2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Fetal Venöz Sistemin Değerlendirilmesi
MAKALE #5642 © Yazan Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ | Yayın Ekim 2010 | 8,411 Okuyucu
Anomali taraması için 18-23 hafta arasında incelenen hasta grubunda fetal venöz sistemin de rutin araştırma kapsamına alınmasının , Prenatal anomali taramasının gücünü artırmadaki etkisini değerlendirmek istedik.MATERYAL VE METOD: Kliniğimizde 2008-2010 yılları arasında rutin inceleme kapasamında 750 hastamızda 18-23 hafta arası ayrıntılı anomali taraması ve genişletilmiş fetal kalp taraması uyguladık. Fetal Venöz Sistemin değerlendirmesinde İntra hepatik venöz yapı , Umblikal vena , Portal Vena , Duktus Venosus, İnferior Vena Cava, Azygos Veni, Sağ atrium ve Süperior Vena Cava, Sağ ve Sol pulmoner venler , Sinus Koroneryus değerlendirildi. İnceleme sırasında standart axial , sagital ve parasagital kesitler kullanıldı. Abdomen Çevresi , Dört Odacık, Üç Damar Trakea, Bicaval plan ve Sağ Para Sagital kesit incelemeye alındı. Persistan sağ umblikal vena (PSUV), Duktus venosus (DV) ve Persistan sol süperior vena cava (PSSVC) görüntüleri arşivlendi.

GÖRÜNTÜ ELDE EDİLMESİ PRENSİPLERİ:

Situs ve pozisyonun değerlendirilmesi: Tarif edilen ve yazılan uygulamalardan operatörün benimsediği yöntem yatan hastanın duruşu ve bebeğin duruşuna kendini koyarak SAĞ -SOL ayırımı yapıldı. Baş gelişi olan fetusda sırtın önde veya arkada olmasına göre operatör kendi vucudunda sağ sol u belirleyerek fetusa adapte etti. Baş gelişi sırt arkada fetusda Operatörün sağ tarafı, bebeğin sağ tarafı olarak teyit edildi. Makat gelişi olan fetusda ise fetus ile anne özdeşleştirildi . Annenin sağ tarafı bebeğin sağ tarafı olarak teyit edildi. Bu şekildi sağ sol ayırımı kolay bir şekilde yapıldı.

NOT: USG görüntü elde etme yöntemlerinde tarif edilebilir ve kolayca tekrarlanabilir olması , o görüntülere standart kesit olma özelliği kazandırır. Fetal kalp incelemesinde de kalbin toraks içindeki yerleşimini tarif etmek bu açıdan ilk ve en önemli adımdır. Diğer kesitlerin tarifinde de aynı kriter esas alınmıştır. USG de 10 bin defa fetusu gözlemleyerek bir operatör uygun kesiti alabilir. Karın çevresini ve venöz damarlanmayı kendisi doğru olarak değerlendirebilir. Ancak bu tarif edilebilmeli ve bir diğer uygulayıcı tarafından kolayca tekrar edilebilmelidir. Tarif edilemeyen , kesitin doğruluğu sadece el ve göz yordamı ile onaylanabilen görüntüler, esas alınmamalıdır.

Abdomen çevresi: Standart biometri ölçüm esaslarına göre karın çevresi kesiti oluşturuldu. Kesit içerisinde böbreklerin görülmemesi, kalp kesitinin görülmemesi uygun görüntüleme aralığı için kriter alındı. Kesit içinde mide boşluğu, karaciğer içi venöz damarlanma, portal venin görüntülenmesi , safra kesesinin görüntülenmesi sağlandı .
Persistan sağ umblikal vena: Umblikal vena göbek kordonu olarak karın duvarından girdikten sonra intra abdominal kısım olarak karın sağ yarısından ilerler ve karaciğer hilusu içinde portal ven hepatik venler ile birleşerek inra hepatik kısımı oluşturur. Gelen kan akımının büyük kısmı Duktus venosus ile karaciğeri by-pass ederek doğrudan sağ atrıum öncesi inferior vena cava ile birleşir ve kalbe girer. Sağ atrium içerisinde parsiyel oksijen basıncı yüksek olan kan porsiyonu crista dividens ile foramen ovaleye yöneltilir ve doğrudan sol atriuma geçerek sistemik dolaşım için kalbin sol yarısına dahil olur. Umblikal vena embriyolojik hayatta sağ ve sol iki kısımdan oluşur. 6-7 haftalar arasında sağ taraf regrese olur. Sol tarafın trasesi ise umblikal vena karaciğer içine girdikten sonra portal vena ve safra kesesi tarafına döner , bu trase sırasında hafif sağa doğru kavis yapar portal sinus ile birleşir. Eğer bu durum embriyolojik olarak gerçekleşmez ise sol taraf regrese olur sağ taraf devam eder. Trasede ise ortaya çıkan değişiklik karaciğer içinde hafif sola doğru yönelerek mide ye doğru ilerleme şeklinde gözlenir.

