2- 3 Yaş Çocuklarında Arkadaşlık İlişkileri
Gelişim dönemleri içinde ele alındığında 2- 3 yaşlar önemli ve kritik yaşlardır.2 yaşında artık rahatça kendini ifade etmeye başlayan çocuk, başkalarından ayrı bir birey olarak olduğunun bilincine de varmaktadır.
Bu yaş bağımsız davranma ve kendi başına eylemlerde bulunma dönemidir.Ancak hala anneye ve yakın aile bireylerine olan bağlılığı devam etmektedir.2 yaşın sonlarına doğru ve 3 yaşın başlamasıyla birlikte oyun çağı da başlar.Motor becerileri gelişmiştir.Sayı saymak,şarkı,şiir öğrenmek ve söylemek,hemen her konuda soru sormak gibi hem öğrenmeye hem de öğrendiklerini göstermeye yönelik hızlı bir gelişim içerisine girer.
Bu yaşlarda cinsiyet duygusu da gelişir.Kendi cinsiyetinin farkına varır.Bu farkındalıklarla beraber,kurallı oyunlar ve arkadaşlıklar öne çıkmaya başlar.Artık benmerkezci durumdan topluma dönük sosyal bir birey olma yolunda değişim gösterir.Bu değişim ve gelişime paralel olarak sözcük dağarcığı oldukça gelişmiştir. Sembolik oyunlar çocuk için hala önemlidir.Yani –mış gibi yapmak,elini yıkarmış gibi yapmak,uyuyormuş gibi yapmak,anneymiş ya da babaymış gibi davranmak en önemli oyun biçimidir.Bu sembolik oyunlarla da dış dünyayı algılaması kolaylaşır.
Arkadaşlık İlişkileri:
Arkadaşlık ilişkisi aslında bebeklik dönemlerine kadar uzanır. Çok küçük bebekler bile ağlarken yanlarına birisi geldiğinde susarlar.İlgileri gelen kişiye yönelir.Artık bağımsızlığını kazanmaya başlayan 2- 3 yaş çocukları için de arkadaşlık hayati öneme sahiptir.Akranlarıyla ilişkileri daha sistemli ve karmaşıktır.
Özellikle 3 yaşına gelen çocuklar yaşıtlarıyla ilişkilerinde kendilerine özgü tutarlı ve kalıcı yöntemler geliştirebilirler.Birbirleriyle oyuncaklarını paylaşmak,beraber bir faaliyette bulunmak,birbirlerine sarılmak ya da saldırmak en sık görülen davranış biçimleridir.Bu ilişkiler aslında çocuğun içinde yetiştiği ailenin tutumuyla da ilgilidir. Kabul görmüş,sevildiğinin bilincinde olan ve saygı gören çocuklar arkadaşlarıyla ilişkilerinde de daha uyumlu,sosyal ve paylaşımcı olmaktadırlar.
Tersi durumlarda ise çocukların genellikle saldırgan,hırçın ve uyumsuz oldukları görülmektedir.
2- 3 yaş çocukları arkadaşlarını sık sık değiştirebilir ve kısa süreli yoğun arkadaşlıklar yaşayabilir. Çocuğunuz bir hafta önce Ayşe’yi çok sevdiğini söylerken, bu gün Elif’e hayran olabilir.Bu dönemdeki çocuklar genellikle sosyal,dışa dönük ve arkadaşlık kurmaya hevesli olurlar.Çocuğun olumlu özelliklerini geliştirmek ve doğru yönlendirmek amacıyla arkadaşlar edinebileceği ortamlar hazırlamak önemlidir.
Nasıl ve nereden arkadaşlar:
Çocuklar hayatı oyunla tanıdıklarından gelişimleri ancak sağlıklı oyun ve arkadaşlar yoluyla olur.
İki yaşını bitirip üç yaşına giren çocuk bir okul öncesi eğitim programına devam etmelidir.Önce yarım günle başlanıp,dört yaş ve sonrasında tam gün eğitime geçilebilir.Bu eğitim hem çocuğun sağlıklı gelişimi için çok önemlidir hem de okul hayatına başlarken sorunsuz ve rahat bir geçiş yaşatması bakımından gereklidir.
Hepsinden daha önemlisi ise böyle bir kurum çocuğa arkadaşlık ortamı sağlar. Arkadaşlarla ortak çalışmalar yapmak,aynı ortamı paylaşmak olumlu anlamda pek çok kazanım demektir.Üstelik ailesinden ayrı farklı bir sosyal ortam içinde bulunmak da çocuğun özgüvenini geliştirecek,başkalarıyla yaşamayı ve empati kurmayı öğretecektir.Çocuk bu yolla kendisinden başka insanların olduğunun bilincine vararak,bir toplumla uyum içinde ve kurallı yaşamayı da öğrenecektir.
