2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Acil Kranial Cerrahi (Acil Kafa Travmaları Cerrahisi)
MAKALE #704 © Yazan Prof.Dr.Hülagü KAPTAN | Yayın Şubat 2008 | 11,844 Okuyucu
Acil Kranial Cerrahi (Acil Kafa Travmaları Cerrahisi)

Kranial (=kafa) travmalar, ölüm nedenleri arasında önemli bir yer tutmakta ayrıca sakatlığa neden olarak uzun süre bakım gerektirecek durumlara yol açmaktadır.Kranial (=kafa) travmaların etyolojisinde (nedeni) en önemli yeri trafik kazaları almaktadır. Trafik kazaları ile olan kranial travmalar gençlerde daha sık görülmektedir.Kranial travma nedeniyle gerçekleşen ölümlerin %60’ından trafik kazaları sorumludur.Kranial (=kafa) travmalar , kranial fraktürleri (=kafa kırıkları), diffüz(=yaygın) beyin yaralanmasını ve fokal beyin yaralanmasını (Beyin kanamalarını) içermektedir. Epidural hematomlar, akut subdural hematomlar(ASDH) ve intraserebral hematomlar, fokal yaralanmalar içinde değerlendirilmektedir. Kranial fraktürler, lineer, kommunike, diastatik, bazal veya depresyon fraktürleri şeklinde olabilir

Depresyon fraktürleri(=Çökme kırıkları) yüksek konsantre enerjilerin sonucunda oluşur. %75’i frontal ve parietal (ön ve arka yan) bölgede yerleşmektedir. %50’sinde şuur kaybı öyküsü yoktur, bu grupta mortalite(=ölüm) oranı ileri derecede düşüktür. Ancak çoğunluğunu açık kırıklar oluşturmaktadır ve yüksek enfeksiyon riski vardır. Dural laserasyonlar , kontuzyonlar ve hematomlar oluşabilmektedir

Travmatik EDH’lar, kafatası ve meninkslere uygulanan künt travmalar sonucu oluşurlar. Sıklıkla lineer fraktürle birliktedir . Travma sırasında kafatasında oluşan deformasyon ya da fraktür, duranın kafatasından ayrılması sonucu kan damarlarının zedelenmesine neden olur. Epidural hematomlar (EDH), kafa travmalarının en iyi bilinen ve tedavi edilebilir komplikasyonlarındandır. Prognozu belirleyen en önemli faktörler hastanın operasyona, girmeden önceki bilinç düzeyi, nörolojik muayene bulguları ve bilgisayarlı beyin tomografisinde (BBT) ek intrakranial patolojilerin varlığıdır. Sıklıkla lineer fraktürlerle birliktedir . BBT‘nin (Bilgisayarlı tomografi) kullanılmadığı dönemlerdeepidural hematomlu (beyin kanamalı) hastalar için %10-55 gibi yüksek mortaliteler (=ölüm oranları) rapor edilmesine karşın optimal tanı ve tedavi (en iyi şartlardaki) ile mortalite (=ölüm oranları) oranları düşürülmüştür ve neredeyse sıfıra inme ölçüsünde iyileşmiştir. Travmatik epidural hematomların tedavi kriterleri ve prognostik faktörlerinin saptanması amacıyla yapılan bir çalışmada vakaların büyük çoğunluğunun erkek ve 21-40 yaş arası grup olduğu saptanmıştır.

ASDH’lar kranial(=kafa) travmalara bağlı ölümlerin 2/3’ün nedenidir . Yaralanmanın meydana geldiği zaman ile klinik bulguların ortaya çıkışı arasındaki süre farklılıklarına göre sınıflandırılır. Bu süre 48-72 saat ise ASDH olarak tanımlanmaktadır . Şiddetli kranial travmaların yaklaşık olarak %5-22’sinde ASDH meydana gelebilir . Mortalite ve morbiteyi (ölüm ve hastalık) önemli derecede etkileyen patolojilerdir. Mortalite oranları %50-80 arasında değişmektedir. Mortalitenin bu kadar yüksek olmasının nedeni birlikte olduğu parankimal lezyonlardır .
Akut subdural hematomların büyük çoğunluğu venöz orjinlidir. Köprü venlerdeki yırtılma veya arterial kanalları yırtan serebral kontüzyon ile oluşur. En sık frontal, temporal ve parietal (ön, yan, ve arka yan ) bölgededir.Kranial travmalara bağlı ölümlerin 2/3’ün nedenidir . Mortalite bir çok seride %50’nin üzerindedir. Mortalitenin bu kadar yüksek olmasının nedeni birlikte olduğu parankimal lezyonlardır . Beyin kanamalarında erken tanı ve girişim çok önemli ve yaşam kurtarıcıdır . Hızla nörolojik durumu gerileyen olgularda derhal BBT (Bilgisayarlı Beyin Tomografisi) çekilmelidir. Direkt grafilerde patoloji olup olmaması ile ASDH varlığı arasında korelasyon (ilişki) bulunmamaktadır . Genel prensip , cerrahi yapılacaksa, en kısa zamanda yapılmasıdır. Günümüz modern ve hızlı hasta transportu , acil servis hizmetleri, BBT gibi üstün teknikler, intrakranial (kafa içi) basınç moniterizasyonu ve ileri cerrahi teknikle yapılan tedavilere rağmen, ASDH öldürücü kranial travmalardan birisidir.

