2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuk ve Oyun
MAKALE #6290 © Yazan Fzt.Zekiye GEZGİN | Yayın Ocak 2011 | 14,830 Okuyucu
ÇOCUK VE OYUN

Gerçek olsa çocuğun
dilinden dökülenler
Çocuk kadar gerçekçi,
bakabilse büyükler.
Oyun olsa gerçekler,
çocuk olsa büyükler.
Cabir Atam

— Piaget’ye göre oyun; düşüncenin ilkel bir işlevidir.
— Oyun çocuk için eğlenceli ve program dışı bir etkinliktir.
— Çocuğa zevk verir ve bireyin isteği ile kendiliğinden gerçekleşir.
— Oyun, çocuğa sosyal rolleri demene şansı verir.
— Oyun, çocuğa, duygularını ve kaygılarını dışa vurma şansı verir.
— Çocuk, oyun sayesinde insanlarla ilişkilerini inceleme şansı bulur.
— Oyun çocuğa toplu yaşamda gerekli kuralları öğrenme şansı verir.
— İyi bir oyun, çocuğun tüm gelişim alanlarını kullanmasına yardımcı olur.
Sosyal-Duygusal Gelişim’de Oyunun Rolü
· 1 Yaş, Bebeklik Dönemi:
— Başkalarına karşı güven duygusu kazanıp, kendini emniyette hissetmek ister. Bebeğe sevgi göstermek, ihtiyaçlarına zamanında cevap vermek gerekir.
— 1-3 Yaş; İlk Çocukluk Dönemi:
— Kendi duygu ve düşüncelerinin doğruluğuna ilişkin güven duyar ve anne-babadan bağımsız davranmak ister . Çocuğun girişimlerini destekleyip başarılarını ödüllendirmek başarısızlıklarını görmezden gelmek gerekir.
— 3-6 Yaş, Okul Öncesi Dönem
— Yapmak istediklerine ilişkin suçluluk duyguları yaşar ve bunların yanlış olduğuna inanır. Girişimde bulunabilme ve sorumluluk almaya istekli olması için desteklenmeli ,seçme şansı verilmeli ve eylemlerinde eleştirilmemelidir.

Piaget, oyunu 3 evrede inceler. Bu evreler; alıştırmalıoyun, sembolik oyun ve
kurallıoyundur.

Alıştırmalı Oyun ( 0–2 yaş)

0-2 yaş duyusal - motor dönem, bebek dış dünyayı keşfetmede oyunu kullanır.
Bu evrede motor faaliyetler, en belirgin özelliklerdir. Emme, elleri açıp kapatma ve
diğer bedensel hareketler motor faaliyetlerdir. Bu faaliyetler, çocuk için adeta bir oyundur ve bu bedensel faaliyetlerin doyurulması tekrarlanmasına neden olur. 4 aylıkken yakınında bulunan objeleri yakalar, sallar, atar. Alıştırma oyunlarında çocuk neler yapabildiğini ispatlar. Yaptıklarından zevk alır ve bu hareketleri tekrarlar.

Sembolik Oyun ( 2–7 yaş )

Sembolik oyun, temsili düşünmenin temelini oluşturmaktadır. Bu dönemde gerçekte olan önemli olayları oyunda kullanır. Ancak oyunda gerçeğe uyma zorunluluğu olmadığından olaylar değişikliğe uğrayarak oyuna yansıyabilir. Çocuk oyunlarındaki sembolleştirme iki şekilde görülmektedir:
a) Bir faaliyetin bir nesneden diğerine aktarılması. Örneğin yeme faaliyetini bebeğine mama vermekte uygulaması, sopayı at yerine kullanması, tencere kapağını direksiyon olarak kullanması, telefon kullanıyor gibi yapması.
b) Çocuğun başka birinin rolünü üstlenmesi. Örneğin otobüs şoförü, doktor, anne, baba gibi rolleri üstlenmesi.
— Sembolik oyunlar hızla gelişir. Çocuk hayali telefon görüşmeleri yapar, kitap okur gibi yapar.
— Ev işi yapmayı sever.
— Kendi başına oyun oynar.
— Başka çocukların oyunlarına katılır.
Sembolik oyun döneminde, özellikle de 2–4 yaş civarında hayali kişileri kattıkları oyunlar oynandığı da görülmektedir. Örneğin kardeş istediği için hayali kardeşle oyun oynama, yaramazlıkları onun yerine yapan hayali bir arkadaşla oynama vb.

