Gebelik ve Diyabet
Diyabetli olmak anne olmaya engel midir?
Her kadın gibi diyabeti olan kadınların da çocuk sahibi olma isteği en doğal haklarıdır. Ancak gerek gebelik öncesi diyabeti olan, gerekse gebelikte diyabet sorunu ile karşı karşıya kalan kadınların akıllarına bazı sorular takılabilir. “Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmem mümkün mü? Bebeğim hastalıklı doğar mı? Diyabet bebeğime geçer mi? gibi. Oysa bu endişeleri yaşamak çok yersiz. Diyabetle yaşamayı bilen, düzenli kontrol edilen diyabetlinin sağlıklı bir bebek sahibi olmaması için hiçbir neden yoktur.Ancak gebe kalmadan önce ve gebelik esnasında bilinmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Diyabeti olan kadınların gebeliğinde her şeyin yolunda gitmesi ve sağlıklı bir bebeğe sahip olması için, gebeliğin öncesinden itibaren uzman kontrolünde olmak gerekmektedir.
Günümüzde gebelik sırasında diyabet görülme sıklığı % 5-9 dolaylarındadır. Tanı ve tedavideki gelişmeler sayesinde, binlerce diyabetik kadın problemsiz bir gebelik geçirerek sağlıklı bebek sahibi olabilmektedir. İnsülin keşfinden önce hem anne hem de çocuk yönünden var olan büyük problemler, bugün uygulanan bilinçli ve erken tedavi yöntemleri ile anne ve çocuk yan etki ve ölüm riskini asgari düzeylere indirmiştir.
Diyabet, başlangıcından doğuma kadar anne ve çocuk organizmasını olumsuz yönden etkilerken, gebelik de diyabetik anne metabolizmasına ve çocuk gelişmesine olumsuz yönden etki yapmaktadır. Karşımıza diyabetle tanışmış bir gebe geldiği zaman, vakanın gebelik esnasında meydana çıkmış bir diyabetik durum mu, yoksa diyabetik bir kadının gebe kalması mı ayırımını yapmak gereklidir. Her iki gebe grubunda da tedavinin amacı sağlıklı ve sorunsuz çocuk elde etmek ve anneye zarar vermemektir.
Diyabet anne karnındaki bebeği birçok açıdan etkilese de diyabet bulaşıcı değildir ve bebeğe geçme olasılığı yoktur. Gebelikte kontrol edilmeyen diyabet sonrası doğumsal anormallikler, düşük, ölü doğum ve erken doğum, gebelik tansiyonu (gebelik toksemisi), plasentanın erken ayrılması ve ani kanamalar olasılığı artmaktadır. Ayrıca bebeğin kilosuna bağlı olarak zor doğum ya da sezaryen ile doğum riski yükselmektedir.
Gebelik sırasında diyabetin ortaya çıkmasının nedenleri ve sonuçları nelerdir?
Gebelik döneminde gebeliğin fizyolojisi gereği bazı hormonlar bebeğin gelişimi için normalden daha fazla salgılanır. Gebelikte artan gebelik hormonları (Beta HCG ve HPL) diyabetin oluşmasında rol oynamaktadır.
Yükselen kan şekeri anne karnındaki bebeğe doğrudan plasenta yolu ile geçip pankreasını sürekli uyararak bebeğin kilosunda hızlı artışa sebep olur. İri bebek doğumuyla sonuçlanan bu durum annede Tip II Diyabet olasılığının göstergesidir. Bu çocukların beslenmesine ve egzersizine özen gösterilmezse aşırı şişmanlık ve şeker hastalığı riskleri artmaktadır. Özellikle kan şekeri düzeyleri kontrolsüz olarak yüksek gebeliklerde, düşük, ölü doğum, gebelik toksemisi (hipertansiyon) ve plasentanın erken ayrılma riski artmaktadır.Bu açıdan özellikle diyabeti olan anne adaylarının diyabet doktoru ve kadın hastalıkları uzmanına başvurması önem taşımaktadır
Kimler gebelik diyabeti riski altındadır?
