Cinsel Yolla Bulaşan Kanser (Hpv Enfeksiyonu ve Siğil)
Poliklinik biz doktorlar için, sizden önce binlerce hastanın sağlığına kavuştuğu, sağlığı hakkında bilgi edindiği, anılarla dolu, diğer doktorların mirası kutsal odalardır. Emin olabilirsiniz poliklinikte tek özel insan sizsiniz…
Bir anı
Poliklinik her zamanki gibi yoğun, insanlar sıralarını bekliyor. Doktor, sırası gelen genç beye o gün onlarca kez sorduğu soruyu yineliyor:
- Merhaba, hoş geldiniz şikâyetiniz nedir?
Hasta, doktora “ Sağ olun doktor bey.”, dedikten sonra eliyle sağ böğrünü kavrar, yüzünü buruşturur, ardından:
- Sağ böbreğimin hizasında ağrı var, daha önce böbreğimde taş olduğunu söylemişlerdi.
- Kaç yaşındasınız?
- 27
Doktor, hastanın tamamlanan sorgu ve yapılan muayenesinden sonra ağrılarının taş düşürme ile ilgili olduğunu düşünür. Gerekli prosedürü (izlek) izler.
Üroloji kliniğine başvuran hastalarımızın şikâyeti her ne olursa olsun genital (üreme organı) bölge de dahil genel muayenesi yapılır.
Doktor üreme organı muayenesinden sonrasını şöyle anlatıyor.
“…Ayrıca hastanın şikâyetleri ile alakası olmayan, muayene sonucu fark ettiğim, penis derisinde 2 adet siğil (kondilom) gördüm. Hastaya bu siğillerin ne zamandan beri olduğunu sordum. Koyu renkli, deriden kabarık, karnabahar görünümündeki küçük lezyonların 1 senedir var olduğunu, lezyonları ben zannettiğini ve önemsemediğini söyledi.”
Doktor, hastaya siğillerin ben ve önemsiz olmadığını anlatır ardından hastaya:
- Evli misiniz?
- Evet, yeni evliyim 6 ay oldu.
- Peki, eşiniz bu siğilleri fark eti mi?
- Hayır, o da fark etmedi sanırım.
- Eşinizde de böyle lezyonlar var mı?
- Onda yok galiba.
HPV, esas olarak derinin deriye değmesi yoluyla vücuda girer ve mevcut tedavilerle bir daha vücuttan atılamayacak şekilde hücrelerin içine yerleşir. “Genital siğil, cinsel yolla bulaşan hastalıkların en sık görülenlerinden biridir. Birçok hayvan türü, kendilerine özgü HPV ile enfekte olsa da hayvanları enfekte eden viruslar insan için enfeksiyon kaynağı oluşturmaz.”
Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Warren Levinson, Ernest Jawetz Yerleşen virus (HPV) kadınlarda rahim ağzı (servikal), vajinal kansere; anüs ve üreme organlarında siğillere yol açabilir. Erkeklerde penis kanseri ve genital siğillere de yol açabilmektedir. “HPV enfeksiyonu serviks ve penis kanserine eşleniktir” Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Warren Levinson, Ernest Jawetz
Sekseni aşkın HPV tipi vardır. Bunlardan 25’e yakını üreme sistemini enfekte eder. Genital bölgedeki lezyonun tipik görünümü bu hastamızda olduğu gibi kişinin dikkatini çekmezken, dikkatli bir hekimin gözünden kaçmaz, tanı koymak ve tedaviye başlamak için doktorun lezyonu görmesi çoğu zaman yeterlidir.
Her HPV enfeksiyonu siğil ya da kansere neden olmaz. Fakat kadınlarda rahim ağzı kanserin çoğu HPV'nin belirli yüksek riskli tiplerinden kaynaklanır. HPV’nin erkek ve kadın üreme organın da kansere neden olduğunu gösteren çok sayıda klinik ve deneysel kanıt vardır. Virüsün cinsel yolla bulaşan ciddi bir hastalığa, kansere yol açtığı bilinmektedir. Maalesef bu hastamız gibi hastalarımızın geneli HPV virüsünün yol açtığı üreme organı kanserleri hakkında bilgisizlerdir. Diğer bir önemli nokta da Türkçe internet sitelerinden edinilen birçok bilginin yanlış anlaşılmalara yol açacak, olayın ciddiyetin tam olarak anlaşılmasını engelleyecek içerikte olmasıdır. Çağımızda cinsel yolla bulaşan virüsün sebep olduğu kanser hızla yayılmaktadır. Buna gelişmek isteyen hiçbir ülke sessiz kalmamalıdır.
