Normallik Üzerine
NORMALLİK ÜZERİNE
Danışanlarımdan sıklıkla “Sizce ben “normal” miyim?”, “Benim gibi insanlar var mı?, “Hangisini yapmam “normal?” şeklindeki sorularla karşılaşırım ve her defasında aklımdan “Normal” nedir?, “Normal”liğin ya da “normal dışı”lığın sınırları nelerdir? ve bu sınırlar neye göre belirleniyor? “Kime neye göre “normal?” soruları geçer.
Neden ruh sağlığı alanında “normal”lik kavramı sorun yaratıyor? Diğer alanlara baktığımızda örneğin kalp atım sayısı bellidir. Tartışma gerektirmez. Yetişkin bir bireyde kalp atımı sayısı 70-80 arasında olarak kabul edilir. Bunun 100 üstünde olduğu görüldüğünde yüksek olduğu kabul edilir. Ancak ruhsal sağlık alanlarında böyle kriterler yoktur. Çünkü insan psikolojisi çok daha karmaşıktır. İnsanın “normal” ya da “normal dışı”lığından söz ederken çok ince bir çizgiden bahsediyoruz aslında.
Fark ettim ki, “normal” sözcüğünün kelime anlamını hiç merak edip sözlükten bakmamışım. Türk dil kurumunun sözlüğünde “normal” sözcüğü
Birinci tanım ortalama durum, aşırılık olmaması. Yani herkesçe kabul edilmiş bir kriter yada standart. İkinci tanımlamada kullanılan sözcüklere dikkat çekmek istiyorum. Uygun, alışılagelen, aşırılığı olmayan… Yani “normal” olmak demek belirli kurallara uymaktır diyebilir miyiz? Kurallara uyanlar “normal”ler ve uymayanlar “normal dışı” olanlar.
“Normal”liğin tartışılan yanı da bu kurallar yada standartlar değil midir? Psikolojik olarak sağlıklı olma, tamamen makul standartlara dayanan bir kavram değil midir. Bu yazıyı okurken şu anda bir çevrenize bakın. Neler görüyorsunuz? Sizi neler tedirgin ediyor ya da korkutuyor? Sık sık karşılaştığımız durumlarda böyle bir his yaşıyor musunuz? Aslında “normal”lik tanıdık olma ile tanımlanabilir. Yani şüphesiz çevremizde tanıdık olan olaylar bize “normal” gelirken, tanıdık olmayanlar, daha seyrek görülenler “normal” dışı olarak tanımlanır. Ama şundan da eminim ki bugüne kadar çoğunlukla hep “normal” dışı olanlarla ilgilendiniz. Çünkü “normal”lik daha önceden de belirttiğim gibi standartlara dayanır ve genellikle “normal” olan değil “normal dışı” olanla ilgileniriz.
Belirli bir insanın senin kişisel sınırlarının içinde olan olaylara, kendi kişisel algısından bakarak senin deneyimlerin hakkında karar vermesi ne kadar ilginçtir…
Neden normallik konusu? Öncelikle genel bir başlangıç yapmak istedim. Size genel bir çerçeve sunarak, her birinizin bunu kendi özel çerçevesi içinde yorumlayarak, sorgulamasını istedim Tabii ki, toplumsal olarak uymamız gereken kurallar vardır, topluluk halinde yaşadığımıza göre birbirimizin sınırlarını ihlal etmemizi engelleyen kurallara uymamız kaçınılmazdır ancak kendi öznel dünyamızda, hepimizin içimizde hiç sorgulamadığı, öylece verildiği gibi kabul ettiği doğrular var ve bu doğrular ,bunlara inançlarda diyebiliriz, hayatımızı kolaylaştırmak yerine bazen bizi zora sokuyorlar. Peki neden yazı boyunca tüm “normal” ve “normal dışı”lığı tırnak içinde kullandığımı merak etmiş olabilirsiniz… “Normal”lik göreceli ve muğlak bir kavram olduğu için tırnak içinde kullanmamın yanında bu sözcük üzerinde biraz daha düşünmenizi sağlamaktı amacım. Aslında ben sizleri bu konuda biraz rahatsız ederek, doğru,“normal” olarak kabul ettiklerinizden hangilerini gerçekten deneyerek, doğruluğunu görerek içselleştirdiğinizi görmenizi istiyorum.
Danışanlarımdan sıklıkla “Sizce ben “normal” miyim?”, “Benim gibi insanlar var mı?, “Hangisini yapmam “normal?” şeklindeki sorularla karşılaşırım ve her defasında aklımdan “Normal” nedir?, “Normal”liğin ya da “normal dışı”lığın sınırları nelerdir? ve bu sınırlar neye göre belirleniyor? “Kime neye göre “normal?” soruları geçer.
