2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Süper Kahramanlar ve Çocukarın Hayal Dünyası
MAKALE #5336 © Yazan Psk.Serap DUYGULU | Yayın Ağustos 2010 | 6,753 Okuyucu
Televizyonlar hayatımıza girdiğinden beri,ekranların evlerimize taşıdığı pek çok şey de hayatlarımızın baş tacı olmuş durumda.Önceden sinemaların kahramanı olan bazı karakterler, televizyonlardan sonra son yıllarda gelişen teknoloji sayesinde bilgisayarlar tarafından da özel hayatlarımızın her köşesini işgal ettiler.Bizler artık yetişkin insanlar olarak bu işgale bir yerde dur diyebiliyoruz ya da etkilerini daha az sıkıntılarla atlatabiliyoruz belki ama aynı şey çocuklar için geçerli olamıyor maalesef. Çocuklar ciddi olarak etki altında kalıyorlar ve biz ebeveynler durumun her zaman farkında olmuyoruz.

Süper Kahramanlar ve Çocukların Hayal Dünyası
Televizyonlarda ve sinemalarda çocukların hayranlıkla izlediği kahramanlar artık sadece çocuklara hitap etmiyor,yetişkin insanları da etkisi altına alıyor.Hatta sanki çocuklar için yapılmış gibi olup aslında doğrudan yetişkinleri hedef alan filmler var. Ancak sorun da burada başlıyor çünkü çocukların ilgisini çekecek biçimde renkli ve gösterişli kıyafetler giyen bu kahramanlar aynı zamanda süper bir takım güçlere sahip.Uçabiliyorlar,asla ölmüyorlar hatta yaralanmıyorlar bile.Onlar görünüşte muhteşem varlıklar ve tamamen çocukların hayal gücünü çalıştıracak donanımları rahatlıkla kullanabiliyorlar.O kadar güçlüler ki çocuklar onların dünyayı kurtaran gerçek kahramanlar olduklarını düşünüyor ve inanıyorlar.Bu amaca hizmet etmek üzere binlerce insanın çalıştığı,iş yaptığı, para kazandığı bir endüstri var ve bütün zararlarına rağmen bu sanayinin gelişimi giderek büyüyor.Bunu durdurmak mümkün olmadığına göre biz yetişkinler olarak çocuklarımızı süper kahramanların aslında o kadar süper olmadıklarına inandırmak zorundayız.
Çocuklar kendilerini ifade edebildikleri,ana dillerine hakim olmaya başladıkları ve toplumsallaştıkları yaşlardan itibaren aslında hayaller de kurmaya başlıyorlar.Onlar da kendilerinin her şeyi yapabildiklerine inanıyorlar.Zaten bütün bir sanayi de bu inanç üzerine kurulu;her şeyi yapabilen süper varlık olma hayali.

Çocukların Hayal Dünyaları Nasıl Etkileniyor?
Burada işler biraz farklı bir hale geliyor aslında.Çocuklar hayal ederken öncelikle yıkma, yok etme,bir başka canlıya zarar verme gibi şiddet öğeleri olmuyor.Zaman içinde farklı kavramlarla tanışan çocuk zarar verme davranışını öğreniyor.Özellikle bu süper kahramanlar burada devreye giriyor.Normal olarak zarar görenleri kurtaran kahramanlar bir süre sonra zarar veren kahramanlar olmaya başlıyor ve çocukların inançlarına farklı içerikler de giriyor.Eğer doğru kullanabilsek bu kahramanlar son derece olumlu işler yapabilirler ve çocukların eğitiminde çok yayarlı çalışmalara zemin oluşturabilirler.Çocukların sözlerden daha çok uygulamaları ve davranışları model aldıklarını unutmamak lazım. Ekrandaki varlığa tutkuyla bağlanan çocuk oradaki kahramanla özdeşleşerek birebir modelleme yapabiliyor.İşte bu yüzdendir ki evlerinin balkonundan uçacağını sanarak atlayan çocukların üzücü haberlerini izliyoruz basın yayın organlarında.Çocuklar onlara sunulan bütün bilgileri sünger gibi emiyorlar ve sorgulamadan öğreniyorlar.Onların dünyasında her şey mümkün,herkes her şeyi yapabilir.Özellikle büyükler her şeyi başaracak kadar büyük onların gözünde.
Özellikle 11 yaşına kadar soyut kavramları tam olarak çözemeyen çocuk,her şeye gücü yeten süper güçlü kahramanların gerçek olduğuna inanmakta zorluk çekmeyecektir.
Aslında önemli olan nokta,süper kahramanların sahip oldukları güçten daha çok çocuklara ne sunduklarıdır.Neyi ve hangi görüşü temsil ettikleridir. Adalet,sevgi,paylaşma,dostluk,iyilik,birlikte olma gibi kavramları sunan kahraman çocuğun hayal dünyasında bu değerlerin iyi ve yararlı olduğu şeklinde bir şema oluşturacaktır.Bunun tam tersi olarak, vurup kıran,zarar veren,can yakan ve can alan bir kahraman,bir başka canlının canını yakmanın normal ve doğal olduğu gibi bir inancın yerleşmesine neden olur.Çocukluk çağlarında yer eden inançların değişmesi zordur.İnançların yargılara ve sonra da yargılamalara dönüştüğünü unutmamak gerek.Kendisine model aldığı kahramanın çocuğun gerçek kahramanı haline döndüğünü ve kahramanın yaptığı her şeyin çocuğun gerçekliği olduğunu iyi bilmek zorundayız.