HPV enfeksiyonlarının çok azı ağrı, kaşıntı oluşturur. Yukarıda bahsi geçen anıdaki, hastada olduğu gibi hastaların neredeyse tamamına yakınının lezyonları ağrı, kaşıntı, yanma gibi herhangi bir şikâyet oluşturmaz. Keza hastamız lezyonu ben zannetmiş şans eseri ise hekim tarafından bulunmuştur. Böbrek ağrıları nedeniyle doktora başvurmasa ben zannettiği bulaşıcı hastalığıyla kontrolsüz, korunmasız cinsel ilişki kurmaya, hayatını sürdürmeye devam edecekti. Enfeksiyonların çoğu, sessiz ve görüntüsüz seyreder yani gözle görünmeyen siğiller olmadan virüsün enfeksiyonları yaygındır. Zaten çoğu kadın hastaya jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından smear örnekleme ile virüsle enfekte ise erken tanı konulur. Smear sonucunda kanser daha müdahale edilebilecek aşamada iken yakalanabilmektedir.
Genital siğilleri olan erkek hastaların eşleri, üreme organı siğilleri ve rahim ağzı kanseri açısından biran önce incelenmeli ve takip altına alınmalıdır. Erkek hastaların virüsü eşine bulaştırma riski kesine yakındır. Yukarıda bahsedilen anıdaki yeni evli hastamızla konuşuldu, diğer randevusuna eşiyle gelmesi planlandı.
Bir anı
Nöbetçi Acil Poliklinik Hekimi karın ağrısı, kasıklara yayılan ağrı şikâyetiyle başvuran 30’lu yaşlarda erkek hasta hakkında görüş alışverişi yapmak için konsültan hekimin muayene etmesini ister.
Konsültan hekim hastanın yanına gelir. Gerekli muayeneleri yapar ve diğer hekimle neler yapılması gerektiğini konuşur.
Son olarak muayene sırasında fark ettiği cinsel organ siğilleri hakkında hastaya koruyucu hekimlik adına bilgi vermek için tekrar hastanın yanına gelir.
Doktor:
—Cinsel organınızın ve etrafının neredeyse sağlam doku kalmayacak kadar yaygın siğillerle dolu olduğunu fark etmediniz mi?
Hasta
—Biliyorum doktor bey ama bir zamanım olmadı gidemedim doktora, gidip mutlaka yaktıracağım.
Doktor:
—Üroloji ve dermatoloji(cildiye) hekimine başvurmalısınız, hem sizin hem de eşinizin sağlığı için. Doktorunuzun önerdiği tedaviyi uygulamalısınız, ayrıca eşinizin bu zamana kadar sizi ikna etmiş olması gerekirdi. Onunda lezyonları var mı?
Hasta:
—Gideceğim doktor bey, sanırım hanımda biraz var bu siğillerden, ama o bilmiyor, fark etmedi eşim görme özürlü doktor bey.
Dünyada her yıl yarım milyon kadının rahim ağzı kanserine yakalanmakta olduğu ve bunların 240.000 kadarının hayatlarını kaybettiği tahmin edilmektedir. Avrupa ülkelerinde her yıl 50.000 kadının rahim ağzı kanserine yakalanmakta olduğu ve bunların 25.000 kadarının bu yüzden hayatlarını kaybettiği bilinmektedir. Ayrıca servikal kanserin yani rahim ağzı kanserinin kadında görülen en sık ikinci kanser olduğu bilinmektedir. Türkiye’de sizinde tahmin ettiğiniz gibi bu oranlar hakkında sağlıklı istatistikî bilgiler yoktur.