Bu açılardan değerlendirildiğinde artık üç yaşına gelen bir çocuk için ana okulu olmazsa olmaz bir ihtiyaç olarak görülmelidir.
Çocuk için ailesinin dışında ilk sosyal çevresi okuldur ve ilk arkadaşlarını burada tanıyacaktır.
Okul çocukların üzerinde bir disiplin kontrolü de sağlar ve bu yaşta birbirlerine yönelik saldırgan davranışların önüne geçer.
Ancak okul öncesi eğitim kurumlarına devam etme imkanı olmayan aileler için durum biraz daha zordur.Sadece aile bireyleri arasında büyüyen bir çocuk arkadaşlık ilişkilerinin getireceği bağımsız kişilik özelliklerinden uzak kalarak bağımlı bir yapı geliştirebilir.Toplum içinde ya içine kapanır ya da uyum problemleri yaşayabilir; örneğin akranlarına göre daha saldırgan olabilir.Herhangi bir kuruma devam etme şansı olmayan çocuklar için aileler akran çocuklarla bir araya gelme imkanı yaratmalılar.Akrabaların ya da komşuların çocuklarıyla beraber olmak,oyun oynamak çok olumlu değişimlere yol açar.
Ailelere Öneriler:
Çocukların sosyal gelişimlerinde oyun ve arkadaşlar çok önemlidir.Gerçek hayatın modellemesini yaparak,toplumsal bir birey olma yolunda ilerlemesi ancak doğru arkadaşlarla mümkün olur.Bu yaş çocuklarında bilinçli arkadaş seçiminden söz edilemez.Üstelik arkadaşlarıyla beraber olduğunda da ortak bir oyun oynamazlar. Birlikte oynadıkları düşünülür ancak dikkat edilirse her çocuk kendi oyununu oynamaktadır.Bu paralel oyundur.Çocuklar aynı oyun grubunda ortak bir oyundan daha çok ayrı oyunlar geliştirirler.
Kurallı ve birlikte oyun oynama bilinci ancak üç yaş ve sonrasında görülür.Üç yaşına kadar oynanan oyunlar aslında çocukların toplum içinde hareket ve paylaşma becerilerini geliştirir.Ebeveynler çocuklarının arkadaşlarıyla olan ilişkilerine bu gözle bakmalılar.
Çocukların oyun arkadaşı seçiminde ailelere önemli görevler düşmektedir.Özellikle bu kadar küçük yaş gruplarında çocuk davranışlarının sorumluluğunu almamıştır. Empati yeteneği gelişmemiştir.Birbirlerine zarar verebilir,can yakıcı olabilirler. Çocuk,grup içi ilişkileri deneme yanılma yöntemiyle öğrenecektir.Bu oyunlar sırasında uyum ve davranış bozukluğu gösteren çocukları da fark etmek mümkündür. İleri düzeyde saldırganlık eğilimleri olan,hırçın,uyumsuz çocuklar oyun oynarken gözlemlenebilir ve saldırgan davranışlarının ardında yatan nedenler ortaya çıkarılabilir. O nedenle oyun ve arkadaş ilişkileri çocuk gelişiminde çok önemli bir yer tutar. Çocuğun iç dünyasını öğrenmenin yolu oyun oynarken arkadaşlarıyla olan ilişkilerini izlemekten geçer.İlgili ve dikkatli aileler doğru yönlendirmelerin çocukların kişiliklerini birebir etkileyen en önemli faktör olduğunun bilincindedirler.
Tek çocuklu ailelerde arkadaş edinme bazen önemli bir sorun olabilir.Özellikle anne çalışıyorsa ve çocuğa bakan başkaları varsa,çocuk kısıtlı sayıda insanla görüştüğünden arkadaşlarıyla beraber olma şansı azdır.Bu durumda yakın akrabaların çocuklarıyla bir araya gelmeleri sağlanabilir.
Artık üç yaşına gelen bir çocuğa ailenin vereceği fazla bir şey yoktur.O bağımsız ve farklı kişiliğe sahip küçük bir bireydir.Bu yaştan sonra en önemli konu çocuğun sosyal bir varlık olmasının önünü açmak ve akranlarıyla beraber olabileceği ortamlar yaratmaktır.
Beraber oyun oynayacağı,paylaşmayı ve yardımlaşmayı öğreneceği arkadaşların olduğu ortamlar çocuğun gelişimini destekler ve gerçek anlamda hayata hazırlar.