İntraserebral hematomlar %80-90 oranında frontal ve temporal (ön ve yan ) bölgelerde görülür. Sıklıkla oksipital ve lateral fraktürlerle birliktedir. Klinik durumu travmanın şiddetine, hematomun büyüklüğüne , gelişim hızına ve lokalizasyonuna bağlıdır. Tedaviye yanıtları iyi değildir, mortalite oranları %50-60 seviyesindedir. Hematomun büyüklüğü önemli bir parametredir, klinik durumu ne olursa olsun büyük hematomların boşaltılması gerekir. Çoğunlukla ek kranial(=kafa) lezyonlar vardır .

Akut subdural hematomda birçok seride mortalite oranları %50-90 arasında değişmektedir. Erken cerrahinin önemi büyüktür, ilk 4 saatte opere edilenlerde mortalite(=ölüm) % 30 iken , sonrakilerde (ilk 4 saatten sonrakileri kastediyoruz) bu oran %90’lara çıkmaktadır. Bu sonuçlardan da sağlık organizasyonunu önemi tekrar ortaya çıkmıştır. Triajın etkin bir şekilde uygulanıp, iyi bir sağlık organizasyon sistemi ile erken cerrahi girişime olanak sağlanmalıdır .

Akut subdural hematom (=beyin kanaması) etyolojisinde (=neden), birçok seride, yüksekten düşme ve darp yer almaktadır. Epidural hematomlarda (=beyin kanaması) da birçok seride ilk neden trafik kazaları iken bazı serilerde yüksekten düşme yer almaktadır .Ülkemizdeki trafik kazalarının yoğunluğunun, bu sonuçlardaki etkisini, yadsımamak gerekir .

GKS (Glasgow Koma Skalası:Bilinç seviyesini değerlendirmek için kullanılmaktadır) ile mortalite arasında doğrudan bir ilişki vardır . Ağır kranial travmalarda yani GKS 3-8 olduğu durumlarda mortalite oranı daha da artmaktadır. GKS' nin prognoz ve mortalitenin değerlendirilmesinde önemi büyüktür. GKS 3-8 arasında olan ağır kranial travmalı olgularda mortalite oranları artmıştır. Bu durum ağır kranial travmalı olguların en sık ve mortalite oranın en yüksek olduğu Akut subdural hematomda açıkça görülmektedir.

Kranial travmalarda , değişik serilerde , erkeklerde yoğun olmak üzere ,en sık neden olarak trafik kazası görülmektedir. Ağır kranial travmalarda mortalite oranın yükseldiği de belirtilmiştir. Erkeklerin kranial travmalara maruz kalmaları aktif yaşamın içinde daha çok bulunmalarına bağlanabilir .

Trafik kazaları cerrahi uygulanan kranial (=kafa) travmalarda önemli yer tutmaktadır. Kranial travmalar yüksek mortalite(=ölüm) ve morbitidesi (=sakatlık, hastalık) olan ciddi bir sorundur. Bu sorunun çözümünde erken ve etkin bir cerrahi girişim yanında, koruyucu ve engelleyici hizmetlerinde önemi büyüktür. Acil servise ilk geliş, kayıtlarındaki yetersizlik nedeniyle, travma ile cerrahi uygulanma arasındaki zaman tam olarak tespit edilememiştir; buna rağmen genel kanımız erken cerrahi sonuçların daha iyi olduğu yönündedir.

Kranial travmaların önlenebilmesi için , en sık nedenlerden olan trafik kazalarının engelleyici çalışmaları yapılmalıdır. Kaza sonrasında ise en önemli işlem triajdır (=seçim,yani hangi travmalı hastaya neyin yapılacağının, ilk başta hızlı bir biçimde planlanması). Triajın sürekli ve devamlı bir işlem olduğunu unutmayıp her aşamada uygulanması bu sorunun çözümünde önemli rol oynayabilir. Sağlı kuruluşları arasındaki iletişimin sağlanması da (112’ nin mesela sadece sağlık için değil, itfaye ve poliside kapsayacak bir yapıya dönüşümünü anlatmak istedik. Amerikada’ki 911 gibi….) etkin ve kesin tedavinin oluşmasında yararlıdır. İyi bir sağlık organizasyonun yanında, halkın eğitimi de (acil ilk yardım kursları) mortalite (ölüm) ve morbitide (hastalık) oranlarını azaltmaktadır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Acil Kranial Cerrahi (Acil Kafa Travmaları Cerrahisi)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Hülagü KAPTAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Hülagü KAPTAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Hülagü KAPTAN Fotoğraf
Prof.Dr.Hülagü KAPTAN
İzmir
Doktor "Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirurji)"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi7 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Dr.Hülagü KAPTAN'ın Makaleleri
► Çocuklarda Acil Sağlık Sorunları Op.Dr.Süleyman Sıtkı URALOĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Acil Kranial Cerrahi (Acil Kafa Travmaları Cerrahisi)' başlığıyla benzeşen toplam 38 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Tuzak Nöropatiler Mart 2008
► Spinal Tümörler Ocak 2008
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:06
Top