2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Uykusuzluk (İnsomni)
MAKALE #5130 © Yazan Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ | Yayın Temmuz 2010 | 6,266 Okuyucu
Normal, erişkin bir insanın günlük ortalama uyku ihtiyacı 7.5 saattir. Kadınlarda menstrüel dönemde, gençlerde büyüme çağında günlük uyku ihtiyacı bir saat kadar daha fazladır. Normal uyku çoğunlukla akşam hava karardıktan birkaç saat sonra başlar ve sabah gün ışımasından bir süre sonra biter. Kişiler arasında normal uyku özellikleri ve zamanlaması açısından farklılıklar vardır. Erken yatıp, erken kalkma (bunlara tarla kuşları denir) ya da geç yatıp geç kalkma (Baykuşlar) gibi. Bazı insanlar 7.5 saatten fazla örneğin 9 saat uykuya ihtiyaç duyarken (long sleeper), bazıları 7.5 saatten daha kısa uyurlar (short sleeper). Bunların hepsi eğer kişi ertesi gündüz uykuya ihtiyaç duymuyorsa, mental performans düşüklüğü gibi uykusuzluk belirtileri göstermiyorsa normal kabul edilir.

Uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişmekle birlikte insomni veya uykusuzluk, yeterli gündüz uyanıklığı için gerekli olan uykuyu elde etmede kronik yetersizliktir.

İnsomnia en sık görülen uyku bozukluğudur. İnsanların % 30 unda bu yakınma vardır. Subjektif olarak insomniden yakınanları, objektif insomnisi olanlardan ayırt etmek güçtür. Yetersiz uykudan yakınan kişilerin % 10-12’sinde polisomnografik uyku (EEG+Kas aktivite kayıtlamaları) kayıtlamalarda ve detaylı uyku incelemelerinde herhangi bir anormallik saptanamaz, buna pseudo-insomni denir. Objektif insomnisi bulunan hastalarda:
· Total ve nonREM uykusunda azalma
· Azalmış uyku verimi (yatakta uykusuz geçen sürede artma)
· Uzamış uyku latansı (yatma zamanı ile uykunun başlama zamanı arasındaki süre)
· Sabahları erken uyanma
· Sık uaynıp yeniden uykuya dalmada güçlük saptanır.

İnsomni Tipleri:
A. Transient veya Geçici İnsomni:süresi 3 haftadan kısadır. Yaşamsal stress, geçici hastalıklar, yolculuk gibi faktörlerlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Tedavi gerekmez.
B. Kronik İnsomni: Özellikle yaşlılarda görülür ve uzun yıllardır süren uykusuzluktan yakınırlar. Tipleri:
a. Değişik hastalıklara bağlı kronik insomiler: Ülser ağrısı, eklem ve kas hastaılıkları, karpal tünel sendromu, Parkinson hastalığı, gece artan solunum sorunları, diğer solunumsal problemler, bazı metabolik hastalıklar (hipertiroidizmde (tiroid hormanlarının yüksek oluşu) kısa bölünmüş uyku, uykuya dalmada güçlük, hipotroidizmde (tiroid hormonlarının düşük oluşu) aşırı uyuma ve uyku apne).
b. Psikiyatrik ve fizyolojik problemlerin neden olduğu kronik insomniler: Şiddetli depresyonda uykuyu sürdürmede güçlük ve sabahları erken uyanmalar olabilir fakat uykunun başlamasında gecikme görülmez. Depresif hastaların en az ¼ ’ ü insomniden yakınırlar. Panik atak, aşırı anksiete ve alkol kullanımında da insomni görülür.
c. Primer kronik insomi:. Kronik insomnisi olan kişilerin % 10-15 kadarı hayatları boyunca sebebi tam aydınlatılamayan, kesintili, kısa uyku, gün içinde aşırı sinirlilik, toleransın düşük olamsı, gerilim ve psikosomatik hastalıklar, depresyondan yakınırlar. Bu durum birincil (primer) insomni olarak adlandırılır, ailesel olabilir, insomni çocukluktan itibaren, herhangi bir çevresel faktör olmaksızın mevcuttur.
d. Kronik İnsomni. İnsomni bazen organik bir uyku bozukluğundan kaynaklanır; Uyku apne, parasomni ve narkoleptik sendrom gibi.

İlaç ve alkol alımına bağlı kronik insomiler: b blokerler, a metildopa, Antiepileptik ilaçlar, monoamin oksidaz A inhibitörleri, bronkodilatatörler, SSS stimulanları, anorektik ilaçlar, tiazid ve diğer diüretikler, çay, kafein, ksantin deriveleri ve nikotin insomniye neden olabilir. Kısa etkili benzodiazepinler (triazolam) tek doz oral alımı erken uyanma, rebound insomni ve anksieteye neden olur. Uzun ve bazı kısa yarı ömürlü benzodiazepinlerin alımından sonra çekilme reaksiyonu olarak rebound insomni ve sinirlilik, gerginlik görülür. Alkol alımı da uykuyu azaltan bir nedendir, doza bağımlı olarak rüyalı uyku dönemi olan REM uykusunu azaltır, 3. ve 4. NonREM süresini kısaltarak aralarda sık uyanmalara neden olur. Bu değişiklikler 2 yıl dan fazla alkol alımında kalıcı hale gelir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Uykusuzluk (İnsomni)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Burhanettin ULUDAĞ Fotoğraf
Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ
İzmir
Doktor "Nöroloji"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi7 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ'ın Makaleleri
► Uykusuzluk ve Guatr Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Akupunktur ile Uykusuzluk Tedavisi Dr.Cemalettin EKMEKCİOĞLU
► Uykusuzluk Vicdani Kararlarımızı da Etkiliyor Prof.Dr.Burhanettin ULUDAĞ
► Uykusuzluk, Kilo ve İnsülin Direnci Prof.Dr.Metin ÖZATA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Uykusuzluk (İnsomni)' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Gece Bacaklara Giren Kramp ve Kasılmalar ÇOK OKUNUYOR Haziran 2011
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:44
Top