Neden ruh sağlığı alanında “normal”lik kavramı sorun yaratıyor? Diğer alanlara baktığımızda örneğin kalp atım sayısı bellidir. Tartışma gerektirmez. Yetişkin bir bireyde kalp atımı sayısı 70-80 arasında olarak kabul edilir. Bunun 100 üstünde olduğu görüldüğünde yüksek olduğu kabul edilir. Ancak ruhsal sağlık alanlarında böyle kriterler yoktur. Çünkü insan psikolojisi çok daha karmaşıktır. İnsanın “normal” ya da “normal dışı”lığından söz ederken çok ince bir çizgiden bahsediyoruz aslında.
Fark ettim ki, “normal” sözcüğünün kelime anlamını hiç merak edip sözlükten bakmamışım. Türk dil kurumunun sözlüğünde “normal” sözcüğü
- Aşırılığı, eksikliği ve taşkınlığı olmama, ortalama durum
- Kurala uygun, alışılagelen, olağan, düzgülü, aşırılığı olmayan, uygun olarak tanımlanıyor.
Birinci tanım ortalama durum, aşırılık olmaması. Yani herkesçe kabul edilmiş bir kriter yada standart. İkinci tanımlamada kullanılan sözcüklere dikkat çekmek istiyorum. Uygun, alışılagelen, aşırılığı olmayan… Yani “normal” olmak demek belirli kurallara uymaktır diyebilir miyiz? Kurallara uyanlar “normal”ler ve uymayanlar “normal dışı” olanlar.
“Normal”liğin tartışılan yanı da bu kurallar yada standartlar değil midir? Psikolojik olarak sağlıklı olma, tamamen makul standartlara dayanan bir kavram değil midir. Bu yazıyı okurken şu anda bir çevrenize bakın. Neler görüyorsunuz? Sizi neler tedirgin ediyor ya da korkutuyor? Sık sık karşılaştığımız durumlarda böyle bir his yaşıyor musunuz? Aslında “normal”lik tanıdık olma ile tanımlanabilir. Yani şüphesiz çevremizde tanıdık olan olaylar bize “normal” gelirken, tanıdık olmayanlar, daha seyrek görülenler “normal” dışı olarak tanımlanır. Ama şundan da eminim ki bugüne kadar çoğunlukla hep “normal” dışı olanlarla ilgilendiniz. Çünkü “normal”lik daha önceden de belirttiğim gibi standartlara dayanır ve genellikle “normal” olan değil “normal dışı” olanla ilgileniriz.
Belirli bir insanın senin kişisel sınırlarının içinde olan olaylara, kendi kişisel algısından bakarak senin deneyimlerin hakkında karar vermesi ne kadar ilginçtir…
Neden normallik konusu? Öncelikle genel bir başlangıç yapmak istedim. Size genel bir çerçeve sunarak, her birinizin bunu kendi özel çerçevesi içinde yorumlayarak, sorgulamasını istedim Tabii ki, toplumsal olarak uymamız gereken kurallar vardır, topluluk halinde yaşadığımıza göre birbirimizin sınırlarını ihlal etmemizi engelleyen kurallara uymamız kaçınılmazdır ancak kendi öznel dünyamızda, hepimizin içimizde hiç sorgulamadığı, öylece verildiği gibi kabul ettiği doğrular var ve bu doğrular ,bunlara inançlarda diyebiliriz, hayatımızı kolaylaştırmak yerine bazen bizi zora sokuyorlar. Peki neden yazı boyunca tüm “normal” ve “normal dışı”lığı tırnak içinde kullandığımı merak etmiş olabilirsiniz… “Normal”lik göreceli ve muğlak bir kavram olduğu için tırnak içinde kullanmamın yanında bu sözcük üzerinde biraz daha düşünmenizi sağlamaktı amacım. Aslında ben sizleri bu konuda biraz rahatsız ederek, doğru,“normal” olarak kabul ettiklerinizden hangilerini gerçekten deneyerek, doğruluğunu görerek içselleştirdiğinizi görmenizi istiyorum.
Psikolog Nilüfer YALINÇETİN
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Normallik Üzerine" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Nilüfer YALINÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Nilüfer YALINÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
ruh sağlığında normallik, psikolojide normallik, normallik, normal, normal miyim, normallik nedir, normal olmak, normal olmak nedir, normalliğin sınırları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
