2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanı ve Tedavisi
MAKALE #6767 © Yazan Psk.Nadire KOYUNCU | Yayın Nisan 2011 | 6,328 Okuyucu
DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANI VE TEDAVİSİ

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, kişinin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan düzeyde dikkat sorunları, hareketlilik ve dürtüsellikle kendini gösteren bir sorundur. DEHB tanısı almış kişiler birbirinden farklılık gösterebilir. Bunun nedenlerinden biri de sınıflandırma sistemidir. Sınıflandırma kısaca şöyle yapılır.

1. Dikkat Eksikliği Önde Olan Tip: Dikkat eksikliği ön planda olmakla birlikte aşırı hareketlilik ve dürtüsellik olmayabilir ya da tanı almayacak kadar hafif olabilir.
2. Aşırı Hareketlilik Önde Olan Tip: Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirgin olarak vardır, dikkat eksikliği belirtileri olsa da tanı almayacak kadar hafif olabilir.
3. Birleşik Tip: Dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik v dürtüsellik belirtileri tanı alacak kadar şiddetlidir. Tanı konan bireylerle yapılan araştırmalara göre en sık olarak “Birleşik Tip” görülebilir.

DEHB’NİN NEDENLERİ:

*Kalıtım, genetik faktörler
*Çevresel etkenler
*Beyindeki yapısal ve işlevsel farklılıklar

DEHB’NİN GÖRÜLME SIKLIĞI

*İlkokul çağındaki çocukların %3-5’inde yani her 20-30 çocuktan birisinde görülüyor.
*Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülüyor.
*Erken çocukluk dönemlerinde başlar,
*En sık ilkokul döneminde tanı konulur,
*Çocukluğunda bu tanıyı alanların %70-80’i ergenlikte de aynı belirtileri gösterirler.
*Bunların da %50-65’i erişkinlikte de aynı tanıyı alırlar.

TANI VE TEDAVİ SÜREÇLERİ

DEHB’nin tedavisi mümkündür. DEHB hastalarının %90’ı tedaviye cevap verir.
Aile ve çocukla ilk görüşme yapılarak aile öyküsü alınır.
Aileye doldurması için birtakım ölçekler verilir.
Öğretmenine ölçekler gönderilir.
Çocuğun değerlendirilmesi (nöropsikolojik testler, karşılıklı yapılan hareketlere dayalı dikkat, bellek, algılama ve yönelim testleri)

DSM IV DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE / AŞIRI HAREKETLİLİK BOZUKLUĞUNUN TANI ÖLÇÜTLERİ
DİKKATSİZLİK
• Çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez ya da diğer etkinliklerinde dikkatsizce hatalar yapar.
• Çoğu zaman üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı oyunlarda dikkati dağılır.
• Doğrudan kendisiyle konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünür.
• Çoğu zaman yönergeleri izlemez ve okul ödevlerini, ufak tefek işleri ya da işlerindeki görevleri tamamlayamaz. ( karşıt olma bozukluğuna ya da yönergeleri anlayamamaya bağlı değildir. )
• Çoğu zaman üzerine aldığı etkinlikleri ve görevleri düzenlemekte zorluk çeker.
• Çoğu zaman sürekli mental çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez ya da bunlarda yer almaya karşı isteksizdir.
• Çoğu zaman üzerine aldığı görevler ya da etkinlikler için gerekli olan şeyleri kaybeder. ( örneğin oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler, kitaplar ya da araç gereçler )
• Çoğu zaman dikkati dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır.
• Günlük etkinliklerinde çoğu zaman unutkandır.
Aşağıdaki hiperaktivite – impulsivite semptomlarından altısı ( ya da daha fazlası ) en az altı ay süreyle, uyumsuzluk doğurucu ve gelişim düzeyine göre aykırı bir derecede sürmüştür:

HİPERAKTİVİTE / AŞIRI HAREKETLİLİK

• Çoğu zaman elleri, ayakları kıpır kıpırdır ya da oturduğu yerde kıpırdanıp durur.
• Çoğu zaman sınıfta ve oturması beklenilen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar.
• Çoğu zaman uygunsuz olan dururnlarda koşuşturup durur ya da tırmanır ( ergenlerde ya da erişkinlerde öznel huzursuzluk duyguları ile sınırlı olabilir.
• Çoğu zaman sakin bir biçimde, boş zamanlarını geçirme ya da oyun oynama zorluğu vardır.
• Çoğu zaman hareket halindedir ya da motor tarafından sürükleniyormuş gibi davranır.
• Çoğu zaman çok konuşur.

