşadığı bir takım travmatik yaşantılar sonucunda da anoreksik olabilir. Sevdikleri insan tarafından terk edilme ( bir eş, aşk ilişkisi, yakın bir arkadaş vs), istenmeyen veya ilk başta istense de sonradan ciddi pişmanlıklar duyulan cinsel ilişkilerden sonra kendisini gösteren anoreksiya nevrozanın, bu açıklamada da göreceğiniz gibi bir değer yitirmesi algısından sonra ortaya çıkmaktadır. Bunların yanısıra , kişi temelde çok yoğun bir biçimde kendini suçlama eğiliminde olduğu, kendinden nefret ettiği, kendisini sevmediği bir durumda da anoreksiyaya yakalanır.
Anoreksiyanın çeşitli halleri görülmektedir. Yemek yiyormuş gibi görünüp yemeği ağzında tutma, yemek tabağı ile saatlerce oyalanıp sanki çok yemek yiyormuş gibi görünerek masada oyalanma, yemek yemeyi kesinlikle reddetme, iştahı yok ya da çok az görünme, bazen de anoreksiyadan çıkıp blumia nevroza dediğimiz yemek yiyip sonra da bunu acilen kusma davranışı ile her bireyde kendisini farklı şekillerde gösterebilir. Tüm bunların temelinde “kilo alma” korkusu ve daha da ardında “sevilmeme” "değerini kaybetme" korkusu yer almaktadır. Eğer kişi kendisini olduğu şekli ile değerli görebilirse böyle bir rahatsızlık ortaya çıkmaz.
Elbetteki her tip rahatsızlıkta olduğu gibi anoreksiya nevrozada da durumun kişide olduğu tespit edilirse acilen bir uzmana danışılmasında fayda vardır. Sıklıkla bireyin kendisinden çok ailesi ve yakınlarının şikayetleri ile tedavi için başvurulmaktadır. Aileler veya hasta yakınları bireyin sağlığındaki ciddi problemi gördükleri için uzmana başvururlar. Anoreksiya nedeni ile her yıl onlarca kişi biyolojik olarak ciddi bedensel hasarlar alabilmekte ve hatta can kaybına kadar uzanan sonuçlarla karşılaşılmaktadır.
Bu nedenle üzerinde hassasiyetle durulması ve kilo alma korkusunun altında anoreksiya nevroza olup olmadığı bir uzman tarafından doğru analiz edilmelidir.
Peki kimin anoreksiya olduğunu düşünebilirsiniz ve hangi durumda uzmana başvurmalısınız?
Yeme bozuklukları içinde yer alan anoreksiya nevrozanın ülkemizde görülme sıklığı bilinenin aksine oldukça yaygındır. Sıklıkla bayanları derinden etkileyen bu rahatsızlık ergenlik veya genç yetişkinlikte "beğenilmeme" ve "kendini değerli hissetmeme" ile kendisini gösterir.
Özellikle ülkemizde gerek medyanın, gerek toplumsal değerlerin, arkadaş ve flört ilişkilerindeki etkiler sebebiyle “zayıf olmak” bir biçimde bireyi kontrolsüz diyetlere, bilinçsiz kilo vermeye teşvik etmektedir. Çoğu kez bedensel ölçüleri normal standartlarda olsa bile kişi kendisini kilolu hisseder ve yemek yememek konusunda kendisine baskı yapar.
Peki bireyin bedensel algısındaki bu bozukluk nereden kaynaklanmaktadır? Aslında bu bedensel algı konusu ilk çocukluk yıllarından itibaren başlamaktadır. Anne-babanın çocuğunu sağlıklı beslenme adı altında diyet yapmaya, form tutturmaya özendirmesi gelecekte bireyin anoreksiya nevroza olmasının ilk tohumlarını atmaktadır. Ya da gelişim evresinde orantısız vücut ölçülerini abartan aile çocuğun bedenini sevmemesine, bedenini dışlamasına neden olurken, çocuk da bedeni ile oynamak ve şekle sokmak suretiyle ailesinin gözünde yeniden değer kazanabilmek adına koşullu sevginin tuzağına düşmektedir.
Anoreksiya nevroza rahatsızlığı en çok bayanlarda görülen bir rahatsızlıktır. Çünkü yine toplumsal değerler açısından baktığımızda erkeklerin biraz göbeğinin olması çok sorun olmasa da aynısının bir bayanda olması ciddi sorun yaratabilmektedir ilişkilerinde. Özellikle ergenlik döneminde, bir ergen bakımlı, temiz, güzel, beğenilen, çekici ve istenilen biri olmayı arzu eder. Birileri tarafından beğenilmemesi durumunda kişi bedeni ile fazlaca oynamaya başlar. Özellikle ergen dış görünüşünün beğenilmemesinde ciddi bir etki olduğuna karar verirse bu kez kilo vermenin etkili olacağı fikrine kapılıp (ya da erkeklerde daha kaslı olmaya takmak gibi) diyetler, kilo verme programları, aç kalmalar, yiyerek sonra kendi kusturmalar vs vs.