Oyuncaklar ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri
Oyuncakların çocuğun hayal dünyasını ve kişiliğini doğrudan etkilediği artık bilinen bir gerçek.Bu kadar önemli etkileri olan oyuncakları çocuklarımız için seçerken çok özenli ve dikkatli davranmalıyız.Çocuğun davranışlarına yerleşmesini istediğimiz pek çok alışkanlığı doğru oyuncak seçerek kazandırmamız mümkün.Aynı şekilde şiddet içeren oyun ve oyuncaklara izin vererek,çocuğu bu yönde olumsuz etkilemek de mümkün.Bu açıdan baktığımızda eğer doğru kullanırsak yararlı,doğru kullanmazsak zararlı olabilecek oyuncaklar çocuğun hem hayal dünyasını hem de gerçek algılamalarını çok fazla etkiler.Çünkü biliyoruz ki oyuncaklar çocukların gerçek hayatı sembollerle öğrendikleri ve sosyal hayata bu yolla hazırlandıkları gereçler.Gereçler sözcüğünü özellikle kullanıyoruz çünkü oyuncaklar gerekli şeylerdir.Çocuklar için olmazsa olmaz dediğimiz hayati öneme sahip gereçler olan oyuncaklar ailenin ve ilgili kişilerin seçerken çok dikkat etmesi gereken malzemelerdir.
Biz yetişkinler genellikle oyuncak seçiminde çocuğun yaşına,ilgi ve düzeyine uygun oyuncaklar seçmekten daha çok,rengine,oyuncağın ilginçliğine dikkat ediyoruz.Bir de yaşından büyük oyuncaklar almaya çalışıyoruz,böyle yaparak çocuğun becerilerini daha yukarı taşıyacağımızı sanıyoruz.Oysa asıl yanıldığımız nokta burasıdır.Çocuk oyuncağa hakim olamazsa,onunla bir şeyler yapamazsa,yetersizlik duygusuna kapılacak ve bütün ilgisini kaybederek öfkelenecektir.Oyuncakların amacı çocuğun ilgisini ve merak duygusunu artırmak,keşfetmeye yöneltmek ve bir şeyleri başarabildiğin hazzını yaşatmak olmalıdır.Biz ailelerde ise ‘ ben oynayamadım, çocuğum oynasın’ ya da ‘ benim hiç oyuncağım olmadı, çocuğuma en iyi oyuncağı alayım’ düşüncesi hakimken doğru oyuncak seçimi yaptığımızı söylemek mümkün olamıyor.

Oyuncaklar Şiddete Yöneltiyor mu?
Eğer doğru oyuncak seçemezsek bu sorunun yanıtı maalesef evet olacaktır.Doğru oyuncak seçimi demek ise,çocuğun yaşına,düzeyine ve becerilerine uygun oyuncak seçimi demektir.Oyuncakların amacının çocuğun hayal dünyasını geliştirmeye, çevreye uyumunu sağlamaya,motor ve kas gelişimini desteklemeye yönelik olduğunu unutmamalıyız.Sadece rengini ve modelini sevdiğimiz için ya da bizim zamanında hevesimizi alamadığımız bir oyuncak olduğu için satın aldığımız oyuncağın yararından çok zararı olacağını hatırlatmakta fayda var.
Özellikle son zamanlarda televizyonlarda ve bilgisayarlarda izlediğimiz sözüm ona çocuklar için hazırlanmış çizgi filimler ve diziler son derece sakıncalı öğeler içeriyor.Çocuklar gerçek hayattaki her şeyi önce hayal dünyalarında sembolize ederler.Ama bu hep hayal dünyalarında kalacak demek değildir.Sembollerle öğrendikleri her şeyi gerçek hayatta uygulamaya başladıklarını unutmamak lazım.
O nedenle örneğin,sihirli bir takım güçlere sahip olan dizi ve film kahramanları çocuğun gerçek hayat algılamalarını ciddi olarak sarsar ve gerçek hayatta bu tür varlıkların ve insanların aslında olmadığını çocuklara anlatmak ve onları inandırmak mümkün olmaz.Yetişkinlere olan güvenlerini sarsar ve en kötüsü de ekranlarda gördüklerini uygulamaya kalkabilirler. Bundan dolayıdır kendisinin de sihirli bir takım güçleri olduğuna inanan çocukların kendilerine ciddi olarak verdikleri zararları okuyoruz gazetelerin üçüncü sayfalarında.
Benzer şekilde silah türü oyuncaklar ki bunlara oyuncak demek imkansız, küçük toplar halinde zarar verici maddeler atabiliyor ve çocuklar bu silahlarla oyun oynadıklarında birbirlerini yaralayabiliyor.Bütün anne babaların ortak savunması ‘ arkadaşında görüyor,almasam olmaz’ şeklinde ama almasak olur.Hem kendi çocuğumuzun hem de arkadaşının ruhsal ve fiziksel sağlığı için bu tip oyuncaklardan uzak durmak zorundayız. Bir çocuğa masum bir oyuncak düşüncesiyle silah almak,bir başka canlının öldürülmesine de masum bir olay gibi bakmak demektir.Biz bu düşüncede olmayabiliriz ama silah türü oyuncaklar alarak çocuklarımıza verdiğimiz mesaj tam olarak budur.Oyuncağı almaktaki amacımızın ne olduğunu hatırlatmakta fayda var.Kendisini geliştirsin,başarabilme duygusu yaşasın ve oyuncakla oynarken mutlu olsun düşüncesiyle aldığımız oyuncak eğer bir silahsa,bu silahın çocukta ne tür duygulara yol açabileceğini bir kez daha düşünmek gerekiyor.Dolayısıyla oyuncaklar şiddete yönlendirir mi sorusuna yanıtımız net olarak bir kez daha ‘evet!’ olacaktır.

