Baharın kendisini iyice hissettirdiği, hava sıcaklıklarının yükseldiği şu günlerde insanlar güzel havaları, parklarda, bahçelerde, piknik alanlarında değerlendirirlerken, LYS’ ye hazırlanan öğrenciler ise bir yıldır hazırlandıkları, emek verdikleri sınavda son düzlüğe girmenin verdiği heyecanı yaşıyorlar. Fakat son bir aya bazı öğrenciler daha rahat girerken bazıları da daha endişeli giriyor. Aile ve yakın çevrenin beklentileri, YGS’ de ya da denemelerde istenilen seviyede puanlar alınamaması, öğrencilerin zihninde hep tetikte bekleyen “ya kazanamazsam” düşüncesi, sıcak havaların verdiği rehavet ve bu rehavetin yol açabileceği çalışmaya karşı isteksizlik, bazı öğrencileri daha endişeli yapan faktörler olarak karşımıza çıkıyor.
Veliler Dikkat!
Öncelikle velilerinbu son bir aylık süreçte daha dikkatli davranması gerekiyor. Birçok aile iyi niyetle çocuklarını motive etmeye çalışırken farkında olmadan onları ağır bir yükün altına sokuyorlar. Bazı aileler bunu “haydi, sınava bir ay kaldı, daha fazla çalışmalısın, ekmek artık aslanın ağzında.” diyerek, bazıları da “ benim çocuğum şimdiye kadar hep başarılı ve iyi bir öğrenciydi, bu sınavı da mutlaka kazanacaktır.” diyerek yapıyor. Fakat söylenen cümleler farklı olsa da yarattığı etki aynı oluyor. Bütün aileler çocuklarının üniversitede iyi bir bölümü kazanmasını, iyi bir meslek sahibi olmasını, başarılı olmasını ister, bu çok doğaldır. Ama burada önemli olan bu beklentilerin çocuğa nasıl iletildiğidir. LYS’ ye hazırlık sürecinde öğrenciler zaten okul, dershane, yazılılar ve denemelerin getirdiği ağır bir yükün altına giriyorlar, ilk yıllarında herhangi bir üniversiteye yerleşemeyen öğrenciler de, yerleşememenin baskısıyla hazırlanıyorlar sınava. Bütün bunların üstüne bir de ailelerin beklentileri eklenince, öğrencilerin üzerindeki yük bir kat daha artıyor.
Daha Maç Bitmedi!
Özellikle sınava bir ay kalmış olması nedeniyle kendisini hala yetersiz gören, panik üstüne panik yapan ve bu şekilde kendisini daha da olumsuz bir ruh haline sokan öğrencilerin şunu bilmesi gerekir ki, henüz son düdük çalmadı. Bırakın bir ayı, beş dakikanın bile aslında ne kadar uzun bir zaman dilimi olduğunu, bu sürede ne kadar önemli işler yapılabileceğini çok değil, geçtiğimiz yaz Türk Milli Futbol Takımı maç bitti derken çevirdiği maçlarla, kazandığı Avrupa üçüncülüğü ile bizlere gösterdi. Sizler şimdiye kadar elinizden gelenin en iyisini yapmaya çalıştınız ve kalan bu bir aylık süreyi iyi bir şekilde değerlendirebilirseniz, ideallerinize tüm benliğinizle sarılırsanız, kendinizi istediğiniz üniversitenin kapısında bulmanız içten bile değil.
Kendinizi Kampa Alın!
Kalan süreç içerisinde öncelikle kendinizi tabiri caizse kampa almanız, sizlerin bu süreyi daha verimli geçirmenize olanak sağlayacaktır. Sanıyorum hiçbir öğrenci sadece bir ay televizyon izlemese, cep telefonunu kapatsa (ders çalışırken) ya da bilgisayarın karşısına oturmasa, en azından bunlarla geçirdiği süreyi minimuma indirse bir şey kaybetmez, zira hazırlandığınız bu sınav saydıklarımızın tümünden daha önemli olsa gerek.
Bol Bol Deneme Çözün, Çıkmış Soruları Bitirin!
Okul ya da dershanelerde konuların büyük ölçüde bitirilmiş olması, bu dönemde yapacağınız hazırlıklarda bol bol test ve özellikle deneme çözmeyi birkaç adım daha ön plana çıkarıyor. Eğer hala konu eksiğiniz varsa, bitiremediğiniz için panik yapmanıza gerek yok. Öncelikle eksik konuları listeleyin, daha sonra ise bu konular arasında sınavda size en çok net ya da puan getirecek, ağırlığı diğerlerine göre daha fazla olan konuları belirleyin. Bir ayda bütün eksik konuları bitiremeyebilirsiniz belki ama öncelik sırasına koyduğunuz ve size getirisi daha fazla olan konuları bitirebilirsiniz. Deneme sınavlarında ise önceliği çıkmış sorulara vermek sınavın mantığını daha iyi kavrayabilmek adına çok yararlı olacaktır. Unutmayın ki çıkmış sorular sınavın aynası niteliğindedir.