Bugün Avrupa’da birincil koruyucu hekimliğin temel kaygısını oluşturmaktadır, cinsel yolla bulaşan hastalıklar. Hastaların aksatılmadan kayıtları alınmaktadır. İnsanların parası gibi, borçları gibi hastaların bulaşıcı hastalıkları kayıt altına, mercek altına alınmaktadır. Hastanın kontrollerini aksatması durumunda birincil sağlık hekimleri tarafından hasta sorgulanmakta cinsel partnerleri bilgilendirilmektedir. Gelişmiş ülkeler, bu bilinçle yıllarca HPV aşısı üzerinde çalışılmış, şuan yüz güldürücü sonuçlar alındığını ifade etmiştir. Avrupa’nın birliğe üye tüm ülkelerinde bu virüse karşı aşılama işlemine başlandı. Ayrıca G8 ülkelerinin tümü bu aşıyı aşılama programlarına çoktan ekledi. Siğillerin ve penis kanserinin önlenmesi için erkeklere aşı uygulaması yapan Avustralya ve Kanada gibi ülkelerde mevcuttur. Ancak burada ufak bir farklılık vardır, kızlar ulusal aşılama programına dahil olduğundan okul çağında ücretsiz 3 doz aşıları yapılmaktadır ancak erkekler ücreti ödemek şartıyla pratisyen hekimlere aşılarını yaptırabilmektedirler. Diğer farklı durum ise erkeklere aşı uygulamasının güvenli olduğu kanıtlanmış fakat aşının etkinliği ve hastalıkları önlemedeki başarısı araştırma safasındadır. Kuşkusuz HPV virüsünün yayılmasında öncelikli rolü olan erkeklerin, aşı yoluyla korunması önemlidir fakat maliyet ve önceliklerin belirlenmesi de gerekmektedir.
HPV enfeksiyonu mevcut tedavilerle tedavi edilememektedir. Lezyonların tedavisinde ise medikal (ilaçla) ve minimal cerrahi yaklaşımların ikisi de uygulanabilir. Tüm tedavilere rağmen siğillerin tekrarlama olasılığı çok sıktır. HPV’nin yayılmasını önlemek, sağlıklı bir gelecek için doktorlar ve yetkililer tarafından hastaların kontrolü, bilinçlendirilmesi kaçınılmazdır.
Bu bağlamda HPV aşısına biraz daha değinmemiz fayda olacaktır.
Ne zaman aşı olunmalıdır?
Kızınıza cinsel hayata adım atmadan önce HPV aşısı yapılması daha doğrudur. Aksi halde koruma azalacaktır. Ulusal aşılama programına sahip ülkeler 12–13 ve 13- 18 yaşlarında okul programı dâhilinde ücretsiz aşılama yapmaktadır.
Erişkinlerin doktoruna danışarak ve danışmanlık hizmeti alarak yaptırması gerekmektedir. 26 yaşından büyük erişkinlere karşı aşının koruyucu etkisi kızlar gibi değildir, hala araştırılma aşamasındadır.
Uluslararası birçok makalede şu sözler yer almaktadır. “Aşının faydası çocuklarla erişkinler arasında farklıdır. 26 yaş üzeri erkek ve kadınlara çok yüksek oranda daha önceden HPV bulaştığından bu yaştan sonra yapılan aşının yararlı olup olmayacağı tam olarak bilinmemektedir.”
Aşı tam koruma sağlayacak mı?
Aşının bileşiminden dolayı ( HPV’nin tüm tiplerine karşı aşı yoktur) aşı yaklaşık % 70 oranında servikal kanserden korumada başarı sağlayacaktır. Siğillerden ise % 90 oranında koruyucu olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden kadınlar düzeni smear kontrollerini (kanser taramalarını) yaptırmaya devam etmelidir.
Aşı nasıl uygulanmaktadır?
Üst kol kasının içerisine enjekte edilerek. 3 doz halinde belli aralıkta 8 ay içerisinde tüm dozlar uygulanmaktadır.
Bugün itibariyle Türkiye’de aşı Sağlık Bakanlığının izniyle piyasaya sürülmüştür. Bu gün itibariyle ulusal aşı programına eklenmesi konusu gündemdedir.
Son olarak bırakın aşıya, hastalara ulaşmakta zorluk çeken doktorların toplumun bilinçlendirilmesini sağlayacak adımlarına destek verilmelidir.