Figür Bebeklerin / Oyuncakların Etkileri
Çocuklar oyuncaklarla kendilerini ifade ederler ve modelleme yaparlar. Belirli bir yaşta cinsiyetlere göre de oyuncak seçimleri ve ilgileri şekillenir. Özellikle kızların bebeklerle ve ev eşyaları ile oynadıkları gözlemlenirken, erkek çocukların inşaat malzemeleri ve arabalarla oynadıkları görülüyor. Cinsiyetler arası kesin ayrımlar yapmak taraftarı değilsek de çocukların gelecekteki cinsel kimliklerini ve toplumsal rollerini benimsemeleri açısından bu oyuncaklara yönelmelerinde fayda olduğunu belirtmek gerekiyor.Kız çocuğunun önündeki model öncelikle anne ve abla ya da teyze gibi kendi cinsiyetinden modeller olduğu için bir bebekle oynarken aslında annesini taklit ettiğini,kendi toplumsal rolünü çalıştığını görebilirsiniz.Erkek çocuklar için de benzer şey babayı ya da abiyi modellemek olarak görülür.Bunlar olması gereken,son derece sağlıklı süreçlerdir.Çocukların bu anlamda figür bebeklerle ya da kahramanlarla oynamaları doğru bir davranıştır.
Ancak buradaki sınır da doğru belirlenmelidir.Abartılı makyaj ve kıyafetlerle bir bebek her zaman çok sağlıklı sonuçlara yol açmayabilir. Henüz kendi cinsel kimliğini tanımaya ve kabullenmeye çalışan bir kız çocuğu elindeki son derece şık ve alımlı bebekten olumsuz olarak etkilenebilir.Annesinin neden öyle olmadığını,kendisinin ne zaman bu tür kıyafetler giyebileceğini sorgulamaya başlar.Makyaj yapmak isteyebilir ve bu konuda ciddi olarak inatlaşabilir.
Erkek çocuğuna da uçan,takla atan,olmazları gerçekleştiren kahramanları çok küçük yaşlarda vermeden önce bir kez daha düşünmekte fayda var. Bu figürlerin çocuklara verdiği mesajın ne olduğunu ve çocuğun yaşının kaç olduğunu doğru değerlendirmek zorundayız.Özellikle 3- 4 yaş altındaki çocuklara gerçek ve hayal kavramlarını vermek mümkün değildir. Kahramanlar ve figür bebekler doğru zamanda,doğru yaşlarda verilirlerse çok yararlı bile olabilir.Ancak emin değilsek,çocuğumuzun yaşı çok küçükse bu tip oyuncaklara çok yönelmemek lazım.
Biz bırakalım onlar yap boz oyuncaklarla,hamurlarla oynasınlar.Yanlış oyuncağın çocuğun bütün dünyasını alt üst edebileceğini ve kavram karmaşasına yol açabileceğini unutmayalım.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Süper Kahramanlar ve Çocukarın Hayal Dünyası" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Serap DUYGULU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Serap DUYGULU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Serap DUYGULU'nun Yazıları
► Hayal Kuran Çocuklar Psk.Erol AKDAĞ
► İlişkiler ve Hayal Kırıklıkları Psk.Serpil KIZILTAŞ GÜNYÜZ
► Hayal Et Gerçek Olsun! Psk.Dnş.Perihan SAYIN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Süper Kahramanlar ve Çocukarın Hayal Dünyası' başlığıyla benzeşen toplam 24 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Baba Çocuk İlişkisi Kasım 2016
► Alınganlık Kasım 2016
► Kıskançlık Kasım 2016
► Yılbaşı ve Çocuklar Kasım 2016
◊ Dizi Dizi Hayatlar Ekim 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:53
Top