Bu yaş bağımsız davranma ve kendi başına eylemlerde bulunma dönemidir.Ancak hala anneye ve yakın aile bireylerine olan bağlılığı devam etmektedir.2 yaşın sonlarına doğru ve 3 yaşın başlamasıyla birlikte oyun çağı da başlar.Motor becerileri gelişmiştir.Sayı saymak,şarkı,şiir öğrenmek ve söylemek,hemen her konuda soru sormak gibi hem öğrenmeye hem de öğrendiklerini göstermeye yönelik hızlı bir gelişim içerisine girer.
Bu yaşlarda cinsiyet duygusu da gelişir.Kendi cinsiyetinin farkına varır.Bu farkındalıklarla beraber,kurallı oyunlar ve arkadaşlıklar öne çıkmaya başlar.Artık benmerkezci durumdan topluma dönük sosyal bir birey olma yolunda değişim gösterir.Bu değişim ve gelişime paralel olarak sözcük dağarcığı oldukça gelişmiştir. Sembolik oyunlar çocuk için hala önemlidir.Yani –mış gibi yapmak,elini yıkarmış gibi yapmak,uyuyormuş gibi yapmak,anneymiş ya da babaymış gibi davranmak en önemli oyun biçimidir.Bu sembolik oyunlarla da dış dünyayı algılaması kolaylaşır.
Arkadaşlık İlişkileri:
Arkadaşlık ilişkisi aslında bebeklik dönemlerine kadar uzanır. Çok küçük bebekler bile ağlarken yanlarına birisi geldiğinde susarlar.İlgileri gelen kişiye yönelir.Artık bağımsızlığını kazanmaya başlayan 2- 3 yaş çocukları için de arkadaşlık hayati öneme sahiptir.Akranlarıyla ilişkileri daha sistemli ve karmaşıktır.
Özellikle 3 yaşına gelen çocuklar yaşıtlarıyla ilişkilerinde kendilerine özgü tutarlı ve kalıcı yöntemler geliştirebilirler.Birbirleriyle oyuncaklarını paylaşmak,beraber bir faaliyette bulunmak,birbirlerine sarılmak ya da saldırmak en sık görülen davranış biçimleridir.Bu ilişkiler aslında çocuğun içinde yetiştiği ailenin tutumuyla da ilgilidir. Kabul görmüş,sevildiğinin bilincinde olan ve saygı gören çocuklar arkadaşlarıyla ilişkilerinde de daha uyumlu,sosyal ve paylaşımcı olmaktadırlar.
Tersi durumlarda ise çocukların genellikle saldırgan,hırçın ve uyumsuz oldukları görülmektedir.
2- 3 yaş çocukları arkadaşlarını sık sık değiştirebilir ve kısa süreli yoğun arkadaşlıklar yaşayabilir. Çocuğunuz bir hafta önce Ayşe’yi çok sevdiğini söylerken, bu gün Elif’e hayran olabilir.Bu dönemdeki çocuklar genellikle sosyal,dışa dönük ve arkadaşlık kurmaya hevesli olurlar.Çocuğun olumlu özelliklerini geliştirmek ve doğru yönlendirmek amacıyla arkadaşlar edinebileceği ortamlar hazırlamak önemlidir.
Nasıl ve nereden arkadaşlar:
Çocuklar hayatı oyunla tanıdıklarından gelişimleri ancak sağlıklı oyun ve arkadaşlar yoluyla olur.
İki yaşını bitirip üç yaşına giren çocuk bir okul öncesi eğitim programına devam etmelidir.Önce yarım günle başlanıp,dört yaş ve sonrasında tam gün eğitime geçilebilir.Bu eğitim hem çocuğun sağlıklı gelişimi için çok önemlidir hem de okul hayatına başlarken sorunsuz ve rahat bir geçiş yaşatması bakımından gereklidir.
Hepsinden daha önemlisi ise böyle bir kurum çocuğa arkadaşlık ortamı sağlar. Arkadaşlarla ortak çalışmalar yapmak,aynı ortamı paylaşmak olumlu anlamda pek çok kazanım demektir.Üstelik ailesinden ayrı farklı bir sosyal ortam içinde bulunmak da çocuğun özgüvenini geliştirecek,başkalarıyla yaşamayı ve empati kurmayı öğretecektir.Çocuk bu yolla kendisinden başka insanların olduğunun bilincine vararak,bir toplumla uyum içinde ve kurallı yaşamayı da öğrenecektir.
Bu açılardan değerlendirildiğinde artık üç yaşına gelen bir çocuk için ana okulu olmazsa olmaz bir ihtiyaç olarak görülmelidir.