Artık ülkemizde insanların bu konular hakkında doktorundan daha kolay ve sıkılmadan randevu talebinde bulunması gerekmektedir.
Bir anı
Poliklinik her zamanki gibi yoğun, insanlar sıralarını bekliyor. Doktor, sırası gelen genç beye o gün onlarca kez sorduğu soruyu yineliyor:
- Merhaba, hoş geldiniz şikâyetiniz nedir?
Hasta, doktora “ Sağ olun doktor bey.”, dedikten sonra eliyle sağ böğrünü kavrar, yüzünü buruşturur, ardından:
- Sağ böbreğimin hizasında ağrı var, daha önce böbreğimde taş olduğunu söylemişlerdi.
- Kaç yaşındasınız?
- 27
Doktor, hastanın tamamlanan sorgu ve yapılan muayenesinden sonra ağrılarının taş düşürme ile ilgili olduğunu düşünür. Gerekli prosedürü (izlek) izler.
Üroloji kliniğine başvuran hastalarımızın şikâyeti her ne olursa olsun genital (üreme organı) bölge de dahil genel muayenesi yapılır.
Doktor üreme organı muayenesinden sonrasını şöyle anlatıyor.
“…Ayrıca hastanın şikâyetleri ile alakası olmayan, muayene sonucu fark ettiğim, penis derisinde 2 adet siğil (kondilom) gördüm. Hastaya bu siğillerin ne zamandan beri olduğunu sordum. Koyu renkli, deriden kabarık, karnabahar görünümündeki küçük lezyonların 1 senedir var olduğunu, lezyonları ben zannettiğini ve önemsemediğini söyledi.”
Doktor, hastaya siğillerin ben ve önemsiz olmadığını anlatır ardından hastaya:
- Evli misiniz?
- Evet, yeni evliyim 6 ay oldu.
- Peki, eşiniz bu siğilleri fark eti mi?
- Hayır, o da fark etmedi sanırım.
- Eşinizde de böyle lezyonlar var mı?
- Onda yok galiba.
HPV, esas olarak derinin deriye değmesi yoluyla vücuda girer ve mevcut tedavilerle bir daha vücuttan atılamayacak şekilde hücrelerin içine yerleşir. “Genital siğil, cinsel yolla bulaşan hastalıkların en sık görülenlerinden biridir. Birçok hayvan türü, kendilerine özgü HPV ile enfekte olsa da hayvanları enfekte eden viruslar insan için enfeksiyon kaynağı oluşturmaz.”
Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Warren Levinson, Ernest Jawetz Yerleşen virus (HPV) kadınlarda rahim ağzı (servikal), vajinal kansere; anüs ve üreme organlarında siğillere yol açabilir. Erkeklerde penis kanseri ve genital siğillere de yol açabilmektedir. “HPV enfeksiyonu serviks ve penis kanserine eşleniktir” Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Warren Levinson, Ernest Jawetz
Sekseni aşkın HPV tipi vardır. Bunlardan 25’e yakını üreme sistemini enfekte eder. Genital bölgedeki lezyonun tipik görünümü bu hastamızda olduğu gibi kişinin dikkatini çekmezken, dikkatli bir hekimin gözünden kaçmaz, tanı koymak ve tedaviye başlamak için doktorun lezyonu görmesi çoğu zaman yeterlidir.
Her HPV enfeksiyonu siğil ya da kansere neden olmaz. Fakat kadınlarda rahim ağzı kanserin çoğu HPV'nin belirli yüksek riskli tiplerinden kaynaklanır. HPV’nin erkek ve kadın üreme organın da kansere neden olduğunu gösteren çok sayıda klinik ve deneysel kanıt vardır. Virüsün cinsel yolla bulaşan ciddi bir hastalığa, kansere yol açtığı bilinmektedir. Maalesef bu hastamız gibi hastalarımızın geneli HPV virüsünün yol açtığı üreme organı kanserleri hakkında bilgisizlerdir. Diğer bir önemli nokta da Türkçe internet sitelerinden edinilen birçok bilginin yanlış anlaşılmalara yol açacak, olayın ciddiyetin tam olarak anlaşılmasını engelleyecek içerikte olmasıdır. Çağımızda cinsel yolla bulaşan virüsün sebep olduğu kanser hızla yayılmaktadır. Buna gelişmek isteyen hiçbir ülke sessiz kalmamalıdır.