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi anoreksiya nevrozanın ilk temelleri çocukluk yıllarında anne-babanın yemek yemeyi çok abartması ya da çocuğun beden imgesi ile fazlaca ilgilenmesi sonucunda çocuğun zihninde “ koşullu sevgi” kalıbı oluşması sureti ile kendini göstermektedir. Sevilmek ve değerli olmak için zayıf ve ince olmalıyım gibi bir düşünce neredeyse anayasa gibi işler bireyde. Yine de ergenliğe gelen bir birey kilosu standartlara uygun olsa da birileri tarafından kabul görüp beğenilmiyorsa bunun nedenini kilosuna bağlar ve acilen zayfılamak ister. Şişmanlamaktan aşırı korkar, her yediğinin hesabını yapar, hayatı neredeyse o noktaya odaklayan bir şekilde yaşar. Bu açıklamadan da anlaşılacağı gibi anoreksiya nevroza sadece psikolojik bir sorun değil aynı zamanda sosyolojik bir sorundur da.
Genellikle ergenlik döneminde kendisini gösteren anoreksiya nevroza eğer kendisini ergenlikte göstermiyorsa birey, genç yetişkinlik yıllarına geldiğinde yaşadığı bir takım travmatik yaşantılar sonucunda da anoreksik olabilir. Sevdikleri insan tarafından terk edilme ( bir eş, aşk ilişkisi, yakın bir arkadaş vs), istenmeyen veya ilk başta istense de sonradan ciddi pişmanlıklar duyulan cinsel ilişkilerden sonra kendisini gösteren anoreksiya nevrozanın, bu açıklamada da göreceğiniz gibi bir değer yitirmesi algısından sonra ortaya çıkmaktadır. Bunların yanısıra , kişi temelde çok yoğun bir biçimde kendini suçlama eğiliminde olduğu, kendinden nefret ettiği, kendisini sevmediği bir durumda da anoreksiyaya yakalanır.
Anoreksiyanın çeşitli halleri görülmektedir. Yemek yiyormuş gibi görünüp yemeği ağzında tutma, yemek tabağı ile saatlerce oyalanıp sanki çok yemek yiyormuş gibi görünerek masada oyalanma, yemek yemeyi kesinlikle reddetme, iştahı yok ya da çok az görünme, bazen de anoreksiyadan çıkıp blumia nevroza dediğimiz yemek yiyip sonra da bunu acilen kusma davranışı ile her bireyde kendisini farklı şekillerde gösterebilir. Tüm bunların temelinde “kilo alma” korkusu ve daha da ardında “sevilmeme” "değerini kaybetme" korkusu yer almaktadır. Eğer kişi kendisini olduğu şekli ile değerli görebilirse böyle bir rahatsızlık ortaya çıkmaz.
Elbetteki her tip rahatsızlıkta olduğu gibi anoreksiya nevrozada da durumun kişide olduğu tespit edilirse acilen bir uzmana danışılmasında fayda vardır. Sıklıkla bireyin kendisinden çok ailesi ve yakınlarının şikayetleri ile tedavi için başvurulmaktadır. Aileler veya hasta yakınları bireyin sağlığındaki ciddi problemi gördükleri için uzmana başvururlar. Anoreksiya nedeni ile her yıl onlarca kişi biyolojik olarak ciddi bedensel hasarlar alabilmekte ve hatta can kaybına kadar uzanan sonuçlarla karşılaşılmaktadır.
Bu nedenle üzerinde hassasiyetle durulması ve kilo alma korkusunun altında anoreksiya nevroza olup olmadığı bir uzman tarafından doğru analiz edilmelidir.
Peki kimin anoreksiya olduğunu düşünebilirsiniz ve hangi durumda uzmana başvurmalısınız?
- Dışarıdan bakıldığında oldukça zayıf görünmesine karşın “fazla kilolarım var", "belim kalınlaştı", kalçam büyüdü" " göbek bağladım" diye şikayetlenen
- Adet düzensizlikleri en az 3 aydır süren
- Sürekli olarak bir hareket ve enerji halinde olan
- Kişinin beden ağırlığı olması gereken ağırlığından 15 kilogram daha az ise
- Bir uzmana danışmadan sürekli olarak bağırsakları hareketlendirecek tabletler, içecekler alan ve/veya alterantif tıp denilen ürünlerden temin eden
- Zaman zaman artan bir biçimde açlık krizine girercesine yeme nöbetleri geçiren. ( ama çoğu kez bu yeme nöbetinden sonra yoğun bir suçluluk ve pişmanlıkla birey blumik davranarak yediklerini içinden çıkarmaya yani kusmaya çalışır)
- Hepsinden önemlisi “şişmanlamak veya şişman görünmek” ile ilgili ciddi kaygılar taşıyan bir bireyler mutlaka bir uzmana başvurmalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Anoreksiya Nevroza (Kilo Alma Korkusu) Yeme Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Ayla KETRE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Ayla KETRE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
zayıflama hastalığı, kilo verme hastalığı, şişmanlama korkusu, yeme bozuklukları, anoreksiya nevroza, anorexia nevroza, bulimia nevroza, yeme bozukluğu, kilo korkusu, kilo alma korkusu, zayıflık takıntısı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