PRATİK UYGULAMA: Abdomen çevresi kesitinde mideye doğru umblikal vena trasesi izlenmesi PSUV ile uyumludur.

Duktus venosus: Umblikal venadan gelen kan akımı oksijenden zengindir. Bu kanın sistemik dolaşıma az kayıpla birleşebilmesi için yapılmış olan düzenleme şöyledir. Kanın bir kısmı portal vena ile karaciğer içine dağılır. Daha büyük bir kısmı Karaciğer alt yüzeyinden ilerleyen, çeperinde oksijen parsiyel basıncına hassas sensörler bulunan düz kas hücreleri ile çevrili bir tahliye borusuna yönlenir. Burası duktus venosustur. İçinden geçen kanın oksjen parsiyel basıncına göre kasılarak akımı azaltabilir veya gevşeyerek akımı artırabilir. Kısa seyreden bir traseyi takiben inferior vena cava ile birleşir sağ atriuma girer. Ultrasonografik incelemede görüntülenmesi çok kolaydır. 2-3 etap manevra ile kolayca görülebilir.Dopler incelemesi ise ek yarar sağlar. Abdomen çevresi kesiti elde edildiği gibi ilk manevra yapılır. Tercihen sırt arkada pozisyonda görüntüye daha kolay adapte olunur. Orjinalde duktus venosus orta hattan sağa doğru , önden arkaya ve aşğıdan yukarıya doğru akım halindedir. Tarif edildiği üzere her standart kesitte bir açı yarattığı için renkli dopler uygulaması ile kolayca tespit edilebilir. Buradaki bir diğer avantaj , içinden geçen akım, aynı düzlemdeki akım hızlarından her zaman daha yüksektir. Bu nedenle dopler ayarları yapılrken PRF düşürüldüğünde, renk için gain artırıldığında duktus venosus içinde aliasing oluşur ve kolayca visualize edilmiş olur. Normal şartlarda damar görüntüsü elde edildiğinde akım yönüne göre mavi veya kırmızı renk edilirken duktus venosusu içerisinde aynı kesit alınırken sarı-yeşil renkte görüntülenir. Sırt arkada göbek önde abdomen çevresi kesitinde merkezi yerleşimli duktus venosusu görmek için ultrason probunun açısı hafif kraniale doğru yönlendirilirse dopler ile görüntü elde edilebilir.

Persistan sol süperior vena cava PSSVC): Genişletilmiş fetal kalp taraması protokolünde kesitler abdomen çevresi ile başlamakta . Tarif edildiği şekilde abdomen çevresi bulunarak işleme devam edilir. Baş gelişi ve sırt arkada olan bebek için prob hafif kranial bölgeye doğru açılandırılır. Önce dört odacık kesiti sonra aort çıkışı ve pulmoner arter çıkışı elde edilir. Üç damar trakea kesiti elde edilince yorumlanır. Kesit içerisinde arkada vertebra önde göğüs duvarı en solda duktus arteriosus, ortada aorta ve en sağda süperior vena cava görülür. Bu tarif standart normal görüntüdür. En solda duktus arteriosus hemen yanında daha küçük bir damar kesiti PSSVC dur.

Pulmoner Venler: Akciğerden gelen kan akımı sağ ve sol inferior ve süperior olmak üzere dört adet pulmoner ven aracılığı ile sol atrium içine boşalır. İçerisinde kan akımı venöz akım olduğu için dopler incelemede PRF ayarları düşürülerek ve insonasyon açısı 30 altında tutularak kan akım yönünde prob pozisyon aldırılarak akım saptanabilir. Bu pozitif tespit yöntemi idealdir ancak pratik değildir.