Sembolleştirme yeteneği yaşla birlikte gelişir. Çocuğun oyunda bilişsel faaliyetlerde bulunması sonucu zihin mantıklı düşünmeye geçer.

— İnce motor becerilerini gerektiren oyunlar oynar. Boncuk dizme, boyama v.b.
— Eline geçirdiği malzemelerle yeni şeyler üretmeye başlar.
— Mizah anlayışı gelişmeye başlar.
— Oyun sırasında sırasını bekler
— Görev, rol ve kural gerektiren oyunlar oynar.
— Yaşıtlarla oynanan oyunlardan hoşlanır.
— Bilişsel gelişimi destekleyen oyunlar. Hafıza oyunları , kurgu oyunları v.b.

Kurallı Oyun ( 7–12 yaş )

Bu evrenin daha ileri bir bilişsel düzeyi gerektirdiğini düşünen Piaget’ ye göre mantıklı düşünme, çocukların sadece nesnelerle ilgilenmeleri ile olmaz. Mantıklı düşünme, çocukların diğer çocuklarla oynamaları ile gelişir.

Kurallı oyun evresinde devam etmekte olan dramatik oyunlarda kurallar vardır. Gerçekçi ayrıntılara dikkat edilmektedir. Bu evrede, oyunun kuralları ve kurallara uymayanlara verilecek ceza önem taşır. Oyunda kurallara uyarak sosyal normlara uygun davranmaya da başlar.11–12 yaş döneminden sonra ergenlik ve yetişkinlikte de kurallı oyun özellikleri görülür.

Yaşa Göre Oyun Davranışları:

Ø Sembol karakterli oyun davranışı ( 9. ay - 30. ay)
Fonksiyonel oyun : Çocuk cisimleri fonksiyonlarına uygun olarak kendi bedeni üzerinde kullanır. ( çocuk , tarağı kendi saçına yönlendirir) ( 15. ay – 24. ay)
Representetif oyun 1 : cisim fonksiyonel olarak oyuncak bebekle kullanılır. ( çocuk, kaşıkla oyuncak bebeği besler) ( 12. ay – 30. ay ) Representetif oyun 2: Çocuk tarafından yönlendirilen oyuncak bebek cismi fonksiyonel kullanır. ( çocuk oyuncak bebeğin kendi yemek yiyişini hayal ederek , kaşığı bebeğin koluna yerleştirir)( 21. ay – 30. ay )
Dizi Oyun: Ortak bir konusu olan eylemler taklit edilir. ( çocuk , beslenme zamanını oynar. Yemek pişirir, oyuncak bebekleri masaya yerleştirir. Yemeği dağıtır ve bebeklerin yemeği kendilerinin yemesine izin verir.) (24.ay- 30.ay)
Sembol oyunu : bir cisme başka bir cismin anlamı yüklenir yada çocuk bir cismi hayal eder. ( oyuncak bebeklerin ard arda oturarak otobüste olduklarını hayal eder. ) (15. ay – 30. ay)
Ø Uzaysal karakteri olan oyun davranışı
n İçerik kap oyunu. Bir küpü kutunun içine yerleştirmek
(9. ay -15. ay- 21.ay)
Vertikal inşa:Küplerle kule yapma (15.ay-18.ay-30.ay)
Horizontal inşa: Küplerle tren yapma (21.ay-24.ay-30.ay)
Vertikal ve horizontal inşa: Küplerle merdiven inşa edilmesi (24.ay-30.ay…)