Denemeleri İyi Analiz Edin!
Tabi tek başına deneme çözmek genellikle bir şey ifade etmiyor. Zira öğrenciler deneme sınavlarını sıklıkla toplam puan ya da net üzerinden değerlendirmeye çalışıyorlar. Hâlbuki deneme sınavları sizin yaptığınız çalışmaların aynası niteliğindedir ve bu nedenle deneme sınavları en ince ayrıntısına kadar değerlendirilmeyi hak etmektedir. Mümkün olduğu kadar deneme sınavlarını genel olarak değil de test test ya da konu konu analiz etmeye çalışın. Her denemeden sonra bütün testlerde yaptığınız yanlış, doğru ve boş soruları görebileceğiniz bir çizelge hazırlayın. Böylece hangi testin, hangi konusunun, hangi bölümünde sorun yaşadığınızı daha net görebilirsiniz, bu da aksayan yönlerinize daha etkili müdahaleler yapmanıza olanak tanır.
Yanlış Cevapladığınız Sorular İçin Üzülmeyin!
Birçok aday denemelerde ya da çözdükleri testlerde gördükleri yanlış cevaplar karşısında hayal kırıklığı ya da kızgınlık hissedebiliyorlar. Hâlbuki bu durum biraz da bir kız çocuğunun yemeğin tuzunu biraz az attığında, annesinin ona “kızım, yemeğin tuzu biraz az olmuş galiba” demesine kızmasına ya da üzülmesine benziyor. Nasıl ki bu örnekte annenin uyarısı bir sonraki yemeğin daha iyi olması adına yapılmışsa, yanlış cevaplar da sizlere aynı uyarıyı yapmaktadır ve size sadece “bu sınavda da gördüğün gibi, birtakım eksiklerin var ve bunları görüp, üzerine eğilirsen düzeltebilirsin” demektedir. Ayrıca pratikte doğru cevapladığınız soruların sizlere bir faydası yoktur, hiçbir öğrenci doğru yaptığı soruya dönüp de “bu soruyu neden doğru yaptım acaba” diye düşünmez. Galiba bu anlamda biraz da yanlış sorulara ilişkin bakış açımızı gözden geçirmemiz gerekiyor.
Kendinizi Gündüz Ders Çalışmaya Alıştırın!
LYS’ ye hazırlık sürecinde öğrenciler, okul ya da dershane nedeniyle çalışmalarını daha çok akşam saatlerinde yapmak zorunda kalıyorlar. Bilindiği gibi akşam saatlerinde uyarıcı ve gürültü miktarı gündüz saatlerine göre daha az ve bu durum adayların daha rahat çalışmalarına olanak sağlıyor. Gündüz saatlerinde ise uyarıcı sayısı daha fazla ve LYS’ nin de gündüz saatlerinde yapılacağını, ne kadar önlem alınırsa alınsın çıkmasını engelleyemeyeceğimiz sesler olduğunu(kuş sesleri, rüzgâr uğultusu vb.), sizlerin de o gün silgi sesinden bile etkilenebileceğinizi düşünürsek, kalan bu bir ayda kendinizi gündüz saatlerinde ders çalışmaya alıştırmanız daha yararlı olacaktır.
Fizyolojinize Dikkat Edin!
Son bir ayda beslenme ve uyku düzeninizle beraber sağlığınıza da dikkat edin. Aşırı yağlı, tuzlu, şekerli gıdalardan uzak durun, meyve ve sebze ağırlıklı beslenmeye çalışın, ayrıca kuru üzüm, incir gibi gıdaları da ihmal etmeyin. Bunun yanında uyku düzeninize de dikkat etmelisiniz. Bu bir aylık süreçte sınavdan önceki gece kaçta yatacaksanız o saatlerde uyumaya çalışın. Sizi sakatlayacak, sağlığınızı tehdit edebilecek şeylerden uzak durun.
Sizi Rahatlatan Etkinliklere Ağırlık Verin!
Son haftalarda yapılacak psikolojik hazırlık, akademik hazırlık kadar önemlidir. Bu nedenle dinlenme sürelerinizde ve boş vakitlerinizde, spor yapmak, yürümek, müzik dinlemek, sevdiklerinizle bir arada olmak, olumlu şeyler düşünmek gibi üzerinizdeki stres yükünü hafifletecek, sizleri rahatlatacak etkinliklere ağırlık verin.
Çıktığınız bu üniversite yolculuğunda hepinize başarılar…


Mehmet CEYLAN
Psikolojik Danışman