Çocuk için ailesinin dışında ilk sosyal çevresi okuldur ve ilk arkadaşlarını burada tanıyacaktır.
Okul çocukların üzerinde bir disiplin kontrolü de sağlar ve bu yaşta birbirlerine yönelik saldırgan davranışların önüne geçer.
Ancak okul öncesi eğitim kurumlarına devam etme imkanı olmayan aileler için durum biraz daha zordur.Sadece aile bireyleri arasında büyüyen bir çocuk arkadaşlık ilişkilerinin getireceği bağımsız kişilik özelliklerinden uzak kalarak bağımlı bir yapı geliştirebilir.Toplum içinde ya içine kapanır ya da uyum problemleri yaşayabilir; örneğin akranlarına göre daha saldırgan olabilir.Herhangi bir kuruma devam etme şansı olmayan çocuklar için aileler akran çocuklarla bir araya gelme imkanı yaratmalılar.Akrabaların ya da komşuların çocuklarıyla beraber olmak,oyun oynamak çok olumlu değişimlere yol açar.
Ailelere Öneriler:
Çocukların sosyal gelişimlerinde oyun ve arkadaşlar çok önemlidir.Gerçek hayatın modellemesini yaparak,toplumsal bir birey olma yolunda ilerlemesi ancak doğru arkadaşlarla mümkün olur.Bu yaş çocuklarında bilinçli arkadaş seçiminden söz edilemez.Üstelik arkadaşlarıyla beraber olduğunda da ortak bir oyun oynamazlar. Birlikte oynadıkları düşünülür ancak dikkat edilirse her çocuk kendi oyununu oynamaktadır.Bu paralel oyundur.Çocuklar aynı oyun grubunda ortak bir oyundan daha çok ayrı oyunlar geliştirirler.
Kurallı ve birlikte oyun oynama bilinci ancak üç yaş ve sonrasında görülür.Üç yaşına kadar oynanan oyunlar aslında çocukların toplum içinde hareket ve paylaşma becerilerini geliştirir.Ebeveynler çocuklarının arkadaşlarıyla olan ilişkilerine bu gözle bakmalılar.
Çocukların oyun arkadaşı seçiminde ailelere önemli görevler düşmektedir.Özellikle bu kadar küçük yaş gruplarında çocuk davranışlarının sorumluluğunu almamıştır. Empati yeteneği gelişmemiştir.Birbirlerine zarar verebilir,can yakıcı olabilirler. Çocuk,grup içi ilişkileri deneme yanılma yöntemiyle öğrenecektir.Bu oyunlar sırasında uyum ve davranış bozukluğu gösteren çocukları da fark etmek mümkündür. İleri düzeyde saldırganlık eğilimleri olan,hırçın,uyumsuz çocuklar oyun oynarken gözlemlenebilir ve saldırgan davranışlarının ardında yatan nedenler ortaya çıkarılabilir. O nedenle oyun ve arkadaş ilişkileri çocuk gelişiminde çok önemli bir yer tutar. Çocuğun iç dünyasını öğrenmenin yolu oyun oynarken arkadaşlarıyla olan ilişkilerini izlemekten geçer.İlgili ve dikkatli aileler doğru yönlendirmelerin çocukların kişiliklerini birebir etkileyen en önemli faktör olduğunun bilincindedirler.
Tek çocuklu ailelerde arkadaş edinme bazen önemli bir sorun olabilir.Özellikle anne çalışıyorsa ve çocuğa bakan başkaları varsa,çocuk kısıtlı sayıda insanla görüştüğünden arkadaşlarıyla beraber olma şansı azdır.Bu durumda yakın akrabaların çocuklarıyla bir araya gelmeleri sağlanabilir.
Artık üç yaşına gelen bir çocuğa ailenin vereceği fazla bir şey yoktur.O bağımsız ve farklı kişiliğe sahip küçük bir bireydir.Bu yaştan sonra en önemli konu çocuğun sosyal bir varlık olmasının önünü açmak ve akranlarıyla beraber olabileceği ortamlar yaratmaktır.
Beraber oyun oynayacağı,paylaşmayı ve yardımlaşmayı öğreneceği arkadaşların olduğu ortamlar çocuğun gelişimini destekler ve gerçek anlamda hayata hazırlar.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "2- 3 Yaş Çocuklarında Arkadaşlık İlişkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Serap DUYGULU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Serap DUYGULU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
çocuk ve arkadaşlık, 2-3 yaş çocukları, çocuklarda psikososyal gelişim, çocuklarda arkadaşlık ilişkileri, 2 yaşında, 3 yaşında, 2 yaşında çocuk, 3 yaşında çocuk
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