HPV enfeksiyonlarının çok azı ağrı, kaşıntı oluşturur. Yukarıda bahsi geçen anıdaki, hastada olduğu gibi hastaların neredeyse tamamına yakınının lezyonları ağrı, kaşıntı, yanma gibi herhangi bir şikâyet oluşturmaz. Keza hastamız lezyonu ben zannetmiş şans eseri ise hekim tarafından bulunmuştur. Böbrek ağrıları nedeniyle doktora başvurmasa ben zannettiği bulaşıcı hastalığıyla kontrolsüz, korunmasız cinsel ilişki kurmaya, hayatını sürdürmeye devam edecekti. Enfeksiyonların çoğu, sessiz ve görüntüsüz seyreder yani gözle görünmeyen siğiller olmadan virüsün enfeksiyonları yaygındır. Zaten çoğu kadın hastaya jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından smear örnekleme ile virüsle enfekte ise erken tanı konulur. Smear sonucunda kanser daha müdahale edilebilecek aşamada iken yakalanabilmektedir.
Genital siğilleri olan erkek hastaların eşleri, üreme organı siğilleri ve rahim ağzı kanseri açısından biran önce incelenmeli ve takip altına alınmalıdır. Erkek hastaların virüsü eşine bulaştırma riski kesine yakındır. Yukarıda bahsedilen anıdaki yeni evli hastamızla konuşuldu, diğer randevusuna eşiyle gelmesi planlandı.
Bir anı
Nöbetçi Acil Poliklinik Hekimi karın ağrısı, kasıklara yayılan ağrı şikâyetiyle başvuran 30’lu yaşlarda erkek hasta hakkında görüş alışverişi yapmak için konsültan hekimin muayene etmesini ister.
Konsültan hekim hastanın yanına gelir. Gerekli muayeneleri yapar ve diğer hekimle neler yapılması gerektiğini konuşur.
Son olarak muayene sırasında fark ettiği cinsel organ siğilleri hakkında hastaya koruyucu hekimlik adına bilgi vermek için tekrar hastanın yanına gelir.
Doktor:
—Cinsel organınızın ve etrafının neredeyse sağlam doku kalmayacak kadar yaygın siğillerle dolu olduğunu fark etmediniz mi?
Hasta
—Biliyorum doktor bey ama bir zamanım olmadı gidemedim doktora, gidip mutlaka yaktıracağım.
Doktor:
—Üroloji ve dermatoloji(cildiye) hekimine başvurmalısınız, hem sizin hem de eşinizin sağlığı için. Doktorunuzun önerdiği tedaviyi uygulamalısınız, ayrıca eşinizin bu zamana kadar sizi ikna etmiş olması gerekirdi. Onunda lezyonları var mı?
Hasta:
—Gideceğim doktor bey, sanırım hanımda biraz var bu siğillerden, ama o bilmiyor, fark etmedi eşim görme özürlü doktor bey.
Dünyada her yıl yarım milyon kadının rahim ağzı kanserine yakalanmakta olduğu ve bunların 240.000 kadarının hayatlarını kaybettiği tahmin edilmektedir. Avrupa ülkelerinde her yıl 50.000 kadının rahim ağzı kanserine yakalanmakta olduğu ve bunların 25.000 kadarının bu yüzden hayatlarını kaybettiği bilinmektedir. Ayrıca servikal kanserin yani rahim ağzı kanserinin kadında görülen en sık ikinci kanser olduğu bilinmektedir. Türkiye’de sizinde tahmin ettiğiniz gibi bu oranlar hakkında sağlıklı istatistikî bilgiler yoktur.