Hamilelik döneminde hormonların artışı tüm gebelerde görülse de gebelik diyabetine sadece bazı kadınlarda rastlanmaktadır. Bunlar;
Gebelik döneminde şeker araştırması için hamileliğin 24. ve 28. haftaları arasında 50 gr glukoz ile tarama testi yapılmaktadır. Testte, günün herhangi bir saatinde, suda eritilen 50 gram şeker alındıktan 1 saat sonraki kan şekeri değerine bakılmaktadır. 50 gram glukoz ile tarama testi için hastanın aç olması gerekmemektedir. Glukoz yüklemesinden 1 saat sonraki kan şekeri 135 mg/dl altında ise tarama testi negatif olarak değerlendirilerek gebede Gestasyonal Diyabet olasılığından uzaklaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen risk faktörlerinin varlığında (önceki gebelikte gebelik diyabeti, iri bebek, ileri anne yaşı, aile hikayesi olanlarda) 50 g şeker yükleme testi hem erken dönem gebelikte yapılmalı, hem de 24-28. gebelik haftaları arasında tekrarlanmalıdır.
Tarama sırasında kan şekeri 140 mg/dl üzerinde olan gebelerde 100 gr glukoz ile 3 saatlik ikinci bir şeker yüklemesi yapmak gerekir. Kan şekeri için üst sınır 135 mg/dl de alınabilir.
Gebelik döneminde diyabeti olan hastaların izlemi ve tedavisi nasıl olmalıdır?
Gebelik döneminde diyabet sorunu yaşayan kadınlar sürekli uzman kontrolü altında olmalıdırlar. Hatta diyabeti olan kadınların gebe kalmadan önceki birkaç ay öncesinde sıkı takip ve tedavi programına alınması gerekmektedir.
Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabeti olan hastalara başlangıçta kişiye özel egzersiz ve özel beslenme planı uygulanır. Bir- iki hafta izleme rağmen kontrol sağlanamayan durumlarda kan şekerini ideal hale getirebilmek için insülin tedavisine başlanmalıdır. Bu dönemde anne mutlaka kan şekeri ölçüm cihazı almalı ve kan şekerini her öğünden önce, öğünlerden 2 saat sonra ve yatarken olmak üzere 7 defa ölçmelidir.
İnsülin tedavisi doğal ve fizyolojik bir yaklaşım olup anne ve çocuğa herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Yurt dışında yapılan bir araştırma insülin kullanımın gebelikte olası komplikasyonları önlemede ne kadar etkin bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Hamileliğin 24-34. haftaları arasında bulunan ve diyabeti olan 1000 gebe kadından kan şekeri kontrol altında tutulanlarda rutin takip edilenlere göre daha az doğum komplikasyonu izlenmiştir.
Gebelik sonrası diyabet kalıcı olabilir mi?
Gebeliklerinde gestasyonel diyabet tanısı konmuş annelere lohusalık bitiminde 75 gram glukozla şeker yükleme testi uygulanır. Bu test normal çıksa da annenin sonraki gebeliklerinde ya da hayatının ileriki dönemlerinde şeker hastalığına yakalanma riskinin diğer insanlara göre %30-50 daha fazla olduğunun bilinmesi gerekir. Bu nedenle gestasyonel diyabeti olan hastaların doğumdan sonraki yıllarda da beslenmelerine dikkat ederek, düzenli egzersiz yapmaları ve kilo almamaları yararlıdır.
Doğumdan 6-12 hafta sonra tekrarlanan OGTT testi ( Oral Glukoz Tolerans Testi ) normalse, bu testi 3 yılda bir tekrarlamak yeterlidir. Başka bir çocuk sahibi olmayı planlayan anne adaylarında daha detaylı bir inceleme gereklidir. Bir kez gebelik diyabeti ile karşılaşan hastaların sonraki gebeliklerinde tekrarlama riski % 50 civarındadır. Bu durumda gebelikten öncede OGTT‘yi tekrarlamak gerekmektedir.
Her kadın gibi diyabeti olan kadınların da çocuk sahibi olma isteği en doğal haklarıdır. Ancak gerek gebelik öncesi diyabeti olan, gerekse gebelikte diyabet sorunu ile karşı karşıya kalan kadınların akıllarına bazı sorular takılabilir. “Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmem mümkün mü? Bebeğim hastalıklı doğar mı? Diyabet bebeğime geçer mi? gibi. Oysa bu endişeleri yaşamak çok yersiz. Diyabetle yaşamayı bilen, düzenli kontrol edilen diyabetlinin sağlıklı bir bebek sahibi olmaması için hiçbir neden yoktur.Ancak gebe kalmadan önce ve gebelik esnasında bilinmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Diyabeti olan kadınların gebeliğinde her şeyin yolunda gitmesi ve sağlıklı bir bebeğe sahip olması için, gebeliğin öncesinden itibaren uzman kontrolünde olmak gerekmektedir.