PRATİK UYGULAMA: Dört odacık kesitinde sol atrium vertebraya en yakın ve en arkada kalan odacıktır. Dört odacık kesitine oryante olunduğu zaman baş gelişi sırt arkada olan fetusda vertabra en altta dır Hemen önünde damar kesitini inene aorta oluşturur. Onun hemen önünde yer alan kalp odacığı sol atriumdur. Eğer sol atrium ile vertebra cismi arası alan çok geniş ve boş görülüyorsa pulmoner venler izlenmiyor demektir. Sol atrıum arkasında damar kesiti ve kalabalık bir görüntü varsa pulmoner venlerin yerinde olduğu kabul edilebilir. Pulmoner venöz dönüş anomalisi olduğu durumlarda en çok koroner sinus içerisine venler dökülür.

Sinus koroneryus: Kalp coroner dolaşımı koroner arterler tarafından sağlanır. Kalp kası venöz dönüşü arterler eşilk eden koroner venler vasıtası ile olur. Kalp arka yüzünde sol atrıum sol ventrikül arası epikard yağlı dokusu arasından ilerleyerek sağ atrıum içine kalp arka yüzünde sinus koroneryüsden dökülür. Genişletilmiş fetal kalp taraması sırasında dört odacık kesitinde kalbin tabanına en yakın alınan kesitde sol atrium ile sol ventrikül arasında iki paralel çizgi şeklinde koroner sinus görüntülenebilir. Normal şartlarda 5 mm altınta olan kesit, daha geniş görülürse yine Pulmoner venöz dönüş anomalisi olasılığını düşündürmelidir.

Vena kava inferior: Normal yerleşim yeri torakal ve lumbal vertebra öünde sağda yerleşimlidir. Diafragma hilusunu bu trase ile geçer. Diafragma alında ise Sağ surrenal bezin önünden geçerken abdomen çevresi kesitine girer. Ultrasonografi incelemesindeabdomen çevresi kesitinde vertebra korpusu önünde solda pulsatil olan aort çok kolay saptanabilir daha sağda ve surrenal bezin hemen önünde yer alan damar kesiti ise İnferior vena kavadır. Bu yerleşim doğru şekilde görülmez ise İsomerism vakaları için uyarıcı olmalıdır.

Bulgular: Ayrıntılı incelemeye alınan 750 hastamızdan 2 tanesinde PSUV saptandı . Bu hastalar kromozom anomalisi açısından minör marker olması neden ile takip edildi. Bir tanesinde amniosentez uygulandı normal koryotip bulundu. Her iki bebek de majör sistemik anomali bulunmadı sağlıklı yenidoğan olarak takipleri yapıldı. Çalışmanın ilk 200 hastasında kesitlerin elde edilmesi ve görüntü kalitesinde sorun yaşanmasına karşılık , çalışma devamında pratik uygulama ve beceri elde edildi. Pulmoner venöz dönüş ve sistemik venöz dönüş anomalisi ile ilgili örnek vaka bulunamadı. Protokol içerisinde venöz sistemin değerlendirilmesi ve sonuçlara olan itimat ile genişletilmiş fetal kalp taramasının bir aşama ötesinde fetal ekokardiyografi öncesi çalışmayı tamamlamış olduk.

Sonuç: Hastalarımıza hazırladığımız raporlarda elde edilen kesitlerin copy printlerini ve Orijinal görülmesi gereken görüntülerin şematik çizimlerini de birlikte vererek, refere edilen birinci basamak ultrasonografi taraması yapan obstetrisyenlere pozitif feed back bilgi aktarımı sağlanmış oldu. Bu sayede görüntülerin ve kesitlerin elde edilmesinde, raporlanmasında maksimum dikkat gösterimesinde otokontrolü sağlamış olduk.

Anahtar Kelimeler: Persistan sağ umblikal vena, Duktus venosus, Persistan sol süperior vena cava
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Fetal Venöz Sistemin Değerlendirilmesi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Hakan GÜRBÜZ Fotoğraf
Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ
İstanbul
Doktor "Kadın Hastalıkları ve Doğum - Jinekoloji"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi26 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ'ün Makaleleri
► Venöz Tromboemboli Prof.Dr.İsmail SAVAŞ
► Ruhsal Sistemin Yapısı ve İşleyişi Dr.Necati ÇOBANOĞLU
► Fetal Ekokardiyografi Prof.Dr.Ertürk LEVENT
► Fetal Ekokardiografi Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ
► 11-14 Hafta Erken Fetal Ekokardiyografi Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ
► Fetal Kalbin Standart Değerlendirmesi Op.Dr.Hakan GÜRBÜZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Fetal Venöz Sistemin Değerlendirilmesi' başlığıyla benzeşen toplam 28 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


05:13
Top