— OYUN GELİŞİMİ
— 3 aya kadar olan süreçte ağızla keşfetmeyi kullanır. 3. aydan sonra elle keşfetmeye başlamasıyla ağızla keşfetme azalır. 12. aydan sonra ise gözle keşfetmenin artmasıyla elle keşfetme de azalır.
3. Ay:
— Bebek, beslenirken anlamlı bir şekilde göz teması kurar, annenin yüzüne bakar.
— Gıdıklanma, okşanma, zıplatma davranışlarından çok hoşlanır.
6.Ay:
— Tüm nesneleri ağzına almaya çalışır.
— Oyuncaklara uzanıp ağzına almaya çalışır.
— Nesneleri sallar ve nesneleri çok dikkatli inceler.
— Nesneleri bir elinden diğer eline geçirir.
9.Ay:
— Yemek yerken kaşığı tutmaya çalışır.
— Çıngırağı ve elindeki nesneleri bir yere vurarak ses çıkarmaya çalışır.
— Oyuncağını yetişkine uzatır ama vermez.
— Yarısı saklanmış oyuncakları bulmaktan hoşlanır.
12.Ay:
— Nesneleri kutuya koyma ve çıkarma oyunu.
— Legolardan kule yapma oyunu
— Oyuncakları yetişkine verme oyunu
— Saklanan oyuncakları bulma oyunu
— El çırpma ve bay bay anlamında el sallamaya başlar.
18.Ay:
— Yuvarlanan oyunları izler ve geri getirmek için harekete geçer.
— İlginç bulduğu nesneleri parmağı ile gösterir.
— Basit günlük aktiviteleri taklit etmeye başlar. (yemek yeme, toz alma)
— Kendi başına oynayabilir ama yetişkinin yanında oynamayı daha fazla tercih eder.
— Çevreyi incelemek için karıştırır. Meraklıdır.
2 Yaş:
— Tahta küplerle kuleler yapar.
— Resimli kitaplara bakar.
— Basit yönergeleri yerine getirir.
— Ev işlerini taklit eder.
— 2.5 Yaş:
— Rol ağırlıklı dramatik oyunlar oynar. Bebeği uyutma, oyuncaklarını arabada gezdirme v.b.
— Oyun oynayan çocukları izler.
— 3-4 yaş; sembol oyunları kurabilir. Çiftlik gibi , lego gibi
konstrüksiyon oyunları oynayabilir.

— 5-12 yaş; kurallı oyunlar, evsel temalar, rol taklitleri, teknik ve bilimsel beceriler gelişir.

Pediatrik Rehabilitasyonda Oyun;

Oyun çocuğun seçtiği veya severek katıldığı , kişilik özelliklerini ön planda tutan,motor açıdan yüksek efor gerektirmeyen (tonus artışına neden olmayan), kolaylaştırıcı adaptif seçenekler içerebilen , çocuğun fiziksel performansına , kognitif düzeyine uygun olmalıdır.
Terapi içinde;
Çocuğun duyusal ihtiyacına göre taktil, proprioceptif, işitsel, görsel, vestibuler uyaranları içerebilir.
Kognitif seviyesine göre fonksiyonel oyun, yapı oyunu, sosyodramatik ve kurallı oyunlar seçilebilir.
Sosyo-emosyonel durumuna göre; çocuğu sakinleştirmeli, aktive etmeli, duygusal değişimlerini yönlendirmeli, çocuğun duygusal bağımsızlığını desteklemelidir. Tek başına, paralel veya grup oyunu kurulabilir.
Fiziksel becerilerine göre seçilen , postür ve duruşunu destekleyen, fonksiyonelliği ön planda tutan , çocuğa keyif alma ve başarı hissini kazandırmalıdır.
İletişim Sorunu yaşayan çocuklarda oyundan birlikte zevk almak, çocuğun duygudurumuyla uyum sağlamak, çocuğun dikkatini onun duyumlarıyla devam ettirmek, çocuktan ipuçları almak, onun sevdiği aktivitelere katılmak oyunu terapi amaçlı kullanmanın yollarındandır.


Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuk ve Oyun" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Fzt.Zekiye GEZGİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Fzt.Zekiye GEZGİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Zekiye GEZGİN Fotoğraf
Fzt.Zekiye GEZGİN
Ankara
Fizyoterapist
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Fzt.Zekiye GEZGİN'in Yazıları
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Çocuk ve Oyun' başlığıyla eşleşen başka makale bulunamadı.
► İşitme Kaybı (İşitme Engeli) PDF Aralık 2010
◊ Cp Tedavisi Bir Dinamiktir Aralık 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:56
Top