DÜRTÜSELLİK

• Çoğu zaman sorulan soruları tamamlamadan önce cevabını yapıştırır.
• Çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır.
• Çoğu zaman başkalarının sözünü keser ya da yaptıklarının arasına girer.(Ör: başkalarının konuşmalarına ya da oyunlarına burnunu sokar)
• Bozulmaya yol açmış olan bazı hiperaktif impulsif semptomlar ya da dikkatsizlik semptomları 7 yaşından önce de vardır.
DEHB tanısının konulabilmesi için çocukta yukarıda yer alan tanı ölçütlerinin yanı sıra; temel belirtilerin 7yaşından önce başlaması, en az iki ortamda görülmesi (okul ve evde) ve 6 ay boyunca da devam ediyor olması, yaygın gelişimsel bozukluk, zihinsel ve gelişimsel yetersizlik ve diğer psikolojik bozuklukların ve işitme, görme yetersizliklerinin olmaması gerekmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğunda temel sorun kişinin davranışlarını kontrol edememesidir. Bir şey yapmadan önce durup düşünmemizi sağlayan merkezler yeterince iyi çalışmaz. Okul öncesi dönemde her şeyden çabuk sıkılma, bıkma gözlenir. Okul dönemiyle birlikte dikkat sorunları göze çarpmaya başlar. Sınıfta ders dinlemeyi sevmez, dikkati çabuk dağılır ve deste sıkıldığı için arkadaşlarının dikkatini dağıtarak sınıf içi huzuru bozabilir. Ödev yaparken anne-babasından sürekli yardım ister. Başladığı işi bitiremez bitirmek zorunda bırakıldığında ise yarım saatlik ödevi 3 saatte yapabilir. Ders çalışırken sık sık ara verir ve verdiği aralarda başka işlerle meşgul olup yaptığı işi unutabilir. Okuma ve yazmaları gelişimsel düzeyleri ve yaşlarıyla uyumlu olmayabilir. Okurken kelimenin sonunu yuvarlama, kelime uydurma da görülebilir. ince motor ve kaba motor becerilerde sorun olabilir. Koordinasyon sorunları yaşar ve bu sebeple el yazısını yavaş ve çirkin yazabilirler. Düzenli değildirler bazen bazı durumlarda kısa süreli olarak aşırı düzenli olabilirler. Kurallardan hoşlanmazlar. Yarım saat derse odaklanıp çalışamazken saatlerce bilgisayarda oyun oynayabilir. Unutkandırlar; çok sık eşyalarını kaybedebilirler, çok iyi öğrendiğini düşündüğünüz bilgileri de unutabilirler. Kendisiyle konuşurken sizi dinlemiyor izlenimi oluşturabilir; ancak yapmasını istediğiniz şeyi birkaç defa tekrar ettiğiniz takdirde yapar. Acelecilikten dolayı sınavlarda da soruyu tam okumama ve sınavlarda başarısızlık gözlenir. Artan ders yükü ile birlikte akademik başarısızlık ve genellikle 9 sınıfta sınıf tekrarı gözlenir.
Yaşıtlarına göre çok daha yüksek düzeyde enerjiye sahiptirler. Ev içinde sürekli koşturur dur ikazlarınıza aldırış etmezler. Sürekli kıpır kıpır oldukları için ders çalışma masasına oturamazlar. Sabırsızdırlar ve Konuşmaları sık sık böler araya girer, çok konuşur, kendilerine söyleneni tam olarak dinlemez, sorulan sorulara da daha soru bitmeden cevap verirler. Olmadık zamanlarda öfke patlamaları yaşayarak hırçınlaşabilir, hatta saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Sinirlendiklerinde gözleri bir şey görmeyebilir, sık sık arkadaşlarıyla kavga edebilir ve disiplin cezaları alabilirler.
Duygulanmda ani değişiklik görülür ve yeterince başarılı olamadığını düşünen birey düşük benlik algısı ile olumlu özelliklerini görmeyerek yetersizlik ve değersizlik hissedebilir ve DEHB’nin sosyal, duygusal, bilişsel etkileriyle ortaya çıkabilecek olan depresyon ve kaygı bozuklukları gibi hastalıkların da ortaya çıkmasına neden olabilir. birey dışadönük, sosyal ilişkileri iyi olarak görülüyor olabilir; ancak kendi içinde doyumsuz, mutsuz ve kendini suçlamaktadır. Kolay öfkelenme, kolay ağlama, dalgınlık, boşluk hissi, uykuda artma ya da azalma, yemek yemede artma ya da azalma, yaptığı işlerden keyif almama, konsantrasyon güçlüğü, hep erteleyerek bir işe başlamada güçlük, tutarsızlık; bir anı bir anına uymama, farklı olma isteği, yüksek risk alma (örneğin evden arabanın anahtarını gizlice alarak ehliyetsiz araba kullanmak), çok hızlı araba kullanma alkol ve diğer madde kullanımları (daha hızlı bağımlılık geliştirme),intihar düşünceleri, gibi belirtiler de görülür.

*DEHB YAŞ İLERLEDİKÇE DÜZELMEZ! TEDAVİ EDİLMEZSE YAŞAM BOYU DEVAM EDER VE CİDDİ SORUNLARA YOL AÇABİLİR!



Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanı ve Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Nadire KOYUNCU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Nadire KOYUNCU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Psk.Nadire KOYUNCU
Konya (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi11 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Nadire KOYUNCU'nun Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanı ve Tedavisi' başlığıyla benzeşen toplam 18 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:16
Top