Bugün Avrupa’da birincil koruyucu hekimliğin temel kaygısını oluşturmaktadır, cinsel yolla bulaşan hastalıklar. Hastaların aksatılmadan kayıtları alınmaktadır. İnsanların parası gibi, borçları gibi hastaların bulaşıcı hastalıkları kayıt altına, mercek altına alınmaktadır. Hastanın kontrollerini aksatması durumunda birincil sağlık hekimleri tarafından hasta sorgulanmakta cinsel partnerleri bilgilendirilmektedir. Gelişmiş ülkeler, bu bilinçle yıllarca HPV aşısı üzerinde çalışılmış, şuan yüz güldürücü sonuçlar alındığını ifade etmiştir. Avrupa’nın birliğe üye tüm ülkelerinde bu virüse karşı aşılama işlemine başlandı. Ayrıca G8 ülkelerinin tümü bu aşıyı aşılama programlarına çoktan ekledi. Siğillerin ve penis kanserinin önlenmesi için erkeklere aşı uygulaması yapan Avustralya ve Kanada gibi ülkelerde mevcuttur. Ancak burada ufak bir farklılık vardır, kızlar ulusal aşılama programına dahil olduğundan okul çağında ücretsiz 3 doz aşıları yapılmaktadır ancak erkekler ücreti ödemek şartıyla pratisyen hekimlere aşılarını yaptırabilmektedirler. Diğer farklı durum ise erkeklere aşı uygulamasının güvenli olduğu kanıtlanmış fakat aşının etkinliği ve hastalıkları önlemedeki başarısı araştırma safasındadır. Kuşkusuz HPV virüsünün yayılmasında öncelikli rolü olan erkeklerin, aşı yoluyla korunması önemlidir fakat maliyet ve önceliklerin belirlenmesi de gerekmektedir.
HPV enfeksiyonu mevcut tedavilerle tedavi edilememektedir. Lezyonların tedavisinde ise medikal (ilaçla) ve minimal cerrahi yaklaşımların ikisi de uygulanabilir. Tüm tedavilere rağmen siğillerin tekrarlama olasılığı çok sıktır. HPV’nin yayılmasını önlemek, sağlıklı bir gelecek için doktorlar ve yetkililer tarafından hastaların kontrolü, bilinçlendirilmesi kaçınılmazdır.
Bu bağlamda HPV aşısına biraz daha değinmemiz fayda olacaktır.
Ne zaman aşı olunmalıdır?
Kızınıza cinsel hayata adım atmadan önce HPV aşısı yapılması daha doğrudur. Aksi halde koruma azalacaktır. Ulusal aşılama programına sahip ülkeler 12–13 ve 13- 18 yaşlarında okul programı dâhilinde ücretsiz aşılama yapmaktadır.
Erişkinlerin doktoruna danışarak ve danışmanlık hizmeti alarak yaptırması gerekmektedir. 26 yaşından büyük erişkinlere karşı aşının koruyucu etkisi kızlar gibi değildir, hala araştırılma aşamasındadır.
Uluslararası birçok makalede şu sözler yer almaktadır. “Aşının faydası çocuklarla erişkinler arasında farklıdır. 26 yaş üzeri erkek ve kadınlara çok yüksek oranda daha önceden HPV bulaştığından bu yaştan sonra yapılan aşının yararlı olup olmayacağı tam olarak bilinmemektedir.”
Aşı tam koruma sağlayacak mı?
Aşının bileşiminden dolayı ( HPV’nin tüm tiplerine karşı aşı yoktur) aşı yaklaşık % 70 oranında servikal kanserden korumada başarı sağlayacaktır. Siğillerden ise % 90 oranında koruyucu olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden kadınlar düzeni smear kontrollerini (kanser taramalarını) yaptırmaya devam etmelidir.
Aşı nasıl uygulanmaktadır?
Üst kol kasının içerisine enjekte edilerek. 3 doz halinde belli aralıkta 8 ay içerisinde tüm dozlar uygulanmaktadır.
Bugün itibariyle Türkiye’de aşı Sağlık Bakanlığının izniyle piyasaya sürülmüştür. Bu gün itibariyle ulusal aşı programına eklenmesi konusu gündemdedir.
Son olarak bırakın aşıya, hastalara ulaşmakta zorluk çeken doktorların toplumun bilinçlendirilmesini sağlayacak adımlarına destek verilmelidir.
Artık ülkemizde insanların bu konular hakkında doktorundan daha kolay ve sıkılmadan randevu talebinde bulunması gerekmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Cinsel Yolla Bulaşan Kanser (Hpv Enfeksiyonu ve Siğil)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Dr.Tuncay TAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Dr.Tuncay TAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