Günümüzde gebelik sırasında diyabet görülme sıklığı % 5-9 dolaylarındadır. Tanı ve tedavideki gelişmeler sayesinde, binlerce diyabetik kadın problemsiz bir gebelik geçirerek sağlıklı bebek sahibi olabilmektedir. İnsülin keşfinden önce hem anne hem de çocuk yönünden var olan büyük problemler, bugün uygulanan bilinçli ve erken tedavi yöntemleri ile anne ve çocuk yan etki ve ölüm riskini asgari düzeylere indirmiştir.
Diyabet, başlangıcından doğuma kadar anne ve çocuk organizmasını olumsuz yönden etkilerken, gebelik de diyabetik anne metabolizmasına ve çocuk gelişmesine olumsuz yönden etki yapmaktadır. Karşımıza diyabetle tanışmış bir gebe geldiği zaman, vakanın gebelik esnasında meydana çıkmış bir diyabetik durum mu, yoksa diyabetik bir kadının gebe kalması mı ayırımını yapmak gereklidir. Her iki gebe grubunda da tedavinin amacı sağlıklı ve sorunsuz çocuk elde etmek ve anneye zarar vermemektir.
Diyabet anne karnındaki bebeği birçok açıdan etkilese de diyabet bulaşıcı değildir ve bebeğe geçme olasılığı yoktur. Gebelikte kontrol edilmeyen diyabet sonrası doğumsal anormallikler, düşük, ölü doğum ve erken doğum, gebelik tansiyonu (gebelik toksemisi), plasentanın erken ayrılması ve ani kanamalar olasılığı artmaktadır. Ayrıca bebeğin kilosuna bağlı olarak zor doğum ya da sezaryen ile doğum riski yükselmektedir.
Gebelik sırasında diyabetin ortaya çıkmasının nedenleri ve sonuçları nelerdir?
Gebelik döneminde gebeliğin fizyolojisi gereği bazı hormonlar bebeğin gelişimi için normalden daha fazla salgılanır. Gebelikte artan gebelik hormonları (Beta HCG ve HPL) diyabetin oluşmasında rol oynamaktadır.
Yükselen kan şekeri anne karnındaki bebeğe doğrudan plasenta yolu ile geçip pankreasını sürekli uyararak bebeğin kilosunda hızlı artışa sebep olur. İri bebek doğumuyla sonuçlanan bu durum annede Tip II Diyabet olasılığının göstergesidir. Bu çocukların beslenmesine ve egzersizine özen gösterilmezse aşırı şişmanlık ve şeker hastalığı riskleri artmaktadır. Özellikle kan şekeri düzeyleri kontrolsüz olarak yüksek gebeliklerde, düşük, ölü doğum, gebelik toksemisi (hipertansiyon) ve plasentanın erken ayrılma riski artmaktadır.Bu açıdan özellikle diyabeti olan anne adaylarının diyabet doktoru ve kadın hastalıkları uzmanına başvurması önem taşımaktadır
Kimler gebelik diyabeti riski altındadır?
Hamilelik döneminde hormonların artışı tüm gebelerde görülse de gebelik diyabetine sadece bazı kadınlarda rastlanmaktadır. Bunlar;
- 1. derece akrabalarında diyabet öyküsü olanlar,
- Kilolu veya şişman olanlar,
- Daha önce 4 kg. ve üzerinde bebek doğuranlar,
- Daha önce ölü doğum ve düşük yapmış olanlar,
- Daha önceki gebeliklerinde “Gestasyonel Diyabet” geçirmiş olanlar,
- Hipertansiyonu (yüksek tansiyon) olanlar ve kan yağları yüksek olanlar,
- Yaşı 30 ve üzerinde olanlar,
- Daha önce “gizli şeker” olduğu söylenmiş olanlar,
- Polikistik over sorunu olanlar
Gebelik döneminde şeker araştırması için hamileliğin 24. ve 28. haftaları arasında 50 gr glukoz ile tarama testi yapılmaktadır. Testte, günün herhangi bir saatinde, suda eritilen 50 gram şeker alındıktan 1 saat sonraki kan şekeri değerine bakılmaktadır. 50 gram glukoz ile tarama testi için hastanın aç olması gerekmemektedir. Glukoz yüklemesinden 1 saat sonraki kan şekeri 135 mg/dl altında ise tarama testi negatif olarak değerlendirilerek gebede Gestasyonal Diyabet olasılığından uzaklaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen risk faktörlerinin varlığında (önceki gebelikte gebelik diyabeti, iri bebek, ileri anne yaşı, aile hikayesi olanlarda) 50 g şeker yükleme testi hem erken dönem gebelikte yapılmalı, hem de 24-28. gebelik haftaları arasında tekrarlanmalıdır.
Tarama sırasında kan şekeri 140 mg/dl üzerinde olan gebelerde 100 gr glukoz ile 3 saatlik ikinci bir şeker yüklemesi yapmak gerekir. Kan şekeri için üst sınır 135 mg/dl de alınabilir.
Gebelik döneminde diyabeti olan hastaların izlemi ve tedavisi nasıl olmalıdır?
Gebelik döneminde diyabet sorunu yaşayan kadınlar sürekli uzman kontrolü altında olmalıdırlar. Hatta diyabeti olan kadınların gebe kalmadan önceki birkaç ay öncesinde sıkı takip ve tedavi programına alınması gerekmektedir.
Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabeti olan hastalara başlangıçta kişiye özel egzersiz ve özel beslenme planı uygulanır. Bir- iki hafta izleme rağmen kontrol sağlanamayan durumlarda kan şekerini ideal hale getirebilmek için insülin tedavisine başlanmalıdır. Bu dönemde anne mutlaka kan şekeri ölçüm cihazı almalı ve kan şekerini her öğünden önce, öğünlerden 2 saat sonra ve yatarken olmak üzere 7 defa ölçmelidir.
İnsülin tedavisi doğal ve fizyolojik bir yaklaşım olup anne ve çocuğa herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Yurt dışında yapılan bir araştırma insülin kullanımın gebelikte olası komplikasyonları önlemede ne kadar etkin bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Hamileliğin 24-34. haftaları arasında bulunan ve diyabeti olan 1000 gebe kadından kan şekeri kontrol altında tutulanlarda rutin takip edilenlere göre daha az doğum komplikasyonu izlenmiştir.
Gebelik sonrası diyabet kalıcı olabilir mi?
Gebeliklerinde gestasyonel diyabet tanısı konmuş annelere lohusalık bitiminde 75 gram glukozla şeker yükleme testi uygulanır. Bu test normal çıksa da annenin sonraki gebeliklerinde ya da hayatının ileriki dönemlerinde şeker hastalığına yakalanma riskinin diğer insanlara göre %30-50 daha fazla olduğunun bilinmesi gerekir. Bu nedenle gestasyonel diyabeti olan hastaların doğumdan sonraki yıllarda da beslenmelerine dikkat ederek, düzenli egzersiz yapmaları ve kilo almamaları yararlıdır.
Doğumdan 6-12 hafta sonra tekrarlanan OGTT testi ( Oral Glukoz Tolerans Testi ) normalse, bu testi 3 yılda bir tekrarlamak yeterlidir. Başka bir çocuk sahibi olmayı planlayan anne adaylarında daha detaylı bir inceleme gereklidir. Bir kez gebelik diyabeti ile karşılaşan hastaların sonraki gebeliklerinde tekrarlama riski % 50 civarındadır. Bu durumda gebelikten öncede OGTT‘yi tekrarlamak gerekmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Gebelik ve Diyabet" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Harika BODUR ÖZTÜRK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Harika BODUR ÖZTÜRK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
gestasyonel diyabet, diyabet, gebelikte diyabet, hamilelikte diyabet, hamilelikte şeker, hamilelikte şeker hastalığı, gebelikte şeker, gebelikte şeker hastalığı, gebelik diyabeti, hamilelik diyabeti, hamilelikte ogtt, gebelikte ogtt, ogtt testi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
